Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zmeynıy (ukr. острів Зміїний, rum. insula Şerpilor, q.yun. Λευκός, yun. Φίδονισι, türk. Yilan Adası) — Qara dənizdə yerləşən və Ukraynaya mənsub olan ada. İnzibati cəhətdən isə Odessa vilayətinin Kiliyski rayonu ərazisində yerləşir.
| Zmeynıy adası | |
|---|---|
| ukr. Острів Зміїний | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 0,205 km² |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 0,66 km |
| Hündür nöqtəsi | 41 m |
| Əhalisi |
|
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Ukrayna |
| Akvatoriya | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Adada yerləşən Beloe qəsəbəsi rəsmi statusa malikdir və burada poçt, muzey və ayrıca bank fəaliyyət göstərir. 2007 ildə adada provaslav kilsəsinin tikintisi planlaşdırılmışdır.
Zmeynıy adası uzun zaman BMT məhkəməsində mübahisə predmeti olaraq qalırdı. Adanın self zonasında zəngin neft və qaz yataqlarının olması mübahisələrə səbəb olmuşdur. Rumıniya adanın delimitarizasiya olunmasına çalışırdı. 3 fevral 2009 ildə qərar qəbul edilir. Qərara görə Zmeynıy qayalıq deyil ada olaraq qeydə alınır.
Coğrafiyası
Ada Dunay çayının deltasından 35 km şərqdə yerləşir. Ada xaça bənzər formaya malikdir. Sahəsi 20,5 hektardır. Ucqar nöqtələri arasında məsafə 615 – 650 km-dir. Ən yaxın yamayış məntəqəsi Rumıniyanın Sulino şəhəridir. Ukraynanın isə ən yaxın yamayış məntəqəsi Vilkovodur.
Relrefi
Ada əsasən bərk suxurlardan təşkil edilmişdir. Sahil xəttində hündürlük: şimal-şərqdə 4–5 m, cənub-qərbdə isə 25 metr təşkil edir. Ən hündür nöqtəsi 41,3 metrdir. Sahillərində dörd çimərlik vardır: «Damski», «Derqaç», «Zolotoy» və «Banditnı». Adada geoloji proseslər daim davam edir.
İqlimi
Ada çöl iqliminə malikdir. Qışda orta aylıq temperatur 0 - 2 °С, yayda isə — 19 - 24 °С arasında dəyişir. Maksimal +40 °С, minimal isə −30 °С müşahidə edilmişdir. Orta illik temperaturu 300 mm-dir. .
Flora və Fauna
Ada ərazisində əsasən çöl otları bitir. Son zamanlar isə adada ağaclar əkilir. Adada 234 növ quş müşahidə edilir. Sahil sularında 49 növ balıq, 6 növ yengəc yaşayır. Bəzi növlər hətta Ukraynanın qırmızı kitabına daxil edilmişdir.
Qorunması
Ukrayna Prezidentinin 09.12.1998 il № 1341/98 qərarı ilə Ada ərazisi yasaqlıq elan edilmişdir. Adanın ərafı 500 metr radiusunda yasaqlığa daxildir. Yasaqlığın ərazisi 232 hektardır.
Tarixi
Qədim yunan əsatirinə görə ada ilahə Fetida tərəfindən oğlu Axillin şərəfinə dənizin dibindən qaldırmışdır. Ada haqqında hətta Strabon və Heradot məlumst vermişdir. Adada Axill məbədi inşa edilir sonradan isə dağılır. İlk dəfə 1823-cü ildə M. Krişkim adanın xəritəsini tərtib etmişdir. 1843-cü ildə məbədin qalıqlarından mayak inşa edilmişdir. Qara dənizdən keçən qədim gəmilər məbədi ziyarət edirsilər. Orta əsrlərdə ada Osmanlı imperiyasına mənsub olmuşdur.
14 iyul 1788 ildə türklərlə ruslar arasında Fidonisi döyüşü olmuşdur. 1828-1829 illərdə baş vermiş müharibənin nəticəsində ərazi rusların əlinə keçir. Krım müharibəsindən sonra ada Rumıniya ərazisi elan edilir. 1944-cü ilin aprelində ada Sovet qüvvətləri tərəfindən tutulur. 23 may 1948 il qərarı ilə ada SSRİ ərazisi elan edilir. 1956-cı ildə adada radiotexniki dəstə yerləşdirilir.
