Yalçın Heydər (Əliheydər) oğlu Əfəndiyev (24 iyul 1937, Bakı – 10 dekabr 2019, Bakı) — Azərbaycan kinorejissoru, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti (2007).
Yalçın Əfəndiyev | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vəfat tarixi | (82 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Atası | Heydər Əfəndiyev |
Anası | Fatma Vəkilova |
Fəaliyyəti | kinorejissor |
Təhsili | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Yalçın Əfəndiyev 24 iyul 1937-ci ildə Bakıda ziyalı ailəsində anadan olub. Bakıdakı 6 nömrəli rus məktəbini bitirib. Hələ 9-cu sinifdə oxuyarkən Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutuna (ÜDKİ) daxil olmaq üçün Moskvaya getməyi arzulayıb, lakin valideynlərinin təkidi ilə Geoloji coğrafiya fakültəsinə daxil olub. Həmin illərdə ÜDKİ-də ilk dəfə ali təhsilli qrup təşkil olunacağını eşidib. Artıq ali təhsili olduğu üçün həmin təhsil ocağına düşməyə şansı yaranıb və ÜDKİ-yə daxil olub. Orada 5 il müddətində Lev Kuleşov və Boris Belokurovdan rejissorluğun sirrlərini öyrənib.
Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunu bitirib Bakıya gələndən sonra bir il assistent işləyib. Daha sonra Süleyman Dəmirəl haqqında kinojurnal çəkib.
bir neçə sənədli və bədii filmin quruluşunu verib. "Nə yaxşı ki, dünyada Səməd Vurğun var" filmi uğurlu işlərindəndir. Bu filmə görə yaradıcı heyət - ssenari müəllifi İsmayıl Şıxlı, rejissor Yalçın Əfəndiyev və operator Zaur Məhərrəmov 1976-cı ildə Azərbaycan Komsomolu mükafatına layiq görülüblər.
Yalçın Əfəndiyev bir müddət xronikal-sənədli və elmi-kütləvi filmlər istehsalı birliyinə rəhbərlik edib. Həmin dövrdə Azərbaycan tarixinə, mənəvi dəyərlərinə həsr edilən onlarla film araya-ərsəyə gəlib.
"Azərbaycanfilm" kinostudiyasında cizgi filmləri sexinin bərpasından sonra çəkilən ilk cizgi filmi də məhz Yalçın Əfəndiyevin adı ilə bağlıdır. Onun 1969-cu ildə çəkdiyi "Cırtdan" cizgi-applikasiya filmi Azərbaycan milli kinosunda bu sahənin bərpasından sonra cizgi filmlərinin əsasını qoyub. Sənədli filmlərilə Azərbaycan kinematoqrafiyasında xüsusi yer tutan Yalçın Əfəndiyevin yeganə tammetrajlı bədii filmi "Xatirələr sahili" filmidir.
Yalçın Əfəndiyev Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində dərs demişdir.
Yalçın Əfəndiyev 10 dekabr 2019-cu ildə Bakıda vəfat etmiş, İkinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.
Mükafatları
- Azərbaycan SSR Lenin komsomolu mükafatı — 1976
- "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 1 dekabr 1982
- "Azərbaycan Respublikasının xalq artisti" fəxri adı — 1 avqust 2007
Filmoqrafiya
- Azadlıq məşəli (film, 1967)
- Azərbaycan incəsənəti (film, 1988)
- Azərbaycan narı (film, 1978)
- Azərbaycan, Azərbaycan (film, 1970)
- Azərbaycanda müsəlmanların həyat tərzi haqqında (film, 1987)
- Bakı haqqında 10 dəqiqə (film, 1966)
- Burada başlanmışdır (film, 1974)
- Cırtdan (film, 1969)
- Dostluğun təntənəsi (film, 1974)
- Dönüş (film, 1999)
- Fransada Azərbaycan günləri (film, 1985)
- Xatirələr sahili (film, 1972)
- Qayıdış. Anadolu Əbilova
- Qırmızıbayraqlı Azərbaycan (film, 1980)
- Qurultaydan qurultaya (film, 1985)
- Mustafa Topçubaşov. Əsrin fonunda portret
- Müsəlmanlar sülh uğrunda mübarizədə (film, 1987)
- Naxışların yaddaşı (film, 1973)
- Nə yaxşı ki, dünyada Səməd Vurğun var (film, 1976)
- Odla təmasda (film, 1972)
- Ovçu, vurma məni (film, 1977)
- Salam, İordaniya (film, 1981)
- Səməd Vurğun (film, 1966)
- Sənin həyat mövqeyin (film, 1979)
- Suriyada (film, 1970)
- Tərlan Musayeva (film, 1980)
- Təsərrüfatlararası birlik (film, 1981)
- Tilsim (film, 2005)
- Yay günləri (film, 1977)
- Yusif Məmmədəliyev (film, 1987)
İstinadlar
- Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 13.
- "Cizgi filmi - "Cırtdan" (1969)". Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 166-169.
- Mədəniyyət TV. "Rejissor Yalçın Əfəndiyev vəfat etdi" (az.). Youtube.com. 11.12.2019. 2022-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-11.
- Respublika kino sənəti xadimlərinə Azərbaycan SSR fəxri adları verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1 dekabr 1982-ci il tarixli Fərmanı 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- Akademik Topçubaşov haqqında sənədli film çəkilib: [rejissor Yalçın Əfəndiyevin “Mustafa Topçubaşov. Əsrin fonunda portret.” filmi haqqında] //Ayna.- 2011.- 19 noyabr.- S.20.
Mənbə
- Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 5.
