Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yusifcanlı — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Yusifcanlı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
| Yusifcanlı | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Region | Ağdam rayonu |
| Rayon | Ağdam rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| | |
Tarixi
İlk dəfə 1993-cü il 12 iyun tarixində Xocavənd istiqamətindən hərəkət edən erməni ordusunun birlikləri Ergi düzünü keçərək, Mərzili kəndinin aşağı hissəsindən Yusifcanlı və Qiyaməddinli kəndlərinə hücum ediblər. Nəticə olaraq Yusifcanlı kəndində 2 nəfər dinc sakin şəhid olub, 4 nəfər isə girov götürülüb. Ermənilərin geri oturdulması üçün aparılan döyüşlər nəticəsində 10-a yaxın hərbçi şəhid olub, bir hərbçi isə girov götürülmüşdü. Kənd 12 aprel 1994-cü ildə işğal edilmiş, 10 noyabr 2020-ci il razılaşmasına əsasən 20 noyabrda Azərbaycana qaytarılıb.
Coğrafiyası və iqlimi
Bu kənd Ağdam şəhərindən 12 km cənub şərqdə, Qarqarçay -ın sağ sahilindəki ərazidə yerləşir.
Əslində, kəndin özü indiki Qarqarın yox, çayın ən qədim yatağı olan Köhnə Qarqarın sağ sahilində yerləşir.
Ərazi çox da böyük olmayan yastıdüzənlik olan Qarqarçayın Kaynozoy erasının dördüncü dövr gətirmə süxurlarından ibarətdir. Üzəri isə qalın gil-torpaq qatı ilə örtülmüşdür. Bu qat suvarma əkinçiliyi üçün çox əlverişli olub, məhsuldardır. Ərazinin əsas problemi su məsələsidir (yerin 120-150 metr dərinliklərində keyfiyyətli sular kifayət qədərdir). Kəndin suya olan təlabatı bir kəhriz, bir neçə arteizan, həyətlərdəki çoxlu sayda fərdi su quyuları, mövsümdə sel olarsa Qarqarçay-dan götürülən sular və Tərtərçay -dan Mərzili çölünəqədər çəkilmiş Ağdam kanalından götürülən suların hesabına ödənilir.
Kəndin torpaq sahəsi Qarqarçay-ın sağ sahili boyunca qərbdən şərqə doğru 4 km, şimaldan cənuba isə 4 km-dən az uzanır. Göstərilən bu ölçülər daxilində kəndin ümumi sahəsi 15 kvadratkilometrə qədərdir ki, bu da 1500 hektara qədər torpaq sahəsi deməkdir. Bu qədər sahənin 700-800 hektarı əkin üçün yararlı, o cümlədən 450-500 hektarı isı üzümlüklərdir.
Kənd ərazisinin şimal hissəsində Qarqarçay özü təbii sərhəd təşkil edir. Qərbdə Novruzlu kəndi ilə Yusifcanlı arasından "Qobu" deyilən "Quru çay" dərəsi keçir ki, o da öz suyunu Qarqarçaydan götürüb.
Qobudan əlavə "Qışlaq arxı" (Qışdı arxı) və "Köndələn arxı" da suvarmada istifadə olunub. "Köndələn arx" qonşu Mərzili kəndi ilə təbii sərhəd təşkil etməklə uzanıb şərq qonşumuz Ağcabədi rayonunun Qiyaməddinli kəndinin ərazisinə qədər gedir. Şərqdən Ağcabədi rayonunun Qiyaməddinli kəndi ilə sərhəd təşkil edir ki, o isə başqa kəndlərə nisbətən daha yaxında yerləşir. Qarqarın sol sahilində Əfətli və Acarlı kəndləri ilə qonşudur. Yusifcanlı kəndininbir hissəsi olan "Quzeydən" massivi Mərzili tərəfdədir. "Qızlar" arxı da buradadır.
Yusifcanlı-nın coğrafi kordinatları aşağıdakı kimidir: 39 dərəcə, 58 dəqiqə, şimal enliyi isə 47 dərəcə, şərq uzunluğu, yəni, kənd Bakı-dan 3 dərəcəlik məsafədədir. Bu da hava xətti ilə 256 km edir.3 dərəcəlik məsafə isə 12 dəqiqə vaxta bərabərdir. yəni Bakı-da 8 tamam olanda kənddə 8-ə hələ 12 dəqiqə qalır. Günəş Yusifcanlı-da Bakı-dan 12 dəqiqə sonra çıxır.
