Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yuri Kovalyov (rus. Юрий Петрович Ковалёв; 29 may 1965, Göyçay – 3 sentyabr 1991, Ağdam) — rus əsilli Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
| Yuri Kovalyov | |
|---|---|
| Yuri Petroviç Kovalyov | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 29 may 1965 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 3 sentyabr 1991 (26 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | Şəhid |
| Dəfn yeri | Şəhidlər Xiyabanı |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ Azərbaycan |
| Milliyyəti | Rus |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti |  Daxili İşlər Nazirliyi |
| Qoşun növü |  Daxili Qoşunlar |
| Rütbəsi | starşina[d] |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri | |
Həyatı
Erkən illəri
Yuri Kovalyov 1965-ci il mayın 29-da Göyçay rayonunda rus ailəsində anadan olmuşdur. Üç yaşında olarkən atası onun ailəsini atmışdı. 1972-ci ildə ailəliklə Rusiyanın Krasnodar vilayətinə köçmüş, 5 ildən sonra isə Bakıya qayıtmışlar. O, orta təhsillə yanaşı idmana da böyük maraq göstərirdi. 11 yaşında olarkən idman ustası və Azərbaycanın əməkdar məşqçisi rəhbərliyi ilə futbol məktəbinin ixtisaslaşdırılmış sinfində sevdiyi idman növünün sirlərinə yiyələnmişdi. Hələ futbol məktəbində oxuyarkən bacarıqlı qapıçı kimi formalaşan Yura öz çevikliyi ilə yoldaşları arasında fərqlənirdi. O, iki dəfə Bakı çempionu olmuş, Respublika və Ümumittifaq turnirlərində Bakının gənclərindən ibarət yığma komandasının qapısını qorumuşdu.
1981-ci ildə Bakının Nizami rayonundakı 229 saylı orta məktəbi bitirmişdir. 1982-ci ilə kimi Azərittifaqın reklam istehsalat kombinatında çalışmışdır. 1983-cü ildə Pribaltika hərbi dairəsinin sıralarına çağırılmış, hava desant qoşunlar xidmət etmiş və 1985-ci ildə ordudan tərxis olunmuşdur. 1987-ci ildə Bakı Qırmızı bayraqlı Qara Dəniz Hərbi Donanmasının 109 saylı Miçmanlar və Praporşiklər Məktəbinə daxil olmuşdur.
Qarabağ müharibəsi və döyüşlərdə iştirakı
O, 1990-cı il sentyabr ayının 15-də Daxili İşlər Nazirliyinin Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsinə qəbul edilir, Azərbaycanın bir çox döyüş bölgələrində mərdliklə vuruşur. Kovalyov Goranboy rayonunun kəndlərinin azad edilməsində böyük şücaət göstərmişdir. Düşmən tərəfindən "Əsədovun bandası" adlandırılan XTMD-nin əməkdaşları ilə düşmənin rahatlığını əlindən almışdı. Düşmən snayperləri onu dağlar, daşlar arasında da axtarırdı. Başına yüz min rubl qiymət qoyulmuşdu. General Məhəmməd Əsədovun və nazir müavini polkovnik Ramiz Məmmədovun Yura Kovalyova böyük rəğbəti var idi və Kovalyov onları tez-tez müşayiət edərdi.
