Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yol nişanları — nəqliyyat vasitələrinin təhlükəsiz hərəkətini təmin etmək, yol hərəkəti iştirakçılarına müəyyən informasiyanı bildirmək üçün qurulan standartlaşdırılmış qrafiki nişanlardır.
Yol nişanları müxtəlif ölkələrdə bir-birindən fərqlənsə də, ümumi prinsip etibarilə eynidir. Faktiki olaraq bütün dünyada olan yol nişanları sistemlərinin əksəriyyəti avropa və ingilis sisteminə yaxındır. Bu sistem Avropa, o cümlədən Azərbaycan və dünyanın bir çox başqa ölkələrində "Yol nişanları və siqnallar haqqında" Vyana konvensiyasına əsasən nizamlanır.
Beynəlxalq konvensiyalar
Yol İşarələri və Siqnalları üzrə Vyana Konvensiyası kimi beynəlxalq konvensiyalar müxtəlif ölkələrdə yol nişanlarının müəyyən dərəcədə vahidliyinə nail olmağa kömək etmişdir. Ölkələr də çaşqınlığın qarşısını almaq üçün birtərəfli qaydada (müəyyən dərəcədə) digər ölkələri izləmişlər.
Kateqoriyalar
Yol nişanlarını bir neçə növə bölmək olar. Məsələn, 30 iyun 2004-cü ildə 52 ölkənin imzaladığı Yol İşarələri və Siqnalları üzrə Vyana Konvensiyasının (1968) 1-ci Əlavəsi səkkiz nişan kateqoriyasını müəyyən edir:
- Xəbərdarlıq nişanları — hərəkət zamanı şəraitə uyğun tədbirlər görülməsi tələb edilən yolun təhlükəli sahəsinə yaxınlaşma və təhlükənin xarakteri barədə yol hərəkəti iştirakçılarına məlumat verir;
- Üstünlük nişanları — yolayrıcılarını, yolun hərəkət hissəsinin kəsişmələrini, habelə əks istiqamətlərdə hərəkət edən iki nəqliyyat vasitəsinin eyni zamanda keçməsinə imkan verməyən dar sahələrini keçmək növbəliyini göstərir;
- Qadağan nişanları — yol hərəkəti iştirakçılarının hərəkətlərinə müəyyən məhdudiyyətlər qoyur, yaxud onları ləğv edir;
- Məcburi hərəkət istiqaməti nişanları — sürücülərə nəqliyyat vasitələrinin hərəkətinin icazə verilmiş istiqamətini, sürətini, müvafiq nəqliyyat vasitələrinin hərəkətini, eləcə də piyadaların hərəkəti üçün nəzərdə tutulan yolları göstərir;
- Xüsusi tənzimləmə nişanları — Xüsusi tənzimləmə nişanları bir və ya bir neçə hərəkət zolağına aid olan tənzimləmə və ya təhlükə xəbərdarlığını göstərmək, avtobuslar üçün ayrılmış zolaqları göstərmək, yaşayış sahəsinin başlanğıcını və ya sonunu göstərmək üçün istifadə olunan yol nişanları və ya zona qüvvəsi olan nişanlardır.
- Məlumatverici-göstərici nişanlar — hərəkətin müəyyən rejimi tətbiq və ya ləğv edir, elecə də yaşayış məntəqələrinin və başqa obyektlərin yerləşməsi barədə məlumat verirlər;
- Servis nişanları — yollarda müvafiq obyektlərin yerləşməsi barədə məlumat verir;
- Əlavə məlumat nişanları (lövhəciklər) — birlikdə tətbiq olunduğu nişanların təsirini dəqiqləşdirir və ya məhdudlaşdırır.
ABŞ, Kanada, İrlandiya, Avstraliya və Yeni Zelandiyada nişanlar aşağıdakı kimi təsnif edilir:
- Tənzimləyici nişanlar
- Xəbərdarlıq nişanları
- Bələdçi nişanlar
- Küçə adı nişanları
- Marşrut nişanları
- Ekspress yol nişanları
- Magistral yol nişanları
- Xoş gəldin nişanları
- Məlumat nişanları
- İstirahət və mədəni maraq nişanları
- Fövqəladə halların idarə edilməsi (mülki müdafiə) nişanları
- Müvəqqəti yol hərəkətinə nəzarət (tikinti və ya iş zonası) nişanları
- Məktəb nişanları
- Dəmir yolu və yüngül dəmir yolu nişanları
- Velosiped nişanları
Birləşmiş Ştatlarda yol nişanları və səki nişanları üçün kateqoriyalar, yerləşdirmə və qrafik standartlar standart olaraq Federal Avtomobil Yolları Administrasiyasının Vahid Trafik İdarəetmə Cihazları üzrə Təlimatında qanuni olaraq müəyyən edilmişdir.
İstiqamət nişanları arasında kifayət qədər qeyri-rəsmi fərq qabaqcıl istiqamət nişanları, mübadilə istiqaməti nişanları və arxayınlaşma nişanları arasındakı fərqdir. Qabaqcıl istiqamət nişanları qovşağından müəyyən bir məsafədə görünür və hər bir istiqamət üçün məlumat verir. Bir sıra ölkələr qarşıdakı yol haqqında məlumat vermirlər ("çəkiliş" nişanları adlanır) və yalnız sağa və sola istiqamətlər üçün olan nişanlardan istifadə edirlər. Qabaqcıl istiqamət nişanları sürücülərə çıxış üçün ehtiyat tədbirləri görməyə imkan verir (məsələn, zolaqları dəyişdirin, bunun düzgün çıxış olub olmadığını iki dəfə yoxlayın, sürəti azaldın). Onlar daha kiçik yollarda çox görünmürlər, adətən sürətli yollarda və avtomobil yollarında yerləşdirilirlər, çünki onlar olmadan sürücülər çıxışları tapanmaya bilər. Hər bir ölkənin öz sistemi olsa da, avtomobil yolu çıxışı üçün ilk yaxınlaşma nişanı əsasən faktiki yol qovşağından ən azı 1000 metr məsafədə yerləşdirilir. Bu işarədən sonra, bir və ya iki əlavə qabaqcıl istiqamət nişanı adətən faktiki mübadilədən əvvəl gəlir.
Tarixi
Ən erkən yol nişanları məsafə və ya istiqamət verən nişanlar idi; məsələn, Romalılar öz imperiyalarının hər yerində Romaya qədər olan məsafəni verən daş sütunlar ucaldırdılar. Strabonun dediyinə görə, Mauryalar yollarını qeyd etmək üçün 10 stad məsafədə lövhələr quraşdırıblar. Orta əsrlərdə kəsişmələrdə şəhər və qəsəbələrə istiqamət verən çoxistiqamətli işarələr adi hala çevrildi.
1686-cı ildə Avropada ilk məlum Trafik Tənzimləmə Aktı Portuqaliya Kralı II Pyotr tərəfindən təsis edilmişdir. Bu akt Lissabonun ən dar küçələrində hansı trafikin yol vermək üçün geri çəkilməli olduğunu göstərən prioritet nişanların yerləşdirilməsini nəzərdə tuturdu. Bu nişanlardan biri hələ də Alfama məhəlləsindəki Salvador küçəsində mövcuddur.
Geniş miqyasda qurulan ilk müasir yol nişanları 1870-ci illərin sonu və 1880-ci illərin əvvəllərində yüksək və ya "adi" velosiped sürənlər üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu maşınlar sürətli, səssiz idi və təbiəti onları idarə etməyi çətinləşdirirdi, üstəlik onlar xeyli məsafə qət edirdilər və tez-tez tanış olmayan yollarda gəzməyə üstünlük verirdilər. Bu cür sürücülər üçün velosiped təşkilatları yerlərə məsafə və ya istiqamət vermək əvəzinə, qarşıda potensial təhlükələr (xüsusilə də sıldırım təpələr) barədə xəbərdarlıq edən nişanlar quraşdırmağa başladılar və bununla da "müasir" yol nişanlarını müəyyən edən nişan növünə töhfə verdilər.
Avtomobillərin inkişafı mətn əsaslı bildirişlərdən daha çox istifadə edərək daha mürəkkəb lövhə sistemlərinin istifadəsini təşviq etdi. İlk müasir yol nişan sistemlərindən biri 1895-ci ildə İtaliya Turinq Klubu tərəfindən yaradılmışdır. 1900-cü ilə qədər Parisdə Beynəlxalq Turinq Təşkilatları Liqasının Konqresində yol nişanlarının standartlaşdırılması təklifləri nəzərdən keçirilirdi. 1903-cü ildə Britaniya hökuməti forma əsasında dörd "milli" işarə təqdim etdi, lakin əksər yol nişanlarının əsas nümunələri 1908-ci ildə Parisdə keçirilən Beynəlxalq Yol Konqresində müəyyən edildi. 1909-cu ildə doqquz Avropa hökuməti "qabar", "əyri", "kəsişmə" və "səviyyəli dəmir yolu keçidini" göstərən dörd şəkilli simvoldan istifadə etmək barədə razılığa gəldi. 1926–1949-cu illər arasında beynəlxalq yol nişanları üzərində aparılan intensiv iş son nəticədə Avropa yol nişanları sisteminin inkişafına səbəb oldu. Həm Britaniya, həm də Birləşmiş Ştatlar öz təsir dairələrində bir çox başqa ölkələr tərəfindən qəbul edilmiş və ya dəyişdirilmiş öz yol nişan sistemlərini inkişaf etdirdilər. Böyük Britaniya 1964-cü ildə Avropa yol nişanlarının versiyasını qəbul etdi və son onilliklər ərzində Şimali Amerika işarələrdə ingilis dili ilə qarışdırılmış bəzi simvol və qrafiklərdən istifadə etməyə başladı.
ABŞ-də ilk yol nişanları Amerika Avtomobil Assosiasiyası (AAA) tərəfindən qoyulmuşdur. 1906-cı ildən başlayaraq, regional AAA klubları sürücülərin yollarını tapmasına kömək etmək üçün pul ödəməyə və taxta işarələr quraşdırmağa başladılar. 1914-cü ildə AAA tək Los Anceles və Kanzas Siti arasında bir hissədə 4000-dən çox işarə quraşdıraraq vahid transkontinental lövhə layihəsinə başladı.
İllər keçdikcə dəyişiklik tədricən baş verdi. Pre-sənaye əlamətləri daş və ya ağac idi, lakin Darbinin koksla boyanmış çuqundan istifadə edərək dəmir əritmə metodunun inkişafı ilə 18-ci və 19-cu əsrlərin sonlarında üstünlük təşkil etdi. Çuqun 20-ci əsrin ortalarına qədər istifadə olunmağa davam etdi, lakin o, tədricən alüminium və ya digər materiallar və proseslər, məsələn, şüşəvari emallanmış və/və ya preslənmiş elastik dəmir və ya (sonralar) polad ilə əvəz olundu. 1945-ci ildən bəri əksər nişanlar yapışan plastik örtüklü təbəqə alüminiumdan hazırlanmışdır; bunlar adətən gecə və az işıqda görünmə üçün retroreflektivdir. Yansıtıcı plastiklərin inkişafından əvvəl, əks etdirmə hərf və simvollara quraşdırılmış şüşə reflektorlar tərəfindən təmin edilirdi.
Elektron displeylərə əsaslanan yeni nəsil yol nişanları, həmçinin avtomatlaşdırılmış trafik sensorları və ya uzaqdan əllə daxiletmə ilə əlaqəli "ağıllı idarəetmə" təmin etmək üçün mətnlərini (və ya bəzi ölkələrdə simvolları) dəyişə bilər. 20-dən çox ölkədə, real vaxt rejimində "Traffic Message Channel insident" xəbərdarlığı FM radio, 3G mobil məlumat və peyk yayımları vasitəsilə daşınan eşidilməyən siqnallardan istifadə etməklə birbaşa avtomobilin naviqasiya sistemlərinə çatdırılır. Nəhayət, avtomobillər ödənişləri ödəyə bilər və yük maşınları video nömrələrin skan edilməsindən və ya yol üzərindəki antenalara bağlanmış qabaq şüşələrdəki RFID transponderlərindən istifadə edərək, bortda siqnalizasiya, ödənişlərin yığılması və səyahət vaxtının monitorinqini dəstəkləməklə təhlükəsizlik yoxlamasından keçə bilər.
