Zəngilan Daş Heykəllər Muzeyi — Zəngilan rayonunda yerləşən Daş Heykəllər Muzeyi 1989-cu ildə fəaliyyətə başlayıb.
Zəngilan Daş Heykəllər Muzeyi | |
---|---|
Açılış tarixi | 1989 |
Mövzu | Tarix |
Yerləşir | Zəngilan |
Kolleksiyası | 541 eksponat |
Direktor | Çərkəz Nəsirli Natiq Rzayev |
Telefon | (+994 2424) 4-49-01 |
İş rejimi | (II – VII) 10:00 – 18:00 |
Muzeyin yaranması
Muzeyin yaranma ideyası o dövrdə Zəngilan Xalq Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsində Mədəniyyət Şöbəsinin müdiri işləmiş Camal Sultanovun təklifi ilə həyata keçirilib. Şəhərin mərkəzindən 7 km aralıda yerləşən muzey fəaliyyətə başlayandan 1 il sonra ayrıca subyekt kimi rəsmiləşdirilmiş və muzeyə 3 ştat vahidi verilmişdir.
- Muzey rayondan Bakıya gedən şose yolunun sol tərəfində – ətrafdan xeyli hündür bir yerdə "Ağ Oyuq" təpəsində yerləşirdi. Həmin hündür təpədən baxanda, təxminən altmış kilometrlik ərazi – bir tərəfdən Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad şəhəri, digər tərəfdən isə Qarabağın hündür dağları görünürdü.
- Təpədə olan qədim daşa el arasında "Koroğlu daşı" deyərdilər. Daşın yan hissəsində oyuq olduğundan ona "Ağ oyuq"da deyərdilər. Həmin oyuğa yağ töküb yandırır və bundan da qədim dövrlərdə mayak kimi istifadə edildiyi deyilir. Bu mayak o vaxtlar Cənubi Azərbaycandan gəlib, Araz çayının üzərindəki Xudafərin körpüsündən keçən, Həkəri çayının uzununa Şuşa qalasına gedən karvanlar üçün yol göstəricisi sayılırmış.
Daş heykəllər haqqında
"Şamlı adlanan kəndin yaxınlığında təpənin üzərində qədim daşlar tapılmışdı. Bu daşların bir çoxunda insan şəkilləri çəkilmiş, bəziləri isə insan heykəli kimi yonulmuşdu. El arasında həmin əraziyə "Dərvişim" deyirdilər. Burada dərvişə oxşayan üç heykəl vardı. Əfsanəyə görə, dərvişlər harasa gedərkən, yolüstü bu yerlərdə oturub dincələrmişlər. Həmin yer o qədər onların xoşuna gəlir, Allaha dua edirlər ki, onları daşa döndərib burada saxlasın. Görünür, əməlisaleh olduqlarından Allah da onların sözünü eşidib dərvişləri daş heykəllərə döndərir. Bununla da həmin daş heykəllər olan məkana "Dərvişim" deməyə başlayırlar. Bu bir rəvayət olsa da müyyən mənada həqiqətə əsaslanan məqamları da vardır…"
Muzey binası
Ötən əsrin 80-ci illərində həmin ərazidə salınan üzüm bağlarında çalışanlar üçün 2 otaqlı istirahət binası inşa edilir. Lakin istirahət evi istifadəsiz qaldığından 1990-cı ildən muzey həmin binada fəaliyyətə başlayır. Binanın içində rayonun tarixinə aid qədim abidələrin şəkillərindən ibarət kolleksiyalar yaradılır. Burada 100-ə yaxın orijinal tarixi şəkillər saxlanılır, həyətində isə daş heykəllər sərgilənirdi. Koroğlu daşı deyilən daşın hündürlüyü 2 m, çəkisi isə təqribən 1,5 ton idı. Eni 90 sm ölçüdə olmaqla kvadrat şəkilində yonulmuş daşda qədim türk dilinə aid yazılar var idi. Bu yazılar Orxon-Yenisey əlifbası ilə yazılıbmış, bəlkə də bu səbəbdən həmin düzənlik əraziyə "Yazı düzü" də deyərmişlər.Zəngilan Daş Heykəllər Muzeyi
Muzey eksponatları
Muzeyidə Zəngilan ərazisində tapılan şir, at heykəlləri, qədim qoç, qoyun, fil fiqurları, bir sözlə, müxtəlif dövrlərə aid digər daş abidələr sərgilənirdi. XIV–XVI əsrləri əhatə abidələr var idi. Burada 20-dən çox açıq səma altında olan eksponat var idi. Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Zəngilan rayonunun işğal edilməsi nəticəsində muzeyin binası və yüz əllidən artıq eksponat məhv edilmiş və aparılması mümkün olanları isə daşınmışdır. 1993-cü il oktyabrın 28-dən Zəngilan Daş Heykəllər Muzeyi erməni işğalı altındadır. Daş Heykəllər Muzeyinin ilk direktoru Çərkəz Nəsirli olmuşdur. 1992-ci ildən fasilələrlə Natiq Rzayev muzeyin direktoru vəzifəsində çalışmışdır.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Qoç heykəllər, "Bəzir daşı", "daş çörək" — Muzeylərdə nələr vardı, nələr qaldı…
- Muzeylər
- Zəngilan muzeyləri 2020-10-24 at the Wayback Machine
İstinadlar
- "Kataloq.az". 2020-10-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-21.
- "Zəngilan". 2020-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-22.
- . 2020-10-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-22.
- "Erməni işğalında qalan muzeylərimiz… Siyasət18 Mar. 2019". 2020-10-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-22.
