Zağaltı — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Qorçu kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir. 2020 ci il dekabrın 1 də 28 il 6 aydan sonra Müzəffər Azərbaycan ordusu Ermənistan ordusunu darma-dağın edərək işğala son qoydu.
Tarixi
Zağaltı (Alıbəyli) kəndi Kiçik Qafqazın dağlarından biri olan Muxtökən dağ silsiləsinin cənub-şərq ətəyində,mənbəyi Buzxana,Yelligədik,Çalbayır su ayrıcından alan Qorçu çayının sağ sahilində bünövrələşən Zağaltı (Alıbəyli) kəndi Laçın rayon mərkəzindən 60 km uzaqlıq ərazidə yerləşir.Kəndimizin əsas bünövrəsi XIX-cu əsrin 60-70-ci illərində qoyulub,kəndin əsas əhalisi Zağaltı (Alıbəyli) kəndindən 30–35 km aralıda yerləşən əsası XVII-ci əsrin ortalarına gedib çıxan Qaraçanlı tayfalarından ayrılmış bir neçə tayfadan ibarətdir.Bünövrə Qaraçanlı,Pircahan kəndinin ərazisində yerləşmişdir.
Bünövrə Qaraçanlıda kənd əhalisinə yer azlıq edəndə yaylaq kimi istifadə olunan indiki,Zağaltı (Alıbəyli) kəndinə gəlib məskunlaşıblar.1935-1936- ci ilərə kimi kəndimiz Alıbəyli kəndi kimi tanınmışdır ,kəndin yaşlı axsaqqalları deyərdi ki,sovet hakimiyyəti gələndən sonra bəylərə pis baxıldığından kəndimizin adın dəyişib kəndin üst tərəfi qayalıqda zağalıq olduğundan Zağaltı kəndi adlandırıblar.Kənddə 1937-1938-ci illərdə kolxozçuluq qurulub,Zağaltı (Alıbəyli) kəndinin ətrafı əkinə və biçinə görə çox yararlı yerlər idi.Kəndin cənub tərəfində Dəmirçi dağının ətəyində cavan qarışıq meşə zolağı kəndimizə xüsusi yaraşıq verirdi.
Bu meşədən qırmızı palıd,adi palıd,vələs,(ulas) ağcaqyın və (cır alma,armud,2 növ yemişan,ayı gilası,toz ağacı,qaraağac,mırdarça,əzgil,zirinc,söyüd və sair.) kol bitkisi kimi 2 növ qarağat moruq,itburnu,(həmərsin)qoyungözü,tubulğa,nadir kollardan olan gərməşov,kollarından və başqa adlarda ağac və kol bitkiləri ilə zəngindir.Kənd qərbdən Oğuldərə kəndi,şimal- qərb tərəfdən qayalıqdan və kiçik təpəlikdən ,cənubdan Dəmirçi dağı ,şərqdən isə Qorçu kəndi ilə həmsərhəddir. Qışı istərsə yayl mülayim və az yağıntılı iqlimə maıik idi.Yaylaq kimi kənd sakinləri, Şır-şır,Sarıyoxuş,Divlər,Çınqılınbaşı,Cəhənnəm dərəsi və Cərgə adlı ərazilərdən istifadə edirdilər.Kəndin qabaq tərəfindəki,meşə zolağı demək olarki,qoruq sayılırdı.Kəndimizin sakinləri qış yanacağı üçün 8–10 km uzağa gedib meşə materyallarından gətirib istifadə edirdilər.Kəndimizin flora və faunası olduqca zəngin idi,yerli əhali tikinti materyalları kimi əhəng daşından və yerdən çıxan qum karxanasından müasir deyimdə mişardaşı kimi əllə asan hamarlanan göy və qonur daşlardan istifadə edilirdi.Kəndimizin əhalisi əsasən maldarlıqla məşğul olurdu,əvvəllər əkinçilikdə olubdu,sonralardan iqdisadiyyatın inkişafına görə əkinçilikdən o,qədərdə istifadə olunmurda az da olsa kalxoz üçün müəyyən qisimdə istifadə olunurdu.Kəndimizin 1 Ferşil mama məntəqəsi,1 kitabxanası və 1 mağazası var idi. Kəndimizin ərazisində olan bulaqların adları yəni yadımda qalan Navlı bulaq,Güləsərin bulağı,Zamanın bulağı,Hümbətin bulağı,Alışın bulağı,Sarı bulaq və sair.
Kəndin ətrafında adi içməli sudan başqa içməli və müalicəvi əhəmiyyətli turş su və başqa mineral sular var idi.Kəndin 1 şəhidi var 4 qarabağ əlili və 30-a yaxın qarabağ veteranı varıdır.Kəndin əhalisi bu gün Azərbaycanın 16 rayon və şəhərlərində məcburi köçkün kimi məskunlaşmışdır.
Şəhidlər.1.İsgəndərov Əliqulu Tohid oğlu 1970-ci ildə Zağaltı kəndində doğulub 1992-ci ilin iyun ayında Ağdam rayon istiqamətində gedən döyüşlərdə şəhid olub şəhidin nəşi Bərdə rayon Soğanverdilər kənd qəbirsanlığında dəfin edilib. Kəndimizin hal hazırda Əhalisi və təsərüfatların sayı:180 ailə 789 nəfər 01.01.2023-cü il tarxinə
Ərazisi isə 100500 kv.
Kənddə fətali, balo, həsənuşagı, hacımanlı, süleymanlı, şərəfli alıuşağı türk tayfalarına mənsub əhali yaşayırdı. Zağaltı kəndinin inqilab dovründə Zamanov Yusif,Hümbətov Əlif,Hümbətov İsmayıl,Hümbətov Əsəd,Muradov Alış,Mustafayev Hüseyin, Qarayev Bahadur kimi məşhur el adamı, tanınmış el ağsaqqalları olmuşdur.
Əhalisi
Kəndin əhalisi bu gün Azərbaycanın 16 rayon və şəhərlərində məcburi köçkün kimi məskunlaşmışdır.
Zağaltı kəndinin hal hazırda Əhalisi və təsərüfatların sayı:180 ailə 789 nəfər 01.01.2023-cü il tarxinə.
Tanınmışları
- Nəsirov Musa — Nazirlər kabineti və dövlət qaçqınlar komitəsində şöbə müdürü vəzifəsində çalışmışdır, hal-hazırda təqaüddədir.
- Hümbətov Böyükkişi Əsəd oğlu — müəllim. Uzun müddət qorçu kənd orta məktəbinin direktoru olmuşdur.
- Kərimov Xasay Rəhim oğlu — H.Hacıyev kolxozunun sədri. Sovxo direktoru və s. digər vəzifələrdə işləmişdir.
- Muradov Şahmar Alış oğlu — 35 ildən çox qorçu rabitə şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır.
- Qarayev Maarif Yusif oğlu — müəllim. Qorçu kənd orta məktəbinin,və laçın işğalı zamanı uzun müddət Laçın şəhər 1 nömrəli məktəbin direktoru vəzifəsində çalışmışdır.
- Nüsrəddin Əsədov — Bərdə rayonunda baytar həkimi və müxtəlif vəzifələrdə işləmişdir.
- Qarayev Təvəkkül — uzun müddət kənd təsərüfat nazirliyində çalışmışdır.
- Namiq Zaman — Ağdaş rayonunda məskunlaşıb müəllim işləyir bir neçə kitabın müəllifidir.
- Saday Əsədov — uzun müddət kənd icra nümayəndəsi və müxtəlif vəzifələrdə çalşmışdır.
- Qarayev Rövşən — Neft şirkətində hazırda yüksək vəzifədədir.
- Nəriman Səmədov — Bərdə rayonunda Aqrapromun sədri vəzifəsində çalışmışdır.
Qəhrəmanları
- Vahid Zeynalov — II qrup Qarabağ əlili.
- Mehdi Şükürov — II qrup Qarabağ əlili.
- Əflatun Kərimov — III qrup qarabağ əlili.
- Əli Hümbətov — Birinci və İkinci Qarabağ müharibəsində iştirak etmişdir. II qrup əlil, Qubadlı və Laçın rayonun azad edilməsi uğurunda Ali baş kamandan tərəfindən medalla təltif edilmişdir.
- Şərafəddin Əsədov — Birinci və İkinci Qarabağ müharibəsində iştirak etmişdir. Qubadlı və Laçın rayonun azad edilməsi uğurunda Ali baş kamandan tərəfindən medalla təltif edilmişdir qarabağ veteranı və III qrup əlildir.
- Tural Səmədov — İkinci Qarabağ müharibəsi qazisi. Laçın rayonun azad edilməsi uğurunda Ali baş kamandan tərəfindən medalla təltif edilmişdir.
- Gündüz Baxşeyişzadə — İkinci Qarabağ müharibəsi qazisi. Cəbrayıl və Qubadlı rayonun azad edilməsi uğurunda Ali baş kamandan tərəfindən medalla təltif edilmişdir, və vətən müharibəsi iştrakçısı medalı ilə təltif edilmişdir.
- Gündüz Əvəzzadə — İkinci Qarabağ müharibəsi qazisi. Füzuli və Cəbrayıl rayonun azad edilməsi uğurunda, Vətən uğurunda medalı ilə Ali baş kamandan tərəfindən təltif edilmişdir, və vətən müharibəsi iştrakçısı medalı ilə təltif edilmişdir.
- Bulud Zeynalov — İkinci Qarabağ müharibəsi qazisi. Kəlbəcər rayonun azad edilməsi uğurunda Ali baş kamandan tərəfindən medalla təltif edilmişdir.
- Cəmşid Zeynalov — İkinci Qarabağ müharibəsi qazisi, Fizuli və Cəbrayıl rayonun azad edilməsi uğurunda, Ali baş kamandan tərəfindən təltif edilmişdir, və vətən müharibəsi iştrakçısı medalı ilə təltif edilmişdir
- Ülvü Nəsirov — İkinci Qarabağ müharibəsi qazisi, Füzuli və Cəbrayıl rayonun azad edilməsi uğurunda, Ali baş kamandan tərəfindən təltif edilmişdir,və vətən mühribəsi iştrakçısı medalı ilə təltif edilmişdir.
Şəhidləri
- Əliqulu İsgəndərov — 1992 ci ildə Ağdam rayon Əlağalı kənd uğurunda gedən döyüşlərdə şəhid olmuşdur.
- Novruz Zamanov — 26 fevral 1992 ci ildə Xocalı soyqırımı zamanı şəhid olmuşdur.
İqtisadiyyatı
Əsas təsərrüfatı heyvandarlıq idi. Kəndin əsas məşğuliyyəti heyvandarlıqla yanaşı Arıçılıq, əkinçilik(Dənli bitkilər,demyə),toxuculuq (gəvə, kilim, palaz, fərməş) olmuşdur. Köhnə hanalar vasitəsilə bu toxuculuğu inkişaf etdirmişlər. Hana-da həvə, kir-kir, kuju ağacı, vərəng-alan və s. alətlərdən istifadə etmişlər. Dağlıq ərazidə bir neçə su dəyirmanlari (Təhməzin dəyirmani, Tanriverdinin dəyirmanı) olmuşdur. Əkinə yararlı sahələrdə buğda, arpa, vələmir və s. əkirdilər. Meşələri dövlət əhəmiyyətli yasaqlıqlar idi. Meşədə qırmızı palıd, cökə, göyrüş, fıstıq, minlərlə meyvə ağacları mövcud idi. Yüzlərlə müalicəvi əhəmiyyətli təbii bulaqları təsərrüfata yararlı otlaq sahələri mövcud idi.
Zaga altı dağı
Laçın rayonunun şimal hissəsində dağ. Hündürlüyü 3413 m. Dağ eyniadlı kəndin adını daşıyır.
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
- Zağaltı // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. II cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN .
Laçın rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zagalti Azerbaycan Respublikasinin Lacin rayonu Qorcu kend inzibati erazi dairesinde kend 1992 ci ilde Ermenistan Respublikasi Silahli Quvveleri terefinden isgal edilmisdir 2020 ci il dekabrin 1 de 28 il 6 aydan sonra Muzeffer Azerbaycan ordusu Ermenistan ordusunu darma dagin ederek isgala son qoydu TarixiZagalti Alibeyli kendi Kicik Qafqazin daglarindan biri olan Muxtoken dag silsilesinin cenub serq eteyinde menbeyi Buzxana Yelligedik Calbayir su ayricindan alan Qorcu cayinin sag sahilinde bunovrelesen Zagalti Alibeyli kendi Lacin rayon merkezinden 60 km uzaqliq erazide yerlesir Kendimizin esas bunovresi XIX cu esrin 60 70 ci illerinde qoyulub kendin esas ehalisi Zagalti Alibeyli kendinden 30 35 km aralida yerlesen esasi XVII ci esrin ortalarina gedib cixan Qaracanli tayfalarindan ayrilmis bir nece tayfadan ibaretdir Bunovre Qaracanli Pircahan kendinin erazisinde yerlesmisdir Bunovre Qaracanlida kend ehalisine yer azliq edende yaylaq kimi istifade olunan indiki Zagalti Alibeyli kendine gelib meskunlasiblar 1935 1936 ci ilere kimi kendimiz Alibeyli kendi kimi taninmisdir kendin yasli axsaqqallari deyerdi ki sovet hakimiyyeti gelenden sonra beylere pis baxildigindan kendimizin adin deyisib kendin ust terefi qayaliqda zagaliq oldugundan Zagalti kendi adlandiriblar Kendde 1937 1938 ci illerde kolxozculuq qurulub Zagalti