Digər məsafə və ölçülər: Yusifcanlı-dan İran sərhəddinə,Araz çayı-na qədər olan məsafə hava xətti ilə 110 km-dir.Kənddən ekvator-a qədər olan məsafə 4450 km, şimal qütbü-nə qədər isə 5565 km-dir.
İqlimi mülayim, quru subtropik iqlimə malikdir. İllik maksimum temperatur 39-40 dərəcə, minimum temperatur isə 10-13 dərəcə təşkil edir. İllik yağıntının miqdarı minimum 250–300 mm, maksimum isə 550 – 600 mm miqdarında olur.
Flora və faunası
Bitki örtüyü zəngindir. Onlardan palıdı, qaraağacı, qozu, qovağı, tut ağacını, yabanı nar, saqqız ağacı, dağdağan, habelə cır üzüm, böyürtkan və qaratikan kollarının dibində bənövşə və qulançarı göstərə bilərik. Çöllər xüsusi əhəmiyyətli biyanla başdan-başa örtülür.
Bu zəngin bitki aləminin içərisində heyvanlardan canavar, çaqqal, tülkü, meşə pişiyi, vaşaq, köstəbək, kirpi, porsuq, ilanlar, tısbağa, qurbağa , quşlardan – çalağan, qaraquş, qara qarğa, boz qarğa, saxsağan, qaratoyuq, göyərçin, sərçə, alabaxta, köç vaxtı vağlar və digərləri də yaşayır.
Tanınmışlar
- Teymur Məmmədov (aktyor) (1960) – aktyor
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2024-02-28. 2024-03-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-05.
- "Minalardan təmizlənməyi gözləyən kəndlər, dağıdılmış evlər... - Ağdamın viran qoyulmuş "Yusifcanlı"sından FOTOREPORTAJ". 2021-05-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-03.
Xarici keçidlər
- https://www.facebook.com/groups/yusifcanli/?fref=ts
- http://news.trendaz.com/cgi-bin/readnews2.pl?newsId=981878&lang=AZ[ölü keçid]
- ANS, Azerbaijan News Service[ölü keçid]
- wikixəritə Azərbaycan, Yusifcanlı kəndinin kosmosdan görünüşü
- http://www.geonames.org/maps/google_39.975_47.056.html
- http://nona.net/features/map/placedetail.1647145/Yusifcanl%C4%B1/
- Azərbaycan
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yusifcanli Azerbaycan Respublikasinin Agdam rayonunun Yusifcanli kend inzibati erazi dairesinde kend Yusifcanli39 58 23 sm e 47 03 08 s u Olke AzerbaycanRegion Agdam rayonuRayon Agdam rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle Yusifcanli YusifcanliTarixiIlk defe 1993 cu il 12 iyun tarixinde Xocavend istiqametinden hereket eden ermeni ordusunun birlikleri Ergi duzunu kecerek Merzili kendinin asagi hissesinden Yusifcanli ve Qiyameddinli kendlerine hucum edibler Netice olaraq Yusifcanli kendinde 2 nefer dinc sakin sehid olub 4 nefer ise girov goturulub Ermenilerin geri oturdulmasi ucun aparilan doyusler neticesinde 10 a yaxin herbci sehid olub bir herbci ise girov goturulmusdu Kend 12 aprel 1994 cu ilde isgal edilmis 10 noyabr 2020 ci il razilasmasina esasen 20 noyabrda Azerbaycana qaytarilib Cografiyasi ve iqlimiBu kend Agdam seherinden 12 km cenub serqde Qarqarcay in sag sahilindeki erazide yerlesir Eslinde kendin ozu indiki Qarqarin yox cayin en qedim yatagi olan Kohne Qarqarin sag sahilinde yerlesir Erazi cox da boyuk olmayan yastiduzenlik olan Qarqarcayin Kaynozoy erasinin dorduncu dovr getirme suxurlarindan ibaretdir Uzeri ise qalin gil torpaq qati ile ortulmusdur Bu qat suvarma ekinciliyi ucun cox elverisli olub mehsuldardir Erazinin esas problemi su meselesidir yerin 120 150 metr derinliklerinde keyfiyyetli sular kifayet qederdir Kendin suya olan telabati bir kehriz bir nece arteizan heyetlerdeki coxlu sayda ferdi