1991-ci ilin aprel ayıda döyüş zonalarında fərqlənmiş bir qrup OMONçunu mükafatlandırmaq üçün Daxili İşlər Nazirinin müavini və nazirliyin şöbə rəisi XTMD-yə gəlmişdilər. Mərasimdə çıxış edən Həmid Cəfərov 1991-ci il aprel ayının 3-də respublikanın xalq deputatlarından Aydın Məmmədovun, Tamerlan Qarayevin, Ramiz Fətəliyevin və bir sıra rəsmi şəxslərin və özünün vertolyot qəzasına uğramalarından söhbət açaraq vertolyotdakıların xilas olmasında Yura Kovalyovun yüksək peşə səriştəliyi nümayiş etdirməsini xüsusilə qeyd etdi. Söhbət zamanı Yura ünvanına deyilən təriflər qarşısında təvazökarcasına susdu və sonra qeyd etdi ki,
 | Mən də azərbaycanlıyam, bu torpağın çörəyini yemişəmsə, suyunu içmişəmsə, ona da xidmət etməliyəm. |  |
Onun rus olması xarici jurnalistləri təəccübləndirirdi. Yura Kovalyov Şuşanın Qaladərəsi kəndində Azərbaycan jurnalistlərini müşayiət edərkən, gözlənilmədən ora Ermənistan vertolyotu enmiş və vertolyotdakı xarici müxbirlər onunla görüşmək istəmişlər. Xarici jurnalistlər Kovalyovu suala tutmuşlar:
| | — Siz russunuzmu? — Bəli, mən rusam, Azərbaycan isə vətənimdir. | |
O, cəbhə xəttindən anasına göndərdiyi şəklin arxasına "Qarabağ mənim vətənimdir, iftixarımdır, sevincimdir, kədərimdir" kəlmələrini yazmışdı.
Ölümü
1991-ci il sentyabrın 13-ü Yura Kovalyov Bakıdan çıxmış, həlak olduğu gündən iki gün əvvəl axırıncı dəfə evə zəng vurub hal-əhval etmişdi.
1991-ci il 3 oktyabrda digər OMONçu dostları – Sergey Barınin, Andrey Kudenin, Aleksandr Abramovla birlikdə Ağdam ərazisində Xocavənddən növbəti tapşırıqdan qayıdanda içində olduqları -ı ermənilər fasiləsiz olaraq atəşə tuturlar. Yura Kovalyov həlak olur, Kudenin isə ağır yaralanır. Ermənilər UAZa yaxınlaşanda partlayış baş verir. Ölüm ayağında belə bir neçə düşməni məhv edirlər.
Bakı şəhərinin Şəhidlər xiyabanında dəfn edilmişdir.
Şəxsi həyatı
Yuri Kovalyov Tamara xanım ilə ailə həyatı qurmuş və ömrünün sonuna qədər onunla evli idi. Regina və Yuliya adlı qızı yadigar qalıb.
Futbolçu Vitali Kovalyovun qardaşıdır.
İrsi və xatirəsi
Bakı şəhərindəki 229 saylı orta məktəb onun adını daşıyır.
Filmoqrafiya
- — (tammetrajlı sənədli televiziya filmi)
Təltif və mükafatları
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 6 iyun 1992-ci il tarixli 831 saylı fərmanı ilə starşina Yuri Petroviç Kovalyov ölümündən sonra "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adına layiq görülmüşdür.
![image]()
(6 iyun 1992) — (ölümündən sonra)
İstinadlar
- . veten-ugrunda.az. veten-ugrunda.az. Archived from the original on 2021-04-22. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.
- . tarix.info. tarix.info. Archived from the original on 2020-02-20. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.
- "Vətən müharibəsi qazisi Milli Qəhrəmanın qızı ilə evlənir — FOTOLAR". 2022-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-29.
- "Neftçi milli qəhrəmanın adını daşıyan məktəbdə oldu" (az.). Azerisport.com. 2015-04-24. 2021-09-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-19.
- Azəri, Lalə. . www.anl.az. www.anl.az. Archived from the original on 2022-03-08. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.
- "Azərbaycan Respublikası daxili işlər orqanlarının bir qrup əməkdaşına "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adı verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətini həyata keçirən Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri İsa Qəmbərovun 6 iyun 1992-ci il tarixli 831 nömrəli fərmanı". www.e-qanun.az (Normativ hüquqi aktların vahid internet elektron bazası) ( (az.)). 06.06.1992. 2017-04-23 tarixində . İstifadə tarixi: 06.06.1992.