- "Qoç heykəllər, "Bəzir daşı", "daş çörək" — Muzeylərdə nələr vardı, nələr qaldı…". 2019-04-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-21.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zengilan Das Heykeller Muzeyi Zengilan rayonunda yerlesen Das Heykeller Muzeyi 1989 cu ilde fealiyyete baslayib Zengilan Das Heykeller MuzeyiAcilis tarixi 1989Movzu TarixYerlesir ZengilanKolleksiyasi 541 eksponatDirektor Cerkez Nesirli Natiq RzayevTelefon 994 2424 4 49 01Is rejimi II VII 10 00 18 00Muzeyin yaranmasiMuzeyin yaranma ideyasi o dovrde Zengilan Xalq Deputatlari Soveti Icraiyye Komitesinde Medeniyyet Sobesinin mudiri islemis Camal Sultanovun teklifi ile heyata kecirilib Seherin merkezinden 7 km aralida yerlesen muzey fealiyyete baslayandan 1 il sonra ayrica subyekt kimi resmilesdirilmis ve muzeye 3 stat vahidi verilmisdir Muzey rayondan Bakiya geden sose yolunun sol terefinde etrafdan xeyli hundur bir yerde Ag Oyuq tepesinde yerlesirdi Hemin hundur tepeden baxanda texminen altmis kilometrlik erazi bir terefden Naxcivan Muxtar Respublikasinin Ordubad seheri diger terefden ise Qarabagin hundur daglari gorunurdu Tepede olan qedim dasa el arasinda Koroglu dasi deyerdiler Dasin yan hissesinde oyuq oldugundan ona Ag oyuq da deyerdiler Hemin oyuga yag tokub yandirir ve bundan da qedim dovrlerde mayak kimi istifade edildiyi deyilir Bu mayak o vaxtlar Cenubi Azerbaycandan gelib Araz cayinin uzerindeki Xudaferin korpusunden kecen Hekeri cayinin uzununa Susa qalasina geden karvanlar ucun yol gostericisi sayilirmis Das heykeller haqqinda Samli adlanan kendin yaxinliginda tepenin uzerinde qedim daslar tapilmisdi Bu daslarin bir coxunda insan sekilleri cekilmis bezileri ise insan heykeli kimi yonulmusdu El arasinda hemin eraziye Dervisim deyirdiler Burada dervise oxsayan uc heykel vardi Efsaneye gore dervisler harasa gederken yolustu bu yerlerde oturub dincelermisler Hemin yer o qeder onlarin xosuna gelir Allaha dua edirler ki onlari dasa donderib burada saxlasin Gorunur emelisaleh olduqlarindan Allah da onlarin sozunu esidib dervisleri das heykellere donderir Bununla da hemin das heykeller olan mekana Dervisim demeye baslayirlar Bu bir revayet olsa da muyyen menada heqiqete esaslanan meqamlari da vardir Muzey binasiOten esrin 80 ci illerinde hemin erazide salinan uzum baglarinda calisanlar ucun 2 otaqli istirahet binasi insa edilir Lakin istirahet evi istifadesiz qaldigindan 1990 ci ilden muzey hemin binada fealiyyete baslayir Binanin icinde rayonun tarixine aid qedim abidelerin sekillerinden ibaret kolleksiyalar yaradilir Burada 100 e yaxin orijinal tarixi sekiller saxlanilir heyetinde ise das heykeller sergilenirdi Koroglu dasi deyilen dasin hundurluyu 2 m cekisi ise teqriben 1 5 ton idi Eni 90 sm olcude olmaqla kvadrat sekilinde yonulmus dasda qedim turk diline aid yazilar var idi Bu yazilar Orxon Yenisey elifbasi ile yazilibmis belke de bu sebebden hemin duzenlik eraziye Yazi duzu de deyermisler Zengilan Das Heykeller MuzeyiMuzey eksponatlariMuzeyide Zengilan erazisinde tapilan sir at heykelleri qedim qoc qoyun fil fiqurlari bir sozle muxtelif dovrlere aid diger das abideler sergilenirdi XIV XVI esrleri ehate abideler var idi Burada 20 den cox aciq sema altinda olan eksponat var idi Ermenistan Silahli Quvveleri terefinden Zengilan rayonunun isgal edilmesi neticesinde muzeyin binasi ve yuz elliden artiq eksponat mehv edilmis ve aparilmasi mumkun olanlari ise dasinmisdir 1993 cu il oktyabrin 28 den Zengilan Das Heykeller Muzeyi ermeni isgali altindadir Das Heykeller Muzeyinin ilk direktoru Cerkez Nesirli olmusdur 1992 ci ilden fasilelerle Natiq Rzayev muzeyin direktoru vezifesinde calismisdir Hemcinin baxZengilan Zengilan Tarix Diyarsunasliq MuzeyiXarici kecidlerQoc heykeller Bezir dasi das corek Muzeylerde neler vardi neler qaldi Muzeyler Zengilan muzeyleri 2020 10 24 at the Wayback MachineIstinadlar Kataloq az 2020 10 24 tarixinde Istifade tarixi 2020 10 21 Zengilan 2020 10 26 tarixinde Istifade tarixi 2020 10 22 2020 10 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 10 22 Ermeni isgalinda qalan muzeylerimiz Siyaset18 Mar 2019 2020 10 13 tarixinde Istifade tarixi 2020 10 22 Qoc heykeller Bezir dasi das corek Muzeylerde neler vardi neler qaldi 2019 04 14 tarixinde Istifade tarixi 2020 10 21