Xuan Ponse de Leon (isp. Juan Ponce de León; 8 aprel 1480 və ya 1474 – 1521[…], Havana, İspaniya imperiyası) — İspaniya səyyah və konkistador.
Xuan Ponse de Leon | |
---|---|
isp. Juan Ponce de León | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Kastiliya, İspaniya |
Vəfat tarixi | (47 yaşında) |
Vəfat yeri | Havana, Kuba |
Vəfat səbəbi | Zəhərli ox ilə vurulmuşdur. |
Dəfn yeri |
|
Həyat yoldaşı | Leonor Ponse de Lion |
Fəaliyyəti | Səyyah |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Xuan Ponse de Leon İspaniyanın Valyadolid şəhərində anadan olmuşdur. Gənclik illərində Qranada şəhəri uğrunda aparılan döyüşlərdə fəal iştirak etmişdir. Ponce de Lion Xristofor Kolumbla eyni gəmidə yeni dünya adlandırılan Şimali Amerikaya getmişdir. İspaniya kral ailəsi tərəfindən verilən əmrə əsasən ilk qubernatoru təyin edilmişdir. 1513-cü ildə indiki Florida ştatı əraizisininı kəşf etmişdir.
O, Amerika Birləşmiş Ştatlarına gəlmiş ilk avropalı hesab olunur.
Yeni dünya səyahəti
Espanyola adasının fəth edilməsində yaxından iştirak etdikədən sonra Ponse de Leon bu adada yaşamağa başlamışdır. Leon adada yaşayan yerli xalqın tez-tez yaxınlıqda yerləşən Puerto-Riko adası haqqında danışıqlarını eşidirdi. Puerto-Rikoya ekspedisiya təşkil etmək üçün İspaniya kral ailəsinə müraciət etmiş, müraciətə müsbət cavab verilməsindən sonra səfər hazırlıqlarına başlamışdır. 1508-ci ildə Puerto-Riko adasında ilk ispan məntəqəsi olan Kappara Ponse de Leon tərəfinən salınmışdır. Ponse de Leon adaya gəlməzdən əvvəl ada yerli qəbilə başçısı Sasik Aqueybana tərəfindən idarə edilirdi. Aqueybana Ponse de Leonu mehriban münasibətlə qarşılamış və ispanların şərəfinə ziyafət təşkil edilmişdir.
İspaniyadan gətirilən əlavə qüvvə hesabına Ponse de Leon adada nəzarəti ələ keçirmişdir. 1509-cu ildə İspaniya kralı Ponse de Leonu Puerto-Riko adasında göstərdiyi xidmətlərə görə adanın qubernatoru təyin etmişdir. Adanın yerli xalqı olan tainolar ispanlarla ilk vaxtlar yaxşı münasibətlər qurmuşdular. Ancaq sonralar Ponse de Leonun yerli xalqa olan münasibəti dəyişmişdir. Yerli xalq şaxtalarda və hərbi qalaların tikilməsində işlədilirdi.
Qubernator adının geri alınması
Xuan Ponse de Leon Puerto-Riko qubernatoru seçilməsini adada tərəfindən aparılan işlərlə əlaqələndirirdi. Ancaq əslində Karib hövzəsində olan bütün ərazilərin idarəsi Xristofor Kolumba tapşırılmışdı. 1506-cı ildə Kolumbun ölməsindən 2 il sonra Ponse de Leon adanın qubernatoru seçilmişdir. Bir sıra tarixi mənbələrdə Ponse de Leonun İspaniya kral sarayında olan əlaqələri hesabına bu vəfizəni aldığı qeyd edilir. Bu hadisədən sonra Xristofor Kolumbun oğlu Dieqo Kolumb İspaniya kral sarayından pozulan hüquqlarının bərpa edilməsini tələb etdi. O, Karib hövzəsində olan ərazilərin idarəsinin atasından sonra ona keçməli olduğunu sübut etdikdən sonra, Ponse de Leon Puerto-Riko qubernatoru vəzifəsindən azad edilmişdir. Ponse de Leon Dieqo Kolumbun rəhbərliyi altında çalışmaq istəmədiyindən adanı tərk etmişdir. Sonrakı illərdə Kubanın şimal ərazilərini kəşf etmiş və kral tərəfindən kəşf edilən əraziləri idarə etmək üçün icazə almışdır.
Floridanın kəşf edilməsi
Ponse de Leon şəxsi vəsaiti hesabına 3 gəmi ilə birlikdə 1513-cü ildə yeni dünya səyahətinə başladı. 2 aprel tarixində Floridanın şimal-şərq istiqamətində yerləşən qayalıq ərazidə sahilə çıxmışdır. Ərazilərin Florida adlandırılmasının səbəbi ətrafda çoxlu sayda güllərin olması səbəbindən Ponce de Lion kəşf etdiyi yeri ispan dilindən güllük yer mənasına gələn Flordia qoymuşdur. 1521-ci ildə Ponse de Leon əsas səyahətlərindən birinə başlamışdır. 2 gəmi 200 nəfər şəxs və 50 atla səyahətə çıxmış və bir neçə aydan sonra Florida sahillərinə çatmışdır.
Burada o gözlənilmədən yerli kaluslaların hücumuna məruz qalmışdır. Silahlı mübarizə zamanı zəhərli oxla çiynindən yaralanmış və Havanaya qayıtdıqdan sonra vəfat etmişdir. Məzarı Old San Xuan kilsəsindədir.
- Pas L. v. Juan Ponce de León // Genealogics (ing.). 2003.
- Juan Ponce de León // Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (isp.). 1999.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xuan Ponse de Leon isp Juan Ponce de Leon 8 aprel 1480 ve ya 1474 1521 Havana Ispaniya imperiyasi Ispaniya seyyah ve konkistador Xuan Ponse de Leonisp Juan Ponce de LeonDogum tarixi 1474Dogum yeri Kastiliya IspaniyaVefat tarixi 1521 47 yasinda Vefat yeri Havana KubaVefat sebebi Zeherli ox ile vurulmusdur Defn yeri San Xuan kafedrali d Heyat yoldasi Leonor Ponse de LionFealiyyeti Seyyah Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiXuan Ponse de Leon Ispaniyanin Valyadolid seherinde anadan olmusdur Genclik illerinde Qranada seheri ugrunda aparilan doyuslerde feal istirak etmisdir Ponce de Lion Xristofor Kolumbla eyni gemide yeni dunya adlandirilan Simali Amerikaya getmisdir Ispaniya kral ailesi terefinden verilen emre esasen ilk qubernatoru teyin edilmisdir 1513 cu ilde indiki Florida stati eraizisinini kesf etmisdir O Amerika Birlesmis Statlarina gelmis ilk avropali hesab olunur Yeni dunya seyahetiEspanyola adasinin feth edilmesinde yaxindan istirak etdikeden sonra Ponse de Leon bu adada yasamaga baslamisdir Leon adada yasayan yerli xalqin tez tez yaxinliqda yerlesen Puerto Riko adasi haqqinda danisiqlarini esidirdi Puerto Rikoya ekspedisiya teskil etmek ucun Ispaniya kral ailesine muraciet etmis muraciete musbet cavab verilmesinden sonra sefer hazirliqlarina baslamisdir 1508 ci ilde Puerto Riko adasinda ilk ispan menteqesi olan Kappara Ponse de Leon terefinen salinmisdir Ponse de Leon adaya gelmezden evvel ada yerli qebile bascisi Sasik Aqueybana terefinden idare edilirdi Aqueybana Ponse de Leonu mehriban munasibetle qarsilamis ve ispanlarin serefine ziyafet teskil edilmisdir Ispaniyadan getirilen elave quvve hesabina Ponse de Leon adada nezareti ele kecirmisdir 1509 cu ilde Ispaniya krali Ponse de Leonu Puerto Riko adasinda gosterdiyi xidmetlere gore adanin qubernatoru teyin etmisdir Adanin yerli xalqi olan tainolar ispanlarla ilk vaxtlar yaxsi munasibetler qurmusdular Ancaq sonralar Ponse de Leonun yerli xalqa olan munasibeti deyismisdir Yerli xalq saxtalarda ve herbi qalalarin tikilmesinde isledilirdi Qubernator adinin geri alinmasiXuan Ponse de Leon Puerto Riko qubernatoru secilmesini adada terefinden aparilan islerle elaqelendirirdi Ancaq eslinde Karib hovzesinde olan butun erazilerin idaresi Xristofor Kolumba tapsirilmisdi 1506 ci ilde Kolumbun olmesinden 2 il sonra Ponse de Leon adanin qubernatoru secilmisdir Bir sira tarixi menbelerde Ponse de Leonun Ispaniya kral sarayinda olan elaqeleri hesabina bu vefizeni aldigi qeyd edilir Bu hadiseden sonra Xristofor Kolumbun oglu Dieqo Kolumb Ispaniya kral sarayindan pozulan huquqlarinin berpa edilmesini teleb etdi O Karib hovzesinde olan erazilerin idaresinin atasindan sonra ona kecmeli oldugunu subut etdikden sonra Ponse de Leon Puerto Riko qubernatoru vezifesinden azad edilmisdir Ponse de Leon Dieqo Kolumbun rehberliyi altinda calismaq istemediyinden adani terk etmisdir Sonraki illerde Kubanin simal erazilerini kesf etmis ve kral terefinden kesf edilen erazileri idare etmek ucun icaze almisdir Floridanin kesf edilmesiPonse de Leon sexsi vesaiti hesabina 3 gemi ile birlikde 1513 cu ilde yeni dunya seyahetine basladi 2 aprel tarixinde Floridanin simal serq istiqametinde yerlesen qayaliq erazide sahile cixmisdir Erazilerin Florida adlandirilmasinin sebebi etrafda coxlu sayda gullerin olmasi sebebinden Ponce de Lion kesf etdiyi yeri ispan dilinden gulluk yer menasina gelen Flordia qoymusdur 1521 ci ilde Ponse de Leon esas seyahetlerinden birine baslamisdir 2 gemi 200 nefer sexs ve 50 atla seyahete cixmis ve bir nece aydan sonra Florida sahillerine catmisdir Burada o gozlenilmeden yerli kaluslalarin hucumuna meruz qalmisdir Silahli mubarize zamani zeherli oxla ciyninden yaralanmis ve Havanaya qayitdiqdan sonra vefat etmisdir Mezari Old San Xuan kilsesindedir Pas L v Juan Ponce de LeA n Genealogics ing 2003 Juan Ponce de Leon Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes isp 1999