Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zümrüd Qulam qızı Axundova (1 mart 1912, Nuxa – 7 dekabr 1961, Bakı) — İlk azərbaycanlı qadın alim, pedoqoq, tanınmış ziyalı.
| Zümrüd Axundova | |
|---|---|
| Zümrüd Qulam qızı Axundova | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | (49 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Həyat yoldaşı | |
| Uşağı | |
| Mükafatları | |
Həyatı
Zümrüd Axundova 1912-ci il martın 1-də Şəkidə anadan olub. Orta təhsilini Bakı Pedaqoji texnikumunda alıb (1927-ci ildə bitirib). Həmin ildən dərs deməyə başlayıb : 15(!) yaşından 5 saylı məktəbdə müəllimlik edib. 1929-cu ildə Xalq Maarif Komitəsi tərəfindən nümunəvi komsomol məktəbinə keçirilib. Eyni zamanda Azərbaycan Dövlət Ali Pedaqoji İnstitutunda oxuyub. 1931-ci ildə İnstitutu bitirib, aspiranturaya qəbul olunub. 1934-cü ildə aspirant kimi təhsilini Moskvada Ali Kommunist Maarifi İnstitutunda davam etdirib. Orada akademik Y.N. Medınskinin rəhbərliyi ilə 1 il çalışdıqdan sonra aspiranturanı bitirib. Bakının müxtəlif ali məktəbləri – Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, Xarici Dillər İnstitutu, Azərbaycan Dövlət Universitetində də pedoqoji fəaliyyətlə məşqul olub.
1943–1948-ci illərdə Qiyabi Pedaqoji İnstitutda pedaqogika kafedrasına rəhbərlik edib. 1948-ci ildən ömrünün sonuna kimi Azərbaycan Dövlət Universitetində (ADU)çalışıb. 1951-ci ildə dosent elmi adını alıb.
İlk azərbaycanlı qadın alim
1949-cu ildə "Azərbaycanda qadın təhsili tarixindən. 1900–1914-ci illər" mövzusunda dissertasiya müdafiə edib. Pedaqoji elmlər namizədi elmi dərəcəsini almış ilk azərbaycanlı qadın alimdir. Akademik Y. Medınski Z. Axundovanın tədqiqatı haqqında rəyində yazırdı: "SSRİ-dəki qeyri-rus xalqlarının maarif tarixi məsələlərini öyrənmək tarixi-pedaqoji tədqiqatın ən mühüm vəzifələrindən biridir.
Z.Axundovanın əsəri bu cəhətdən xüsusilə qiymətlidir, çünki o, Azərbaycanda qadın təhsili tarixini ilk dəfə tədqiq etmişdir. Azərbaycan müəllimi qəzeti isə Zümrüd xanımın nailiyyətini belə dəyərləndirmişdir: "Bu, yalnız elm sahəsində müvəffəqiyyətlə çalışan Azərbaycan qadınlarının deyil, bütün Azərbaycan sovet mədəniyyətinin yeni nailiyyətidir".
Fəaliyyəti
Z.Axundova müxtəlif təhsil ocaqlarında məktəblilər, valideynlər qarşısında təlim-tərbiyə mövzularında mühazirələr oxuyub. Gənc Azərbaycan qadınlarının təhsilə cəlb olunmasında böyük rol oynayıb.
İkinci Dünya Müharibəsi dövründə ADU qəzetinin redaktoru olub, əhali arasında təşviqat aparıb.
Z.Axundovanın Azərbaycanda uşaq ədəbiyyatının inkişafına dair elmi araşdırmaları da maraq kəsb edir. "Azərbaycan qadını" jurnalı ilə müntəzəm əməkdaşlıq etmişdir.
Təltifləri
Qırmızı Əmək Bayrağı (1946), Şərəf Nişanı (1953) ordenləri, medallarla- "За оборону Кавказа", "За доблестный труд в Великой Отечественной войне" – təltif olunub.
Kiçik bir elm və mədəniyyət ocağına çevrilmiş ailə
Zümrüd xanım ailədə də xanım-xatın bir qadın olmuşdur. Onun sayəsində ailəsi kiçik bir elm və mədəniyyət ocağına çevrilmişdir. Burada Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığının yaradıcılarından biri – akademik Məmməd Arif Dadaşzadə (1904–1975) kimi görkəmli alim yaşamış, yazıb-yaratmışdır. Zümrüd xanımın oğlu – Araz Dadaşzadə (1936–1990) filologiya elmləri doktoru, Əməkdar Elm Xadimi, Azərbaycan Ensiklopediyasının baş redaktoru olmuşdur. Nəvələri – — filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Zümrüd Dadaşzadə — sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, Ü.Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının "Musiqi tarixi" kafedrasının professoru, Əməkdar İncəsənət Xadimidir.
İstinadlar
- "ZUMRUD AKHUNDOVA.Zümrüd Axundova.Birincilər.AzTV(2008) — youtube.com saytı". 2016-10-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-04-04.
- Azərbaycan müəllimi qəzeti 30 iyun, 1949-cu il
- "Məmməd Arif Dadaşzadə — azerbaijans.com saytı". 2022-01-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-04-04.
