Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xalid Dudayeviç Oşayev (çeç. Ошаев, Халид Дудаевич ; 20 dekabr 1897 (1 yanvar 1898), Terek vilayəti – 12 dekabr 1977 və ya 3 sentyabr 1977) — Çeçen yazıçısı, alimi və dramaturqu.
| Xalid Dudayeviç Oşayev | |
|---|---|
| çeç. Ошаев, Халид Дудаевич | |
 | |
| Doğum tarixi | 20 dekabr 1897 (1 yanvar 1898) |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 12 dekabr 1977 (79 yaşında) və ya 3 sentyabr 1977(79 yaşında) |
| Milliyyəti | çeçen |
| Fəaliyyəti | yazıçı, dramaturq |
| Fəaliyyət illəri | 1926-1968 |
| Əsərlərinin dili | rus |
| İstiqamət | sosrealizm |
| Üzvlüyü |
|
Həyatı
Xalid Oşayev 1897-ci ildə Vozdvijenskaya qəsəbəsində (indi mövcud deyil, müasir Çeçenistan ərazisində yerləşirdi) işçi ailəsində anadan olub. 1916-cı ildə Qroznı real məktəbini bitirmiş, sonra Petroqradda Meşəçilik İnstitutunda oxumuşdur. 1921–1922-ci illərdə Çeçen İnqilab Komitəsinə rəhbərlik edib. Sonra Vladiqafqazdakı Dağ Pedaqoji İnstitutunun direktoru oldu. 1925–1930-cu illərdə Oşayev Çeçenistanda vilayət xalq maarif şöbəsinin müdiri olmuşdu.
Xalid Oşayevin ilk əsərləri 1926-cı ildə nəşr edilmişdir. Oşayev Rusiyada vətəndaş müharibəsindən bəhs edən "Odlu illər" ("Alun Şeraş") adlı dörd kitabda romanın müəllifidir. O, həm də qan davasına qarşı mübarizədən bəhs edən "Vendettanın ölümü" hekayəsinin həmmüəlliflərindən biridir. Oşayevin "Aslanbek Şeripov" (Vətəndaş Müharibəsi haqqında), "Gənə", "Mübarizə davam edir", "Selasat", "İki Zaybull", "Kim günahkardır", "Bir əlində iki qarpız", "Zulay" pyesləri tamaşaçılar arasında populyardır. Bədii əsərlərlə yanaşı, Oşayev çeçen folkloruna dair bir sıra elmi məqalələr yazmışdır.
X. Oşayev ədəbi yaradıcılıqla yanaşı elmi axtarışlarla da məşğul olub. Belə ki, o Brest qalasının müdafiəsində iştirak etmiş həmyerlilərinin axtarışı və şəxsiyyətinin müəyyən edilməsi üzrə məsuliyyətli işlə məşğul olmuşdur. Oşayev Brest müdafiəsində iştirak etmiş çeçenlər haqqında 1968-ci ildə nəşr olunmuş "Brest od yumruğudur" bədii və sənədli hekayəsini yazmışdır. Xalid Oşayevin bu əsəri 1990-cı ildə yenidən nəşr edilmişdir.
1925-ci ildə Oşayev latın qrafikası əsasında çeçen əlifbası tərtib etmişdir. 1937-ci ildə Oşayev həbs olunana qədər bu əlifbadan istifadə edildi. 1925-ci ildə Oşayevin təşəbbüsü ilə Çeçen-İnquş respublika diyarşünaslıq muzeyi yaradıldı. 1931-ci ildə Oşayev Çeçen-İnquş Elmi-Tədqiqat Tarix, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun yaradılması təşəbbüsü ilə çıxış etdi və onun ilk rəhbəri oldu.
Əsərləri
- Alovlu İllər: Tarixi Roman. Çeçen Ədəbiyyatı Kitabxanası. 3 (Çeçen Ədəbiyyatına Dəstək Fondu). 2009. ISBN .
- Çeçen-İnquş alayı haqqında bir söz: sənədli və bədii əsərlər toplusu. El-FA. 2004.
- Alovlu İllər: Tarixi Roman. Çeçen Ədəbiyyatı Kitabxanası. 1988.
- Alovlu İllər: Tarixi Roman. Çeçen Ədəbiyyatı Kitabxanası. 1970.
İstinadlar
- Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
- Ошаев, 2001
Ədəbiyyat
- Муса Гешаев. Знаменитые чеченцы. 1 (2000 nüs.). Гр.: Седа. 1999. 396–431.
- Майрбек Ошаев. О Халиде Дудаевиче Ошаеве // Вестник «Лам». № 6. — 2001. avqust.
Xarici keçidlər
- Чентиева М. Д. Ошаев // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — М. : Советская энциклопедия, 1962–1978.
- Ошаев Халид Дудаевич / М. Б. Гешаев // Океанариум — Оясио. — М. : Большая российская энциклопедия, 2014. — С. 753. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004–2017, т. 24). — .
- К переписке Хаджи-Мурата Мугуева и Халида Ошаева
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xalid Dudayevic Osayev cec Oshaev Halid Dudaevich 20 dekabr 1897 1 yanvar 1898 Terek vilayeti 12 dekabr 1977 ve ya 3 sentyabr 1977 Cecen yazicisi alimi ve dramaturqu Xalid Dudayevic Osayevcec Oshaev Halid DudaevichDogum tarixi 20 dekabr 1897 1 yanvar 1898 Dogum yeri Terek vilayeti Rusiya imperiyasiVefat tarixi 12 dekabr 1977 1977 12 12 79 yasinda ve ya 3 sentyabr 1977 1977 09 03 79 yasinda Milliyyeti cecenFealiyyeti yazici dramaturqFealiyyet illeri 1926 1968Eserlerinin dili rusIstiqamet sosrealizmUzvluyu SSRI Yazicilar Ittifaqi 1959 HeyatiXalid Osayev 1897 ci ilde Vozdvijenskaya qesebesinde indi movcud deyil muasir Cecenistan erazisinde yerlesirdi isci ailesinde anadan olub 1916 ci ilde Qrozni real mektebini bitirmis sonra Petroqradda Mesecilik Institutunda oxumusdur 1921 1922 ci illerde Cecen Inqilab Komitesine rehberlik edib Sonra Vladiqafqazdaki Dag Pedaqoji Institutunun direktoru oldu 1925 1930 cu illerde Osayev Cecenistanda vilayet xalq maarif sobesinin mudiri olmusdu Xalid Osayevin ilk eserleri 1926 ci ilde nesr edilmisdir Osayev Rusiyada vetendas muharibesinden behs eden Odlu iller Alun Seras adli dord kitabda romanin muellifidir O hem de qan davasina qarsi mubarizeden behs eden Vendettanin olumu hekayesinin hemmuelliflerinden biridir Osayevin Aslanbek Seripov Vetendas Muharibesi haqqinda Gene Mubarize davam edir Selasat Iki Zaybull Kim gunahkardir Bir elinde iki qarpiz Zulay pyesleri tamasacilar arasinda populyardir Bedii eserlerle yanasi Osayev cecen folkloruna dair bir sira elmi meqaleler yazmisdir X Osayev edebi yaradiciliqla yanasi elmi axtarislarla da mesgul olub Bele ki o Brest qalasinin mudafiesinde istirak etmis hemyerlilerinin axtarisi ve sexsiyyetinin mueyyen edilmesi uzre mesuliyyetli isle mesgul olmusdur Osayev Brest mudafiesinde istirak etmis cecenler haqqinda 1968 ci ilde nesr olunmus Brest od yumrugudur bedii ve senedli hekayesini yazmisdir Xalid Osayevin bu eseri 1990 ci ilde yeniden nesr edilmisdir 1925 ci ilde Osayev latin qrafikasi esasinda cecen elifbasi tertib etmisdir 1937 ci ilde Osayev hebs olunana qeder bu elifbadan istifade edildi 1925 ci ilde Osayevin tesebbusu ile Cecen Inqus respublika diyarsunasliq muzeyi yaradildi 1931 ci ilde Osayev Cecen Inqus Elmi Tedqiqat Tarix Dil ve Edebiyyat Institutunun yaradilmasi tesebbusu ile cixis etdi ve onun ilk rehberi oldu EserleriAlovlu Iller Tarixi Roman Cecen Edebiyyati Kitabxanasi 3 Cecen Edebiyyatina Destek Fondu 2009 ISBN 5918210024 Cecen Inqus alayi haqqinda bir soz senedli ve bedii eserler toplusu El FA 2004 Alovlu Iller Tarixi Roman Cecen Edebiyyati Kitabxanasi 1988 Alovlu Iller Tarixi Roman Cecen Edebiyyati Kitabxanasi 1970 IstinadlarLibrary of Congress Authorities ing Library of Congress Oshaev 2001EdebiyyatMusa Geshaev Znamenitye chechency 1 2000 nus Gr Seda 1999 396 431 Majrbek Oshaev O Halide Dudaeviche Oshaeve Vestnik Lam 6 2001 avqust Xarici kecidlerChentieva M D Oshaev Kratkaya literaturnaya enciklopediya Gl red A A Surkov M Sovetskaya enciklopediya 1962 1978 Oshaev Halid Dudaevich M B Geshaev Okeanarium Oyasio M Bolshaya rossijskaya enciklopediya 2014 S 753 Bolshaya rossijskaya enciklopediya v 35 t gl red Yu S Osipov 2004 2017 t 24 ISBN 978 5 85270 361 3 K perepiske Hadzhi Murata Mugueva i Halida Oshaeva