Alibeyli kendinin etrafi ekine ve bicine gore cox yararli yerler idi Kendin cenub terefinde Demirci daginin eteyinde cavan qarisiq mese zolagi kendimize xususi yarasiq verirdi Bu meseden qirmizi palid adi palid veles ulas agcaqyin ve cir alma armud 2 nov yemisan ayi gilasi toz agaci qaraagac mirdarca ezgil zirinc soyud ve sair kol bitkisi kimi 2 nov qaragat moruq itburnu hemersin qoyungozu tubulga nadir kollardan olan germesov kollarindan ve basqa adlarda agac ve kol bitkileri ile zengindir Kend qerbden Oguldere kendi simal qerb terefden qayaliqdan ve kicik tepelikden cenubdan Demirci dagi serqden ise Qorcu kendi ile hemserheddir Qisi isterse yayl mulayim ve az yagintili iqlime maiik idi Yaylaq kimi kend sakinleri Sir sir Sariyoxus Divler Cinqilinbasi Cehennem deresi ve Cerge adli erazilerden istifade edirdiler Kendin qabaq terefindeki mese zolagi demek olarki qoruq sayilirdi Kendimizin sakinleri qis yanacagi ucun 8 10 km uzaga gedib mese materyallarindan getirib istifade edirdiler Kendimizin flora ve faunasi olduqca zengin idi yerli ehali tikinti materyallari kimi eheng dasindan ve yerden cixan qum karxanasindan muasir deyimde misardasi kimi elle asan hamarlanan goy ve qonur daslardan istifade edilirdi Kendimizin ehalisi esasen maldarliqla mesgul olurdu evveller ekincilikde olubdu sonralardan iqdisadiyyatin inkisafina gore ekincilikden o qederde istifade olunmurda az da olsa kalxoz ucun mueyyen qisimde istifade olunurdu Kendimizin 1 Fersil mama menteqesi 1 kitabxanasi ve 1 magazasi var idi Kendimizin erazisinde olan bulaqlarin adlari yeni yadimda qalan Navli bulaq Guleserin bulagi Zamanin bulagi Humbetin bulagi Alisin bulagi Sari bulaq ve sair Kendin etrafinda adi icmeli sudan basqa icmeli ve mualicevi ehemiyyetli turs su ve basqa mineral sular var idi Kendin 1 sehidi var 4 qarabag elili ve 30 a yaxin qarabag veterani varidir Kendin ehalisi bu gun Azerbaycanin 16 rayon ve seherlerinde mecburi kockun kimi meskunlasmisdir Sehidler 1 Isgenderov Eliqulu Tohid oglu 1970 ci ilde Zagalti kendinde dogulub 1992 ci ilin iyun ayinda Agdam rayon istiqametinde geden doyuslerde sehid olub sehidin nesi Berde rayon Soganverdiler kend qebirsanliginda defin edilib Kendimizin hal hazirda Ehalisi ve teserufatlarin sayi 180 aile 789 nefer 01 01 2023 cu il tarxine Erazisi ise 100500 kv Kendde fetali balo hesenusagi hacimanli suleymanli serefli aliusagi turk tayfalarina mensub ehali yasayirdi Zagalti kendinin inqilab dovrunde Zamanov Yusif Humbetov Elif Humbetov Ismayil Humbetov Esed Muradov Alis Mustafayev Huseyin Qarayev Bahadur kimi meshur el adami taninmis el agsaqqallari olmusdur EhalisiKendin ehalisi bu gun Azerbaycanin 16 rayon ve seherlerinde mecburi kockun kimi meskunlasmisdir Zagalti kendinin hal hazirda Ehalisi ve teserufatlarin sayi 180 aile 789 nefer 01 01 2023 cu il tarxine Taninmislari Nesirov Musa Nazirler kabineti ve dovlet qacqinlar komitesinde sobe muduru vezifesinde calismisdir hal hazirda teqauddedir Humbetov Boyukkisi Esed oglu muellim Uzun muddet qorcu kend orta mektebinin direktoru olmusdur Kerimov Xasay Rehim oglu H Haciyev kolxozunun sedri Sovxo direktoru ve s diger vezifelerde islemisdir Muradov Sahmar Alis oglu 35 ilden cox qorcu rabite sobesinin mudiri vezifesinde calismisdir Qarayev Maarif Yusif oglu muellim Qorcu kend orta mektebinin ve lacin isgali zamani uzun muddet Lacin seher 1 nomreli mektebin direktoru vezifesinde calismisdir