Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Metafizika (qd-yun μετά (metá)-sonra, φυσικά (physiká)-təbiət, fizika) — təbiətin və dünyanın strukturu haqqında fəlsəfənin bölməsi. Dialektikanın əksidir.
Metafizika termini mənası "təbiətdən sonra", "təbiətdən sonra gələn" mənasını verir və öz başlanğıcını Aristotelin əsərlərindən götürür. Aristotelin əsərlərinin külliyatında onun fəlsəfi fikirləri təbiət elmlərinə aid hissədən sonra gəldiyi üçün şərti olaraq "metafizika-təbiətdən sonra gələn" kimi işarələnmişdir. Zaman keçdikcə yunan dilində ki meta- ("sonra") prefiksi "üstündə; yüksəkdə; hüduddan kənar" mənalarını verməyə başlamışdır.
Materiya və forma probleminə Aristotel "Metafizika" əsərini həsr etmişdir. Fəlsəfəni (yaxud "birinci fəlsəfəni") Aristotel Metafizika adlandırmışdır. Aristotelin tərifinə görə, birinci fəlsəfə əvvələn, Ali haqqında təlimdir, daha dəqiq desək, ən ümumi səbəblər və yaxud başlanğıclar (xüsusi səbəbləri və başlanğıcları öyrənən xüsusi elmlərdən fərqli olaraq) haqqında təlimdir; ikincisi, bu fəaliyyəti yox, varlığı öyrənən nəzəri elmdir. Aristotelə görə, "birinci fəlsəfə" ümumilikdə varlığı, "ikinci fəlsəfələr" (məsələn, fizika və riyaziyyat) isə varlığın ayrı–ayrı tərəflərini öyrənir.
Metafizika bir şeyin var olması nə deməkdir və varlığın hansı növləri vardır kimi sualları araşdırır. Metafizika ümumi və abstrakt şəkildə aşağıdakı sualları cavablandırmağa çalışır:
1. Nə mövcuddur?
2. O necədir?
Metafizikanın tədqiqat sahələri mövcudluq, obyektlər və onların xüsusiyyətləri, fəza və zaman, səbəb və nəticə, eləcə də mümkünlülük anlayışlarını özündə ehtiva edir.
İstinadlar
 | Fəlsəfə ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu adin diger istifade formalari ucun bax Metafizika deqiqlesdirme Metafizika qd yun meta meta sonra fysika physika tebiet fizika tebietin ve dunyanin strukturu haqqinda felsefenin bolmesi Dialektikanin eksidir Metafizika termini menasi tebietden sonra tebietden sonra gelen menasini verir ve oz baslangicini Aristotelin eserlerinden goturur Aristotelin eserlerinin kulliyatinda onun felsefi fikirleri tebiet elmlerine aid hisseden sonra geldiyi ucun serti olaraq metafizika tebietden sonra gelen kimi isarelenmisdir Zaman kecdikce yunan dilinde ki meta sonra prefiksi ustunde yuksekde hududdan kenar menalarini vermeye baslamisdir Materiya ve forma problemine Aristotel Metafizika eserini hesr etmisdir Felsefeni yaxud birinci felsefeni Aristotel Metafizika adlandirmisdir Aristotelin terifine gore birinci felsefe evvelen Ali haqqinda telimdir daha deqiq desek en umumi sebebler ve yaxud baslangiclar xususi sebebleri ve baslangiclari oyrenen xususi elmlerden ferqli olaraq haqqinda telimdir ikincisi bu fealiyyeti yox varligi oyrenen nezeri elmdir Aristotele gore birinci felsefe umumilikde varligi ikinci felsefeler meselen fizika ve riyaziyyat ise varligin ayri ayri tereflerini oyrenir Metafizika bir seyin var olmasi ne demekdir ve varligin hansi novleri vardir kimi suallari arasdirir Metafizika umumi ve abstrakt sekilde asagidaki suallari cavablandirmaga calisir 1 Ne movcuddur 2 O necedir Metafizikanin tedqiqat saheleri movcudluq obyektler ve onlarin xususiyyetleri feza ve zaman sebeb ve netice elece de mumkunluluk anlayislarini ozunde ehtiva edir Istinadlar Felsefe ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin