Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yuqoslaviya Qadın Antifaşist Cəbhəsi (Serb-xorvatcaː Antifašistička fronta žena/SlovencaːProtifašistično fronta žensk) — Yuqoslaviyanın Qadın Antifaşist Cəbhəsi və ya da sadəcə Qadın Antifaşist Cəbhəsi olaraq da bilinirdi. Milli Yuqosloviya qadın antifaşist təşkilatı, Kommunist Partiyası tərəfindən idarə olunan və alman-faşist işğalçılarına qarşı mübarizə aparan xalq azadlıq partizan hərəkatına yardım etmək üçün Yuqoslaviya qadınlarının cəlb olunduğu kütləvi təşkilat. Cəbhə 6 dekabr 1942-ci ildə Bihac Respublikası ərazisindəki Bosanski-Petrovac qəsəbəsində, İlk Milli Qadın Konfransında təsis edilmişdir.
Adlanması
Əvvəlcə bu təşkilatı Qadın Antifaşist Təşkilatı adlandırırdılar. Vahid ölkənin müxtəlif regionları üzrə bölmələrin adları fərqlənirdi: Xorvatiyada Xorvatiya Qadın Antifaşist Cəbhəsi; Sloveniyada Qadın Antifaşist Assosiasiyası; Qadın Antifaşist Cəbhəsi və Antifaşist Qadın Cəbhəsi, rəsmi olaraq Sloven Qadın Antifaşist təşkilatı idi. (Sloveniyada Qadın anti-italyan birliyi də fəaliyyət göstərdi) Makedoniyada Makedoniya Qadın Antifaşist Cəbhəsi idi, Serbiyada — Serbiyanın Qadın Antifaşist Cəbhəsi (qərargahı Subotiçada yerləşən Voyevodina Qadın Antifaşist Cəbhəsi də daxil olmaqla) var idi.
Təhsil üçün şərtlər
Yuqoslaviyadakı müharibələrarası illərdə qadınların Balkan cəmiyyətindəki yeri ilə bağlı ənənəvi baxışdan imtina edilməsini müdafiə edən feministlərə dəstək üçün bir sıra hərəkatlar oldu. Xüsusilə, qadınlara seçki hüququ verilməsi və yüksək vəzifələrdə çalışmaq imkanını müdafiə etdilər(1934-cü ildə 2 min mədənçinin arvadı Trbovledəkı tətili dəstəklədi). Polad paktı və tərəfdarlarına qarşı həm ölkə daxilində, həm də xaricdə hər cür şəkildə danışdılar (1935-ci il Zaqrebdə Alman konsulluğunun binası yaxınlığında keçirilən etiraz aksiyasının 5 min iştirakçısı; 1936-cı ildə Avropada barışı dəstəkləyən qadınların 600 min imzası). 1939-cu ildə "Jena danas" (Bu gün qadın) jurnalı qadınlara səsvermə hüququ aksiyasını dəstəklədi.
Təhsil
1941-ci ildə Yuqoslaviyanın müharibəyə qoşulmasından sonra bir çox qadınlar üçüncü Reyxin qoşunlarına və onların əlaltılarına qarşı mübarizə aparan müqavimət qüvvələrinə kömək etməyə getdilər. 6 dekabr 1942-ci ildə Bosanski-Petrovatsda ilk Milli Qadın Konfransı keçirildi və burada Yuqoslaviyanın Qadın Antifaşist Cəbhəsinin yaradılması elan edildi. Konfransda Makedoniya nümayəndələri istisna olmaqla, ölkənin müxtəlif yerlərindən olan 166 nümayəndə iştirak edirdi, çünki partizanların nəzarətində olan əraziyə böyük düşmən qüvvələri müdaxilə edirdi. Konfransda cəbhənin məqsədləri açıqlandı: Yuqoslaviyanın Xalq-Azadlıq Ordusunun yeni hərbi birləşmələrinin yaradılması üçün qadınların səfərbər edilməsi, partizan özünüidarəetmə orqanlarına yardım göstərilməsi, kəşfiyyat-təxribat əməliyyatlarında iştirak edilməsi və qadınlar arasında "qardaşlıq və birlik" ideologiyasının yayılması.
Gələcəkdə altı respublikada və iki muxtar bölgədə səkkiz cəbhə yaradılmışdı. İosip Broz Tito cəbhənin yaradılmasını dəstəklədi və aşağıdakıları ifadə etdiː
Tərkibində çox sayda qadın olan ordunun başında olduğum üçün fəxr edirəm. Deyə bilərəm ki, həmin mübarizədəki qadınlar öz qəhrəmanlıqları, dözümlülükləri baxımından birinci yerdə və ön sıralarda olmuşlar və dayanmışlar. Bu cür qızları dünyaya gətirən Yuqaslaviyanın bütün xalqına şərəf.
