Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xaqani bağı və ya Molokan bağı — Bakının ən qədim parklarından biri. Ərazisi kiçikdir (0.8 hektar), Səbail rayonunda yerləşir. Park adını orta əsrlərdə Şamaxıda yaşamış şair Xaqani Şirvanidən alır. Park cənubdan Üzeyir Hacıbəyov küçəsi ilə, şimaldan Xaqani küçəsi ilə, şərqdən Qoqol küçəsi ilə, qərbdən Rəsul Rza küçəsi ilə məhdudlaşır.
| Xaqani bağı | |
|---|---|
| Molokan bağı, Marinski bağı, "9 yanvar" bağı, Haşım Əliyev bağı | |
 Xaqani bağından bir görünüş | |
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Bakı |
| Yerləşir | Səbail rayonu |
| Tikilmə tarixi | 1870-ci illər |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Təsviri
Bağın arxitektura-landşaft kompozisiyasının əsası üç qızın heykəlindən təşkil edilmiş "Üç gözəl" heykəllər qrupu ilə əyri cızıqlı formalı hovuzdan ibarətdir. Heykəllər qrupu adi daşın böyük parçaları üzərində oturdulmuşdur.
Bağ pavilyonunun cərgələri su hovuzundan başlayır. Bağın yolları elə istiqamətlənib ki, onlar mərkəzdə yerləşən hovuza qədər diaqonal şəklində davam edir. Bağın ərazisi kiçik olsa da (0.8 hektar), kifayət qədər rahatdır və bakılıların istirahət üçün sevimli məkanıdır. Yaşıllıq əraziləri elə yerləşib ki, skamyaların yanında kifayət qədər kölgəlik ərazisi var. Ağacların ətrafında kolluqlar və güllüklər var.
Tarixi
 |  | |||||||||
Xaqani bağının Rusiya imperiyası dövründə görünüşü və 1880-ci ilə aid planı | ||||||||||
XIX əsrin ikinci yarısında Azərbaycanda neft sənayesi və onun bağlı sahələr inkişaf etməyə başlayanda Bakının tarixi hissəsi İçərişəhərin şimal-şərq hissəsində yaşayış yerləri ümumşəhər tikintisinin əhəmiyyətli bir hissəsini təşkil edirdi. 1860-cı illərdə şəhər ətrafının inkişafı mühitində molokan slobodaları meydana çıxdı. Mərkəzi məhəllələrinin tikintisi ilə əlaqədar olaraq molokan slobodaları tarlaları və tövlələri ilə birlikdə yox edildi. Molokanlar tamamilə yeni rayonda — Zavağzalda məskunlaşdı. Burada onlar yeni molokan slobodası yaratdılar. Slobodanın yerində Marinski bağı salındı. Bağ 1870-ci illərdə varlı şəxslərin mülklərinə yaxın ərazidə salınmışdır. Bağ şəhərin mərkəzi rayonlarından biri olan Primorskda yerləşirdi.
Bağın yaradılması və layihələndirilməsi çətinliklərlə üzləşirdi. Bunlardan bir çoxunun səbəbi su təchizatındakı problemlər idi. Həmçinin şəhər bağçısı, idarə və duma üzvləri tərəfindən bu bağa diqqət ayrılmırdı. "Kaspi" qəzetində bu haqda yazılırdı:
 | Bakı yaşıllığın çoxluğu ilə öyünə bilməz, ona görə də bağa belə laqeyd yanaşma... cinayətdən də ağırdır. |  |
1890-cı illərdə bağın quruluşunun layihələndirilməsinə uyğun olaraq bağda yeni ağaclar əkildi. Ümumilikdə bağın planı kvadrat şəklində idi. Planın kompozisiyası keçidlərin diaqonal xətt şəklində yerləşməsinə əsaslanırdı. Keçidlərin birləşdiyi mərkəzdə fəvvarəli hovuz yerləşirdi. Ağac cərgələri bağın perimetri boyunca yerləşirdi. Bu, bağın keçidinin əlavə dövrələnməsini və sahənin yaşıllaşdırılmasının vizual və funksional keyfiyyətini artırırdı.
