Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xəngəl və ya Xingal (azərb. xingal, xəngəl, gürc. ხინკალი, türk. hıngel) — xəmir xörəklərinə aid edilən, ətlə, yağda qovrulmuş soğanla, sarımsaqlı qatıqla və ya ələxsusda Azərbaycanın qərbində qurut ilə yeyilən xörək.
Növləri
Xəngəlin növləri hazırlanma qaydasına görə bir-birindən fərqlənir: ətli xəngəl, süzmə xəngəl, sulu xəngəl daha geniş yayılmışdır. Bölgələrə görə də xəngəlın növləri fərqlidir: Bakı xəngəlı (yarpaq xəngəlı), Qazax xəngəlı, Gürcü xəngəlı (xinkali) və s.
Fərqli olsalar da, bütün növ xəngəllərın xəmiri eyni cur hazırlanır – ələnmiş una su və duz qatılıb xəmir yoğrulur. Sonra xəmir 1 mm qalınlığında yayılır və kiçik ölçüdə dairə və ya paxlava şəklində kəsilir. Gürcü xəngəlı hazırlanarkən xəmirin içərisinə lazım olan məlzəmələr qoyulduqdan sonra şəkərbura formasında bükülür. Hər xəngəlın ölçüsü təxminən 5–10 sm olur. Qaynar suda bişirdikdən sonra suyu süzülür və süfrəyə verilir.
Xəngəlın Azərbaycanda bir neçə növü hazırlanır. Bakı xəngəlı şimal bölgəsində (Qazax-Tovuzda daha çox gürcü xəngəlı, Quba-Qusarda "gürzə") hazırlanan xəngəldan fərqlənir. Bakı xəngəlında qovrulmuş ət xəmirin içinə qoyulmur, əksinə yarpaq formasında kəsilib suda qaynadılmış və suyu süzülmüş xəmirin üzərinə səpilir. Xəngəl Axısqa türklərinin mətbəxində də geniş yayılmış xörəklərdən biridir.
- Ətli xəngəl — Qoyun əti (mal əti də ola bilər) maşında çəkilir, ona baş soğan (azca qızardılmış), turşu və ədviyyatlar əlavə olunub qarışdırılır.
- Maqashin xəngəl – Əvvəlcə baş soğan qızardılır. Şüyüd yuyulub xırda-xırda doğranılır. Bunlar birlikdə maqasha qatılaraq qarışdırılır.
- Qabaxin xəngəl – Qoz ləpəsi maşından keçirilir. Qabax tam bişmiş halda qoz ləpəsiylə qarışdırılır. Üzərinə azca qızardılmış soğan əlavə olunur.
- Cincarin xəngəl – Pörtlədilmiş təzə cincar ət maşından keçirilərək qoz ləpəsi və qızardılmış soğanla qarışdırılır. Həmçinin içərisinə zövqə uyğun ədviyyat da əlavə etmək olar.
- Çolpalı xəngəl- Bütöv bir toyuğu hissələrə ayıraraq və qızardılmış soğanla qarışdıraraq xəngəllə bir yerdə servis olunur
Sulu xəngəl
Sulu xəngəlın hazırlanması üçün lazım olan ləvazimatlar: Qoyun əti (və ya mal əti), 1-ci növ buğda unu, yumurta, noxud, baş soğan, şərab sirkəsi, keşniş və şüyüd, quru nanə, duz, istiot.
Ətin döş, kürək və ya bel hissəsi götürülüb bişirilir və sümükdən ayrılır. Ayrıca olaraq əvvəlcədən 3–4 saat isladılmış noxud bişirilib bulyona qatılır. Un, yumurta və sudan xəmir yoğrulur, 1 mm qalınlığında yayılır və 2x3 sm ölçüdə kəsilib qaynar bulyonda bişirilir. Hazır olana yaxın üzərinə yağda qızardılmış göyərti qatılır. Süfrəyə verilən zaman üstünə quru nanə səpilir, yanına ayrıca sirkə qoyulur.
Yarpaq xəngəli
İstinadlar
- BBC Azərbaycanca. "Qazaxda xəngəli necə hazırlayırlar?" (az.). Youtube.com. 28.03.2017. İstifadə tarixi: 2017-03-28.
