Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Demokratiya və İqtisadi İnkişaf uğrunda Təşkilat və ya qısa şəkildə GUAM — Gürcüstan, Ukrayna, Azərbaycan və Moldovanın üzv olduğu regional təşkilat. 1997-ci il oktyabrın 10-da yaradılmışdır. 1999-2005-ci illərdə Özbəkistan da təşkilatın üzvü olmuşdur. Təşkilatın adı üzv ölkələrin adlarının ingilis dilindəki baş hərflərindən əmələ gəlir.
| GUAM Demokratiya və İqtisadi İnkişaf uğrunda Təşkilat GUAM | |
|---|---|
| Organization for Democracy and Economic Development | |
 | |
 | |
| Növü | Regional |
| Yaranma tarixi | 10 oktyabr 1997 |
| Rəsmi dili | ingilis və rus |
| Üzvləri | |
| guam-organization.org | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yaranması
GUAM — Azərbaycan, Gürcüstan, Moldova və Ukrayna prezidentlərinin 10 oktyabr 1997-ci ildə, Strasburqda Birgə Kommunike imzalaması ilə bu dörd dövlətin birliyi kimi fəaliyyətə başlamışdır. Kömmunikedə prezidentlər suverenlik, ərazi bütövlüyü, sərhədlərin toxunulmazlığı, demokratiya, hüququn aliliyi və insan hüquqlarına hörmət prinsipləri əsasında Avropada sabitliyin və təhlükəsizliyin gücləndirilməsi məqsədilə dördtərəfli əməkdaşlığın inkişaf elətdirilməsinin vacibliyinin vurğulamışlar.
7 iyun 2001-ci ildə Yaltada təşkil olunmuş GUAM-ın ilk zirvə toplantısı onun beynəlxalq struktur kimi formalaşması və institusionallaşmasında böyük rol oynamışdır. Dövlət başçılari tərəfindən imzalanmış GUAM-ın "Yalta Xartiyası" iştirakçı dövlətlər arasında əməkdaşlığın məqsədlərini, prinsiplərini və istiqamətlərini müəyyənləşdirmişdir.
22 may 2005-ci il tarixində GUAM-ın Kişinyovda keçirilmiş zirvə toplantısı üzv-dövlətlərin demokratik cəmiyyət, Avropaya inteqrasiya, iqtisadi inkişaf, regionda sabitlik və təhlükəsizlik məsələlərinə dair vahid baxışlarını nümayiş etdirmişdir. Dövlət başçıları GUAM əsasında beynəlxalq təşkilatın yaradılması zərurətinə dair birgə mövqedən çıxış etmişlər və bununla əlaqədar GUAM Xarici İşlər Nazirləri Şurasına müvafiq qərar vermişlər.
Dövlət başçılarının bu qərarı 22-23 may 2006-cı il tarixində GUAM-ın Kiyev Zirvə Toplantısı zamanı həyata keçmişdir. Belə ki, 1997-ci ildən mövcud olmuş birlik əsasında Demokratiya və İqtisadi İnkişaf naminə Təşkilat – GUAM təsis olunmuşdur. Kiyev Zirvə Toplantısında prezidentlər GUAM-ın Nizamnaməsini qəbul etmişlər. Nizamnaməyə görə demokratik dəyərlərin bərqərar olması, davamlı inkişafın təminatı, beynəlxalq və regional təhlükəsizliyin gücləndirilməsi, Avropaya inteqrasiya, üzv-dövlətlərin iqtisadi, humanitar və sosial sahələrdə əməkdaşlığının genişləndirilməsi təşkilatın başlıca məqsədlərini təşkil edir.
