Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Yi Yuksa təxəllüsü ilə daha çox tanınan Yi Von-rok (18 may 1904 - 16 yanvar 1944) Koreyalı şair və müstəqillik fəalı idi. Ölkəsinin ən məşhur şairlərindən biri kimi o və əsərləri 1930-1940-cı illərin anti-Yapon müqavimətinin ruhunu simvollaşdırır.
| Yi Von-Rok | |
|---|---|
| kor. 이원록 | |
 | |
| Doğum adı | 이원삼 |
| Təxəllüsü | Yi Yuksa |
| Doğum tarixi | |
| Vəfat tarixi | (39 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Milliyyəti | Koreyalı |
| Fəaliyyəti | şair |
| Fəaliyyət illəri | 1930-44 |
Həyatı
Yi 18 may 1904-cü ildə Dosan-myeon, Andong şəhərində anadan olub. Yi daha çox Toegye kimi tanınan alim Yi Hvanqın nəslindən idi. Yi əsas təhsilini 1919-cu ildə 15 yaşında Andonqda tamamladı.
1920-ci ildə 17 yaşında ailəsi ilə birlikdə Daequya köçdü və evləndi. Yi oxuduğu akademiyada müəllim oldu, lakin 1924-cü ildə Universitetdə oxumaq üçün Yaponiyaya getdi.[2]
1925-ci ildə Yi qardaşları ilə birlikdə Daequya qayıtdı və Koreyanın müstəqillik hərəkatına qarşı Yaponiyanın repressiyasına cavab olaraq yaradılan birliyə qoşuldu. Uiyoldan təxribat və sui-qəsd aktı ilə əlaqələndirilirdi. Çox güman ki, bu əlaqələndirməyə görə Yi 1925-26-cı illərdə Pekinə köçdü və Quançjoudakı Sun Yatsen universitetində oxudu. Yi 1927-ci ildə Koreyaya qayıtdı. Uiyoldan üzvləri Choseon Bankın Daequ filialını bombaladıqda, Yi həbs olundu və 18 ay həbsdə yatdı. Orada ona sonradan təxəllüsü kimi qəbul etdiyi 264 (Koreyaca Yi Yuk Sa) nömrəsi verilmişdir.
1929-cu ildə Yi jurnalist kimi fəaliyyətə başladı və 1930-cu ildə ilk şeirini nəşr etdi: "At", Choseon İlbo-da. O, 1931-1933-cü illərdə Çində təhsil alıb, lakin Koreya müqaviməti ilə əlaqə saxlamağa davam edib. 1935-ci ildə o, həm şeirləri, həm də tənqidi esseləri dərc edərək yazılarına diqqət yetirməyə başladı. Hesablar Yi cəmi 17 dəfə həbs edilib.
Ölümü
1943-cü ilin aprelində o, Pekinə yollandı və Koreyaya silah qaçaqmalçılığına başladı. Elə həmin ildə, anasının ölümünün birinci ildönümündə, Yi Koreyaya geri qayıtdı. O, Koreyada həbs edildi və daha sonra Pekinə köçürülü. Elə orada 16 yanvar 1944-cü ildə 39 yaşında həbsxanada vəfat etdi. Yinin ölümündən sonra mübahisələr uzandı və şahidlər Yinin həmin dövrdə Yapon həbsxanalarında adi bir təcrübə olan canlı sınaqlara məruz qaldığını iddia edirdilər. Bildirilir ki, həbsxana xəstəxanasında Yinin qanına duzlu məhlul vurulub və bu da nəticədə onu ölüdüb. O Seulun Miari vilayətində dəfn edilmişdir.
1960-cı ildə Yinin qalıqları onun doğulduğu yerin yaxınlığında yenidən dəfn edilmişdir və 1968-ci ildə Andongda xatirə daşı qoyulmuşdur. Andonq yaxınlığında onun ədəbiyyat və azadlıq mübarizəsi xatirəsinə həsr olunmuş Yi Yuksa muzeyi fəaliyyət göstərir.