- Araz Dadaşzadə — sabail.libmks.az saytı[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu soyadli muxtelif adamlar haqqinda meqaleler var bax Axundova Zumrud Qulam qizi Axundova 1 mart 1912 Nuxa 7 dekabr 1961 Baki Ilk azerbaycanli qadin alim pedoqoq taninmis ziyali Zumrud AxundovaZumrud Qulam qizi AxundovaDogum tarixi 1 mart 1912Dogum yeri Nuxa Nuxa qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 7 dekabr 1961 49 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIHeyat yoldasi Memmed ArifUsagi Araz DadaszadeMukafatlariHeyatiZumrud Axundova 1912 ci il martin 1 de Sekide anadan olub Orta tehsilini Baki Pedaqoji texnikumunda alib 1927 ci ilde bitirib Hemin ilden ders demeye baslayib 15 yasindan 5 sayli mektebde muellimlik edib 1929 cu ilde Xalq Maarif Komitesi terefinden numunevi komsomol mektebine kecirilib Eyni zamanda Azerbaycan Dovlet Ali Pedaqoji Institutunda oxuyub 1931 ci ilde Institutu bitirib aspiranturaya qebul olunub 1934 cu ilde aspirant kimi tehsilini Moskvada Ali Kommunist Maarifi Institutunda davam etdirib Orada akademik Y N Medinskinin rehberliyi ile 1 il calisdiqdan sonra aspiranturani bitirib Bakinin muxtelif ali mektebleri Azerbaycan Pedaqoji Institutu Xarici Diller Institutu Azerbaycan Dovlet Universitetinde de pedoqoji fealiyyetle mesqul olub 1943 1948 ci illerde Qiyabi Pedaqoji Institutda pedaqogika kafedrasina rehberlik edib 1948 ci ilden omrunun sonuna kimi Azerbaycan Dovlet Universitetinde ADU calisib 1951 ci ilde dosent elmi adini alib Ilk azerbaycanli qadin alimZumrud Axundova heyat yoldasi Memmed Arif Dadaszade ile 1949 cu ilde Azerbaycanda qadin tehsili tarixinden 1900 1914 ci iller movzusunda dissertasiya mudafie edib Pedaqoji elmler namizedi elmi derecesini almis ilk azerbaycanli qadin alimdir Akademik Y Medinski Z Axundovanin tedqiqati haqqinda reyinde yazirdi SSRI deki qeyri rus xalqlarinin maarif tarixi meselelerini oyrenmek tarixi pedaqoji tedqiqatin en muhum vezifelerinden biridir Z Axundovanin eseri bu cehetden xususile qiymetlidir cunki o Azerbaycanda qadin tehsili tarixini ilk defe tedqiq etmisdir Azerbaycan muellimi qezeti ise Zumrud xanimin nailiyyetini bele deyerlendirmisdir Bu yalniz elm sahesinde muveffeqiyyetle calisan Azerbaycan qadinlarinin deyil butun Azerbaycan sovet medeniyyetinin yeni nailiyyetidir FealiyyetiZ Axundova muxtelif tehsil ocaqlarinda mektebliler valideynler qarsisinda telim terbiye movzularinda muhazireler oxuyub Genc Azerbaycan qadinlarinin tehsile celb olunmasinda boyuk rol oynayib Ikinci Dunya Muharibesi dovrunde ADU qezetinin redaktoru olub ehali arasinda tesviqat aparib Z Axundovanin Azerbaycanda usaq edebiyyatinin inkisafina dair elmi arasdirmalari da maraq kesb edir Azerbaycan qadini jurnali ile muntezem emekdasliq etmisdir TeltifleriQirmizi Emek Bayragi 1946 Seref Nisani 1953 ordenleri medallarla Za oboronu Kavkaza Za doblestnyj trud v Velikoj Otechestvennoj vojne teltif olunub Kicik bir elm ve medeniyyet ocagina cevrilmis aileZumrud xanim ailede de xanim xatin bir qadin olmusdur Onun sayesinde ailesi kicik bir elm ve medeniyyet ocagina cevrilmisdir Burada Azerbaycan edebiyyatsunasliginin yaradicilarindan biri akademik Memmed Arif Dadaszade 1904 1975 kimi gorkemli alim yasamis yazib yaratmisdir Zumrud xanimin oglu Araz Dadaszade 1936 1990 filologiya elmleri doktoru Emekdar Elm Xadimi Azerbaycan Ensiklopediyasinin bas redaktoru olmusdur Neveleri filologiya uzre felsefe doktoru Zumrud Dadaszade senetsunasliq uzre felsefe doktoru U Hacibeyli adina Baki Musiqi Akademiyasinin Musiqi tarixi kafedrasinin professoru Emekdar Incesenet Xadimidir Istinadlar ZUMRUD AKHUNDOVA Zumrud Axundova Birinciler AzTV 2008 youtube com sayti 2016 10 14 tarixinde Istifade tarixi 2014 04 04 Azerbaycan muellimi qezeti 30 iyun 1949 cu il Memmed Arif Dadaszade azerbaijans com sayti 2022 01 05 tarixinde Istifade tarixi 2014 04 04 Araz Dadaszade sabail libmks az sayti olu kecid