Həmçinin, GUAM dövlət başçıları tərəfindən Kiyev Zirvə Toplantısında qəbul olunmuş “Demokratiya və İqtisadi İnkişaf naminə Təşkilat – GUAM-ın yaradılması haqqında Kiyev Bəyannaməsi”ndə aşağıdakı məqamlar və vəzifələr qeyd olunmuşdur:
- Demokratiyanın möhkəmləndirilməsi, əsas insan hüquqları və azadlıqlarının qorunması, dövlətlərin iqtisadi inkişafının və təhlükəsizliyinin və sabitliyin təmin olunması;
- GUAM dövlətlərinin davamlı inkişafı məqsədilə, dinamik iqtisadi artım, sosial ahənglik və ətraf mühitin mühafizəsi vasitəsilə qarşılıqlı əlaqələrinin gücləndirilməsi;
- Bu dövlətlərin suverenliyini, ərazi bütövlüyünü və azadlığını dağıdan, tam miqyaslı demokratik islahatları həyata keçirilməsini və regionun iqtisadi inkişafını çətinləşdirən, Avro inteqrasiyaya mənfi təsir göstərən və bütün dünya birliyinə çağırış törədən həll olunmamış münaqişələrin nizamlanması məqsədilə fəal əməkdaşlıq;
- Beynəlxalq terrorizm, ekstremizm və aqressiv separatizm, və həmçinin onunla bağlı olan digər mənfi hallarla mübarizə sahəsində əməkdaşlığın gücləndirilməsi;
- İqtisadiyyat, ticarət və nəqliyyat sahəsində əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi və Azad Ticarət Zonası haqqında Sazişin həyata keçirilməsi;
- Enerji təhlükəsizliyi sahəsində səylərin fəallaşdırılması;
- GUAM dövlətlərinin beynəlxalq tranzit potensialından istifadə olunması və s.
Birgə layihələr
GUAM dövlətlərinin əməkdaşlığının praktiki təzahürü kimi Virtual Mərkəz və Dövlətlərarası İnformasiya-təhlil Sistemi (VM/DİTS) layihəsi və Ticarətə və Nəqliyyata Yardım (TNY) layihəsi həyata keçirilməkdədir. TNY GUAM dövlətləri arasında ticarət və nəqliyyat sahəsində əlaqələrinin genişləndirilməsi və intensivləşdirilməsi məqsədini daşıyırsa, VM/DİTS məlumat mübadiləsi və digər operativ xarakterli tədbirləri həyata keçirmək vasitəsilə ticarət və nəqliyyatın inkişafına, onun effektiv və təhlükəsiz fəaliyyət göstərməsinə təminat verir. Hər iki layihə GUAM-ABŞ Çərçivə Proqramının əsas elementləri hesab olunaraq bir-birini tamamlayır və onların paralel şəkildə həyata keçirilməsin nəzərdə tutulur. VM/DİTS layihəsi çərçivəsində hər bir GUAM dövlətində Milli İnformasiya-təhlil Mərkəzi və İşçi qruplar yaradılmış və hüquq-mühafizə orqanlarının müvafiq ekspertləri bu istiqamətdə ilkin məlumat mübadiləsi aparırlar. TNY layihəsinin həyata keçirilməsi məqsədilə hər bir GUAM dövləti milli planları əsasında dördtərəfli əməkdaşlıqlarını davam etdirirlər.
Həmçinin, qeyd olunmalıdır ki, GUAM dövlət başçıları Kiyev Zirvə Toplantısı zamanı Azad Ticarət Zonası haqqında Sazişin həyata keçirilməsinin başlanmasını elan etmişlər və buna dair müvafiq işlər görülməkdədir.
Həll olunmamış münaqişələr üzrə əməkdaşlıq
Kiyev Zirvə Toplantısında qəbul olunmuş “Demokratiya və İqtisadi İnkişaf naminə Təşkilat-GUAM dövlət başçılarının münaqişələrin nizamlanması üzrə Birgə Bəyannaməsi”ndə aşağıdakı əsas məqamlar qeyd olunmuşdur:
- GUAM dövlətlərinin ərazilərindəki münaqişələrin həlli yalnız suverenliyinin qorunması, ərazi bütövlüyü və bu dövlətlərin beynəlxalq səviyyədə tanınan sərhədlərinin toxunulmamazlığı əsasında həyata keçirilə bilər və bu GUAM çərçivəsində əməkdaşlığın əsas prioritetlərindən hesab edilir;
- Dövlətlərin ərazisi hərbi işğal obyekti ola bilməz;
- Separatizm və dezinteqrasiya perspektivsizdir. Güc tətbiqi, etnik təmizləmə təcrübəsi və ərazi işğalı universal və Avropa dəyərlərinə, sülh, demokratiya, sabitlik və regional əməkdaşlıq prinsiplərinə ziddir;
- Nəzarət olunmayan ərazilərin məxsus olduqları dövlətlərə reinteqrasiyası, məcburi köçkünlərin daimi yaşayış yerlərinə qayıtmaları və müxtəlif etnik qruparın dövlətlərin beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədləri çərçivəsində sülh şəraitində birgə yaşamaları, vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı, bu ərazilərdə dağıdılmış infrastrukturun bərpa edilməsi və həmçinin kommunikasiyaların bütün tərəflərin faydası üçün istifadə edilməsi yolu ilə GUAM dövlətlərinin ərazilərindəki münaqişələrin həllində bu dövlətlərin və beynəlxalq ictimaiyyətin səylərinin birləşdirilməsi;
- Əhalinin geri qayıtması və etnik icmaların sülh şəraitində birgə yaşamaları məqsədilə münaqişə zonalarının demilitarizasiyası və bu zonalarda BMT və ATƏT çoxmillətli sülhməramlı qüvvələrinin yerləşdirilməsi köməyi ilə təhlükəsizliyi təmin olunması;
- GUAM Xarici İşlər Nazirləri Şurasının bu Bəyanatın müddəalarının həyata keçirilməsi məqsədilə konkret tədbirlərin hazırlaması.
GUAM dövlətləri ərazilərində mövcud olan münaqişələrin həlli məqsədilə bir sıra tədbirlər görməkdədirlər. Belə ki, BMT və BMT sistemi təşkilatlarında birgə mövqedən çıxış edərək məqsədyönlü şəkildə iş aparmaq üçün GUAM dövlətləri arasında razılaşma əldə olunmuş, GUAM dövlətlərinin beynəlxalq təşkilatlar nəzdindəki Daimi Nümayəndəliklərinin fəaliyyət planları qəbul olunmuşdur. Bu istiqamətdə aparılan işlərin nəticəsi kimi “GUAM ərazisində uzanmış münaqişələr və onların beynəlxalq sülhə, təhlükəsizlik və inkişafa təsiri” adlanan 42 bənd BMT 61-ci sessiyasının gündəliyinə daxil edilmişdir. 5 dekabr 2007-ci il tarixində bu bənd altında eyni adlı qətnamə layihəsi baxılması üçün BMT Baş Assambleyasında rəsmi yayılmışdır. Hal-hazırda GUAM dövlətləri arasında qətnamənin qəbul olunmasına dair məsləhətləşmələr aparılır.
Azərbaycanın təşkilata sədrliyi
GUAM-da Azərbaycanın sədrliyi 19 iyul 2007-ci ildə Bakı Zirvə Toplantısından başlayaraq 1 iyul 2008-ci il Batumi Zirvə Toplantısınadək davam etmişdir.
“GUAM: qitələri birləşdirərək” şüarı altında keçirilmiş Bakı Zirvə Toplantısı Təşkilatın inkişafının uzunmüddətli prioritetlərini müəyyən etmiş, onun instusional cəhətdən möhkəmləndirmiş və tərəfdaş ölkələrlə “GUAM+” formasında əməkdaşlığım üstünlüklərini nümayiş etdirmişdir. Azərbaycan Respublikasının Sədrlik proqramında əksini tapmış bu strateji istiqamətlər təşkilatın 2007-2008-ci illər üçün fəaliyyət istiqamətlərinin əsasını təşkil etmişlər. Azərbaycan sədrliyi üzv dövlətlərin və Katibliyin əlaqələndirilmiş səyləri nəticəsində GUAM-ın beynəlxalq mövqeyinin möhkəmlənməsi və təşkilatın keyfiyyətcə yeni inkişafı ilə yadda qalmışdır.
Bakı Zirvə Toplantısının əsas ideyasını təşkil edən regionda ümumi inteqrasiya və təhlükəsizlik məkanının yaradılması ideyası Azərbaycan Sədrliyinin başlıca vəzifəsi idi. Bu ideyadan irəli gələrək Sədrlik edən ölkənin diqqəti GUAM-ın regional əhəmiyyətinin möhkəmləndirilməsinə və ona beynəlxalq dəstəyin gücləndirilməsinə, üzv-dövlətlərin ümumi maraqlarının konsolidasiyasına və Təşkilat daxilində əməkdaşlıq sisteminin inkişaf etdirilməsinə yönəlmişdir.
Bakı Zirvə Toplantısında GUAM Dövlət Başçıları Şurası təşkilat çərçivəsində sahələr üzrə əsas əməkdaşlıq istiqamətlərini müəyyənləşdirən GUAM-ın Sahəvi Əməkdaşlığının İnkişafı Strategiyasını qəbul etmişlər.
Azərbaycanın bir illik sədrliyi kifayət qədər aktiv keçmişdir. Bunun bariz nümunəsi kimi Bakı Zirvə Toplantısından sonra keçirilmiş 27 sentyabr 2007-ci il tarixli Nyu-Yorkda GUAM Xarici İşlər Nazirləri Şurasının (XİNŞ) iclasını, GUAM-ABŞ və GUAM-Polşa görüşlərini, 10 oktyabr 2007-ci il tarixli GUAM+ formatında Vilnüsdə GUAM-ın onilliyinə həsr olunmuş Zirvə Toplantısını, 30 oktyabr 2007-ci il tarixli Vaşinqtonda GUAM-ABŞ görüşünü, 29 noyabr tarixli Madriddə GUAM XİNŞ-in növbəti iclasını, 4-5 dekabr 2008-ci il tarixli Tokioda GUAM-Yaponiya görüşünü, “GUAM ərazisində uzadılmış münaqişələr və onların beynəxalq sülh, təhlükəsizlik və inkişafa təsiri” adlı qətnamə layihəsinin BMT Baş Assambleyasında yayılmasını, GUAM-Aİ əlaqələrinin gücləndirilməsi üçün “GUAM-ın Aİ-də dostları qrupu”u formatında GUAM və Aİ dövlətlərinin xarici işlər nazirliklərinin ekspertləri səviyyəsində görüşü, 19 mart 2008-ci il tarixli GUAM-Avropa Şurası görüşünü, 15-16 aprel 2008-ci il tarixli GUAM dövlətlərinin ərazisində münaqişələrin həllinin prinsipial əsasları, 29-30 aprel 2008-ci tarixli “GUAM-tranzit” və 29-30 may 2008-ci il tarixli Bakıda “GUAM-ın inkişaf strategiyası” beynəlxalq konfranslarını və digər tədbirləri xatırlatmaq olardı.
Azərbaycanın sədrliyi müddətində təşkilatın fəaliyyətinə dair ətraflı məlumat Batumi Zirvə Toplantısında GUAM Dövlət Başçıları Şurası tərəfindən təsdiq olunmuş Hesabatda öz əksini tapmışdır.
1 iyul 2008-ci il tarixində Gürcüstanın Batumi şəhərində GUAM-ın növbəti Zirvə Toplantısı keçirilmişdir.
Mənbə
- GUAM haqqında
Həmçinin bax
- GUAM-ın rəsmi saytı 2011-08-17 at the Wayback Machine
İstinadlar
- "Организация за демократию и экономическое развитие - ГУАМ". 2011-08-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-08.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Demokratiya ve Iqtisadi Inkisaf ugrunda Teskilat ve ya qisa sekilde GUAM Gurcustan Ukrayna Azerbaycan ve Moldovanin uzv oldugu regional teskilat 1997 ci il oktyabrin 10 da yaradilmisdir 1999 2005 ci illerde Ozbekistan da teskilatin uzvu olmusdur Teskilatin adi uzv olkelerin adlarinin ingilis dilindeki bas herflerinden emele gelir GUAM Demokratiya ve Iqtisadi Inkisaf ugrunda Teskilat GUAMOrganization for Democracy and Economic DevelopmentNovu RegionalYaranma tarixi 10 oktyabr 1997Resmi dili ingilis ve rusUzvleri Azerbaycan Gurcustan Moldova Ukrayna Kecmis uzvler Ozbekistan Musahideci olkeler Turkiye Latviyaguam organization org Vikianbarda elaqeli mediafayllarYaranmasiGUAM Azerbaycan Gurcustan Moldova ve Ukrayna prezidentlerinin 10 oktyabr 1997 ci ilde Strasburqda Birge Kommunike imzalamasi ile bu dord dovletin birliyi kimi fealiyyete baslamisdir Kommunikede prezidentler suverenlik erazi butovluyu serhedlerin toxunulmazligi demokratiya huququn aliliyi ve insan huquqlarina hormet prinsipleri esasinda Avropada sabitliyin ve tehlukesizliyin guclendirilmesi meqsedile dordterefli emekdasligin inkisaf eletdirilmesinin vacibliyinin vurgulamislar 7 iyun 2001 ci ilde Yaltada teskil olunmus GUAM in ilk zirve toplantisi onun beynelxalq struktur kimi formalasmasi ve institusionallasmasinda boyuk rol oynamisdir Dovlet bascilari terefinden imzalanmis GUAM in Yalta Xartiyasi istirakci dovletler arasinda emekdasligin meqsedlerini prinsiplerini ve istiqametlerini mueyyenlesdirmisdir 22 may 2005 ci il tarixinde GUAM in Kisinyovda kecirilmis zirve toplantisi uzv dovletlerin demokratik cemiyyet Avropaya inteqrasiya iqtisadi inkisaf regionda sabitlik ve tehlukesizlik meselelerine dair vahid baxislarini numayis etdirmisdir Dovlet bascilari GUAM esasinda beynelxalq teskilatin yaradilmasi zeruretine dair birge movqeden cixis etmisler ve bununla elaqedar GUAM Xarici Isler Nazirleri Surasina muvafiq qerar vermisler Dovlet bascilarinin bu qerari 22 23 may 2006 ci il tarixinde GUAM in Kiyev Zirve Toplantisi zamani heyata kecmisdir Bele ki 1997 ci ilden movcud olmus birlik esasinda Demokratiya ve Iqtisadi Inkisaf namine Teskilat GUAM tesis olunmusdur Kiyev Zirve Toplantisinda prezidentler GUAM in Nizamnamesini qebul etmisler Nizamnameye gore demokratik deyerlerin berqerar olmasi davamli inkisafin teminati beynelxalq ve regional tehlukesizliyin guclendirilmesi Avropaya inteqrasiya uzv dovletlerin iqtisadi humanitar ve sosial sahelerde emekdasliginin genislendirilmesi teskilatin baslica meqsedlerini teskil edir Hemcinin GUAM dovlet bascilari terefinden Kiyev Zirve Toplantisinda qebul olunmus Demokratiya ve Iqtisadi Inkisaf namine Teskilat GUAM in yaradilmasi haqqinda Kiyev Beyannamesi nde asagidaki meqamlar ve vezifeler qeyd olunmusdur Demokratiyanin mohkemlendirilmesi esas insan huquqlari ve azadliqlarinin qorunmasi dovletlerin iqtisadi inkisafinin ve tehlukesizliyinin ve sabitliyin temin olunmasi GUAM dovletlerinin davamli inkisafi meqsedile dinamik iqtisadi artim sosial ahenglik ve etraf muhitin muhafizesi vasitesile qarsiliqli elaqelerinin guclendirilmesi Bu dovletlerin suverenliyini erazi butovluyunu ve azadligini dagidan tam miqyasli demokratik islahatlari heyata kecirilmesini ve regionun iqtisadi inkisafini cetinlesdiren Avro inteqrasiyaya menfi tesir gosteren ve butun dunya birliyine cagiris toreden hell olunmamis munaqiselerin nizamlanmasi meqsedile feal emekdasliq Beynelxalq terrorizm ekstremizm ve aqressiv separatizm ve hemcinin onunla bagli olan diger menfi hallarla mubarize sahesinde emekdasligin guclendirilmesi Iqtisadiyyat ticaret ve neqliyyat sahesinde emekdasligin derinlesdirilmesi ve Azad Ticaret Zonasi haqqinda Sazisin heyata kecirilmesi Enerji tehlukesizliyi sahesinde seylerin feallasdirilmasi GUAM dovletlerinin beynelxalq tranzit potensialindan istifade olunmasi ve s Birge layihelerGUAM dovletlerinin emekdasliginin praktiki tezahuru kimi Virtual Merkez ve Dovletlerarasi Informasiya tehlil Sistemi VM DITS layihesi ve Ticarete ve Neqliyyata Yardim TNY layihesi heyata kecirilmekdedir TNY GUAM dovletleri arasinda ticaret ve neqliyyat sahesinde elaqelerinin genislendirilmesi ve intensivlesdirilmesi meqsedini dasiyirsa VM DITS melumat mubadilesi ve diger operativ xarakterli tedbirleri heyata kecirmek vasitesile ticaret ve neqliyyatin inkisafina onun effektiv ve tehlukesiz fealiyyet gostermesine teminat verir Her iki layihe GUAM ABS Cercive Proqraminin esas elementleri hesab olunaraq bir birini tamamlayir ve onlarin paralel sekilde heyata kecirilmesin nezerde tutulur VM DITS layihesi cercivesinde her bir GUAM dovletinde Milli Informasiya tehlil Merkezi ve Isci qruplar yaradilmis ve huquq muhafize orqanlarinin muvafiq ekspertleri bu istiqametde ilkin melumat mubadilesi aparirlar TNY layihesinin heyata kecirilmesi meqsedile her bir GUAM dovleti milli planlari esasinda dordterefli emekdasliqlarini davam etdirirler Hemcinin qeyd olunmalidir ki GUAM dovlet bascilari Kiyev Zirve Toplantisi zamani Azad Ticaret Zonasi haqqinda Sazisin heyata kecirilmesinin baslanmasini elan etmisler ve buna dair muvafiq isler gorulmekdedir Hell olunmamis munaqiseler uzre emekdasliqKiyev Zirve Toplantisinda qebul olunmus Demokratiya ve Iqtisadi Inkisaf namine Teskilat GUAM dovlet bascilarinin munaqiselerin nizamlanmasi uzre Birge Beyannamesi nde asagidaki esas meqamlar qeyd olunmusdur GUAM dovletlerinin erazilerindeki munaqiselerin helli yalniz suverenliyinin qorunmasi erazi butovluyu ve bu dovletlerin beynelxalq seviyyede taninan serhedlerinin toxunulmamazligi esasinda heyata kecirile biler ve bu GUAM cercivesinde emekdasligin esas prioritetlerinden hesab edilir Dovletlerin erazisi herbi isgal obyekti ola bilmez Separatizm ve dezinteqrasiya perspektivsizdir Guc tetbiqi etnik temizleme tecrubesi ve erazi isgali universal ve Avropa deyerlerine sulh demokratiya sabitlik ve regional emekdasliq prinsiplerine ziddir Nezaret olunmayan erazilerin mexsus olduqlari dovletlere reinteqrasiyasi mecburi kockunlerin daimi yasayis yerlerine qayitmalari ve muxtelif etnik qruparin dovletlerin beynelxalq seviyyede taninmis serhedleri cercivesinde sulh seraitinde birge yasamalari vetendas cemiyyetinin inkisafi bu erazilerde dagidilmis infrastrukturun berpa edilmesi ve hemcinin kommunikasiyalarin butun tereflerin faydasi ucun istifade edilmesi yolu ile GUAM dovletlerinin erazilerindeki munaqiselerin hellinde bu dovletlerin ve beynelxalq ictimaiyyetin seylerinin birlesdirilmesi Ehalinin geri qayitmasi ve etnik icmalarin sulh seraitinde birge yasamalari meqsedile munaqise zonalarinin demilitarizasiyasi ve bu zonalarda BMT ve ATET coxmilletli sulhmeramli quvvelerinin yerlesdirilmesi komeyi ile tehlukesizliyi temin olunmasi GUAM Xarici Isler Nazirleri Surasinin bu Beyanatin muddealarinin heyata kecirilmesi meqsedile konkret tedbirlerin hazirlamasi GUAM dovletleri erazilerinde movcud olan munaqiselerin helli meqsedile bir sira tedbirler gormekdedirler Bele ki BMT ve BMT sistemi teskilatlarinda birge movqeden cixis ederek meqsedyonlu sekilde is aparmaq ucun GUAM dovletleri arasinda razilasma elde olunmus GUAM dovletlerinin beynelxalq teskilatlar nezdindeki Daimi Numayendeliklerinin fealiyyet planlari qebul olunmusdur Bu istiqametde aparilan islerin neticesi kimi GUAM erazisinde uzanmis munaqiseler ve onlarin beynelxalq sulhe tehlukesizlik ve inkisafa tesiri adlanan 42 bend BMT 61 ci sessiyasinin gundeliyine daxil edilmisdir 5 dekabr 2007 ci il tarixinde bu bend altinda eyni adli qetname layihesi baxilmasi ucun BMT Bas Assambleyasinda resmi yayilmisdir Hal hazirda GUAM dovletleri arasinda qetnamenin qebul olunmasina dair meslehetlesmeler