Yaradıcılığı
Yinin təxminən qırx şeir yazmasına baxmayaraq, onun şeirləri Yapon müstəmləkə hökumətinə qarşı Koreya xalqının müqavimət ruhunu təmsil etmiş və Koreyada onun yaradıcılığı məşhur etmişdir. 1939-cu ildə Yinin ən məşhur şeiri "Yaşıl Üzümlər" işıq üzü gördü. Yi Koreya şeir poeziyası ənənəsinə uyğun yazmağa çalışırdı, həmçinin Hanqıl ilə yazmağın Yapon hökuməti tərəfindən qadağan olunmasına baxmayaraq şeirlərini bu əlifbada yazmağa səy göstərirdi. Yapon senzurasına görə, o, əsərlərində Yapon müstəmləkəçiliyi və ya onu əhatə edən məsələləri birbaşa şərh etmədən simvol və metaforadan istifadə etməli olurdu. Buna baxmayaraq onun çatdırmaq istədiyi məna koreyalılara aydın idi, buna görə də onun lirik əsərləri Koreyada məktəb dərsliklərinə salınmağa davam edir.
"Geniş Çəmənlik" adlı əsəri Yinin bəlkə də müstəmləkəçiliyə qarşı olan duyğuları birləşdirmək bacarığının ən bariz nümunəsidir. Yinin ölümündən sonra, 1946-cı ildə qardaşı onun 20-yə yaxın şeirini nəşr etdirdi. 1956-cı ildə ikinci nəşri, 1974-cü ildə isə nüfuzlu nəşri işıq üzü gördü.
İngilis dilində şeirləri
Külək və Dalğalar: Dörd Müasir Koreya Şairi (red. Li Sung-İl), Asian Humanities Press 1989, s.2ff, adı Yi-Yuk-sa kimi tərcümə edilmişdir.
"Zirvə" / "Tünd-bənövşəyi üzüm" / "Göl" / "Geniş Çəmənlik" / "Çiçək" / "Hündür ağac" Müasir Koreya ədəbiyyatında: antologiya (red. Peter H. Lee), Havay adaları Universiteti 1990, s.75-9
"Alatoranlıq" / "Üzümlər" / "The Vertex" / "Çöl" / "Çiçəklər",, Müasir Koreya Poeziyasında (red. Jaehyun Kim), Jain Publishing Company, 1994, s.57-9
Yi Yuksa 2011-ci ildə The Peak adlı (절정) televiziya dramında çəkilib.
- https://encykorea.aks.ac.kr/Article/E0045444.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Yi Yuksa texellusu ile daha cox taninan Yi Von rok 18 may 1904 16 yanvar 1944 Koreyali sair ve musteqillik feali idi Olkesinin en meshur sairlerinden biri kimi o ve eserleri 1930 1940 ci illerin anti Yapon muqavimetinin ruhunu simvollasdirir Yi Von Rokkor 이원록Dogum adi 이원삼Texellusu Yi YuksaDogum tarixi 18 may 1904Vefat tarixi 16 yanvar 1944 39 yasinda Vefat yeri PekinMilliyyeti KoreyaliFealiyyeti sairFealiyyet illeri 1930 44HeyatiYi 18 may 1904 cu ilde Dosan myeon Andong seherinde anadan olub Yi daha cox Toegye kimi taninan alim Yi Hvanqin neslinden idi Yi esas tehsilini 1919 cu ilde 15 yasinda Andonqda tamamladi 1920 ci ilde 17 yasinda ailesi ile birlikde Daequya kocdu ve evlendi Yi oxudugu akademiyada muellim oldu lakin 1924 cu ilde Universitetde oxumaq ucun Yaponiyaya getdi 2 1925 ci ilde Yi qardaslari ile birlikde Daequya qayitdi ve Koreyanin musteqillik herekatina qarsi Yaponiyanin repressiyasina cavab olaraq yaradilan birliye qosuldu Uiyoldan texribat ve sui qesd akti ile elaqelendirilirdi Cox guman ki bu elaqelendirmeye gore Yi 1925 26 ci illerde Pekine kocdu ve Quancjoudaki Sun Yatsen universitetinde oxudu Yi 1927 ci ilde Koreyaya qayitdi Uiyoldan uzvleri Choseon Bankin