Orijinal mətn (serb.)Ја се поносим тиме што стојим на челу армије у којој има огроман број жена. Ја могу казати да су жене у тој борби по свом хероизму, по својој издржљивости, биле и јесу на првом мјесту и у првим редовима и свим народима Југославије чини част што имају такве кћери.
Müharibə dövründəki fəaliyyətlər
Qadın Antifaşist Cəbhəsi qadınların işğalçılara qarşı mübarizəyə cəlb olunmasında əsas rol oynadı. Müxtəlif hesablamalara görə, 2 milyona yaxın insan, 110 minə yaxın qadın isə Yuqoslaviyada Xalq azadlıq ordusunun hərbi qulluqçuları olub. Müharibə dövründə 2000 nəfər zabit rütbəsi aldı, 3344 qadın 1941-ci il Partizan Xatirə Ordeninə layiq görüldü və 91 qadın rütbə və Yuqoslaviyanın Xalq Qəhrəmanı ordenini almışdır. Yuqoslaviyada Xalq azadlıq ordusuna xidmət edən 25 min qadın müharibə dövründə həlak olmuşdur (ümumilikdə Yuqoslaviya Xalq azadlıq ordusu heyətindən 305 min adam itirdilər), 40 min qadın isə yaralanmışdır (ümumilikdə 405 minə yaxın Yuqoslaviyalı əsgəri yaralanmışdır), 600 min nəfər isə əsir düşmüşdür.
Qadın Antifaşist Cəbhəsi komitələri əsgərlər və partizanlar üçün paltar tikmək, uşaqlara kömək etmək, yaralı əsgərləri müalicə etmək (bir çoxları tibb bacısı kimi işləyirdi) və tarlalarda işləmək üçün işlərə cəlb edildi. Onlar əsgərlər üçün ləvazimatlar aldılar, kuryer olaraq çalışdılar, siyasi təlimatçı oldular və yeni gələnlərə hərbi işin əsaslarını öyrətirdilər.
Bosniya və Herseqovina
1941-ci ilin avqust ayında Drvarda qadınlarının böyük konfransı keçirildi, sonda isə vahid təşkilatın yaradılması işi başlandı. 1942-ci ilin fevralında Foçada Bosniya və Herseqovina Qadın Antifaşist Cəbhəsi yaradıldı.
Makedoniya
Makedoniya Qadın Antifaşist Cəbhəsi 1942-ci ildə partizanlara və xalq hakimiyyəti orqanlarına kömək məqsədilə yaradılıb. Qadınlar ərazinin bolqarlaşmasına qarşı silahlı müqavimət və mübarizədə iştirak etmişdir. 1944-cü ilin dekabrında ölkədə cəbhə vəziyyətini möhkəmləndirən konfrans keçirildi.
Xorvatiya
Xorvatiyada müharibənin başlanğıcında Zaqreb və Splitdə fəaliyyət göstərən ən böyük hücrələr antifaşist partizanlar qrupları qurulmağa başladı. 1941-ci ilin dekabrında Xorvatiya Qadın Antifaşist Cəbhəsi meydana çıxdı. 1942-ci ildə Likada - xüsusilə ağır və qanlı döyüşlərin getdiyi bir regionda bir qadın partizan partiyası peyda oldu. ilk qurultayı 1943-cü ilin iyun ayında keçirildi.
Monteneqro
Xalq Azadlıq Müharibəsində təxminən 50 min qadın iştirak etdi. Təxminən, 12 min qadın almanların və italyanların düşərgələrində bir il keçirdi. 5 dekabr 1943-cü ildə Monteneqronun Qadın Antifaşist Cəbhəsinin qurultayı keçirilib.
Serbiya
Serbiyada antifaşist hərəkatı dəstəkləyən bir çox qadın təşkilatları fəaliyyət göstərirdi: onlar partizanlar üçün ləvazimatlar (formalar da daxil olmaqla) almışdılar. 1945-ci ilin yanvar ayında Serbiya Qadın Antifaşist Cəbhəsi nümayəndələrinin ilk iclası oldu.