- AzərTAc. "Xəngəl ahıska türklərinin bayram süfrəsinin əsas yeməyidir" (az.). Youtube.com. 30.12.2016. İstifadə tarixi: 2016-12-30.
 | Kulinariya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xengel ve ya Xingal azerb xingal xengel gurc ხინკალი turk hingel xemir xoreklerine aid edilen etle yagda qovrulmus soganla sarimsaqli qatiqla ve ya elexsusda Azerbaycanin qerbinde qurut ile yeyilen xorek Yarpaq xengelBisirilmis yarpaq xengeliGurcu xingaliPendirli xingalGurcu xingaliQazax xengeliNovleriXengelin novleri hazirlanma qaydasina gore bir birinden ferqlenir etli xengel suzme xengel sulu xengel daha genis yayilmisdir Bolgelere gore de xengelin novleri ferqlidir Baki xengeli yarpaq xengeli Qazax xengeli Gurcu xengeli xinkali ve s Ferqli olsalar da butun nov xengellerin xemiri eyni cur hazirlanir elenmis una su ve duz qatilib xemir yogrulur Sonra xemir 1 mm qalinliginda yayilir ve kicik olcude daire ve ya paxlava seklinde kesilir Gurcu xengeli hazirlanarken xemirin icerisine lazim olan melzemeler qoyulduqdan sonra sekerbura formasinda bukulur Her xengelin olcusu texminen 5 10 sm olur Qaynar suda bisirdikden sonra suyu suzulur ve sufreye verilir Xengelin Azerbaycanda bir nece novu hazirlanir Baki xengeli simal bolgesinde Qazax Tovuzda daha cox gurcu xengeli Quba Qusarda gurze hazirlanan xengeldan ferqlenir Baki xengelinda qovrulmus et xemirin icine qoyulmur eksine yarpaq formasinda kesilib suda qaynadilmis ve suyu suzulmus xemirin uzerine sepilir Xengel Axisqa turklerinin metbexinde de genis yayilmis xoreklerden biridir Etli xengel Qoyun eti mal eti de ola biler masinda cekilir ona bas sogan azca qizardilmis tursu ve edviyyatlar elave olunub qarisdirilir Maqashin xengel Evvelce bas sogan qizardilir Suyud yuyulub xirda xirda dogranilir Bunlar birlikde maqasha qatilaraq qarisdirilir Qabaxin xengel Qoz lepesi masindan kecirilir Qabax tam bismis halda qoz lepesiyle qarisdirilir Uzerine azca qizardilmis sogan elave olunur Cincarin xengel Portledilmis teze cincar et masindan kecirilerek qoz lepesi ve qizardilmis soganla qarisdirilir Hemcinin icerisine zovqe uygun edviyyat da elave etmek olar Colpali xengel Butov bir toyugu hisselere ayiraraq ve qizardilmis soganla qarisdiraraq xengelle bir yerde servis olunurSulu xengelSulu xengelin hazirlanmasi ucun lazim olan levazimatlar Qoyun eti ve ya mal eti 1 ci nov bugda unu yumurta noxud bas sogan serab sirkesi kesnis ve suyud quru nane duz istiot Etin dos kurek ve ya bel hissesi goturulub bisirilir ve sumukden ayrilir Ayrica olaraq evvelceden 3 4 saat isladilmis noxud bisirilib bulyona qatilir Un yumurta ve sudan xemir yogrulur 1 mm qalinliginda yayilir ve 2x3 sm olcude kesilib qaynar bulyonda bisirilir Hazir olana yaxin uzerine yagda qizardilmis goyerti qatilir Sufreye verilen zaman ustune quru nane sepilir yanina ayrica sirke qoyulur Yarpaq xengeliQazax xengeliIstinadlarBBC Azerbaycanca Qazaxda xengeli nece hazirlayirlar az Youtube com 28 03 2017 Istifade tarixi 2017 03 28 AzerTAc Xengel ahiska turklerinin bayram sufresinin esas yemeyidir az Youtube com 30 12 2016 Istifade tarixi 2016 12 30 Kulinariya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin