Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xusayin Axmetov adına Başqırd Dövlət Filarmoniyası (başq. Х.Әхмәтов исемендәге Башҡорт дәүләт филармонияһы) — Başqırdıstan Respublikasının Ufa şəhərində konsert kompleksi. Filarmoniya Bəstəkar Xusayin Faizulloviç Axmetovun adını daşıyır.
| Xusayin Axmetov adına Başqırd Dövlət Filarmoniyası | |
|---|---|
| başq. Х.Әхмәтов исемендәге Башҡорт дәүләт филармонияһы | |
 Ufa şəfərində Filarmoniyanın binası | |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Rusiya  Başqırdıstan |
| Yerləşir | Ufa şəhəri |
| Ünvan | Ufa şəhəri Qoqol küçəsi, ev 58 |
| Tarixi | |
| Əsası qoyulub | 20 yanvar 1939 |
| Filarmoniya binası | |
| Memarlıq üslubu | neoklassisizm, modernizm, neo-rus |
| Memar | Bujdan |
| Tikilib | 1910–1912 |
| Təmir olunub | 1939, 1950 |
| Heyət | |
| Direktor | Aydar Xızbulloviç Zubaidullin |
| Digər məlumatlar | |
| Sayt | bashgf.ru |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Filarmoniyanın tarixi
Filarmoniya Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Xalq Komissarları Sovetinin 20 yanvar 1939-cu il tarixli fərmanı ilə açılmışdır. Filarmoniyanın yaradılmasının rəsmi məqsədi Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası əhalisinin səhnə, musiqi və xoreoqrafiya sənətlərinə olan ehtiyaclarının formalaşması və ödənilməsi idi. Filarmoniya cəmiyyətə Rus və Avropa musiqi və ədəbi klassiklərinin təbliğinə, Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası əhalisinin musiqisinin, xalq yaradıcılığının və çağdaş bəstəkar və yazıçıların əsərlərinin inkişafına təkan vermək məqsədilə yaradılmışdı.
1930–1940-cı illərdə Başqırdıstan Dövlət Filarmoniyasının yaranması Diana Nurmuxametova, Xabir Qalimov, Banu Valiyeva, Qabdraxman Xabibullin kimi adlarla yaxından əlaqəlidir. Filarmoniyanın çiçəkləndiyi dövrdə Fəridə Kudaşeva, Maqfira Qaleyeva, Bəxti Qaysin, İlfak Smakov, Süleyman Abdullin, Ramazan Yanbekov kimi estrada ulduzları mahnı ifa etmişdilər. Filarmoniyada müxtəlif ansambllar — Fayzi Qaskarov adına Xalq Rəqsləri Ansamblı, musiqili və ədəbi mühazirə salonu, xor və kuraistlər ansamblı, iki orkestr, operetta və sirk qrupu yaradıcılığını inkişaf etdirmişdir.
1948-ci ildə 1986-cı ildə Alman firmasının "Sauer" orqanının qurulduğu Konsert Zalı (indiki Kiçik Zal) açılmışdır.
1970-ci ildə Filarmoniya Cəmiyyəti yeni yaradıcı kollektiv — Dövlət Xor Kapellası (bədii rəhbər — Tahir Sayfullin) ilə zənginləşdirildi. Sonradan mədəniyyət ocağı Akademik adını aldı. Svyatoslav Rixter, Daniil Şafran, Andrey Korsakov, Borodin adına kvartet, Oleq Yançenko, Naum Latinski, Tatyana Qrindenko kimi məşhur ifaçılar Filarmoniyada çıxış etmişdilər.
1984-cü ildə Başqırdıstan Dövlət Filarmoniyasının Böyük Zalı açıldı.
1980-ci illərdə filarmoniyada caz dövrü başladı. Belə ki, saksafonçu Marat Yıldızyayevin rəhbərlik etdiyi "Dustar" (Dostlar) yaradıcı caz qrupu tərəfindən filarmoniyada müntəzəm konsertlər baş tuturdu. Daha sonra Ufa cazı Oleq Kireyevin yaradıcılığı ilə inkişaf etdi. 1998-ci ildə Filarmoniyada Başqırd Dövlət Filarmoniyasının pop-caz orkestri yaradıldı. Orkestrin rəhbəri əvvəlcə Qeorqi Markorov idi, sonra isə onu Oleq Kasimov əvəz etdi.
Müasir dövr
Filarmoniyanın səhnəsində müntəzəm olaraq Flyura Kildiyarova, İdris Qaziev, Nazifa Kadırova, Vaxit Xizirov, Fadis Qaniev, Rimma Amanqildina, Lilia İşemyarova, Calaldindinov Vakil Akharoviç, akkompaniyatr Kudaşev Rustemura Radistikov Lilia Qarifullovna ilə, orqan ifaçısı Vladislav Murtazin çıxış edirlər. Başqırd musiqi mədəniyyəti orijinal şəkildə filarmoniya səhnəsində "Yadkar", "Carvanseray", "Dalan", "İxlas" pop qrupları tərəfindən təbliğ olunur. Yumoristik "Kızık-Mazak" kollektivi uğurla çıxış edir. Gənclərin Milli Xalq Çalğı Alətləri Orkestri (bədii rəhbər — Başqırdıstan Respublikasının Xalq artisti Ramil Qaizullin) da filarmoniyada çıxışlarla tamaşaçıların görüşünə gəlir. Filarmoniyada Yaxina və Anisa Altınemerovna şeirlər oxuyurlar.
Başqırdıstan Dövlət Filarmoniyasının Böyük Zalında — Beynəlxalq Kamera və Simfonik Musiqi Festivalı, Beynəlxalq "Çəhrayı Pantera" Caz Festivalı müxtəlif musiqi tədbirləri keçirilir. Böyük Zalın səhnəsində Rusiya Milli Filarmoniya Orkestri və "Moskva Virtuosi" Dövlət Kamera Orkestri, "Yeni Rusiya" Dövlət Simfonik Orkestri, "Moskva Solistləri" Kamera Orkestri, solistlər Dmitri Xvorostovski, Denis Matsuyev, Kont Murza müntəzəm konsertlər verirlər.
Filarmoniyanın binası
Harmonik memarlıq kompleksi olan Başqırdıstan Dövlət Filarmoniyasının binası Ufa şəhərinin memarlıq inciləri sırasındadır. Binada iki konsert salonu var: 300 yerlik Kiçik (Orqan) salon (memar Aleksandr Favorski) və 633 yerlik Böyük zal. İlkin dövrlər Ufa şəhərindəki Qoqol küçəsi 58-də (əvvəlki adı Xanıkovskaya küçəsi 54) Filarmoniyanın yerində, XIX əsrin sonunda inşa edilmiş taxtadan sinaqoq var idi. XX əsrin ikinci onilliyinin ortalarında, bir çox yəhudi ailəsinin məskunlaşdığı Qoqol küçəsində, keçmiş taxta sinaqoq binasından ibarət, məhəllədaxili kompleks meydana gəldi. Burada yəhudi məktəbi də açılmışdı. XX əsrin əvvəllərində taxta sinaqoqun yerində daş sinaqoqun tikilməsinə qərar verilmışdi. İki mərtəbəli yeni daş sinaqoq binasının tikilməsi üçün lazımi vəsait belə toplanmışdı. 1915-ci ilədək inşaat bitdi və müasir bina inşa edildi. Binanın dizaynı və inşası Həştərxandan Ufaya köçmüş memar Bujdan tərəfindən həyata keçirilmişdir. Memarlıqda neoklassisizm, modernizm və neo-rus üslubları birləşdirildi. Sinaqoq 1930-cu ildə bağlandı. Bina NKVD-yə verildi. O, yenidən quruldu və əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirildi, burada Ufa NKVD-nin liderlərindən biri olan M. S. Poqrebinski adına klub yerləşdi.
1939-cu ildə yenidən qurulmuş sinaqoq binası Rus Dram Teatrı tərəfindən ələ "keçirildi". Kiçik zal müharibədən sonra binaya əlavə edildi. İnşaatda Alman əsirləri iştirak etmişdir. Teatr Lenin meydanında yeni bir binaya köçdükdən sonra Başqırd Dövlət Filarmoniyası buraya yerləşdi və bu günə qədər binada qalır.
Filarmoniyanın kollektivləri
- Başqırdıstan Respublikasının Xalq Çalğı Alətləri Orkestri. 2001-ci ilin martında yaradılıb. Orkestrin qurucusu və bədii rəhbəri Başqırdıstan Respublikasının xalq artisti, ümumrusiya və beynəlxalq müsabiqələr laureatı, Rusiyanın əməkdar artisti Ramil Qaizullindir.
- "KARAVANSARAY" folklor və estrada qrupu.
- Musiqi və ədəbi mühazirə salonu (1941-ci ilin qışında ədəbiyyat və sənət mühazirə salonunun açılması Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının mədəni və siyasi həyatında əlamətdar bir hadisə idi).
- "DALAN" folklor və estrada qrupu. 2000-ci ildə Başqırdıstan Respublikasının əməkdar artisti Artur Tuktaqulovun təşəbbüsü ilə yaradılıb.
- Estrada və caz orkestri. 1998-ci ildə cazmen Oleq Kireyev və müğənni Rinat Baimovun təşəbbüsü ilə Başqırdıstan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə yaradılmışdır.
- Başqırdıstan Respublikasının Dövlət Akademik Xor Kapellası
- "Qızık və Mazak" estrada-yumoristik qrupu
Başqırd Dövlət Filarmoniyasnın direktoru — Aydar Xızbulloviç Zubaidullindir (2015-ci ilin aprel ayından).
İstinadlar
- "Синагога уфимская ПОСРЕДИ РОССИИ — posredi.ru Интернет-журнал о тех, кто живет посреди России / Новости события комментарии мнения факты анализ прогноз". 2016-02-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-13.
- "«Уфимские Ведомости» :: Еженедельная рекламно-информационная газета". 2015-04-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-12.
Ədəbiyyat
- Башкирская энциклопедия. Гл. ред. М. А. Ильгамов т. 1. А-Б. 2005. — 624 с.; ISBN 5–88185-053-X. т. 2. В-Ж. 2006. −624 с. .; т. 3. З-К. 2007. −672 с. .; т. 4. Л-О. 2008. −672 с. .; т. 5. П-С. 2009. −576 с. .; т. 6. Советы нар. хозяйства. -У. 2010. −544 с. ; т. 7. Ф-Я. 2011. −624 с.. науч.. изд. Башкирская энциклопедия, г. Уфа.
Xarici keçidlər
- Уфа. Культурные коды нашего города.
- Синагога уфимская.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xusayin Axmetov adina Basqird Dovlet Filarmoniyasi basq H Әhmәtov isemendәge Bashҡort dәүlәt filarmoniyaһy Basqirdistan Respublikasinin Ufa seherinde konsert kompleksi Filarmoniya Bestekar Xusayin Faizullovic Axmetovun adini dasiyir Xusayin Axmetov adina Basqird Dovlet Filarmoniyasibasq H Әhmәtov isemendәge Bashҡort dәүlәt filarmoniyaһyUfa seferinde Filarmoniyanin binasiYerlesmesi54 43 42 sm e 55 56 22 s u Olke Rusiya BasqirdistanYerlesir Ufa seheriUnvan Ufa seheri Qoqol kucesi ev 58TarixiEsasi qoyulub 20 yanvar 1939Filarmoniya binasiMemarliq uslubu neoklassisizm modernizm neo rusMemar BujdanTikilib 1910 1912Temir olunub 1939 1950HeyetDirektor Aydar Xizbullovic ZubaidullinDiger melumatlarSayt bashgf ru Vikianbarda elaqeli mediafayllarFilarmoniyanin tarixiFilarmoniya Basqird Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi Xalq Komissarlari Sovetinin 20 yanvar 1939 cu il tarixli fermani ile acilmisdir Filarmoniyanin yaradilmasinin resmi meqsedi Basqird Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi ehalisinin sehne musiqi ve xoreoqrafiya senetlerine olan ehtiyaclarinin formalasmasi ve odenilmesi idi Filarmoniya cemiyyete Rus ve Avropa musiqi ve edebi klassiklerinin tebligine Basqird Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi ehalisinin musiqisinin xalq yaradiciliginin ve cagdas bestekar ve yazicilarin eserlerinin inkisafina tekan vermek meqsedile yaradilmisdi 1930 1940 ci illerde Basqirdistan Dovlet Filarmoniyasinin yaranmasi Diana Nurmuxametova Xabir Qalimov Banu Valiyeva Qabdraxman Xabibullin kimi adlarla yaxindan elaqelidir Filarmoniyanin ciceklendiyi dovrde Feride Kudaseva Maqfira Qaleyeva Bexti Qaysin Ilfak Smakov Suleyman Abdullin Ramazan Yanbekov kimi estrada ulduzlari mahni ifa etmisdiler Filarmoniyada muxtelif ansambllar Fayzi Qaskarov adina Xalq Reqsleri Ansambli musiqili ve edebi muhazire salonu xor ve kuraistler ansambli iki orkestr operetta ve sirk qrupu yaradiciligini inkisaf etdirmisdir 1948 ci ilde 1986 ci ilde Alman firmasinin Sauer orqaninin quruldugu Konsert Zali indiki Kicik Zal acilmisdir 1970 ci ilde Filarmoniya Cemiyyeti yeni yaradici kollektiv Dovlet Xor Kapellasi bedii rehber Tahir Sayfullin ile zenginlesdirildi Sonradan medeniyyet ocagi Akademik adini aldi Svyatoslav Rixter Daniil Safran Andrey Korsakov Borodin adina kvartet Oleq Yancenko Naum Latinski Tatyana Qrindenko kimi meshur ifacilar Filarmoniyada cixis etmisdiler 1984 cu ilde Basqirdistan Dovlet Filarmoniyasinin Boyuk Zali acildi 1980 ci illerde filarmoniyada caz dovru basladi Bele ki saksafoncu Marat Yildizyayevin rehberlik etdiyi Dustar Dostlar yaradici caz qrupu terefinden filarmoniyada muntezem konsertler bas tuturdu Daha sonra Ufa cazi Oleq Kireyevin yaradiciligi ile inkisaf etdi 1998 ci ilde Filarmoniyada Basqird Dovlet Filarmoniyasinin pop caz orkestri yaradildi Orkestrin rehberi evvelce Qeorqi Markorov idi sonra ise onu Oleq Kasimov evez etdi Muasir dovrFilarmoniyanin sehnesinde muntezem olaraq Flyura Kildiyarova Idris Qaziev Nazifa Kadirova Vaxit Xizirov Fadis Qaniev Rimma Amanqildina Lilia Isemyarova Calaldindinov Vakil Akharovic akkompaniyatr Kudasev Rustemura Radistikov Lilia Qarifullovna ile orqan ifacisi Vladislav Murtazin cixis edirler Basqird musiqi medeniyyeti orijinal sekilde filarmoniya sehnesinde Yadkar Carvanseray Dalan Ixlas pop qruplari terefinden teblig olunur Yumoristik Kizik Mazak kollektivi ugurla cixis edir Genclerin Milli Xalq Calgi Aletleri Orkestri bedii rehber Basqirdistan Respublikasinin Xalq artisti Ramil Qaizullin da filarmoniyada cixislarla tamasacilarin gorusune gelir Filarmoniyada Yaxina ve Anisa Altinemerovna seirler oxuyurlar Basqirdistan Dovlet Filarmoniyasinin Boyuk Zalinda Beynelxalq Kamera ve Simfonik Musiqi Festivali Beynelxalq Cehrayi Pantera Caz Festivali muxtelif musiqi tedbirleri kecirilir Boyuk Zalin sehnesinde Rusiya Milli Filarmoniya Orkestri ve Moskva Virtuosi Dovlet Kamera Orkestri Yeni Rusiya Dovlet Simfonik Orkestri Moskva Solistleri Kamera Orkestri solistler Dmitri Xvorostovski Denis Matsuyev Kont Murza muntezem konsertler verirler Filarmoniyanin binasiHarmonik memarliq kompleksi olan Basqirdistan Dovlet Filarmoniyasinin binasi Ufa seherinin memarliq incileri sirasindadir Binada iki konsert salonu var 300 yerlik Kicik Orqan salon memar Aleksandr Favorski ve 633 yerlik Boyuk zal Ilkin dovrler