Xarici keçidlər
- Ermənilərin başına 100 min rubl pul qoyduğu Milli Qəhrəman
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yuri Kovalyov rus Yurij Petrovich Kovalyov 29 may 1965 Goycay 3 sentyabr 1991 Agdam rus esilli Azerbaycanin Milli Qehremani Birinci Qarabag muharibesi sehidi Yuri KovalyovYuri Petrovic KovalyovSexsi melumatlarDogum tarixi 29 may 1965 1965 05 29 Dogum yeri Goycay Goycay rayonu Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 3 sentyabr 1991 1991 09 03 26 yasinda Vefat yeri Agdam Agdam rayonu Azerbaycan Respublikasi SSRIVefat sebebi SehidDefn yeri Sehidler XiyabaniVetendasligi SSRI AzerbaycanMilliyyeti RusHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Daxili Isler NazirliyiQosun novu Daxili QosunlarRutbesi starsina d Doyusler Birinci Qarabag muharibesiTeltifleriHeyatiErken illeri Yuri Kovalyov 1965 ci il mayin 29 da Goycay rayonunda rus ailesinde anadan olmusdur Uc yasinda olarken atasi onun ailesini atmisdi 1972 ci ilde ailelikle Rusiyanin Krasnodar vilayetine kocmus 5 ilden sonra ise Bakiya qayitmislar O orta tehsille yanasi idmana da boyuk maraq gosterirdi 11 yasinda olarken idman ustasi ve Azerbaycanin emekdar mesqcisi rehberliyi ile futbol mektebinin ixtisaslasdirilmis sinfinde sevdiyi idman novunun sirlerine yiyelenmisdi Hele futbol mektebinde oxuyarken bacariqli qapici kimi formalasan Yura oz cevikliyi ile yoldaslari arasinda ferqlenirdi O iki defe Baki cempionu olmus Respublika ve Umumittifaq turnirlerinde Bakinin genclerinden ibaret yigma komandasinin qapisini qorumusdu 1981 ci ilde Bakinin Nizami rayonundaki 229 sayli orta mektebi bitirmisdir 1982 ci ile kimi Azerittifaqin reklam istehsalat kombinatinda calismisdir 1983 cu ilde Pribaltika herbi dairesinin siralarina cagirilmis hava desant qosunlar xidmet etmis ve 1985 ci ilde ordudan terxis olunmusdur 1987 ci ilde Baki Qirmizi bayraqli Qara Deniz Herbi Donanmasinin 109 sayli Micmanlar ve Praporsikler Mektebine daxil olmusdur Qarabag muharibesi ve doyuslerde istiraki O 1990 ci il sentyabr ayinin 15 de Daxili Isler Nazirliyinin Xususi Teyinatli Polis Destesine qebul edilir Azerbaycanin bir cox doyus bolgelerinde merdlikle vurusur Kovalyov Goranboy rayonunun kendlerinin azad edilmesinde boyuk sucaet gostermisdir Dusmen terefinden Esedovun bandasi adlandirilan XTMD nin emekdaslari ile dusmenin rahatligini elinden almisdi Dusmen snayperleri onu daglar daslar arasinda da axtarirdi Basina yuz min rubl qiymet qoyulmusdu General Mehemmed Esedovun ve nazir muavini polkovnik Ramiz Memmedovun Yura Kovalyova boyuk regbeti var idi ve Kovalyov onlari tez tez musayiet ederdi 1991 ci ilin aprel ayida doyus zonalarinda ferqlenmis bir qrup OMONcunu mukafatlandirmaq ucun Daxili Isler Nazirinin muavini ve nazirliyin sobe reisi XTMD ye gelmisdiler Merasimde cixis eden Hemid Ceferov 1991 ci il aprel ayinin 3 de respublikanin xalq deputatlarindan Aydin Memmedovun Tamerlan Qarayevin Ramiz Feteliyevin ve bir sira resmi sexslerin ve ozunun vertolyot qezasina ugramalarindan sohbet acaraq vertolyotdakilarin xilas olmasinda Yura Kovalyovun yuksek pese seristeliyi numayis etdirmesini xususile qeyd etdi Sohbet zamani Yura unvanina deyilen terifler qarsisinda tevazokarcasina susdu ve sonra qeyd etdi ki Men de azerbaycanliyam bu torpagin coreyini yemisemse suyunu icmisemse ona da xidmet etmeliyem Onun rus olmasi xarici jurnalistleri teeccublendirirdi Yura Kovalyov Susanin Qaladeresi kendinde Azerbaycan jurnalistlerini musayiet ederken gozlenilmeden ora Ermenistan vertolyotu enmis ve vertolyotdaki xarici muxbirler onunla gorusmek istemisler Xarici jurnalistler Kovalyovu suala tutmuslar Siz russunuzmu Beli men rusam Azerbaycan ise vetenimdir O cebhe xettinden anasina gonderdiyi seklin arxasina Qarabag menim vetenimdir iftixarimdir sevincimdir kederimdir kelmelerini yazmisdi Olumu 1991 ci il sentyabrin 13 u Yura Kovalyov Bakidan cixmis helak oldugu gunden iki gun evvel axirinci defe eve zeng vurub hal ehval etmisdi 1991 ci il 3 oktyabrda diger OMONcu dostlari Sergey Barinin Andrey Kudenin Aleksandr Abramovla birlikde Agdam erazisinde Xocavendden novbeti tapsiriqdan qayidanda icinde olduqlari i ermeniler fasilesiz olaraq atese tuturlar Yura Kovalyov helak olur Kudenin ise agir yaralanir Ermeniler UAZa yaxinlasanda partlayis bas verir Olum ayaginda bele bir nece dusmeni mehv edirler Baki seherinin Sehidler xiyabaninda defn edilmisdir Sexsi heyati Yuri Kovalyov Tamara xanim ile aile heyati qurmus ve omrunun sonuna qeder onunla evli idi Regina ve Yuliya adli qizi yadigar qalib Futbolcu Vitali Kovalyovun qardasidir Irsi ve xatiresiBaki seherindeki 229 sayli orta mekteb onun adini dasiyir Filmoqrafiya tammetrajli senedli televiziya filmi Teltif ve mukafatlariAzerbaycan Respublikasi Prezidentinin 6 iyun 1992 ci il tarixli 831 sayli fermani ile starsina Yuri Petrovic Kovalyov olumunden sonra Azerbaycanin Milli Qehremani adina layiq gorulmusdur 6 iyun 1992 Qizil Ulduz medali olumunden sonra Istinadlar veten ugrunda az veten ugrunda az Archived from the original on 2021 04 22 Istifade tarixi 20 iyul 2016 tarix info tarix info Archived from the original on 2020 02 20 Istifade tarixi 20 iyul 2016 Veten muharibesi qazisi Milli Qehremanin qizi ile evlenir FOTOLAR 2022 09 29 tarixinde Istifade tarixi 2021 12 29 Neftci milli qehremanin adini dasiyan mektebde oldu az Azerisport com 2015 04 24 2021 09 17 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 19 Azeri Lale www anl az www anl az Archived from the original on 2022 03 08 Istifade tarixi 20 iyul 2016 Azerbaycan Respublikasi daxili isler orqanlarinin bir qrup emekdasina Azerbaycanin Milli Qehremani adi verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin selahiyyetini heyata keciren Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin sedri Isa Qemberovun 6 iyun 1992 ci il tarixli 831 nomreli fermani www e qanun az Normativ huquqi aktlarin vahid internet elektron bazasi az 06 06 1992 2017 04 23 tarixinde Istifade tarixi 06 06 1992 Xarici kecidlerErmenilerin basina 100 min rubl pul qoydugu Milli Qehreman