Zəyəmçay — Kürün sağ qoludur. Şəmkir və Gədəbəy rayonları ərazisindən axır.
Zəyəmçay | |
---|---|
Ölkə | |
Keçdiyi ərazilər | Şəmkir və Gədəbəy |
Mənsəbi | Kür |
Uzunluğu | 90 km |
Su sərfi | 6,3 m³/san |
Su hövzəsi | Kür→Xəzər dənizi |
Hövzəsinin sahəsi | 942 km² |
|
Ümumi məlumat
Uzunluğu 90 km, hövzəsinin sahəsi 942 km²-dir. Şahdağ silsiləsinin şimal yamacından axan Şəkərbəy və Çətindərə çaylarının birləşməsindən əmələ gəlir. Mənbəyi Şəkərbəy qolu başlayan yerdə, 2020 m yüksəklikdə yerləşir.
Zəyəmçay, Qaramuradçaya qovuşana qədər şimaldan cənuba doğru, sonra istiqamətini kəskin şəkildə dəyişib qərbə, Çətindərə çayının qolu ilə qovuşandan sonra isə cənub-şərq istiqamətinə doğru axır. Ağbaşlar kəndinə qədər olan məsafədə çay dərin və dar dərələrlə coşqun axır. Aşağı hissədə yatağı genişlənir və Yanıxlı kəndindən başlayıb,düzənlik sahəyə çıxır. Burada bir sıra qollara ayrılır. Yuxarı axımında çaya soldan Bacanka (uzunluğu 25 km), Çətindərə (uzunluğu 24 km), Kiçik Qaramurad (uzunluğu 11 km); sağdan isə Kilisəlisu (uzunluğu 14 km), Babaçay (uzunluğu 26 km) kimi qollar qarışır.
Axımı yeraltı (45%), yağış (35%) və qar (20%) sularından əmələ gəlir. Mart-iyun aylarında qarın əriməsi nəticəsində böyük daşqınlar əmələ gəlir. Bu aylarda çayın illik axımının 60-70%-i axır.
Çayın orta illik su sərfi 6,30 kub m/san və ya bir ildə Ən çox axımı yaz və yay aylarında olur. İllik axımın 40%-i yazda, 35%-i yayda, 15%-i payızda, 10%-i isə qışda keçir.
Zəyəmçay Kürə ildə orta hesabla 22 min tona qədər asılı gətirmələr aparır. Kuclü daşqın zamanı hədsiz lillənməyə (7125 q/kub m) uğrayır. Orta lillənməsi 134 q/kub m-dir. Suyu hidrokarbonatlı-kalsiumlu olmaq-la orta minerallaşmaya (300-400 mq/l) malikdir.
Suvarma işlərində Zəyəmçaydan geniş istifadə edilir.
Həmçinin bax
Mənbə
- Zəyəmçay
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zeyemcay Kurun sag qoludur Semkir ve Gedebey rayonlari erazisinden axir ZeyemcayOlke AzerbaycanKecdiyi eraziler Semkir ve GedebeyMensebi KurUzunlugu 90 kmSu serfi 6 3 m sanSu hovzesi Kur Xezer deniziHovzesinin sahesi 942 km menbeyi mensebiZeyemcay Azerbaycanin fiziki xeritesinde 40 31 sm e 45 30 s u 40 58 sm e 45 58 s u Umumi melumatUzunlugu 90 km hovzesinin sahesi 942 km dir Sahdag silsilesinin simal yamacindan axan Sekerbey ve Cetindere caylarinin birlesmesinden emele gelir Menbeyi Sekerbey qolu baslayan yerde 2020 m yukseklikde yerlesir Zeyemcay Qaramuradcaya qovusana qeder simaldan cenuba dogru sonra istiqametini keskin sekilde deyisib qerbe Cetindere cayinin qolu ile qovusandan sonra ise cenub serq istiqametine dogru axir Agbaslar kendine qeder olan mesafede cay derin ve dar derelerle cosqun axir Asagi hissede yatagi genislenir ve Yanixli kendinden baslayib duzenlik saheye cixir Burada bir sira qollara ayrilir Yuxari aximinda caya soldan Bacanka uzunlugu 25 km Cetindere uzunlugu 24 km Kicik Qaramurad uzunlugu 11 km sagdan ise Kiliselisu uzunlugu 14 km Babacay uzunlugu 26 km kimi qollar qarisir Aximi yeralti 45 yagis 35 ve qar 20 sularindan emele gelir Mart iyun aylarinda qarin erimesi neticesinde boyuk dasqinlar emele gelir Bu aylarda cayin illik aximinin 60 70 i axir Cayin orta illik su serfi 6 30 kub m san ve ya bir ilde En cox aximi yaz ve yay aylarinda olur Illik aximin 40 i yazda 35 i yayda 15 i payizda 10 i ise qisda kecir Zeyemcay Kure ilde orta hesabla 22 min tona qeder asili getirmeler aparir Kuclu dasqin zamani hedsiz lillenmeye 7125 q kub m ugrayir Orta lillenmesi 134 q kub m dir Suyu hidrokarbonatli kalsiumlu olmaq la orta minerallasmaya 300 400 mq l malikdir Suvarma islerinde Zeyemcaydan genis istifade edilir Hemcinin baxAzerbaycan caylariMenbeZeyemcay