Voyevodina
Sremdə qiyamın qızğın çağında şəhər və kəndlərdə qadın qruplarının yaradılmasına başlanıldı, daha sonra isə Banata və Baçkaya yayıldı. 1945-ci ilin yanvarında Novi-Sadda qadın antifaşistlərə baxış keçirildi: hərəkatın iştirakçıları arasında Serb, Xorvatiya, Macarıstan, Rumıniya, Rus və digər Voyevodina xalqlarının nümayəndələri var idi.
Kosova
Kosovoda Yuqoslaviya Kommunist Partiyası Serbiya, Çernoqoriya, Albaniya və Türk xalqlarının nümayəndələrini antifaşist hərəkata cəlb edilsə də, ənənəvi patriarxal quruluş hər şeydən möhkəm idi. 1945-ci ilin martında, kəndlərdən və qəsəbələrdən olan qadınlar Kosovoda keçirilən regional qadın konfransında çıxış etdilər.
Sloveniya
Sloveniya Azadlıq Cəbhəsi hakimiyyət orqanlarının formalaşmasında və ölkənin almanlaşmasına qarşı mübarizədə iştirak edən qadınların çıxışını dəstəklədi. Qadınlar, Alman hərbi və mülki administrasiyasının əmrinə əsasən, köçürülmə və ya ölkədən deportasiya edilmək məcburiyyətində qalan insanlara sığınacaq verirdilər.
Müharibədən sonra
Müharibədən sonrakı illərdə yeni sosialist dövləti qadın və kişilərin hüquqlarını qanunvericiliklə bərabərləşdirirdi. 1945-ci ilin iyulunda Belqradda keçirilən Qadın Antifaşist Cəbhəsinin ilk qurultayı 960 nümayəndənin iştirakı ilə keçirilmişdir: Spaseniya Baboviç səsvermə ilə sədr seçilir. 1948-ci ildə 826 nümayəndənin iştirakı ilə keçirilmiş ikinci qurultayda isə Vida Tomsiç sədr seçilir.
Cəbhənin 26-28 sentyabr 1953-cü il tarixlərində keçirilmiş dördüncü qurultayında de-yure ləğv edilmiş və Yuqoslaviya İşçi Xalqının Sosialist İttifaqı ilə sıx əməkdaşlıq edən Yuqoslaviya Qadın Cəmiyyətləri Birliyinə çevrilmişdir.
İstinadlar
- P. Ramet, Sabrina. (1999). Gender Politics in the Western Balkans: Women, Society and Politics in Yugoslavia and the Yugoslav Successor States. Penn State University Press. pp. 75-76. ISBN . Google Book Search. Retrieved on July 14, 2009.
- Žena u borbi: glasilo Antifašističke fronte žena Hrvatske
- Hrvatska riječ : glasilo Narodne fronte Vojvodine (COBISS.SR)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yuqoslaviya Qadin Antifasist Cebhesi Serb xorvatcaː Antifasisticka fronta zena SlovencaːProtifasisticno fronta zensk Yuqoslaviyanin Qadin Antifasist Cebhesi ve ya da sadece Qadin Antifasist Cebhesi olaraq da bilinirdi Milli Yuqosloviya qadin antifasist teskilati Kommunist Partiyasi terefinden idare olunan ve alman fasist isgalcilarina qarsi mubarize aparan xalq azadliq partizan herekatina yardim etmek ucun Yuqoslaviya qadinlarinin celb olundugu kutlevi teskilat Cebhe 6 dekabr 1942 ci ilde Bihac Respublikasi erazisindeki Bosanski Petrovac qesebesinde Ilk Milli Qadin Konfransinda tesis edilmisdir 1942 ci ilin sentyabrinda Yuqoslaviya Qadin Antifasist Cebhesinin Drvardaki toplantisiAdlanmasiEvvelce bu teskilati Qadin Antifasist Teskilati adlandirirdilar Vahid olkenin muxtelif regionlari uzre bolmelerin adlari ferqlenirdi Xorvatiyada Xorvatiya Qadin Antifasist Cebhesi Sloveniyada Qadin Antifasist Assosiasiyasi Qadin Antifasist Cebhesi ve Antifasist Qadin Cebhesi resmi olaraq Sloven Qadin Antifasist teskilati idi Sloveniyada Qadin anti italyan birliyi de fealiyyet gosterdi Makedoniyada Makedoniya Qadin Antifasist Cebhesi idi Serbiyada Serbiyanin Qadin Antifasist Cebhesi qerargahi Suboticada yerlesen Voyevodina Qadin Antifasist Cebhesi de daxil olmaqla var idi Tehsil ucun sertlerSplitdeki Yazi Yasasin Qadin Antifasist Cebhesi Yuqoslaviyadaki muharibelerarasi illerde qadinlarin Balkan cemiyyetindeki yeri ile bagli enenevi baxisdan imtina edilmesini mudafie eden feministlere destek ucun bir sira herekatlar oldu Xususile qadinlara secki huququ verilmesi ve yuksek vezifelerde calismaq imkanini mudafie etdiler 1934 cu ilde 2 min medencinin arvadi Trbovledeki tetili destekledi Polad pakti ve terefdarlarina qarsi hem olke daxilinde hem de xaricde her cur sekilde danisdilar 1935 ci il Zaqrebde Alman konsullugunun binasi yaxinliginda kecirilen etiraz aksiyasinin 5 min istirakcisi 1936 ci ilde Avropada barisi destekleyen qadinlarin 600 min imzasi 1939 cu ilde Jena danas Bu gun qadin jurnali qadinlara sesverme huququ aksiyasini destekledi Tehsil1941 ci ilde Yuqoslaviyanin muharibeye qosulmasindan sonra bir cox qadinlar ucuncu Reyxin qosunlarina ve onlarin elaltilarina qarsi mubarize aparan muqavimet quvvelerine komek etmeye getdiler 6 dekabr 1942 ci ilde Bosanski Petrovatsda ilk Milli Qadin Konfransi kecirildi ve burada Yuqoslaviyanin Qadin Antifasist Cebhesinin yaradilmasi elan edildi Konfransda Makedoniya numayendeleri istisna olmaqla olkenin muxtelif yerlerinden olan 166 numayende istirak edirdi cunki partizanlarin nezaretinde olan eraziye boyuk dusmen quvveleri mudaxile edirdi Konfransda cebhenin meqsedleri aciqlandi Yuqoslaviyanin Xalq Azadliq Ordusunun yeni herbi birlesmelerinin yaradilmasi ucun qadinlarin seferber edilmesi partizan ozunuidareetme orqanlarina yardim gosterilmesi kesfiyyat texribat emeliyyatlarinda istirak edilmesi ve qadinlar arasinda qardasliq ve birlik ideologiyasinin yayilmasi Gelecekde alti respublikada ve iki muxtar bolgede sekkiz cebhe yaradilmisdi Iosip Broz Tito cebhenin yaradilmasini destekledi ve asagidakilari ifade etdiː Terkibinde cox sayda qadin olan ordunun basinda oldugum ucun fexr edirem Deye bilerem ki hemin mubarizedeki qadinlar oz qehremanliqlari dozumlulukleri baximindan birinci yerde ve on siralarda olmuslar ve dayanmislar Bu cur qizlari dunyaya getiren Yuqaslaviyanin butun xalqina seref Orijinal metn serb Јa se ponosim time shto stoјim na chelu armiјe u koјoј ima ogroman broј zhena Јa mogu kazati da su zhene u toј borbi po svom heroizmu po svoјoј izdrzhљivosti bile i јesu na prvom mјestu i u prvim redovima i svim narodima Јugoslaviјe chini chast shto imaјu takve kћeri Muharibe dovrundeki fealiyyetlerQadin Antifasist Cebhesi qadinlarin isgalcilara qarsi mubarizeye celb olunmasinda esas rol oynadi Muxtelif hesablamalara gore 2 milyona yaxin insan 110 mine yaxin qadin ise Yuqoslaviyada Xalq azadliq ordusunun herbi qulluqculari olub Muharibe dovrunde 2000 nefer zabit rutbesi aldi 3344 qadin 1941 ci il Partizan Xatire Ordenine layiq goruldu ve 91 qadin rutbe ve Yuqoslaviyanin Xalq Qehremani ordenini almisdir Yuqoslaviyada Xalq azadliq ordusuna xidmet eden 25 min qadin muharibe dovrunde helak olmusdur umumilikde Yuqoslaviya Xalq azadliq ordusu heyetinden 305 min adam itirdiler 40 min qadin ise yaralanmisdir umumilikde 405 mine yaxin Yuqoslaviyali esgeri yaralanmisdir 600 min nefer ise esir dusmusdur Qadin Antifasist Cebhesi komiteleri esgerler ve partizanlar ucun paltar tikmek usaqlara komek etmek yarali esgerleri mualice etmek bir coxlari tibb bacisi kimi isleyirdi ve tarlalarda islemek ucun islere celb edildi Onlar esgerler ucun levazimatlar aldilar kuryer olaraq calisdilar siyasi telimatci oldular ve yeni gelenlere herbi isin esaslarini oyretirdiler