Qasım bəy hamamı — İçərişəhərdə yerləşən və XVIII əsrin sonu-XIX əsrin əvvəllərinə aid olan tarix-memarlıq abidəsi. Qasımbəy hamamı yarımyeraltı tipli hamamlar qrupuna aiddir. Bakı qalasının Salyan qapısı yaxınlığında yerləşən Qasım bəy hamamı xalq arasında həm də "Şirin hamam" adıyla tanınmışdır.
Qasım bəy hamamı | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Bakı |
Yerləşir | İçərişəhər, V.Məmmədov küçəsi, 4 |
Aidiyyatı | İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu |
Tikilmə tarixi | XVIII-XIX əsrlər |
Üslubu | Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi |
Rəsmi adı: Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower | |
Tipi | Mədəni |
Kriteriya | vi |
Təyin edilib | 2000 |
İstinad nöm. | 958 |
Dövlət | Azərbaycan |
Region | Avropa və Şimali Amerika |
İstinad nöm. | 83 |
Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
Kateqoriya | Memarlıq abidələri |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Hamamın xarici görünüşü çox da hündür olmayan yerüstü tikili üzərində yerləşmiş günbəzlərdən ibarətdir. Tikilinin memarlıq həlli, hamamların inşasında istifadə edilən ümumi təşkilat prinsipindən irəli gəlir. Soyunma və sabunlanma otaqları bir-birinə bitişik olmaqla, kiçik künc hücrələri vasitəsilə əlaqələndirilmişdir. Bununla yanaşı, dəhliz də hər iki künc hücrəsinin vahid məkanda birləşdirilməsi ilə yaradılmışdır.
Tarixi
Hamam XVIII əsrin sonu-XIX əsrin əvvəllərində inşa edilmişdir. Bakı qalasının Salyan qapısı yaxınlığında yerləşən Qasım bəy hamamı xalq arasında həm də "Şirin hamam" adıyla tanınmışdır. Bu ad onunla əlaqəlidir ki, hamama gələn qonaqlara çayla yanaşı müxtəlif şirniyyatlar da təklif edilirdi.
1970-ci ilin sоnlаrındа hamamda bəpa işləri аpаrılmış və bundan sonra abidə "Yаşıl aptek" (rus. Зелёная аптека) kimi fəaliyyət göstərməyə başlamışdır.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Hamamın xarici görünüşü çox da hündür olmayan yerüstü tikili üzərində yerləşmiş günbəzlərdən ibarətdir. Tikilinin memarlıq həlli, hamamların inşasında istifadə edilən ümumi təşkilat prinsipindən irəli gəlir. Soyunma və sabunlanma otaqları bir-birinə bitişik olmaqla, kiçik künc hücrələri vasitəsilə əlaqələndirilmişdir. Bununla yanaşı, dəhliz də hər iki künc hücrəsinin vahid məkanda birləşdirilməsi ilə yaradılmışdır.
Hamamın hər iki hissəsində xaç planı ifadəli forma almışdır. Hər iki hissənin mərkəzi zalı küncləri kəsilmiş kvadrat formasına malikdir. Bu zallarda künc hücrələrinə aparan qapılar yerləşir. Hər iki hissədə mərkəzi zalın perimetri boyunca su kanalları inşa edilmişdir.
Hamama giriş geniş vestibül vasitəsiylə həyata keçirilir. Küçə və hamam döşəməsi arasındakə əhəmiyyətli fərqə görə vestibüldə uzun pilləkən quraşdırılmış və onlar vestibülü bir növ pilləkən hücrəsinə çevirmişdir. Vestibüldən soyunma otağına keçid, küçə tərəfdə yerləşən künc hücrəsi vasitəsiylə həyata keçirilir.
Sabunlanma hissəsi də soyunma hissəsi ilə oxşar plana malikdir. Sabunlanma otağındakı künc hücələrindən biri massaj, digəri isə fərdi yuyunma üçün nəzərdə tutulmuşdur.
İstinadlar
- Бретаницкий, Л. С. Зодчество Азербайджана XII-XV вв. и его место в архитектуре Переднего Востока (Главная редакция восточной литературы.). Москва: Наука. 1966. səh. 556.
- Саламзаде, 1964. səh. 76
- Саламзаде, 1964. səh. 77
Ədəbiyyat
- Саламзаде, А. В. Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. Баку: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1964.
Xarici keçidlər
- (az.). icherisheher.gov.az. 2017-01-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-29.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Qasimbey deqiqlesdirme Qasim bey hamami Iceriseherde yerlesen ve XVIII esrin sonu XIX esrin evvellerine aid olan tarix memarliq abidesi Qasimbey hamami yarimyeralti tipli hamamlar qrupuna aiddir Baki qalasinin Salyan qapisi yaxinliginda yerlesen Qasim bey hamami xalq arasinda hem de Sirin hamam adiyla taninmisdir Qasim bey hamami40 21 49 sm e 49 50 03 s u Olke AzerbaycanSeher BakiYerlesir Iceriseher V Memmedov kucesi 4Aidiyyati Iceriseher Dovlet Tarix Memarliq QoruguTikilme tarixi XVIII XIX esrlerUslubu Sirvan Abseron memarliq mektebiUNESCO Umumdunya IrsiResmi adi Walled City of Baku with the Shirvanshah s Palace and Maiden TowerTipiMedeniKriteriyaviTeyin edilib2000Istinad nom 958DovletAzerbaycanRegionAvropa ve Simali AmerikaAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 83EhemiyyetiOlke ehemiyyetliKateqoriyaMemarliq abideleri Vikianbarda elaqeli mediafayllar Hamamin xarici gorunusu cox da hundur olmayan yerustu tikili uzerinde yerlesmis gunbezlerden ibaretdir Tikilinin memarliq helli hamamlarin insasinda istifade edilen umumi teskilat prinsipinden ireli gelir Soyunma ve sabunlanma otaqlari bir birine bitisik olmaqla kicik kunc hucreleri vasitesile elaqelendirilmisdir Bununla yanasi dehliz de her iki kunc hucresinin vahid mekanda birlesdirilmesi ile yaradilmisdir TarixiHamam XVIII esrin sonu XIX esrin evvellerinde insa edilmisdir Baki qalasinin Salyan qapisi yaxinliginda yerlesen Qasim bey hamami xalq arasinda hem de Sirin hamam adiyla taninmisdir Bu ad onunla elaqelidir ki hamama gelen qonaqlara cayla yanasi muxtelif sirniyyatlar da teklif edilirdi 1970 ci ilin sonlarinda hamamda bepa isleri aparilmis ve bundan sonra abide Yasil aptek rus Zelyonaya apteka kimi fealiyyet gostermeye baslamisdir Memarliq xususiyyetleriHamamin gunbezleri Hamamin xarici gorunusu cox da hundur olmayan yerustu tikili uzerinde yerlesmis gunbezlerden ibaretdir Tikilinin memarliq helli hamamlarin insasinda istifade edilen umumi teskilat prinsipinden ireli gelir Soyunma ve sabunlanma otaqlari bir birine bitisik olmaqla kicik kunc hucreleri vasitesile elaqelendirilmisdir Bununla yanasi dehliz de her iki kunc hucresinin vahid mekanda birlesdirilmesi ile yaradilmisdir Hamam 2019 cu ilde Hamamin her iki hissesinde xac plani ifadeli forma almisdir Her iki hissenin merkezi zali kuncleri kesilmis kvadrat formasina malikdir Bu zallarda kunc hucrelerine aparan qapilar yerlesir Her iki hissede merkezi zalin perimetri boyunca su kanallari insa edilmisdir Hamama giris genis vestibul vasitesiyle heyata kecirilir Kuce ve hamam dosemesi arasindake ehemiyyetli ferqe gore vestibulde uzun pilleken qurasdirilmis ve onlar vestibulu bir nov pilleken hucresine cevirmisdir Vestibulden soyunma otagina kecid kuce terefde yerlesen kunc hucresi vasitesiyle heyata kecirilir Sabunlanma hissesi de soyunma hissesi ile oxsar plana malikdir Sabunlanma otagindaki kunc hucelerinden biri massaj digeri ise ferdi yuyunma ucun nezerde tutulmusdur IstinadlarBretanickij L S Zodchestvo Azerbajdzhana XII XV vv i ego mesto v arhitekture Perednego Vostoka Glavnaya redakciya vostochnoj literatury Moskva Nauka 1966 seh 556 Salamzade 1964 seh 76 Salamzade 1964 seh 77EdebiyyatSalamzade A V Arhitektura Azerbajdana XVI XIX vv Baku Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1964 Xarici kecidler az icherisheher gov az 2017 01 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 09 29