su quyulari movsumde sel olarsa Qarqarcay dan goturulen sular ve Tertercay dan Merzili coluneqeder cekilmis Agdam kanalindan goturulen sularin hesabina odenilir Kendin torpaq sahesi Qarqarcay in sag sahili boyunca qerbden serqe dogru 4 km simaldan cenuba ise 4 km den az uzanir Gosterilen bu olculer daxilinde kendin umumi sahesi 15 kvadratkilometre qederdir ki bu da 1500 hektara qeder torpaq sahesi demekdir Bu qeder sahenin 700 800 hektari ekin ucun yararli o cumleden 450 500 hektari isi uzumluklerdir Kend erazisinin simal hissesinde Qarqarcay ozu tebii serhed teskil edir Qerbde Novruzlu kendi ile Yusifcanli arasindan Qobu deyilen Quru cay deresi kecir ki o da oz suyunu Qarqarcaydan goturub Qobudan elave Qislaq arxi Qisdi arxi ve Kondelen arxi da suvarmada istifade olunub Kondelen arx qonsu Merzili kendi ile tebii serhed teskil etmekle uzanib serq qonsumuz Agcabedi rayonunun Qiyameddinli kendinin erazisine qeder gedir Serqden Agcabedi rayonunun Qiyameddinli kendi ile serhed teskil edir ki o ise basqa kendlere nisbeten daha yaxinda yerlesir Qarqarin sol sahilinde Efetli ve Acarli kendleri ile qonsudur Yusifcanli kendininbir hissesi olan Quzeyden massivi Merzili terefdedir Qizlar arxi da buradadir Yusifcanli nin cografi kordinatlari asagidaki kimidir 39 derece 58 deqiqe simal enliyi ise 47 derece serq uzunlugu yeni kend Baki dan 3 derecelik mesafededir Bu da hava xetti ile 256 km edir 3 derecelik mesafe ise 12 deqiqe vaxta beraberdir yeni Baki da 8 tamam olanda kendde 8 e hele 12 deqiqe qalir Gunes Yusifcanli da Baki dan 12 deqiqe sonra cixir Diger mesafe ve olculer Yusifcanli dan Iran serheddine Araz cayi na qeder olan mesafe hava xetti ile 110 km dir Kendden ekvator a qeder olan mesafe 4450 km simal qutbu ne qeder ise 5565 km dir Iqlimi mulayim quru subtropik iqlime malikdir Illik maksimum temperatur 39 40 derece minimum temperatur ise 10 13 derece teskil edir Illik yagintinin miqdari minimum 250 300 mm maksimum ise 550 600 mm miqdarinda olur Flora ve faunasiBitki ortuyu zengindir Onlardan palidi qaraagaci qozu qovagi tut agacini yabani nar saqqiz agaci dagdagan habele cir uzum boyurtkan ve qaratikan kollarinin dibinde benovse ve qulancari gostere bilerik Coller xususi ehemiyyetli biyanla basdan basa ortulur Bu zengin bitki aleminin icerisinde heyvanlardan canavar caqqal tulku mese pisiyi vasaq kostebek kirpi porsuq ilanlar tisbaga qurbaga quslardan calagan qaraqus qara qarga boz qarga saxsagan qaratoyuq goyercin serce alabaxta koc vaxti vaglar ve digerleri de yasayir TaninmislarTeymur Memmedov aktyor 1960 aktyorIstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati 2024 PDF az stat gov az 2024 02 28 2024 03 14 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 04 05 Minalardan temizlenmeyi gozleyen kendler dagidilmis evler Agdamin viran qoyulmus Yusifcanli sindan FOTOREPORTAJ 2021 05 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 12 03 Xarici kecidlerhttps www facebook com groups yusifcanli fref ts http news trendaz com cgi bin readnews2 pl newsId 981878 amp lang AZ olu kecid ANS Azerbaijan News Service olu kecid wikixerite Azerbaycan Yusifcanli kendinin kosmosdan gorunusu http www geonames org maps google 39 975 47 056 html http nona net features map placedetail 1647145 Yusifcanl C4 B1 Azerbaycan