Bosniya ve Herseqovina 1941 ci ilin avqust ayinda Drvarda qadinlarinin boyuk konfransi kecirildi sonda ise vahid teskilatin yaradilmasi isi baslandi 1942 ci ilin fevralinda Focada Bosniya ve Herseqovina Qadin Antifasist Cebhesi yaradildi Makedoniya Makedoniya Qadin Antifasist Cebhesi 1942 ci ilde partizanlara ve xalq hakimiyyeti orqanlarina komek meqsedile yaradilib Qadinlar erazinin bolqarlasmasina qarsi silahli muqavimet ve mubarizede istirak etmisdir 1944 cu ilin dekabrinda olkede cebhe veziyyetini mohkemlendiren konfrans kecirildi Xorvatiya Xorvatiyada muharibenin baslangicinda Zaqreb ve Splitde fealiyyet gosteren en boyuk hucreler antifasist partizanlar qruplari qurulmaga basladi 1941 ci ilin dekabrinda Xorvatiya Qadin Antifasist Cebhesi ing meydana cixdi 1942 ci ilde Likada xususile agir ve qanli doyuslerin getdiyi bir regionda bir qadin partizan partiyasi peyda oldu ilk qurultayi 1943 cu ilin iyun ayinda kecirildi Monteneqro Xalq Azadliq Muharibesinde texminen 50 min qadin istirak etdi Texminen 12 min qadin almanlarin ve italyanlarin dusergelerinde bir il kecirdi 5 dekabr 1943 cu ilde Monteneqronun Qadin Antifasist Cebhesinin qurultayi kecirilib Serbiya Serbiyada antifasist herekati destekleyen bir cox qadin teskilatlari fealiyyet gosterirdi onlar partizanlar ucun levazimatlar formalar da daxil olmaqla almisdilar 1945 ci ilin yanvar ayinda Serbiya Qadin Antifasist Cebhesi numayendelerinin ilk iclasi oldu Voyevodina Sremde qiyamin qizgin caginda seher ve kendlerde qadin qruplarinin yaradilmasina baslanildi daha sonra ise Banata ve Backaya yayildi 1945 ci ilin yanvarinda Novi Sadda qadin antifasistlere baxis kecirildi herekatin istirakcilari arasinda Serb Xorvatiya Macaristan Ruminiya Rus ve diger Voyevodina xalqlarinin numayendeleri var idi Kosova Kosovoda Yuqoslaviya Kommunist Partiyasi Serbiya Cernoqoriya Albaniya ve Turk xalqlarinin numayendelerini antifasist herekata celb edilse de enenevi patriarxal qurulus her seyden mohkem idi 1945 ci ilin martinda kendlerden ve qesebelerden olan qadinlar Kosovoda kecirilen regional qadin konfransinda cixis etdiler Sloveniya Sloveniya Azadliq Cebhesi hakimiyyet orqanlarinin formalasmasinda ve olkenin almanlasmasina qarsi mubarizede istirak eden qadinlarin cixisini destekledi Qadinlar Alman herbi ve mulki administrasiyasinin emrine esasen kocurulme ve ya olkeden deportasiya edilmek mecburiyyetinde qalan insanlara siginacaq verirdiler Muharibeden sonraMuharibeden sonraki illerde yeni sosialist dovleti qadin ve kisilerin huquqlarini qanunvericilikle beraberlesdirirdi 1945 ci ilin iyulunda Belqradda kecirilen Qadin Antifasist Cebhesinin ilk qurultayi 960 numayendenin istiraki ile kecirilmisdir Spaseniya Babovic sesverme ile sedr secilir 1948 ci ilde 826 numayendenin istiraki ile kecirilmis ikinci qurultayda ise Vida Tomsic sedr secilir Cebhenin 26 28 sentyabr 1953 cu il tarixlerinde kecirilmis dorduncu qurultayinda de yure legv edilmis ve Yuqoslaviya Isci Xalqinin Sosialist Ittifaqi ile six emekdasliq eden Yuqoslaviya Qadin Cemiyyetleri Birliyine cevrilmisdir IstinadlarP Ramet Sabrina 1999 Gender Politics in the Western Balkans Women Society and Politics in Yugoslavia and the Yugoslav Successor States Penn State University Press pp 75 76 ISBN 978 0 271 01802 7 Google Book Search Retrieved on July 14 2009 Zena u borbi glasilo Antifasisticke fronte zena Hrvatske Hrvatska rijec glasilo Narodne fronte Vojvodine COBISS SR