Qacar şahzadəsi Xanbaba Xan Bəhmən mirzə oğlu Qovanlı-Qacar - Rusiya İmperator Ordusunun hərbi xadimi, polkovnik (Albay) (1907), Qacarlar xanıdanlıq ailəsinin üzvü, 1877-1878-ci illər Rusiya-Türkiyə müharibəsinin iştirakçısı, görkəmli Azərbaycan yazıçı-maarifçisi Mirzə Fətəli Axundovun qızları - Sehra-begim Axundovanın və Nisə xanım Axundovanın əri, Rusiya İmperator Ordusunun polkovniki Mənsur Mirzə Qacarın, Rusiya İmperatorluğunun polkovnik-leytenantı və Azərbaycan Ordusunun polkovniki Xosrov-Mirzə Qacarın və Azərbaycan Dövlət Bankının komissarı Bəhmən Mirzə Qacarın atası.
Xanbaba xan Qacar | |
---|---|
![]() | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 19 sentyabr 1848 və ya 3 mart 1849 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 9 noyabr 1926 |
Vəfat yeri |
|
Atası | Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar |
Hərbi fəaliyyəti | |
Qoşun növü | süvari |
Rütbəsi | polkovnik |
Döyüşlər | |
Təltifləri | ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
Həyatı
Mənşəyi
![image](https://www.wikimedia.az-az.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraW1lZGlhLmF6LWF6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg1THprNUwwSmhhRzFoYmw5TmFYSjZZU1V5TjNOZmMyOXVYMmx1WDB0aGNtRmlZV3RvSlRKRFh6RTROamt1TG1wd1p5OHlNekJ3ZUMxQ1lXaHRZVzVmVFdseWVtRWxNamR6WDNOdmJsOXBibDlMWVhKaFltRnJhQ1V5UTE4eE9EWTVMaTVxY0djPS5qcGc=.jpg)
Xanbaba Xan Qacar Təbrizdə Azərbaycanın keçmiş general-qubernatoru Bəhmən Mirzə Qacarın ailəsində üçüncü həyat yoldaşı Məlek Cahan xanım Məmməd Quli Xan qızından doğulub.
Xanbaba Xan Qacarın dəqiq doğum tarixi məlum deyil. Birinci xidmət kitabçasına görə o, 19.09.1848-ci il, ikinci xidmət kitabçasına görə isə 03.03.1849-cu il tarixində anadan olub. Sonuncu tarix Zaqafqaziya Şiələrinin Ruhani İdarəsi tərəfindən verilmiş 18.12.1897-ci il tarixli 2263 nömrəli "Doğum haqqında" Şəhadətnamədə göstərilən tarixə təsadüf edir .
Hərbi karyeranın başlanğıcı
19 fevral 1869-cu il tarixli İmperator Sərəncamı ilə Qacar şahzadəsi Xanbaba Xan Qacar Ordusunun süvari bölmələrində kornet kimi xidmətə başladı və həmin il fevralın 19-da Qafqaz Qrdusuna təyin edilib .
02.11.1869-cu il tarixində o, İmperator Əlahəzrət Böyük Knyaz Mixail Nikolayeviçin Qafqaz Qrenadlı Atıcı Batalyonuna ezam edilib .
![image](https://www.wikimedia.az-az.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraW1lZGlhLmF6LWF6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh4THpFMUwwdG9ZVzVmUW1GaVlWOUxhR0Z1WDFGaGFtRnlYM2RwZEdoZmFHbHpYM2RwWm1WZllXNWtYM052Ymk1cWNHY3ZNakl3Y0hndFMyaGhibDlDWVdKaFgwdG9ZVzVmVVdGcVlYSmZkMmwwYUY5b2FYTmZkMmxtWlY5aGJtUmZjMjl1TG1wd1p3PT0uanBn.jpg)
30.08.1873-cü il tarixində fərqləndiyi xidmətə görə ona leytenant rütbəsi verilib. 25.10.1877-ci il tarixində Xanbaba Xan Qacar İmperator Əlahəzrət Böyük Knyaz Nikolay Nikolayeviç 15-ci Tver Dragoon Alayına köçürüldü.
15.11.1873-cü il tarixində o Alaya gəlib, 14.03.1879-cu il tarixində o, 01.01.1879-cu il tarixdən qüvvəyə minmə şərti ilə qərargah kapitanı rütbəsinəlayiq görülüb .
Rusiya-Türkiyə müharibəsi
1877-1878-ci illər Rusiya-Türkiyə müharibəsində iştirak edib. 1877-ci il aprelin 12-dən avqustun 1-dək o, Pririon (Batum) diyarındakı yürüşdə iştirak edib və burada aşağıdakı döyüşlərdə olu :
- 12 aprel - Çolok çayını keçmək;
- 13 aprel - Muho-Este yaxınlığında döyüş;
- 29 aprel - Xutsuban yüksəkliklərinin fəthi;
- 16 may - Sameba yüksəkliklərinin ələ keçirilməsi və Zeniti kəndi yaxınlığında döyüş;
- 29 may - Tsixisdziri batareya istehkamlarının qurulması;
- 12 iyun - türklərin Xutsubaniyə hücumunun dəf edilməsi.
06.08.1877 - 17.11.1877-ci il tarixlərində Xanbaba Xan Qacar Rusiya-Türkiyə sərhədində fəal korpusun tərkibində aşağıdakı döyüşlərdə iştirak edib :
- 6 avqust - türklərin Alacindəki mövqelərinin təsbit edilməsi;
- 13 avqust - Qızıltəpə döyüşündə iştirak ;
- 3 oktyabr - Türk ordusunun Alacin yüksəkliklərində məğlubiyyəti;
- 5 oktyabr - Məhəracıq kəndi yaxınlığında Qars qarnizonunun hərbi hissələri ilə atışma;
- 8 oktyabr - Qars qalasının ikinci mühasirəsi;
- 24 oktyabr - Qarsın cənub-şərq qalalarının intensiv kəşfiyyatı;
- noyabrın 5-dən 6-dək - Qarsın hücumu və tutulması.
- 17 noyabr - 1-ci birləşmiş süvari diviziyanın alaylarının qış mənzillərinə buraxılması.
Müharibələr boyu o, yaralanmayiib və ya kontuziya almayıb . Xanbaba Xan Qacarın qudası və Mirzə Fətəli Axundovun oğlu Rəşid-bəy Axundov Brüsseldən göndərdiyi məktublarda kürəkəninin taleyi ilə maraqlanaraq yazıb:
Xan və müharibə barədə yazın görək ruslar yaxşımı döyüşür? Bu yaxınlarda knyaz Rzaqulu tərəfindən nəql edilən lətifə dərc olunmuşdu ki, Qacar ordusu və hökümətinin vəziyyəti pisdir. Məyər knyaz Qafqazdadır?28 avust 1877, Brüssel
Başqa bir məktubda Rəşid bəy müharibə və Xanbaba Xanın taleyi ilə bağlı narahatlığını bu cür bildirib:
Müharibədə nə yenilik var? Güman edirəm Xanın başına heç nə gəlməyib, gəlməyəcək də.13 avqust 1877, Brüssel
Tver Alayında sonrakı xidmətləri
30.06.1880-ci il tarixində Xanbaba Xan Qacar Alay məhkəməsinin üzvü təyin edilib. O, 1880-ci il iyulun 14-dən avqustun 20-dək alayın 3-cü eskadronuna komandirlik edib. 11 noyabr 1881-ci ildə o, hədəf atıcılığı yarışmasında iştirak edib, nəticədə 74 rubl mükafata layiq görülüb .
1886-cı il martın 16-da tərtib edilmiş “Qafqaz Hərbi Dairəsinin qoşunlarında xidmət edən Qacar şahzadələrinin siyahısı və attestasiyası” sənədində 43-cü Tver Draqun Alayının Qərargah kapitanı (rotmistr) Şahzadə Xanbaba Xan Qacar aşağıdakı kimi xarakterizə olunurdu :
Xidməti münasibətlərdə icra intizamına lazımınca riayət edir, əla atıcıdır; onun "xüsusi kavalleriya işi"ndə dövlət mükafatları yoxdur; mənəviyyat qaydalarına ciddi riayət edir.
11.11.1885 - 20.05.1886-cı il tarixlərdə Alay Məhkəməsinin üzvü olub.
06.11.1886 - 23.03.1887-ci il tarixlərində Tver Draqun Alayının 1-ci eskadronuna komandirlik edib.
19 oktyabr 1888-ci ildə Tsarskie Kolodtsy traktında zabitlər arasında yarış atışmada 70 rubl mükafat qazanıb. 04.08.1890-cı il tarixində Qafqaz Süvari Diviziyasının komandiri tərəfindən təşkil edilən yarış atışmada o, 74 rubl mükafat alıb.
![image](https://www.wikimedia.az-az.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraW1lZGlhLmF6LWF6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg1THpreEwwdG9ZVzVmUW1GaVlWOUxhR0Z1WDFGaGFtRnlYMmx1WHpFNE9URXVhbkJuTHpJeU1IQjRMVXRvWVc1ZlFtRmlZVjlMYUdGdVgxRmhhbUZ5WDJsdVh6RTRPVEV1YW5Cbi5qcGc=.jpg)
26.01.1891-ci il tarixində Süvari Zabit Məktəbinə göndərilib.
02.02.1891-ci il tarixində o, kapitan rütbəsinə yüksəlib.
12.02.1891-ci il tarixində o, Süvari Zabit Məktəbinin dəyişkən heyətinə yazılıb.
18.05.1891-ci il tarixində o, tüfənglə atıcılıq yarışlarında şərtləri yerinə yetirərək ikinci dəfə imperator mükafatına layiq görülüb.
10.08.1892-ci il tarixində o, Süvari Zabit Məktəbinin eskadron komandirləri və yüzbaşı şöbəsində tədris kursunu “uğurla başa vurub", yenidən Alaya göndərilib və avqustun 20-də Alaya geri gəlib .
21.08.1892-ci ildə zabitlər arasında keçirilən atıcılıq yarışında o, 74 rubl məbləğində birinci mükafatı qazanıb.
23.09.1892 - 17.04.1893-cü il tarixləri arasında vəzifədə təsdiq olunmaqla, Alayın 6-cı eskadronunun komandiri olub.
24.12.1892 - 05.08.1893-cü il tarixlərində Alay Məhkəməsinin üzvü olub.
26.07.1894-cü ildə Tsarskie Kolodsı rayonunda keçirilən atıcılıq yarışında mükafat qazanıb.
1894-cü il sentyabrın 1-dən 15-dək o, öz eskadronu ilə Tiflis yaxınlığında səhra təlimində iştirak edib və təlimdə onun eskadronu sıra hazırlığı üzrə yüksək nəticələr göstərib .
26.08.1986 - 26.02.1897-ci il tarixlərində Babaxan xan Qacar yenidən Alay məhkəməsinin üzvü olub .
Severski Draqun Alayında xidmət
babaxan xan Qacar 26 fevral 1899-cu ildə polkovnik-leytenant rütbəsi alaraq, Danimarka Kralı IX Kristianın 45-ci Severski Draqun Alayına köçürülüb, həmin il aprelin 8-də həmin Alayın gərargahına gəlib və Alayın kiçik qərargah zabiti vəzifəsinə təyin edilib. O bu vəzifədə 03.05.1900-cü il tarixinə qədər xidmət edib.
![image](https://www.wikimedia.az-az.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraW1lZGlhLmF6LWF6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTloTDJGa0wwdG9ZVzVmUW1GaVlWOUxhR0Z1WDFGaGFtRnlYMmx1WDFScFpteHBjMThsTWpneE9EazVMVEU1TURJbE1qa3VhbkJuTHpJeU1IQjRMVXRvWVc1ZlFtRmlZVjlMYUdGdVgxRmhhbUZ5WDJsdVgxUnBabXhwYzE4bE1qZ3hPRGs1TFRFNU1ESWxNamt1YW5Cbi5qcGc=.jpg)
1899-cu il dekabrın 1-dən 1900-cü il dekabrın 1-dək Alay məhkəməsinin sədri, 1900-cü il mayın 1-dən 1902-ci il mayın 1-dək Alay komandirinin döyüş əməliyyatları üzrə köməkçisi olub (lakin həmin vəzifəyə rəsmən 1900-cü il avqustun 11-də təyin edilib).
01.10.1900-cü il tarixində o, Zabitlər Cəmiyyəti Məhkəməsinin üzvü və Zabitlərin Borc Kapitalı Komitəsinin üzvü seçilib. 1901-ci il oktyabrın 26-dan noyabrın 6-dək o müvəqqəti olaraq həmin Alaya komandirlik edib.
1902-ci il martın 25-dən aprelin 17-dək Alayın təchizat müdiri, 1902-ci il mayın 1-dən isə Alayın kiçik qərargah zabiti vəzifələrində çalışıb.
O, 1902-ci il sentyabrın 19-dan oktyabrın 12-dək müvəqqəti qurumun üzvü kimi Bakıda ezamiyyətdə olub. Həmin il oktyabrın 19-da yenidən Zabitlərin Borc Kapitalı Komitəsinin üzvü seçildi .
O, 1903-cü il yanvarın 3-dən mayın 15-dək müvəqqəti olaraq Alay komandirinin döyüş əməliyyatları üzrə köməkçisi vəzifəsində çalışıb və iyunun 6-da bu vəzifəyə rəsmən təyin olunub (bu il avqustun 4-də vəzifəyə təyinatı yuxarı komandanlıq tərəfindən təsdiq olunub) .
O, 1903-cü il noyabrın 27-dən 1904-cü il dekabrın 1-dək o alay məhkəməsinin sədri olub .
O, 1904-cü il yanvarın 12-dən 14-dək və aprelin 7-dən 16-dək müvəqqəti olaraq alaya komandirlik edib və avqustun 25-də Zabitlər Cəmiyyəti Məhkəməsinin üzvü və Zabitlərin Borc Kapitalı Komitəsinin sədri seçilib .
O, 1905-ci il yanvarın 3-dən fevralın 21-dək və martın 10-dan 14-dək Alaya müvəqqəti komandanlıq edib. Həmin il iyunun 5-dən iyunun 7-dək müvəqqəti olaraq Alay Məhkəməsinin sədri, 1905-ci il noyabrın 2-də isə yenidən Zabitlər Cəmiyyəti Məhkəməsinin üzvü seçildi .
O, 1906-cı il yanvarın 9-dan 20-dək Müvəqqəti Hərbi Dairə Məhkəməsinin üzvü, həmin il martın 27-dən sentyabrın 29-dək Müvəqqəti Hərbi Dairə Məhkəməsinin ehtiyat üzvü, İrəvana, mayın 6-dan 11 sentyabr 1907-ci ilə qədər isə Tiflis Məhkəməsinin üzvü kimi Bakı şəhərində ezamiyyətdə olub
O, 1906-cı il fevralın 25-dən 28-dək, iyulun 18-dən 20-dək, iyulun 31-dən avqustun 3-dək və avqustun 19-dan 25-dək, həmçinin 1907-ci il fevralın 11-dən 20-dək Alaya müvəqqəti komandanlıq edib.
23 may 1907-ci ildə fərqləndiyinə görə ona polkovnik rütbəsi verilir, bu barədə "Rus əlilləri" qəzetində məlumat dərc edilib.
Xidmət siyahısının (Xidməti işin) 01.06.1908-ci il tarixli qeydinə əsasə onun, barəsində xidməti cəzaya və ya tənbeh tətbiq edilməyib, o, daşınmaz əmlaka malik olmayıb .
Təxris olunması və ölümü
Xanbaba Xan Qacar 1908-ci il iyunun 1-də “ailə vəziyyətində narazılığa görə, hərbi geyim və təqaüdlə mükafatlandırılmaqla” xidmətdən azad edilməsi haqqında ərizə ilə müraciət edib və 15.07.1908-ci il tarixində hərbi geyim və 1488 rubl təqaüd verilməklə ordudan təxris edilib.
Xanbaba Xan Qacar 9 noyabr 1926-cı ildə Tiflisdə vəfat edib; Tiflisdə buraxılan “Zarya Vostoka ” qəzetinin 11.11.1926-cı il tarixli 1325 nömrəli və 12.11.1926-cı il tarixli 1326 nömrəli buraxılışlarında şahzadənin vəfatı haqqında belə xəbər dərc edilib (bu yazıda "qardağoğlu" dedikdə, onun arvadının qardaşı oğlu və Mirzə Fətəli Axundovun nəvəsi Axundov nəzərdə tutulur):
Uzun sürən ağır xəstəlikdən sonra Xanbaba xan Qacarın vafatı barədə, dərin hüznlə, onun qohumları, dostları, tanışları, habelə mərhumun övladları və qardaşoğlusu Fətəli Axundov xəbərdar edilirlər. Onun nəşinin Krılov küçəsi ev 3 ünvanındakı mənzildən çıxarılaraq Müsəlman qəbiristanlığında torpağa tapşırılması noyabrın 12-də saat 12-də baş tutacaq.
Şəxsiyyəti
Mirzə Fətəli Axundov 18 may 1876-cı il tarixli məktubunda hind zərdüştilərinin ən məşhur nümayəndələrindən biri Manekçi Sahibə ünvanladığı məktubunda kürəkəni Xanbaba Xan Qacarı yalnız müsbət mənada səciyyələndirərək yazır:
Qızımın əri bizim imperator ordumuzda xidmət edir. O tərbiyyəli, təhsilli və təmiz cavanlarımızdandır. O heç zaman günah işlərə və ya pis əməllərə yaxın belə durmaz. Mənim kimi, o da, çaxır içmir və həmişə Tiflisdə yaşayır. Mən ona öz evimdə bir neçə otaqdan ibarət mənzil ayırmışam. Mənim qızımla Babaxan xandan 2 nəvəm var. Böyüyü oğlandır. Oun adı Mənzur Mirzədir. Onun 6 yaşı var. Kiçiyi isə Məliksimə adlı qızdır.
Ailəsi və şəcərəsi
- Birinci arvadı - Azərbaycan yazıçısı və maarifçisi Mirzə Fətəli Axundovun böyük qızı Zəhra-beyim (1849-1872). 21 aprel 1866-cı ildə evləniblər. Nikah şəhadətnaməsi Bakıda Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Əlyazmalar İnstitutunda "M. F. Axundov arxivi"ndə saxlanılır.
- Oğlu - Mənsur Mirzə Qacar (1869-1931) , Rusiya İmperator Ordusunun polkovniki, Rus-Yapon müharibəsinin və Birinci Dünya müharibəsinin iştirakçısı.
![image](https://www.wikimedia.az-az.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraW1lZGlhLmF6LWF6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTltTDJaa0wwNXBjeVZET1NVNU9WOTRZVzRsUXpRbFFqRnRYMEY0ZFc1a2IzWXVhbkJuTHpJeU1IQjRMVTVwY3lWRE9TVTVPVjk0WVc0bFF6UWxRakZ0WDBGNGRXNWtiM1l1YW5Cbi5qcGc=.jpg)
- İkinci arvadı — Mirzə Fətəli Axundovun kiçik qızı Nisə xanım (1856—1924). Onlar Babaxan xanın birinci arvadı vəfat etdikdən sonra evləniblər. tarixçi və ədəbiyyatşünas Vilayət Quliyevin verdiyi məlumata görə, Mərzə Fətəli Axundov ikinci qızını da Babaxan xana o məqsədlə ərə verib ki, onun birinci qızından olan nəvələrini başqa qadın tərbiyyə etməsin.
- Oğlu — Xosrov mirzə (1882—?), Rusiya İmperator Ordusunun polkovnik-leytenantı və sonra AXC ordusunun polkovniki.
- Oğlu — Bəhmən mirzə (1894—1927), Azərbaycan dövlət bankının komissarı. Öz bacısı Məliksıma xanımın qızı Zərintac Tağıyeva ilə evli olub.
- Qızı — Məliksima xanım (1875—?), Zeynalabdin Tağıyevin oğlu Sadıx Tağıyevin arvadı olub.
- Nəvəsi — Zeynalabdin tağıyev (1907—1940), Ticarət palatasının eksperti. 18.10.1937-ci ildə həbs edilib, 26.06.1940-cı ildə güllələnib.
- Nəvəsi — Zeynəb Tağıyeva.
- Nəvəsi — Zərintac Tağıyeva (Bakı şəhəri, 1896 — 1940), öz dayısı Bəhmən mirzə Qacarın arvadı. Bu cütlüyün bir oğlu və qızı olub, hər ikisi Okytyabr İnqilabından sonra anası ilə Marsel şəhərində yaşayıblar.
- Nəticəsi — Həbib-Adil mirzə Qacar (1924, Marsel — 2003, Bayon), Ann-Mari Terass ilə evli olub (1927–2012).
- Kötücəsi — Annet Qacar (1953, Sant-Kventin şəhəri)
- Nəbibəsi — Mark Perro (1979-cu ildə doğulub), neftçi-mühəndis, Annetin birinci ərindən olan oğludur. Kay-Xon Su adlı çin əsilli xanımla evlidir.
- Nədidəsi — Remi Perro.
- Nəbibəsi — Alban Kod (1994-cü ildə doğulub), Paris Ulma Ali Məktəbinin məzunu, tarixçi, politoloq. Annetin ikinci ərindən olan oğludur.
- Nəbibəsi — Delfin Kod (1989-cu ildə doğulub), pediator-həkim. Annetin ikinci ərindən olan qızı, psixiator Mikol Lekin arvadıdır. Bordoşəhərində yaşayır.
- Nədidəsi — Leoni leka (2018-ci ildə doğulub).
- Nəbibəsi — Mark Perro (1979-cu ildə doğulub), neftçi-mühəndis, Annetin birinci ərindən olan oğludur. Kay-Xon Su adlı çin əsilli xanımla evlidir.
- Kötücəsi — Daniel Qacar (1955, Sant-Kventin), Cənub Amerikada Neft şirkətinin keçmiş rəhbərli, hazırda pensiyaçıdır, Parisdə yaşayır, avradı Mari-Odil adlı qadındır.
- Nəbibəsi — Elen Qacar, İspanyada hüquq təhsili alıb, Böyük Britaniyada yaşayır.
- Nəbibəsi — Kler Qacar, Borduda təhsil alıb, Parisdə yaşayır.
- Nəbibəsi — Odri Qacar, Leonda, sonra da Berlində humanitar təhsil alıb.
- Kötücəsi — Annet Qacar (1953, Sant-Kventin şəhəri)
- Nəticəsi — Leyla xanım Qacar (1927, Marsel — 2007, Tramble-an-Frans). Vyetnamda döyüşmüş Fransa ordusunun əlili Anre Koste ilə ailəli olub.
- Nəticəsi — Həbib-Adil mirzə Qacar (1924, Marsel — 2003, Bayon), Ann-Mari Terass ilə evli olub (1927–2012).
- Qızı — Mülki-Caqam xanım (1878—?)
- Qızı — Mahmənzar xanım (1880—?), 1928, 1962 və 2009-cu iilərdə dərc edilmiş M.F. Axundov barədə xartirələr kitabının müəllifi.
- Qızı — Aliyə-Soltan xanım (1889—1943), 1938 və 1962-ci illərdə dərc edilmiş M.F. Axundov barədə xartirələr kitabının müəllifi.
- Nəvəsi — Kamil Hacibəylinski (1919—1973).
- Qızı — Tuba xanım (1899—1983, Paris). İki dəfə ərdə olsa da ğz əvladları olmayıb. Amma, 1927-ci ildən sonra Zərintac Tağıyevanın övladlarına tərbiyə verib.
- Xanbaba Xan Qacarın övladları
-
- Bəhmən Mirzə Qacar oğlu Həbib Adil Mirzə ilə
- Məleksimə xanım
- Aliyə Soltan xanım
Mükafatları
Ordenləri
- Qılınclı və kamanlı 1877-ci ildə (30 avqust 1879) qeyri-xristianlar üçün türklərlə münasibətlərdə fərqlənməyə görə təsis edilmişdir ;
- 3-cü dərəcəli - fərqlənməyə görə (6 may 1889) ;
- 2-ci dərəcəli (4 iyun 1895) ;
- Yay ilə 4-cü dərəcəli Müqəddəs Vladimir ordeni - zabit rütbələrində 25 il xidmətə görə (31 yanvar 1896) ;
- 2-ci dərəcəli Dannenburq ordenli komandir xaçı - 45-ci Severski Draqun alayının 200 illiyi münasibətilə (9 iyul 1902) ;
- 2-ci dərəcəli (28 mart 1904) .
Medallar
- 1877-1878-ci illər Rusiya-Türkiyə müharibəsinin xatirəsinə gümüş medal . .
- İmperator III Aleksandrın hakimiyyətinin xatirəsinə gümüş medal (25 noyabr 1896) .
Mədəniyyətdə şəkil
2012-ci ildə Mirzə Fətəli Axundova həsr olunmuş “ Sübhün səfiri ” bədii filmi çəkilib, burada Axundovun kürəkəni Xan-Baba-Xan Qacar rolunu Azərbaycanın Əməkdar Artisti (2018-ci ildən Azərbaycanın Xalq Artisti Məmmədzayev ifa edib.
Qeydlər
Şərhlər
Mənbələr
- Исмаилов, 2009
- . Mirzə Fətəli və Rəşid bəy Axundzadələr: müharibə obraz kimi // . — 2017. — 29 iyul. — 23.
Ədəbiyyat
- (az.)
- Исмаилов Э. Э. Французские азербайджанцы: потомки М. Ф. Ахундова и Г. З. Тагиева из рода Каджаров // İRS-Наследие : журнал. — 2020. — № 104.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qacar sahzadesi Xanbaba Xan Behmen mirze oglu Qovanli Qacar Rusiya Imperator Ordusunun herbi xadimi polkovnik Albay 1907 Qacarlar xanidanliq ailesinin uzvu 1877 1878 ci iller Rusiya Turkiye muharibesinin istirakcisi gorkemli Azerbaycan yazici maarifcisi Mirze Feteli Axundovun qizlari Sehra begim Axundovanin ve Nise xanim Axundovanin eri Rusiya Imperator Ordusunun polkovniki Mensur Mirze Qacarin Rusiya Imperatorlugunun polkovnik leytenanti ve Azerbaycan Ordusunun polkovniki Xosrov Mirze Qacarin ve Azerbaycan Dovlet Bankinin komissari Behmen Mirze Qacarin atasi Xanbaba xan QacarSexsi melumatlarDogum tarixi 19 sentyabr 1848 1848 09 19 ve ya 3 mart 1849 1849 03 03 Dogum yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 9 noyabr 1926 1926 11 09 Vefat yeri Tiflis Tiflis qezasi Gurcustan Sovet Sosialist Respublikasi d ZSFSR SSRIAtasi Behmen mirze Qovanli QacarHerbi fealiyyetiQosun novu suvariRutbesi polkovnikDoyusler Qiziltepe doyusu Alacadag doyusuTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMenseyi Behmen Mirzenin ogullarinin qrup sekli Qarabag 1869 o cumleden Xanbaba Xan Qacar ikinci sirada sagdan ucuncu oturaq sekilde Xanbaba Xan Qacar Tebrizde Azerbaycanin kecmis general qubernatoru Behmen Mirze Qacarin ailesinde ucuncu heyat yoldasi Melek Cahan xanim Memmed Quli Xan qizindan dogulub Xanbaba Xan Qacarin deqiq dogum tarixi melum deyil Birinci xidmet kitabcasina gore o 19 09 1848 ci il ikinci xidmet kitabcasina gore ise 03 03 1849 cu il tarixinde anadan olub Sonuncu tarix Zaqafqaziya Sielerinin Ruhani Idaresi terefinden verilmis 18 12 1897 ci il tarixli 2263 nomreli Dogum haqqinda Sehadetnamede gosterilen tarixe tesaduf edir Herbi karyeranin baslangici 19 fevral 1869 cu il tarixli Imperator Serencami ile Qacar sahzadesi Xanbaba Xan Qacar Ordusunun suvari bolmelerinde kornet kimi xidmete basladi ve hemin il fevralin 19 da Qafqaz Qrdusuna teyin edilib 02 11 1869 cu il tarixinde o Imperator Elahezret Boyuk Knyaz Mixail Nikolayevicin Qafqaz Qrenadli Atici Batalyonuna ezam edilib Xanbaba Xan Qacar arvadi Nise xanim ve oglu Mensur Mirze ile leytenant rutbesinde sekli Tiflis 1873 1879 30 08 1873 cu il tarixinde ferqlendiyi xidmete gore ona leytenant rutbesi verilib 25 10 1877 ci il tarixinde Xanbaba Xan Qacar Imperator Elahezret Boyuk Knyaz Nikolay Nikolayevic 15 ci Tver Dragoon Alayina kocuruldu 15 11 1873 cu il tarixinde o Alaya gelib 14 03 1879 cu il tarixinde o 01 01 1879 cu il tarixden quvveye minme serti ile qerargah kapitani rutbesinelayiq gorulub Rusiya Turkiye muharibesi 1877 1878 ci iller Rusiya Turkiye muharibesinde istirak edib 1877 ci il aprelin 12 den avqustun 1 dek o Pririon Batum diyarindaki yurusde istirak edib ve burada asagidaki doyuslerde olu 12 aprel Colok cayini kecmek 13 aprel Muho Este yaxinliginda doyus 29 aprel Xutsuban yuksekliklerinin fethi 16 may Sameba yuksekliklerinin ele kecirilmesi ve Zeniti kendi yaxinliginda doyus 29 may Tsixisdziri batareya istehkamlarinin qurulmasi 12 iyun turklerin Xutsubaniye hucumunun def edilmesi 06 08 1877 17 11 1877 ci il tarixlerinde Xanbaba Xan Qacar Rusiya Turkiye serhedinde feal korpusun terkibinde asagidaki doyuslerde istirak edib 6 avqust turklerin Alacindeki movqelerinin tesbit edilmesi 13 avqust Qiziltepe doyusunde istirak 3 oktyabr Turk ordusunun Alacin yuksekliklerinde meglubiyyeti 5 oktyabr Meheraciq kendi yaxinliginda Qars qarnizonunun herbi hisseleri ile atisma 8 oktyabr Qars qalasinin ikinci muhasiresi 24 oktyabr Qarsin cenub serq qalalarinin intensiv kesfiyyati noyabrin 5 den 6 dek Qarsin hucumu ve tutulmasi 17 noyabr 1 ci birlesmis suvari diviziyanin alaylarinin qis menzillerine buraxilmasi Muharibeler boyu o yaralanmayiib ve ya kontuziya almayib Xanbaba Xan Qacarin qudasi ve Mirze Feteli Axundovun oglu Resid bey Axundov Brusselden gonderdiyi mektublarda kurekeninin taleyi ile maraqlanaraq yazib Xan ve muharibe barede yazin gorek ruslar yaxsimi doyusur Bu yaxinlarda knyaz Rzaqulu terefinden neql edilen letife derc olunmusdu ki Qacar ordusu ve hokumetinin veziyyeti pisdir Meyer knyaz Qafqazdadir 28 avust 1877 Brussel Basqa bir mektubda Resid bey muharibe ve Xanbaba Xanin taleyi ile bagli narahatligini bu cur bildirib Muharibede ne yenilik var Guman edirem Xanin basina hec ne gelmeyib gelmeyecek de 13 avqust 1877 Brussel Tver Alayinda sonraki xidmetleri 30 06 1880 ci il tarixinde Xanbaba Xan Qacar Alay mehkemesinin uzvu teyin edilib O 1880 ci il iyulun 14 den avqustun 20 dek alayin 3 cu eskadronuna komandirlik edib 11 noyabr 1881 ci ilde o hedef aticiligi yarismasinda istirak edib neticede 74 rubl mukafata layiq gorulub 1886 ci il martin 16 da tertib edilmis Qafqaz Herbi Dairesinin qosunlarinda xidmet eden Qacar sahzadelerinin siyahisi ve attestasiyasi senedinde 43 cu Tver Draqun Alayinin Qerargah kapitani rotmistr Sahzade Xanbaba Xan Qacar asagidaki kimi xarakterize olunurdu Xidmeti munasibetlerde icra intizamina laziminca riayet edir ela aticidir onun xususi kavalleriya isi nde dovlet mukafatlari yoxdur meneviyyat qaydalarina ciddi riayet edir 11 11 1885 20 05 1886 ci il tarixlerde Alay Mehkemesinin uzvu olub 06 11 1886 23 03 1887 ci il tarixlerinde Tver Draqun Alayinin 1 ci eskadronuna komandirlik edib 19 oktyabr 1888 ci ilde Tsarskie Kolodtsy traktinda zabitler arasinda yaris atismada 70 rubl mukafat qazanib 04 08 1890 ci il tarixinde Qafqaz Suvari Diviziyasinin komandiri terefinden teskil edilen yaris atismada o 74 rubl mukafat alib Xanbaba Xan Qacar 43 cu Tver Dragoon Alayinin kapitani rotmistri rutbesinde Sankt Peterburq 16 may 1891 26 01 1891 ci il tarixinde Suvari Zabit Mektebine gonderilib 02 02 1891 ci il tarixinde o kapitan rutbesine yukselib 12 02 1891 ci il tarixinde o Suvari Zabit Mektebinin deyisken heyetine yazilib 18 05 1891 ci il tarixinde o tufengle aticiliq yarislarinda sertleri yerine yetirerek ikinci defe imperator mukafatina layiq gorulub 10 08 1892 ci il tarixinde o Suvari Zabit Mektebinin eskadron komandirleri ve yuzbasi sobesinde tedris kursunu ugurla basa vurub yeniden Alaya gonderilib ve avqustun 20 de Alaya geri gelib 21 08 1892 ci ilde zabitler arasinda kecirilen aticiliq yarisinda o 74 rubl mebleginde birinci mukafati qazanib 23 09 1892 17 04 1893 cu il tarixleri arasinda vezifede tesdiq olunmaqla Alayin 6 ci eskadronunun komandiri olub 24 12 1892 05 08 1893 cu il tarixlerinde Alay Mehkemesinin uzvu olub 26 07 1894 cu ilde Tsarskie Kolodsi rayonunda kecirilen aticiliq yarisinda mukafat qazanib 1894 cu il sentyabrin 1 den 15 dek o oz eskadronu ile Tiflis yaxinliginda sehra teliminde istirak edib ve telimde onun eskadronu sira hazirligi uzre yuksek neticeler gosterib 26 08 1986 26 02 1897 ci il tarixlerinde Babaxan xan Qacar yeniden Alay mehkemesinin uzvu olub Severski Draqun Alayinda xidmet babaxan xan Qacar 26 fevral 1899 cu ilde polkovnik leytenant rutbesi alaraq Danimarka Krali IX Kristianin 45 ci Severski Draqun Alayina kocurulub hemin il aprelin 8 de hemin Alayin gerargahina gelib ve Alayin kicik qerargah zabiti vezifesine teyin edilib O bu vezifede 03 05 1900 cu il tarixine qeder xidmet edib Xanbaba Xan Qacar 45 ci Severski Dragun Alayinin polkovnik leytenant rutbesinde Tiflis 1899 1902 1899 cu il dekabrin 1 den 1900 cu il dekabrin 1 dek Alay mehkemesinin sedri 1900 cu il mayin 1 den 1902 ci il mayin 1 dek Alay komandirinin doyus emeliyyatlari uzre komekcisi olub lakin hemin vezifeye resmen 1900 cu il avqustun 11 de teyin edilib 01 10 1900 cu il tarixinde o Zabitler Cemiyyeti Mehkemesinin uzvu ve Zabitlerin Borc Kapitali Komitesinin uzvu secilib 1901 ci il oktyabrin 26 dan noyabrin 6 dek o muveqqeti olaraq hemin Alaya komandirlik edib 1902 ci il martin 25 den aprelin 17 dek Alayin techizat mudiri 1902 ci il mayin 1 den ise Alayin kicik qerargah zabiti vezifelerinde calisib O 1902 ci il sentyabrin 19 dan oktyabrin 12 dek muveqqeti qurumun uzvu kimi Bakida ezamiyyetde olub Hemin il oktyabrin 19 da yeniden Zabitlerin Borc Kapitali Komitesinin uzvu secildi O 1903 cu il yanvarin 3 den mayin 15 dek muveqqeti olaraq Alay komandirinin doyus emeliyyatlari uzre komekcisi vezifesinde calisib ve iyunun 6 da bu vezifeye resmen teyin olunub bu il avqustun 4 de vezifeye teyinati yuxari komandanliq terefinden tesdiq olunub O 1903 cu il noyabrin 27 den 1904 cu il dekabrin 1 dek o alay mehkemesinin sedri olub O 1904 cu il yanvarin 12 den 14 dek ve aprelin 7 den 16 dek muveqqeti olaraq alaya komandirlik edib ve avqustun 25 de Zabitler Cemiyyeti Mehkemesinin uzvu ve Zabitlerin Borc Kapitali Komitesinin sedri secilib O 1905 ci il yanvarin 3 den fevralin 21 dek ve martin 10 dan 14 dek Alaya muveqqeti komandanliq edib Hemin il iyunun 5 den iyunun 7 dek muveqqeti olaraq Alay Mehkemesinin sedri 1905 ci il noyabrin 2 de ise yeniden Zabitler Cemiyyeti Mehkemesinin uzvu secildi O 1906 ci il yanvarin 9 dan 20 dek Muveqqeti Herbi Daire Mehkemesinin uzvu hemin il martin 27 den sentyabrin 29 dek Muveqqeti Herbi Daire Mehkemesinin ehtiyat uzvu Irevana mayin 6 dan 11 sentyabr 1907 ci ile qeder ise Tiflis Mehkemesinin uzvu kimi Baki seherinde ezamiyyetde olub O 1906 ci il fevralin 25 den 28 dek iyulun 18 den 20 dek iyulun 31 den avqustun 3 dek ve avqustun 19 dan 25 dek hemcinin 1907 ci il fevralin 11 den 20 dek Alaya muveqqeti komandanliq edib 23 may 1907 ci ilde ferqlendiyine gore ona polkovnik rutbesi verilir bu barede Rus elilleri qezetinde melumat derc edilib Xidmet siyahisinin Xidmeti isin 01 06 1908 ci il tarixli qeydine esase onun baresinde xidmeti cezaya ve ya tenbeh tetbiq edilmeyib o dasinmaz emlaka malik olmayib Texris olunmasi ve olumu Xanbaba Xan Qacar 1908 ci il iyunun 1 de aile veziyyetinde naraziliga gore herbi geyim ve teqaudle mukafatlandirilmaqla xidmetden azad edilmesi haqqinda erize ile muraciet edib ve 15 07 1908 ci il tarixinde herbi geyim ve 1488 rubl teqaud verilmekle ordudan texris edilib Xanbaba Xan Qacar 9 noyabr 1926 ci ilde Tiflisde vefat edib Tiflisde buraxilan Zarya Vostoka qezetinin 11 11 1926 ci il tarixli 1325 nomreli ve 12 11 1926 ci il tarixli 1326 nomreli buraxilislarinda sahzadenin vefati haqqinda bele xeber derc edilib bu yazida qardagoglu dedikde onun arvadinin qardasi oglu ve Mirze Feteli Axundovun nevesi Axundov nezerde tutulur Uzun suren agir xestelikden sonra Xanbaba xan Qacarin vafati barede derin huznle onun qohumlari dostlari tanislari habele merhumun ovladlari ve qardasoglusu Feteli Axundov xeberdar edilirler Onun nesinin Krilov kucesi ev 3 unvanindaki menzilden cixarilaraq Muselman qebiristanliginda torpaga tapsirilmasi noyabrin 12 de saat 12 de bas tutacaq SexsiyyetiMirze Feteli Axundov 18 may 1876 ci il tarixli mektubunda hind zerdustilerinin en meshur numayendelerinden biri Manekci Sahibe unvanladigi mektubunda kurekeni Xanbaba Xan Qacari yalniz musbet menada seciyyelendirerek yazir Qizimin eri bizim imperator ordumuzda xidmet edir O terbiyyeli tehsilli ve temiz cavanlarimizdandir O hec zaman gunah islere ve ya pis emellere yaxin bele durmaz Menim kimi o da caxir icmir ve hemise Tiflisde yasayir Men ona oz evimde bir nece otaqdan ibaret menzil ayirmisam Menim qizimla Babaxan xandan 2 nevem var Boyuyu oglandir Oun adi Menzur Mirzedir Onun 6 yasi var Kiciyi ise Meliksime adli qizdir Ailesi ve seceresiBirinci arvadi Azerbaycan yazicisi ve maarifcisi Mirze Feteli Axundovun boyuk qizi Zehra beyim 1849 1872 21 aprel 1866 ci ilde