aparilir Azerbaycanin teskilata sedrliyiGUAM da Azerbaycanin sedrliyi 19 iyul 2007 ci ilde Baki Zirve Toplantisindan baslayaraq 1 iyul 2008 ci il Batumi Zirve Toplantisinadek davam etmisdir GUAM qiteleri birlesdirerek suari altinda kecirilmis Baki Zirve Toplantisi Teskilatin inkisafinin uzunmuddetli prioritetlerini mueyyen etmis onun instusional cehetden mohkemlendirmis ve terefdas olkelerle GUAM formasinda emekdasligim ustunluklerini numayis etdirmisdir Azerbaycan Respublikasinin Sedrlik proqraminda eksini tapmis bu strateji istiqametler teskilatin 2007 2008 ci iller ucun fealiyyet istiqametlerinin esasini teskil etmisler Azerbaycan sedrliyi uzv dovletlerin ve Katibliyin elaqelendirilmis seyleri neticesinde GUAM in beynelxalq movqeyinin mohkemlenmesi ve teskilatin keyfiyyetce yeni inkisafi ile yadda qalmisdir Baki Zirve Toplantisinin esas ideyasini teskil eden regionda umumi inteqrasiya ve tehlukesizlik mekaninin yaradilmasi ideyasi Azerbaycan Sedrliyinin baslica vezifesi idi Bu ideyadan ireli gelerek Sedrlik eden olkenin diqqeti GUAM in regional ehemiyyetinin mohkemlendirilmesine ve ona beynelxalq desteyin guclendirilmesine uzv dovletlerin umumi maraqlarinin konsolidasiyasina ve Teskilat daxilinde emekdasliq sisteminin inkisaf etdirilmesine yonelmisdir Baki Zirve Toplantisinda GUAM Dovlet Bascilari Surasi teskilat cercivesinde saheler uzre esas emekdasliq istiqametlerini mueyyenlesdiren GUAM in Sahevi Emekdasliginin Inkisafi Strategiyasini qebul etmisler Azerbaycanin bir illik sedrliyi kifayet qeder aktiv kecmisdir Bunun bariz numunesi kimi Baki Zirve Toplantisindan sonra kecirilmis 27 sentyabr 2007 ci il tarixli Nyu Yorkda GUAM Xarici Isler Nazirleri Surasinin XINS iclasini GUAM ABS ve GUAM Polsa goruslerini 10 oktyabr 2007 ci il tarixli GUAM formatinda Vilnusde GUAM in onilliyine hesr olunmus Zirve Toplantisini 30 oktyabr 2007 ci il tarixli Vasinqtonda GUAM ABS gorusunu 29 noyabr tarixli Madridde GUAM XINS in novbeti iclasini 4 5 dekabr 2008 ci il tarixli Tokioda GUAM Yaponiya gorusunu GUAM erazisinde uzadilmis munaqiseler ve onlarin beynexalq sulh tehlukesizlik ve inkisafa tesiri adli qetname layihesinin BMT Bas Assambleyasinda yayilmasini GUAM AI elaqelerinin guclendirilmesi ucun GUAM in AI de dostlari qrupu u formatinda GUAM ve AI dovletlerinin xarici isler nazirliklerinin ekspertleri seviyyesinde gorusu 19 mart 2008 ci il tarixli GUAM Avropa Surasi gorusunu 15 16 aprel 2008 ci il tarixli GUAM dovletlerinin erazisinde munaqiselerin hellinin prinsipial esaslari 29 30 aprel 2008 ci tarixli GUAM tranzit ve 29 30 may 2008 ci il tarixli Bakida GUAM in inkisaf strategiyasi beynelxalq konfranslarini ve diger tedbirleri xatirlatmaq olardi Azerbaycanin sedrliyi muddetinde teskilatin fealiyyetine dair etrafli melumat Batumi Zirve Toplantisinda GUAM Dovlet Bascilari Surasi terefinden tesdiq olunmus Hesabatda oz eksini tapmisdir 1 iyul 2008 ci il tarixinde Gurcustanin Batumi seherinde GUAM in novbeti Zirve Toplantisi kecirilmisdir MenbeGUAM haqqindaHemcinin baxGUAM in resmi sayti 2011 08 17 at the Wayback MachineIstinadlar Organizaciya za demokratiyu i ekonomicheskoe razvitie GUAM 2011 08 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 10 08