Ufa seherindeki Qoqol kucesi 58 de evvelki adi Xanikovskaya kucesi 54 Filarmoniyanin yerinde XIX esrin sonunda insa edilmis taxtadan sinaqoq var idi XX esrin ikinci onilliyinin ortalarinda bir cox yehudi ailesinin meskunlasdigi Qoqol kucesinde kecmis taxta sinaqoq binasindan ibaret mehelledaxili kompleks meydana geldi Burada yehudi mektebi de acilmisdi XX esrin evvellerinde taxta sinaqoqun yerinde das sinaqoqun tikilmesine qerar verilmisdi Iki mertebeli yeni das sinaqoq binasinin tikilmesi ucun lazimi vesait bele toplanmisdi 1915 ci iledek insaat bitdi ve muasir bina insa edildi Binanin dizayni ve insasi Hesterxandan Ufaya kocmus memar Bujdan terefinden heyata kecirilmisdir Memarliqda neoklassisizm modernizm ve neo rus uslublari birlesdirildi Sinaqoq 1930 cu ilde baglandi Bina NKVD ye verildi O yeniden quruldu ve ehemiyyetli derecede genislendirildi burada Ufa NKVD nin liderlerinden biri olan M S Poqrebinski adina klub yerlesdi 1939 cu ilde yeniden qurulmus sinaqoq binasi Rus Dram Teatri terefinden ele kecirildi Kicik zal muharibeden sonra binaya elave edildi Insaatda Alman esirleri istirak etmisdir Teatr Lenin meydaninda yeni bir binaya kocdukden sonra Basqird Dovlet Filarmoniyasi buraya yerlesdi ve bu gune qeder binada qalir Filarmoniyanin kollektivleriBasqirdistan Respublikasinin Xalq Calgi Aletleri Orkestri 2001 ci ilin martinda yaradilib Orkestrin qurucusu ve bedii rehberi Basqirdistan Respublikasinin xalq artisti umumrusiya ve beynelxalq musabiqeler laureati Rusiyanin emekdar artisti Ramil Qaizullindir KARAVANSARAY folklor ve estrada qrupu Musiqi ve edebi muhazire salonu 1941 ci ilin qisinda edebiyyat ve senet muhazire salonunun acilmasi Basqird Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin medeni ve siyasi heyatinda elametdar bir hadise idi DALAN folklor ve estrada qrupu 2000 ci ilde Basqirdistan Respublikasinin emekdar artisti Artur Tuktaqulovun tesebbusu ile yaradilib Estrada ve caz orkestri 1998 ci ilde cazmen Oleq Kireyev ve mugenni Rinat Baimovun tesebbusu ile Basqirdistan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyinin desteyi ile yaradilmisdir Basqirdistan Respublikasinin Dovlet Akademik Xor Kapellasi Qizik ve Mazak estrada yumoristik qrupu Basqird Dovlet Filarmoniyasnin direktoru Aydar Xizbullovic Zubaidullindir 2015 ci ilin aprel ayindan Istinadlar Sinagoga ufimskaya POSREDI ROSSII posredi ru Internet zhurnal o teh kto zhivet posredi Rossii Novosti sobytiya kommentarii mneniya fakty analiz prognoz 2016 02 24 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 13 Ufimskie Vedomosti Ezhenedelnaya reklamno informacionnaya gazeta 2015 04 13 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 12 EdebiyyatBashkirskaya enciklopediya Gl red M A Ilgamov t 1 A B 2005 624 s ISBN 5 88185 053 X t 2 V Zh 2006 624 s ISBN 5 88185 062 9 t 3 Z K 2007 672 s ISBN 978 5 88185 064 7 t 4 L O 2008 672 s ISBN 978 5 88185 068 5 t 5 P S 2009 576 s ISBN 978 5 88185 072 2 t 6 Sovety nar hozyajstva U 2010 544 s ISBN 978 5 88185 071 5 t 7 F Ya 2011 624 s nauch izd Bashkirskaya enciklopediya g Ufa Xarici kecidlerUfa Kulturnye kody nashego goroda Sinagoga ufimskaya