Adi olaraq görünən işarələrlə əlaqəli olan məlumatın ötürülməsi üçün başqa bir "orta" RIAS (Uzaqdan İnfraqırmızı Səsli İşarə) dir, məsələn, çap əlilləri (o cümlədən kor/azgörmə qabiliyyəti/savadsız) insanlar üçün "danışan işarələr". Bunlar əl qəbuledicisi və ya mobil telefona quraşdırılmış cihaz kimi müvafiq cihaz tərəfindən qəbul edilən adi qrafik işarələrlə eyni məqsədə xidmət edən infraqırmızı ötürücülərdir.
Nəhayət, 1914-cü ildə dünyanın ilk elektrik trafik siqnalı avqustun 5-də Ohayo ştatının Klivlend şəhərində Evklid prospekti ilə Şərqi 105-ci küçənin küncündə yerləşdirildi.
-
![image]()
Roma dönüm nöqtəsi -
![image]()
Salvador küçəsində, Lissabon, Portuqaliyada 17-ci əsr trafikdə yol vermək üçün geri çəkilməli olduğunu bildirən yol nişanı -
![image]()
Sürət kamerası işarəsi Kanada, Kipr, Çexiya, Estoniya, Finlandiya, Gürcüstan, Honq-Konq, İslandiya, İran, İrlandiya, Latviya, Malta, Polşa, Səudiyyə Ərəbistanı, İspaniya, Ukrayna, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və Böyük Britaniyada istifadə olunur.
Dəmir yolu nəqliyyatı
Dəmir yolu nəqliyyatı ölkələr arasında çox vaxt fərqlərə malikdir və yol nişanları ilə çox oxşarlıq yoxdur. Dəmir yolu nəqliyyatında yol sürücülük vəsiqələri üçün normal olandan daha uzun təhsili olan peşəkar sürücülər olur. Qonşu ölkələr arasındakı fərqlər sərhəddən keçən nəqliyyatda problemlər yaradır və sürücülərin əlavə təhsilə ehtiyacını yaradır.
İstinadlar
- ""Yol nişanları və siqnalları haqqında" Konvensiyanın təsdiq edilməsi barədə". anl.az. 2021-01-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-10-08. (#apostrophe_markup)
- "Traffic Signs Manual Introduction 1982" (PDF). 2019-07-26 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-06-09.
- Foreign Trade and Commerce in Ancient India (ingilis). Abhinav Publications. 1977. 117. ISBN . (#first_missing_last)
- "Where Did the First Road Signs Come From?". Your AAA Network (ingilis). 2019-12-18. 2023-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-02-21.
- . 2010-10-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yol nisanlari neqliyyat vasitelerinin tehlukesiz hereketini temin etmek yol hereketi istirakcilarina mueyyen informasiyani bildirmek ucun qurulan standartlasdirilmis qrafiki nisanlardir Avropa standartina uygun yol nisanlari Yol nisanlari muxtelif olkelerde bir birinden ferqlense de umumi prinsip etibarile eynidir Faktiki olaraq butun dunyada olan yol nisanlari sistemlerinin ekseriyyeti avropa ve ingilis sistemine yaxindir Bu sistem Avropa o cumleden Azerbaycan ve dunyanin bir cox basqa olkelerinde Yol nisanlari ve siqnallar haqqinda Vyana konvensiyasina esasen nizamlanir Beynelxalq konvensiyalarYol Isareleri ve Siqnallari uzre Vyana Konvensiyasi kimi beynelxalq konvensiyalar muxtelif olkelerde yol nisanlarinin mueyyen derecede vahidliyine nail olmaga komek etmisdir Olkeler de casqinligin qarsisini almaq ucun birterefli qaydada mueyyen derecede diger olkeleri izlemisler KateqoriyalarPoole yaxinliginda Ingilis Sturminster Marshall kendinde barmaq direkleri ve diger yol nisanlari Yol nisanlarini bir nece nove bolmek olar Meselen 30 iyun 2004 cu ilde 52 olkenin imzaladigi Yol Isareleri ve Siqnallari uzre Vyana Konvensiyasinin 1968 1 ci Elavesi sekkiz nisan kateqoriyasini mueyyen edir Bir yazida bes ve ya daha cox isare gosterile biler Burada kend hava limani isaresi ile birlikde Kanada yolun sonu isaresi gorunur Iordaniyada suret heddi yol nisaniXeberdarliq nisanlari hereket zamani seraite uygun tedbirler gorulmesi teleb edilen yolun tehlukeli sahesine yaxinlasma ve tehlukenin xarakteri barede yol hereketi istirakcilarina melumat verir Ustunluk nisanlari yolayricilarini yolun hereket hissesinin kesismelerini habele eks istiqametlerde hereket eden iki neqliyyat vasitesinin eyni zamanda kecmesine imkan vermeyen dar sahelerini kecmek novbeliyini gosterir Qadagan nisanlari yol hereketi istirakcilarinin hereketlerine mueyyen mehdudiyyetler qoyur yaxud onlari legv edir Mecburi hereket istiqameti nisanlari suruculere neqliyyat vasitelerinin hereketinin icaze verilmis istiqametini suretini muvafiq neqliyyat vasitelerinin hereketini elece de piyadalarin hereketi ucun nezerde tutulan yollari gosterir Xususi tenzimleme nisanlari Xususi tenzimleme nisanlari bir ve ya bir nece hereket zolagina aid olan tenzimleme ve ya tehluke xeberdarligini gostermek avtobuslar ucun ayrilmis zolaqlari gostermek yasayis sahesinin baslangicini ve ya sonunu gostermek ucun istifade olunan yol nisanlari ve ya zona quvvesi olan nisanlardir Melumatverici gosterici nisanlar hereketin mueyyen rejimi tetbiq ve ya legv edir elece de yasayis menteqelerinin ve basqa obyektlerin yerlesmesi barede melumat verirler Servis nisanlari yollarda muvafiq obyektlerin yerlesmesi barede melumat verir Elave melumat nisanlari lovhecikler birlikde tetbiq olundugu nisanlarin tesirini deqiqlesdirir ve ya mehdudlasdirir ABS Kanada Irlandiya Avstraliya ve Yeni Zelandiyada nisanlar asagidaki kimi tesnif edilir Tenzimleyici nisanlar Xeberdarliq nisanlari Beledci nisanlar Kuce adi nisanlari Marsrut nisanlari Ekspress yol nisanlari Magistral yol nisanlari Xos geldin nisanlari Melumat nisanlari Istirahet ve medeni maraq nisanlari Fovqelade hallarin idare edilmesi mulki mudafie nisanlari Muveqqeti yol hereketine nezaret tikinti ve ya is zonasi nisanlari Mekteb nisanlari Demir yolu ve yungul demir yolu nisanlari Velosiped nisanlari Birlesmis Statlarda yol nisanlari ve seki nisanlari ucun kateqoriyalar yerlesdirme ve qrafik standartlar standart olaraq Federal Avtomobil Yollari Administrasiyasinin Vahid Trafik Idareetme Cihazlari uzre Telimatinda qanuni olaraq mueyyen edilmisdir Istiqamet nisanlari arasinda kifayet qeder qeyri resmi ferq qabaqcil istiqamet nisanlari mubadile istiqameti nisanlari ve arxayinlasma nisanlari arasindaki ferqdir Qabaqcil istiqamet nisanlari qovsagindan mueyyen bir mesafede gorunur ve her bir istiqamet ucun melumat verir Bir sira olkeler qarsidaki yol haqqinda melumat vermirler cekilis nisanlari adlanir ve yalniz saga ve sola istiqametler ucun olan nisanlardan istifade edirler Qabaqcil istiqamet nisanlari suruculere cixis ucun ehtiyat tedbirleri gormeye imkan verir meselen zolaqlari deyisdirin bunun duzgun cixis olub olmadigini iki defe yoxlayin sureti azaldin Onlar daha kicik yollarda cox gorunmurler adeten suretli yollarda ve avtomobil yollarinda yerlesdirilirler cunki onlar olmadan suruculer cixislari tapanmaya biler Her bir olkenin oz sistemi olsa da avtomobil yolu cixisi ucun ilk yaxinlasma nisani esasen faktiki yol qovsagindan en azi 1000 metr mesafede yerlesdirilir Bu isareden sonra bir ve ya iki elave qabaqcil istiqamet