evlenibler Nikah sehadetnamesi Bakida Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin Elyazmalar Institutunda M F Axundov arxivi nde saxlanilir Oglu Mensur Mirze Qacar 1869 1931 Rusiya Imperator Ordusunun polkovniki Rus Yapon muharibesinin ve Birinci Dunya muharibesinin istirakcisi Mirze Feteli Axundovun kicik qizi Nise xanim Xanbaba Xan Qacarin ikinci heyat yoldasidir Ikinci arvadi Mirze Feteli Axundovun kicik qizi Nise xanim 1856 1924 Onlar Babaxan xanin birinci arvadi vefat etdikden sonra evlenibler tarixci ve edebiyyatsunas Vilayet Quliyevin verdiyi melumata gore Merze Feteli Axundov ikinci qizini da Babaxan xana o meqsedle ere verib ki onun birinci qizindan olan nevelerini basqa qadin terbiyye etmesin Oglu Xosrov mirze 1882 Rusiya Imperator Ordusunun polkovnik leytenanti ve sonra AXC ordusunun polkovniki Oglu Behmen mirze 1894 1927 Azerbaycan dovlet bankinin komissari Oz bacisi Meliksima xanimin qizi Zerintac Tagiyeva ile evli olub Qizi Meliksima xanim 1875 Zeynalabdin Tagiyevin oglu Sadix Tagiyevin arvadi olub Nevesi Zeynalabdin tagiyev 1907 1940 Ticaret palatasinin eksperti 18 10 1937 ci ilde hebs edilib 26 06 1940 ci ilde gullelenib Nevesi Zeyneb Tagiyeva Nevesi Zerintac Tagiyeva Baki seheri 1896 1940 oz dayisi Behmen mirze Qacarin arvadi Bu cutluyun bir oglu ve qizi olub her ikisi Okytyabr Inqilabindan sonra anasi ile Marsel seherinde yasayiblar Neticesi Hebib Adil mirze Qacar 1924 Marsel 2003 Bayon Ann Mari Terass ile evli olub 1927 2012 Kotucesi Annet Qacar 1953 Sant Kventin seheri Nebibesi Mark Perro 1979 cu ilde dogulub neftci muhendis Annetin birinci erinden olan ogludur Kay Xon Su adli cin esilli xanimla evlidir Nedidesi Remi Perro Nebibesi Alban Kod 1994 cu ilde dogulub Paris Ulma Ali Mektebinin mezunu tarixci politoloq Annetin ikinci erinden olan ogludur Nebibesi Delfin Kod 1989 cu ilde dogulub pediator hekim Annetin ikinci erinden olan qizi psixiator Mikol Lekin arvadidir Bordoseherinde yasayir Nedidesi Leoni leka 2018 ci ilde dogulub Kotucesi Daniel Qacar 1955 Sant Kventin Cenub Amerikada Neft sirketinin kecmis rehberli hazirda pensiyacidir Parisde yasayir avradi Mari Odil adli qadindir Nebibesi Elen Qacar Ispanyada huquq tehsili alib Boyuk Britaniyada yasayir Nebibesi Kler Qacar Borduda tehsil alib Parisde yasayir Nebibesi Odri Qacar Leonda sonra da Berlinde humanitar tehsil alib Neticesi Leyla xanim Qacar 1927 Marsel 2007 Tramble an Frans Vyetnamda doyusmus Fransa ordusunun elili Anre Koste ile aileli olub Qizi Mulki Caqam xanim 1878 Qizi Mahmenzar xanim 1880 1928 1962 ve 2009 cu iilerde derc edilmis M F Axundov barede xartireler kitabinin muellifi Qizi Aliye Soltan xanim 1889 1943 1938 ve 1962 ci illerde derc edilmis M F Axundov barede xartireler kitabinin muellifi Nevesi Kamil Hacibeylinski 1919 1973 Qizi Tuba xanim 1899 1983 Paris Iki defe erde olsa da gz evladlari olmayib Amma 1927 ci ilden sonra Zerintac Tagiyevanin ovladlarina terbiye verib Xanbaba Xan Qacarin ovladlari Mensur Mirze Qacar Behmen Mirze Qacar oglu Hebib Adil Mirze ile Meleksime xanim Aliye Soltan xanimMukafatlariOrdenleri Qilincli ve kamanli 3 cu dereceli Muqeddes Stanislav ordeni 1877 ci ilde 30 avqust 1879 qeyri xristianlar ucun turklerle munasibetlerde ferqlenmeye gore tesis edilmisdir 3 cu dereceli Muqeddes Anna ordeni ferqlenmeye gore 6 may 1889 2 ci dereceli Muqeddes Stanislav ordeni 4 iyun 1895 Yay ile 4 cu dereceli Muqeddes Vladimir ordeni zabit rutbelerinde 25 il xidmete gore 31 yanvar 1896 2 ci dereceli Dannenburq ordenli komandir xaci 45 ci Severski Draqun alayinin 200 illiyi munasibetile 9 iyul 1902 2 ci dereceli Muqeddes Anna ordeni 28 mart 1904 Medallar 1877 1878 ci iller Rusiya Turkiye muharibesinin xatiresine gumus medal Imperator III Aleksandrin hakimiyyetinin xatiresine gumus medal 25 noyabr 1896 Medeniyyetde sekil2012 ci ilde Mirze Feteli Axundova hesr olunmus Subhun sefiri bedii filmi cekilib burada Axundovun kurekeni Xan Baba Xan Qacar rolunu Azerbaycanin Emekdar Artisti 2018 ci ilden Azerbaycanin Xalq Artisti Memmedzayev ifa edib QeydlerSerhler MenbelerIsmailov 2009 Mirze Feteli ve Resid bey Axundzadeler muharibe obraz kimi 2017 29 iyul 23 Edebiyyat az Ismailov E E Francuzskie azerbajdzhancy potomki M F Ahundova i G Z Tagieva iz roda Kadzharov IRS Nasledie zhurnal 2020 104