XX əsrin əvvəllərində Marinski bağının yenidən planlaşdırılması vacib məsələyə çevrilmişdi. Baş bağçı A. E. Vasilyev qeyd edirdi ki, bu dövrdə ictimai bağların qaydaya salınması başlanmışdı. 1904-cü ildə vəziyyətin tədqiq edilməsi nəticəsində Vasilyev Marinski bağının yenidən qurulması proyektini hazırladı. Proyektə keçidlərin genişləndirilməsi və isti iqlimə dözümlü ağac növlərinin əkilməsi daxil idi. Bədii ifadəliliyinin artırılması üçün mövcud nəbatatın yüksək dekorativ keyfiyyətə malik ağaclarla əvəz edilməsi planlaşdırılırdı. Həmçinin kiçik arxitektura formalarının düzgün yerləşdirilməsi nəzərdə tutulurdu. Ancaq proyekt həyata keçirilə bilmədi.
Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra bağ 1905-ci il qanlı bazar ertəsinin şərəfinə "9 yanvar" adlandırıldı. İkinci Dünya müharibəsindən sonra bağ iki dəfə yenidən quruldu. Kiçik arxitektura formaları — işıq fənərləri, qəzet kiosku, göyərçinlər üçün yem qutusu və landşaft dizaynının digər elementləri qeyd edilməldiir.
Daha sonra bağa Haşım Əliyevin adı verildi.[]Müstəqilliyin elan edilməsindən sonra bağ orta əsr şairi Xaqani Şirvaninin şərəfinə adlandırıldı.
4 mart 2024-cü il tarixində parkın ətrafındakı avtomobil yollarında nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılaraq ərazi piyadalaşdırılıb.
Qalereya
-
![image]()
1904-1909-cü illərdə Xaqani bağının həyata keçirilməyən yenidənqurma planı -
![image]()
1915-ci ildə bağın görünüşü
Mənbələr
Şərhlər
- (en) — Rusiya, Belarus və Ukrayna tarixində məskunlaşma növü.
İstinadlar
- А. А. Гасанова. Сады и парки Азербайджана 2017-01-10 at the Wayback Machine / Под ред. проф. Ф. М. Гусейнова. — Баку: Ишыг, 1996. — 304 с.
- Шамиль Фатуллаев. Градостроительство Баку XIX—начала XX веков 2017-09-11 at the Wayback Machine / Под ред. проф. В. И. Пилявского. — Ленинград: Стройиздат, 1978. — 215 с.
- "Bakıda Xaqani bağının ətrafında nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılıb". Report İnformasiya Agentliyi (az.). 4 mart 2024. 2024-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 4 mart 2024.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
![image]()
Vikianbarda Xaqani bağı ilə əlaqəli mediafayllar var.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xaqani bagi ve ya Molokan bagi Bakinin en qedim parklarindan biri Erazisi kicikdir 0 8 hektar Sebail rayonunda yerlesir Park adini orta esrlerde Samaxida yasamis sair Xaqani Sirvaniden alir Park cenubdan Uzeyir Hacibeyov kucesi ile simaldan Xaqani kucesi ile serqden Qoqol kucesi ile qerbden Resul Rza kucesi ile mehdudlasir Xaqani bagiMolokan bagi Marinski bagi 9 yanvar bagi Hasim Eliyev bagiXaqani bagindan bir gorunus40 22 17 sm e 49 50 25 s u Olke AzerbaycanSeher BakiYerlesir Sebail rayonuTikilme tarixi 1870 ci iller Vikianbarda elaqeli mediafayllarTesviriBagin arxitektura landsaft kompozisiyasinin esasi uc qizin heykelinden teskil edilmis Uc gozel heykeller qrupu ile eyri ciziqli formali hovuzdan ibaretdir Heykeller qrupu adi dasin boyuk parcalari uzerinde oturdulmusdur Bag pavilyonunun cergeleri su hovuzundan baslayir Bagin yollari ele istiqametlenib ki onlar merkezde yerlesen hovuza qeder diaqonal seklinde davam edir Bagin erazisi kicik olsa da 0 8 hektar kifayet qeder rahatdir ve bakililarin istirahet ucun sevimli mekanidir Yasilliq erazileri ele yerlesib ki skamyalarin yaninda kifayet qeder kolgelik erazisi var Agaclarin etrafinda kolluqlar ve gullukler var TarixiXaqani baginin Rusiya imperiyasi dovrunde gorunusu ve 1880 ci ile aid plani XIX esrin ikinci yarisinda Azerbaycanda neft senayesi ve onun bagli saheler inkisaf etmeye baslayanda Bakinin tarixi hissesi Iceriseherin simal serq hissesinde yasayis yerleri umumseher tikintisinin ehemiyyetli bir hissesini teskil edirdi 1860 ci illerde seher etrafinin inkisafi muhitinde molokan slobodalari meydana cixdi Merkezi mehellelerinin tikintisi ile elaqedar olaraq molokan slobodalari tarlalari ve tovleleri ile birlikde yox edildi Molokanlar tamamile yeni rayonda Zavagzalda meskunlasdi Burada onlar yeni molokan slobodasi yaratdilar Slobodanin yerinde Marinski bagi salindi Bag 1870 ci illerde varli sexslerin mulklerine yaxin erazide salinmisdir Bag seherin merkezi rayonlarindan biri olan Primorskda yerlesirdi Bagin yaradilmasi ve layihelendirilmesi cetinliklerle uzlesirdi Bunlardan bir coxunun sebebi su techizatindaki problemler idi Hemcinin seher bagcisi idare ve duma uzvleri terefinden bu baga diqqet ayrilmirdi Kaspi qezetinde bu haqda yazilirdi Baki yasilligin coxlugu ile oyune bilmez ona gore de baga bele laqeyd yanasma cinayetden de agirdir 1890 ci illerde bagin qurulusunun layihelendirilmesine uygun olaraq bagda yeni agaclar ekildi Umumilikde bagin plani kvadrat seklinde idi Planin kompozisiyasi kecidlerin diaqonal xett seklinde yerlesmesine esaslanirdi Kecidlerin birlesdiyi merkezde fevvareli hovuz yerlesirdi Agac cergeleri bagin perimetri boyunca yerlesirdi Bu bagin kecidinin elave dovrelenmesini ve sahenin yasillasdirilmasinin vizual ve funksional keyfiyyetini artirirdi XX esrin evvellerinde Marinski baginin yeniden planlasdirilmasi vacib meseleye cevrilmisdi Bas bagci A E Vasilyev qeyd edirdi ki bu dovrde ictimai baglarin qaydaya salinmasi baslanmisdi 1904 cu ilde veziyyetin tedqiq edilmesi neticesinde Vasilyev Marinski baginin yeniden qurulmasi proyektini hazirladi Proyekte kecidlerin genislendirilmesi ve isti iqlime dozumlu agac novlerinin ekilmesi daxil idi Bedii ifadeliliyinin artirilmasi ucun movcud nebatatin yuksek dekorativ keyfiyyete malik agaclarla evez edilmesi planlasdirilirdi Hemcinin kicik arxitektura formalarinin duzgun yerlesdirilmesi nezerde tutulurdu Ancaq proyekt heyata kecirile bilmedi Azerbaycanda sovet hakimiyyeti qurulduqdan sonra bag 1905 ci il qanli bazar ertesinin serefine 9 yanvar adlandirildi Ikinci Dunya muharibesinden sonra bag iki defe yeniden quruldu Kicik arxitektura formalari isiq fenerleri qezet kiosku goyercinler ucun yem qutusu ve landsaft dizayninin diger elementleri qeyd edilmeldiir Daha sonra baga Hasim Eliyevin adi verildi menbe gosterin Musteqilliyin elan edilmesinden sonra bag orta esr sairi Xaqani Sirvaninin serefine adlandirildi 4 mart 2024 cu il tarixinde parkin etrafindaki avtomobil yollarinda neqliyyatin hereketi mehdudlasdirilaraq erazi piyadalasdirilib Qalereya1904 1909 cu illerde Xaqani baginin heyata kecirilmeyen yenidenqurma plani 1915 ci ilde bagin gorunusuMenbelerSerhler en Rusiya Belarus ve Ukrayna tarixinde meskunlasma novu Istinadlar A A Gasanova Sady i parki Azerbajdzhana 2017 01 10 at the Wayback Machine Pod red prof F M Gusejnova Baku Ishyg 1996 304 s Shamil Fatullaev Gradostroitelstvo Baku XIX nachala XX vekov 2017 09 11 at the Wayback Machine Pod red prof V I Pilyavskogo Leningrad Strojizdat 1978 215 s Bakida Xaqani baginin etrafinda neqliyyatin hereketi mehdudlasdirilib Report Informasiya Agentliyi az 4 mart 2024 2024 03 04 tarixinde Istifade tarixi 4 mart 2024 Hemcinin baxXarici kecidlerVikianbarda Xaqani bagi ile elaqeli mediafayllar var