nisani adeten faktiki mubadileden evvel gelir TarixiFinlandiyadaki Pernio ve Ekenas arasindaki Kral Yolunun kohne yol nisani En erken yol nisanlari mesafe ve ya istiqamet veren nisanlar idi meselen Romalilar oz imperiyalarinin her yerinde Romaya qeder olan mesafeni veren das sutunlar ucaldirdilar Strabonun dediyine gore Mauryalar yollarini qeyd etmek ucun 10 stad mesafede lovheler qurasdiriblar Orta esrlerde kesismelerde seher ve qesebelere istiqamet veren coxistiqametli isareler adi hala cevrildi 1686 ci ilde Avropada ilk melum Trafik Tenzimleme Akti Portuqaliya Krali II Pyotr terefinden tesis edilmisdir Bu akt Lissabonun en dar kucelerinde hansi trafikin yol vermek ucun geri cekilmeli oldugunu gosteren prioritet nisanlarin yerlesdirilmesini nezerde tuturdu Bu nisanlardan biri hele de Alfama mehellesindeki Salvador kucesinde movcuddur Genis miqyasda qurulan ilk muasir yol nisanlari 1870 ci illerin sonu ve 1880 ci illerin evvellerinde yuksek ve ya adi velosiped surenler ucun nezerde tutulmusdur Bu masinlar suretli sessiz idi ve tebieti onlari idare etmeyi cetinlesdirirdi ustelik onlar xeyli mesafe qet edirdiler ve tez tez tanis olmayan yollarda gezmeye ustunluk verirdiler Bu cur suruculer ucun velosiped teskilatlari yerlere mesafe ve ya istiqamet vermek evezine qarsida potensial tehlukeler xususile de sildirim tepeler barede xeberdarliq eden nisanlar qurasdirmaga basladilar ve bununla da muasir yol nisanlarini mueyyen eden nisan novune tohfe verdiler Avtomobillerin inkisafi metn esasli bildirislerden daha cox istifade ederek daha murekkeb lovhe sistemlerinin istifadesini tesviq etdi Ilk muasir yol nisan sistemlerinden biri 1895 ci ilde Italiya Turinq Klubu terefinden yaradilmisdir 1900 cu ile qeder Parisde Beynelxalq Turinq Teskilatlari Liqasinin Konqresinde yol nisanlarinin standartlasdirilmasi teklifleri nezerden kecirilirdi 1903 cu ilde Britaniya hokumeti forma esasinda dord milli isare teqdim etdi lakin ekser yol nisanlarinin esas numuneleri 1908 ci ilde Parisde kecirilen Beynelxalq Yol Konqresinde mueyyen edildi 1909 cu ilde doqquz Avropa hokumeti qabar eyri kesisme ve seviyyeli demir yolu kecidini gosteren dord sekilli simvoldan istifade etmek barede raziliga geldi 1926 1949 cu iller arasinda beynelxalq yol nisanlari uzerinde aparilan intensiv is son neticede Avropa yol nisanlari sisteminin inkisafina sebeb oldu Hem Britaniya hem de Birlesmis Statlar oz tesir dairelerinde bir cox basqa olkeler terefinden qebul edilmis ve ya deyisdirilmis oz yol nisan sistemlerini inkisaf etdirdiler Boyuk Britaniya 1964 cu ilde Avropa yol nisanlarinin versiyasini qebul etdi ve son onillikler erzinde Simali Amerika isarelerde ingilis dili ile qarisdirilmis bezi simvol ve qrafiklerden istifade etmeye basladi ABS de ilk yol nisanlari Amerika Avtomobil Assosiasiyasi AAA terefinden qoyulmusdur 1906 ci ilden baslayaraq regional AAA klublari suruculerin yollarini tapmasina komek etmek ucun pul odemeye ve taxta isareler qurasdirmaga basladilar 1914 cu ilde AAA tek Los Anceles ve Kanzas Siti arasinda bir hissede 4000 den cox isare qurasdiraraq vahid transkontinental lovhe layihesine basladi Iller kecdikce deyisiklik tedricen bas verdi Pre senaye elametleri das ve ya agac idi lakin Darbinin koksla boyanmis cuqundan istifade ederek demir eritme metodunun inkisafi ile 18 ci