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 814.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu soyadli muxtelif adamlar haqqinda meqaleler var bax Efendiyev Yalcin Heyder Eliheyder oglu Efendiyev 24 iyul 1937 Baki 10 dekabr 2019 Baki Azerbaycan kinorejissoru Azerbaycan Respublikasinin xalq artisti 2007 Yalcin EfendiyevDogum tarixi 24 iyul 1937Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 10 dekabr 2019 82 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliVetendasligi SSRI AzerbaycanAtasi Heyder EfendiyevAnasi Fatma VekilovaFealiyyeti kinorejissorTehsili Sergey Gerasimov adina Umumrusiya Dovlet Kinematoqrafiya UniversitetiMukafatlari 2007 1976 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiYalcin Efendiyev 24 iyul 1937 ci ilde Bakida ziyali ailesinde anadan olub Bakidaki 6 nomreli rus mektebini bitirib Hele 9 cu sinifde oxuyarken Umumittifaq Dovlet Kinematoqrafiya Institutuna UDKI daxil olmaq ucun Moskvaya getmeyi arzulayib lakin valideynlerinin tekidi ile Geoloji cografiya fakultesine daxil olub Hemin illerde UDKI de ilk defe ali tehsilli qrup teskil olunacagini esidib Artiq ali tehsili oldugu ucun hemin tehsil ocagina dusmeye sansi yaranib ve UDKI ye daxil olub Orada 5 il muddetinde Lev Kulesov ve Boris Belokurovdan rejissorlugun sirrlerini oyrenib Umumittifaq Dovlet Kinematoqrafiya Institutunu bitirib Bakiya gelenden sonra bir il assistent isleyib Daha sonra Suleyman Demirel haqqinda kinojurnal cekib Azerbaycanfilm kinostudiyasinda bir nece senedli ve bedii filmin qurulusunu verib Ne yaxsi ki dunyada Semed Vurgun var filmi ugurlu islerindendir Bu filme gore yaradici heyet ssenari muellifi Ismayil Sixli rejissor Yalcin Efendiyev ve operator Zaur Meherremov 1976 ci ilde Azerbaycan Komsomolu mukafatina layiq gorulubler Yalcin Efendiyev bir muddet Azerbaycanfilm kinostudiyasinin xronikal senedli ve elmi kutlevi filmler istehsali birliyine rehberlik edib Hemin dovrde Azerbaycan tarixine menevi deyerlerine hesr edilen onlarla film araya erseye gelib Azerbaycanfilm kinostudiyasinda cizgi filmleri sexinin berpasindan sonra cekilen ilk cizgi filmi de mehz Yalcin Efendiyevin adi ile baglidir Onun 1969 cu ilde cekdiyi Cirtdan cizgi applikasiya filmi Azerbaycan milli kinosunda bu sahenin berpasindan sonra cizgi filmlerinin esasini qoyub Senedli filmlerile Azerbaycan kinematoqrafiyasinda xususi yer tutan Yalcin Efendiyevin yegane tammetrajli bedii filmi Xatireler sahili filmidir Yalcin Efendiyev Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet Universitetinde ders demisdir Yalcin Efendiyev 10 dekabr 2019 cu ilde Bakida vefat etmis Ikinci Fexri Xiyabanda defn olunmusdur MukafatlariAzerbaycan SSR Lenin komsomolu mukafati 1976 Azerbaycan SSR emekdar incesenet xadimi fexri adi 1 dekabr 1982 Azerbaycan Respublikasinin xalq artisti fexri adi 1 avqust 2007Filmoqrafiya Ag peleng le gorus film 1988 Azadliq meseli film 1967 Azerbaycan inceseneti film 1988 Azerbaycan nari film 1978 Azerbaycan Azerbaycan film 1970 Azerbaycanda muselmanlarin heyat terzi haqqinda film 1987 Baki haqqinda 10 deqiqe film 1966 Burada baslanmisdir film 1974 Cirtdan film 1969 Dostlugun tentenesi film 1974 Donus film 1999 Fransada Azerbaycan gunleri film 1985 Xatireler sahili film 1972 Qayidis Anadolu Ebilova Qirmizibayraqli Azerbaycan film 1980 Qurultaydan qurultaya film 1985 Mustafa Topcubasov Esrin fonunda portret Muselmanlar sulh ugrunda mubarizede film 1987 Naxislarin yaddasi film 1973 Ne yaxsi ki dunyada Semed Vurgun var film 1976 Odla temasda film 1972 Ovcu vurma meni film 1977 Salam Iordaniya film 1981 Semed Vurgun film 1966 Senin heyat movqeyin film 1979 Suriyada film 1970 Terlan Musayeva film 1980 Teserrufatlararasi birlik film 1981 Tilsim film 2005 Yay gunleri film 1977 Yusif Memmedeliyev film 1987 IstinadlarAzerbajdzhanskoj SSR kinematografiya Kino Enciklopedicheskij slovar Gl red S I Yutkevich Redkol Yu S Afanasev V E Baskakov I V Vajsfeld i dr Moskva Sovetskaya enciklopediya 1987 str 13 Cizgi filmi Cirtdan 1969 Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 166 169 Medeniyyet TV Rejissor Yalcin Efendiyev vefat etdi az Youtube com 11 12 2019 2022 03 31 tarixinde Istifade tarixi 2019 12 11 Respublika kino seneti xadimlerine Azerbaycan SSR fexri adlari verilmesi haqqinda Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 1 dekabr 1982 ci il tarixli Fermani 2020 01 16 at the Wayback Machine anl az sayti Akademik Topcubasov haqqinda senedli film cekilib rejissor Yalcin Efendiyevin Mustafa Topcubasov Esrin fonunda portret filmi haqqinda Ayna 2011 19 noyabr S 20 MenbeXamis Muradov Kinofabrikden baslanan yol Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 5 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Azerbaycan Ramiz Memmedov Kino Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2007 seh 814