Daequ filialini bombaladiqda Yi hebs olundu ve 18 ay hebsde yatdi Orada ona sonradan texellusu kimi qebul etdiyi 264 Koreyaca Yi Yuk Sa nomresi verilmisdir 1929 cu ilde Yi jurnalist kimi fealiyyete basladi ve 1930 cu ilde ilk seirini nesr etdi At Choseon Ilbo da O 1931 1933 cu illerde Cinde tehsil alib lakin Koreya muqavimeti ile elaqe saxlamaga davam edib 1935 ci ilde o hem seirleri hem de tenqidi esseleri derc ederek yazilarina diqqet yetirmeye basladi Hesablar Yi cemi 17 defe hebs edilib Olumu1943 cu ilin aprelinde o Pekine yollandi ve Koreyaya silah qacaqmalciligina basladi Ele hemin ilde anasinin olumunun birinci ildonumunde Yi Koreyaya geri qayitdi O Koreyada hebs edildi ve daha sonra Pekine kocurulu Ele orada 16 yanvar 1944 cu ilde 39 yasinda hebsxanada vefat etdi Yinin olumunden sonra mubahiseler uzandi ve sahidler Yinin hemin dovrde Yapon hebsxanalarinda adi bir tecrube olan canli sinaqlara meruz qaldigini iddia edirdiler Bildirilir ki hebsxana xestexanasinda Yinin qanina duzlu mehlul vurulub ve bu da neticede onu oludub O Seulun Miari vilayetinde defn edilmisdir 1960 ci ilde Yinin qaliqlari onun doguldugu yerin yaxinliginda yeniden defn edilmisdir ve 1968 ci ilde Andongda xatire dasi qoyulmusdur Andonq yaxinliginda onun edebiyyat ve azadliq mubarizesi xatiresine hesr olunmus Yi Yuksa muzeyi fealiyyet gosterir YaradiciligiYinin texminen qirx seir yazmasina baxmayaraq onun seirleri Yapon mustemleke hokumetine qarsi Koreya xalqinin muqavimet ruhunu temsil etmis ve Koreyada onun yaradiciligi meshur etmisdir 1939 cu ilde Yinin en meshur seiri Yasil Uzumler isiq uzu gordu Yi Koreya seir poeziyasi enenesine uygun yazmaga calisirdi hemcinin Hanqil ile yazmagin Yapon hokumeti terefinden qadagan olunmasina baxmayaraq seirlerini bu elifbada yazmaga sey gosterirdi Yapon senzurasina gore o eserlerinde Yapon mustemlekeciliyi ve ya onu ehate eden meseleleri birbasa serh etmeden simvol ve metaforadan istifade etmeli olurdu Buna baxmayaraq onun catdirmaq istediyi mena koreyalilara aydin idi buna gore de onun lirik eserleri Koreyada mekteb dersliklerine salinmaga davam edir Genis Cemenlik adli eseri Yinin belke de mustemlekeciliye qarsi olan duygulari birlesdirmek bacariginin en bariz numunesidir Yinin olumunden sonra 1946 ci ilde qardasi onun 20 ye yaxin seirini nesr etdirdi 1956 ci ilde ikinci nesri 1974 cu ilde ise nufuzlu nesri isiq uzu gordu Ingilis dilinde seirleriKulek ve Dalgalar Dord Muasir Koreya Sairi red Li Sung Il Asian Humanities Press 1989 s 2ff adi Yi Yuk sa kimi tercume edilmisdir Zirve Tund benovseyi uzum Gol Genis Cemenlik Cicek Hundur agac Muasir Koreya edebiyyatinda antologiya red Peter H Lee Havay adalari Universiteti 1990 s 75 9 Alatoranliq Uzumler The Vertex Col Cicekler Muasir Koreya Poeziyasinda red Jaehyun Kim Jain Publishing Company 1994 s 57 9 Yi Yuksa 2011 ci ilde The Peak adli 절정 televiziya draminda cekilib https encykorea aks ac kr Article E0045444