Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xan hamamı — Nardaran qəsəbəsi ərazisində yerləşən XIV əsrə aid tarix memarlıq abidəsi. Abidənin inşaat kitabələrində onun 1388-ci ildə Xacə Zeynəddinin sifarişi ilə ustad Güştasf ibn Musa tərəfindən inşa edildiyi göstərilmişdir.
| Xan hamamı | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Bakı |
| Yerləşir | Nardaran |
| Aidiyyatı | Şirvanşahlar dövləti |
| Memar | Güştasf ibn Musa |
| Sifarişçi | Xacə Zeynəddin |
| Tikilmə tarixi | 1388 |
| Üslubu | Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi |
| İstinad nöm. | 135 |
 | |
Nardaran hamamının ümumi planlaşdırma xüsusiyyətləri və ayrı-ayrı otaqlarının planı XIV əsrə aid Kürdəxanı hamamı ilə bir çox ümumi xüsusiyyətlərə malikdir. Bu tip hamamların otaqları, Abşeronun, eləcə də ümumilikdə Azərbaycanın digər ərazilərində yayılmış hamam tikililərinin otaqlarının quruluşundan əsaslı şəkildə fərqlənir.
Tarixi
XIV əsrə aid memarlıq abidəsi olan Nardarandakı Xan hamamı iki inşaat kitabəsinə malikdir ki, onlardan birincisində binanın “790-cı ilin müqəddəs məhərrəm ayında (yanvar-fevral, 1388-ci il) ustad Güştasf ibn Musa tərəfindən inşa edil”məsi, ikincisində isə binanın “Xacə Zeynəddinin sifarişi ilə” tikilməsi qeyd edilir.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Nardaran hamamının ümumi planlaşdırma xüsusiyyətləri və ayrı-ayrı otaqlarının planı XIV əsrə aid ilə bir çox ümumi xüsusiyyətlərə malikdir. Bu tip hamamların otaqları, Abşeronun, eləcə də ümumilikdə Azərbaycanın digər ərazilərində yayılmış hamam tikililərinin otaqlarının quruluşundan əsaslı şəkildə fərqlənir. Bu tip hamamlarda səkkizguşəli formaya malik mərkəzi zal olmur və bütün otaqlar dördbucaqlı fomaya malikdir.
Hamam, saxsı borular vasitəsiylə isti və soyuq suyla təmin edilirdi. Suyun qızdırılması zamanı yaranan isti hava axını daş döşəmələrin altından keçən daş kanallara buraxılır və beləcə hamamın otaqları həm isidilir, həm də isti döşəmə ilə təmin edilirdi.
Hamamın günbəzlərinin mərkəzində saxlanılmış kiçik oyuq da günbəz formalı kiçik fənərlərlə tamamlanır. Bütöv daşdan yonulmuş bu fənərlər üzərində kiçik oyuqlar yaradılması ilə hamamın işıqla təmin edilməsi problemi həll edilmişdir. Bu cür fənərli günbəzləri İçərişəhərdəki Hacı Qayıb hamamı və Qasım bəy hamamında da müşahidə etmək mümkündür.
Abşeron hamamları adətən yarım-yeraltı formada inşa edilir, hamamı istidilməsi zamanı yandırılan məhsulların qalıqları isə yüz illər ərzində hamam binasının ətrafına tökülürdü. Nəticədə bir müddət sonra hamam binası gümbəzinə kimi yerin altında qalırdı. Hamam hovuzlarına su, tikilinin yaxınlığında yerləşən su quyularından qapalı kanallar vasitəsiylə gətirilir.
İstinadlar
- Cəbiyeva, Təranə. "Xəzərin layla çaldığı kənd" (səh.7). anl.az. Azərbaycan. 9 fevra l2011. 2019-09-13 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyul 2019.
- Известия Азерб. Арх. Комитета (выпуск I). Баку. 1925. 46.