2003-ci ildə adada elmi -araşdırma stansiyası quraşdırılmışdır. 2007-ci ildə adada yerləşən beloe yaşayış yeri qəsəbə ukr. Біле) statusu almışdır. Bu addım Rumıniya tərəfdən etiraza səbəb olmuşdur.
Qalereya
-
![image]()
Zmeynıy adası 1896 i. -
![image]()
Sahil qayalıqları -
![image]()
Adanın sahili -
![image]()
Adanın görünüşü
İstinadlar
- Вилківська міська об'єднана територіальна громада.
- Загальна інформація.
- "Обсуждается вопрос строительства храма на острове Змеином в Чёрном море". Пресс-служба УПЦ. 2011-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-04.
- «BMT məhkəməsi mübahisəli məsələni həll edir» 2012-04-14 at the Wayback Machine — BBC
- (PDF). 2009-02-05 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-04.
- . 2012-12-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-04.
- "Глава V. Культы понтийских богов в Причерноморье. С.Ю. Сапрыкин. Религия и культы Понта эллинистического и римского времени. Книги по истории онлайн. Электронная библиотека". 2014-08-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-04.
- "Ukrayna Qara dənizdə yerləşən qayanı yaşayış məntəqəsinə çevirmişdir". Lenta Ru. 2011-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-04.
- "Rumıniya Ukraynaya adası süni şəkildə məskunlaşdırmamağa çağırır". Lenta.Ru. 2011-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-04.
Şəkil
- Zmeynıy adası - Odessa 1996. - Görünüş. 3. - Səh. 46-59. 2016-03-05 at the Wayback Machine
- Serqey Asxatov. "Poseydonun qüdrəti: Ukraynanın Zmeynıy adasında yeni era başlayır". 2000 qəzeti. 2011-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-04.
- İ. Vladimirov. Zmeynıy — Tuzla deyil. 2008 2008-09-29 at the Wayback Machine
- İş materialları Rumıniya Ukraynaya qarşıdır (ing.)
- Доклад Международного Суда 2007—2008 гг. на 63-й сессии ГенАссамблеи ООН 2010-07-06 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zmeyniy ukr ostriv Zmiyinij rum insula Serpilor q yun Leykos yun Fidonisi turk Yilan Adasi Qara denizde yerlesen ve Ukraynaya mensub olan ada Inzibati cehetden ise Odessa vilayetinin Kiliyski rayonu erazisinde yerlesir Zmeyniy adasiukr Ostriv ZmiyinijUmumi melumatlarSahesi 0 205 km Uzunlugu 0 66 kmEni 0 66 kmHundur noqtesi 41 mEhalisi 0 nef Yerlesmesi45 15 18 sm e 30 12 15 s u Olke UkraynaAkvatoriya Qara denizZmeyniy adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Adada yerlesen Beloe qesebesi resmi statusa malikdir ve burada poct muzey ve ayrica bank fealiyyet gosterir 2007 ilde adada provaslav kilsesinin tikintisi planlasdirilmisdir Zmeyniy adasi uzun zaman BMT mehkemesinde mubahise predmeti olaraq qalirdi Adanin self zonasinda zengin neft ve qaz yataqlarinin olmasi mubahiselere sebeb olmusdur Ruminiya adanin delimitarizasiya olunmasina calisirdi 3 fevral 2009 ilde qerar qebul edilir Qerara gore Zmeyniy qayaliq deyil ada olaraq qeyde alinir CografiyasiAdanin xeritesi Ada Dunay cayinin deltasindan 35 km serqde yerlesir Ada xaca benzer formaya malikdir Sahesi 20 5 hektardir Ucqar noqteleri arasinda mesafe 615 650 km dir En yaxin yamayis menteqesi Ruminiyanin Sulino seheridir Ukraynanin ise en yaxin yamayis menteqesi Vilkovodur Relrefi Ada esasen berk suxurlardan teskil edilmisdir Sahil xettinde hundurluk simal serqde 4 5 m cenub qerbde ise 25 metr teskil edir En hundur noqtesi 41 3 metrdir Sahillerinde dord cimerlik vardir Damski Derqac Zolotoy ve Banditni Adada geoloji prosesler daim davam edir Iqlimi Ada col iqlimine malikdir Qisda orta ayliq temperatur 0 2 S yayda ise 19 24 S arasinda deyisir Maksimal 40 S minimal ise 30 S musahide edilmisdir Orta illik temperaturu 300 mm dir Flora ve Fauna Ada erazisinde esasen col otlari bitir Son zamanlar ise adada agaclar ekilir Adada 234 nov qus musahide edilir Sahil sularinda 49 nov baliq 6 nov yengec yasayir Bezi novler hetta Ukraynanin qirmizi kitabina daxil edilmisdir Qorunmasi Ukrayna Prezidentinin 09 12 1998 il 1341 98 qerari ile Ada erazisi yasaqliq elan edilmisdir Adanin erafi 500 metr radiusunda yasaqliga daxildir Yasaqligin erazisi 232 hektardir TarixiQedim yunan esatirine gore ada ilahe Fetida terefinden oglu Axillin serefine denizin dibinden qaldirmisdir Ada haqqinda hetta Strabon ve Heradot melumst vermisdir Adada Axill mebedi insa edilir sonradan ise dagilir Ilk defe 1823 cu ilde M Kriskim adanin xeritesini tertib etmisdir 1843 cu ilde mebedin qaliqlarindan mayak insa edilmisdir Qara denizden kecen qedim gemiler mebedi ziyaret edirsiler Orta esrlerde ada Osmanli imperiyasina mensub olmusdur 14 iyul 1788 ilde turklerle ruslar arasinda Fidonisi doyusu olmusdur 1828 1829 illerde bas vermis muharibenin neticesinde erazi ruslarin eline kecir Krim muharibesinden sonra ada Ruminiya erazisi elan edilir 1944 cu ilin aprelinde ada Sovet quvvetleri terefinden tutulur 23 may 1948 il qerari ile ada SSRI erazisi elan edilir 1956 ci ilde adada radiotexniki deste yerlesdirilir 2003 ci ilde adada elmi arasdirma stansiyasi qurasdirilmisdir 2007 ci ilde adada yerlesen beloe yasayis yeri qesebe ukr Bile statusu almisdir Bu addim Ruminiya terefden etiraza sebeb olmusdur QalereyaZmeyniy adasi 1896 i Sahil qayaliqlari Adanin sahili Adanin gorunusuIstinadlarVilkivska miska ob yednana teritorialna gromada Zagalna informaciya Obsuzhdaetsya vopros stroitelstva hrama na ostrove Zmeinom v Chyornom more Press sluzhba UPC 2011 08 27 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 04 BMT mehkemesi mubahiseli meseleni hell edir 2012 04 14 at the Wayback Machine BBC PDF 2009 02 05 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 04 2012 12 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 04 Glava V Kulty pontijskih bogov v Prichernomore S Yu Saprykin Religiya i kulty Ponta ellinisticheskogo i rimskogo vremeni Knigi po istorii onlajn Elektronnaya biblioteka 2014 08 17 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 04 Ukrayna Qara denizde yerlesen qayani yasayis menteqesine cevirmisdir Lenta Ru 2011 08 27 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 04 Ruminiya Ukraynaya adasi suni sekilde meskunlasdirmamaga cagirir Lenta Ru 2011 08 27 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 04 SekilZmeyniy adasi Odessa 1996 Gorunus 3 Seh 46 59 2016 03 05 at the Wayback Machine Serqey Asxatov Poseydonun qudreti Ukraynanin Zmeyniy adasinda yeni era baslayir 2000 qezeti 2011 08 27 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 04 I Vladimirov Zmeyniy Tuzla deyil 2008 2008 09 29 at the Wayback Machine Is materiallari Ruminiya Ukraynaya qarsidir ing Doklad Mezhdunarodnogo Suda 2007 2008 gg na 63 j sessii GenAssamblei OON 2010 07 06 at the Wayback Machine