ve 19 cu esrlerin sonlarinda ustunluk teskil etdi Cuqun 20 ci esrin ortalarina qeder istifade olunmaga davam etdi lakin o tedricen aluminium ve ya diger materiallar ve prosesler meselen susevari emallanmis ve ve ya preslenmis elastik demir ve ya sonralar polad ile evez olundu 1945 ci ilden beri ekser nisanlar yapisan plastik ortuklu tebeqe aluminiumdan hazirlanmisdir bunlar adeten gece ve az isiqda gorunme ucun retroreflektivdir Yansitici plastiklerin inkisafindan evvel eks etdirme herf ve simvollara qurasdirilmis suse reflektorlar terefinden temin edilirdi Elektron displeylere esaslanan yeni nesil yol nisanlari hemcinin avtomatlasdirilmis trafik sensorlari ve ya uzaqdan elle daxiletme ile elaqeli agilli idareetme temin etmek ucun metnlerini ve ya bezi olkelerde simvollari deyise biler 20 den cox olkede real vaxt rejiminde Traffic Message Channel insident xeberdarligi FM radio 3G mobil melumat ve peyk yayimlari vasitesile dasinan esidilmeyen siqnallardan istifade etmekle birbasa avtomobilin naviqasiya sistemlerine catdirilir Nehayet avtomobiller odenisleri odeye biler ve yuk masinlari video nomrelerin skan edilmesinden ve ya yol uzerindeki antenalara baglanmis qabaq suselerdeki RFID transponderlerinden istifade ederek bortda siqnalizasiya odenislerin yigilmasi ve seyahet vaxtinin monitorinqini desteklemekle tehlukesizlik yoxlamasindan kece biler Adi olaraq gorunen isarelerle elaqeli olan melumatin oturulmesi ucun basqa bir orta RIAS Uzaqdan Infraqirmizi Sesli Isare dir meselen cap elilleri o cumleden kor azgorme qabiliyyeti savadsiz insanlar ucun danisan isareler Bunlar el qebuledicisi ve ya mobil telefona qurasdirilmis cihaz kimi muvafiq cihaz terefinden qebul edilen adi qrafik isarelerle eyni meqsede xidmet eden infraqirmizi oturuculerdir Nehayet 1914 cu ilde dunyanin ilk elektrik trafik siqnali avqustun 5 de Ohayo statinin Klivlend seherinde Evklid prospekti ile Serqi 105 ci kucenin kuncunde yerlesdirildi Roma donum noqtesi Salvador kucesinde Lissabon Portuqaliyada 17 ci esr trafikde yol vermek ucun geri cekilmeli oldugunu bildiren yol nisani Suret kamerasi isaresi Kanada Kipr Cexiya Estoniya Finlandiya Gurcustan Honq Konq Islandiya Iran Irlandiya Latviya Malta Polsa Seudiyye Erebistani Ispaniya Ukrayna Birlesmis Ereb Emirlikleri ve Boyuk Britaniyada istifade olunur Demir yolu neqliyyatiDemir yolu neqliyyati olkeler arasinda cox vaxt ferqlere malikdir ve yol nisanlari ile cox oxsarliq yoxdur Demir yolu neqliyyatinda yol suruculuk vesiqeleri ucun normal olandan daha uzun tehsili olan pesekar suruculer olur Qonsu olkeler arasindaki ferqler serhedden kecen neqliyyatda problemler yaradir ve suruculerin elave tehsile ehtiyacini yaradir Istinadlar Yol nisanlari ve siqnallari haqqinda Konvensiyanin tesdiq edilmesi barede anl az 2021 01 25 tarixinde Istifade tarixi 2014 10 08 apostrophe markup Traffic Signs Manual Introduction 1982 PDF 2019 07 26 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 06 09 Foreign Trade and Commerce in Ancient India ingilis Abhinav Publications 1977 117 ISBN 978 81 7017 053 2 first missing last Where Did the First Road Signs Come From Your AAA Network ingilis 2019 12 18 2023 06 09 tarixinde Istifade tarixi 2020 02 21 2010 10 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Hemcinin baxAzerbaycan Respublikasi yol nisanlari