- Щеблыкин, 1943. səh. 31
- Щеблыкин, 1943. səh. 32
Ədəbiyyat
- Щеблыкин, И.П. Памятники Азербайджанского зодчества эпохи Низами. Баку: Изд-во АзФАН. 1943.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xan hamami Nardaran qesebesi erazisinde yerlesen XIV esre aid tarix memarliq abidesi Abidenin insaat kitabelerinde onun 1388 ci ilde Xace Zeyneddinin sifarisi ile ustad Gustasf ibn Musa terefinden insa edildiyi gosterilmisdir Xan hamamiOlke AzerbaycanSeher BakiYerlesir NardaranAidiyyati Sirvansahlar dovletiMemar Gustasf ibn MusaSifarisci Xace ZeyneddinTikilme tarixi 1388Uslubu Sirvan Abseron memarliq mektebiAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 135Hamamin plani Nardaran hamaminin umumi planlasdirma xususiyyetleri ve ayri ayri otaqlarinin plani XIV esre aid Kurdexani hamami ile bir cox umumi xususiyyetlere malikdir Bu tip hamamlarin otaqlari Abseronun elece de umumilikde Azerbaycanin diger erazilerinde yayilmis hamam tikililerinin otaqlarinin qurulusundan esasli sekilde ferqlenir TarixiXIV esre aid memarliq abidesi olan Nardarandaki Xan hamami iki insaat kitabesine malikdir ki onlardan birincisinde binanin 790 ci ilin muqeddes meherrem ayinda yanvar fevral 1388 ci il ustad Gustasf ibn Musa terefinden insa edil mesi ikincisinde ise binanin Xace Zeyneddinin sifarisi ile tikilmesi qeyd edilir Memarliq xususiyyetleriNardaran hamaminin umumi planlasdirma xususiyyetleri ve ayri ayri otaqlarinin plani XIV esre aid ile bir cox umumi xususiyyetlere malikdir Bu tip hamamlarin otaqlari Abseronun elece de umumilikde Azerbaycanin diger erazilerinde yayilmis hamam tikililerinin otaqlarinin qurulusundan esasli sekilde ferqlenir Bu tip hamamlarda sekkizguseli formaya malik merkezi zal olmur ve butun otaqlar dordbucaqli fomaya malikdir Hamam saxsi borular vasitesiyle isti ve soyuq suyla temin edilirdi Suyun qizdirilmasi zamani yaranan isti hava axini das dosemelerin altindan kecen das kanallara buraxilir ve belece hamamin otaqlari hem isidilir hem de isti doseme ile temin edilirdi Hamamin gunbezlerinin merkezinde saxlanilmis kicik oyuq da gunbez formali kicik fenerlerle tamamlanir Butov dasdan yonulmus bu fenerler uzerinde kicik oyuqlar yaradilmasi ile hamamin isiqla temin edilmesi problemi hell edilmisdir Bu cur fenerli gunbezleri Iceriseherdeki Haci Qayib hamami ve Qasim bey hamaminda da musahide etmek mumkundur Abseron hamamlari adeten yarim yeralti formada insa edilir hamami istidilmesi zamani yandirilan mehsullarin qaliqlari ise yuz iller erzinde hamam binasinin etrafina tokulurdu Neticede bir muddet sonra hamam binasi gumbezine kimi yerin altinda qalirdi Hamam hovuzlarina su tikilinin yaxinliginda yerlesen su quyularindan qapali kanallar vasitesiyle getirilir IstinadlarCebiyeva Terane Xezerin layla caldigi kend seh 7 anl az Azerbaycan 9 fevra l2011 2019 09 13 tarixinde Istifade tarixi 9 iyul 2019 Izvestiya Azerb Arh Komiteta vypusk I Baku 1925 46 Sheblykin 1943 seh 31 Sheblykin 1943 seh 32EdebiyyatSheblykin I P Pamyatniki Azerbajdzhanskogo zodchestva epohi Nizami Baku Izd vo AzFAN 1943