Nusreddin Esedov Berde rayonunda baytar hekimi ve muxtelif vezifelerde islemisdir Qarayev Tevekkul uzun muddet kend teserufat nazirliyinde calismisdir Namiq Zaman Agdas rayonunda meskunlasib muellim isleyir bir nece kitabin muellifidir Saday Esedov uzun muddet kend icra numayendesi ve muxtelif vezifelerde calsmisdir Qarayev Rovsen Neft sirketinde hazirda yuksek vezifededir Neriman Semedov Berde rayonunda Aqrapromun sedri vezifesinde calismisdir Qehremanlari Vahid Zeynalov II qrup Qarabag elili Mehdi Sukurov II qrup Qarabag elili Eflatun Kerimov III qrup qarabag elili Eli Humbetov Birinci ve Ikinci Qarabag muharibesinde istirak etmisdir II qrup elil Qubadli ve Lacin rayonun azad edilmesi ugurunda Ali bas kamandan terefinden medalla teltif edilmisdir Serafeddin Esedov Birinci ve Ikinci Qarabag muharibesinde istirak etmisdir Qubadli ve Lacin rayonun azad edilmesi ugurunda Ali bas kamandan terefinden medalla teltif edilmisdir qarabag veterani ve III qrup elildir Tural Semedov Ikinci Qarabag muharibesi qazisi Lacin rayonun azad edilmesi ugurunda Ali bas kamandan terefinden medalla teltif edilmisdir Gunduz Baxseyiszade Ikinci Qarabag muharibesi qazisi Cebrayil ve Qubadli rayonun azad edilmesi ugurunda Ali bas kamandan terefinden medalla teltif edilmisdir ve veten muharibesi istrakcisi medali ile teltif edilmisdir Gunduz Evezzade Ikinci Qarabag muharibesi qazisi Fuzuli ve Cebrayil rayonun azad edilmesi ugurunda Veten ugurunda medali ile Ali bas kamandan terefinden teltif edilmisdir ve veten muharibesi istrakcisi medali ile teltif edilmisdir Bulud Zeynalov Ikinci Qarabag muharibesi qazisi Kelbecer rayonun azad edilmesi ugurunda Ali bas kamandan terefinden medalla teltif edilmisdir Cemsid Zeynalov Ikinci Qarabag muharibesi qazisi Fizuli ve Cebrayil rayonun azad edilmesi ugurunda Ali bas kamandan terefinden teltif edilmisdir ve veten muharibesi istrakcisi medali ile teltif edilmisdir Ulvu Nesirov Ikinci Qarabag muharibesi qazisi Fuzuli ve Cebrayil rayonun azad edilmesi ugurunda Ali bas kamandan terefinden teltif edilmisdir ve veten muhribesi istrakcisi medali ile teltif edilmisdir Sehidleri Eliqulu Isgenderov 1992 ci ilde Agdam rayon Elagali kend ugurunda geden doyuslerde sehid olmusdur Novruz Zamanov 26 fevral 1992 ci ilde Xocali soyqirimi zamani sehid olmusdur IqtisadiyyatiEsas teserrufati heyvandarliq idi Kendin esas mesguliyyeti heyvandarliqla yanasi Ariciliq ekincilik Denli bitkiler demye toxuculuq geve kilim palaz fermes olmusdur Kohne hanalar vasitesile bu toxuculugu inkisaf etdirmisler Hana da heve kir kir kuju agaci vereng alan ve s aletlerden istifade etmisler Dagliq erazide bir nece su deyirmanlari Tehmezin deyirmani Tanriverdinin deyirmani olmusdur Ekine yararli sahelerde bugda arpa velemir ve s ekirdiler Meseleri dovlet ehemiyyetli yasaqliqlar idi Mesede qirmizi palid coke goyrus fistiq minlerle meyve agaclari movcud idi Yuzlerle mualicevi ehemiyyetli tebii bulaqlari teserrufata yararli otlaq saheleri movcud idi Zaga alti dagiLacin rayonunun simal hissesinde dag Hundurluyu 3413 m Dag eyniadli kendin adini dasiyir IstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati PDF az stat gov az 2019 2020 04 16 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 16 Zagalti Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti II cild Baki Serq Qerb 2007 304 ISBN 978 9952 34 156 0 Lacin rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin