Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Voyevodina (serb. Војводина / Vojvodina, mac. Vajdaság, slovak. Vojvodina, rum. Voivodina, rusin. Войводина, xorv. Vojvodina) — Serbiya ərazisində yerləşən muxtar vilayət. Dunay çayının Serbiya ərazisindəki yuxarı axarlarda, Ortadunay düzənliyinin cənubunda yerləşir. Vilayətin ümumi sahəsi 21 532 km², 2011-ci il məlumatına görə isə əhalisi — 1 931 809 nəfər təşkil edir. Əhalisi Serbiyanın ümumi əhalisinin 26,9 % təşkil edir. Voyevodina ərazisində ümumilikdə 26 xalqın nümayəndəsi yaşayır və 8 dil rəsmi dil kimi işlənir. Şimalda Macarıstan, qərbdə Xorvatiya, cənub-qərbdə Serbiya, şərqdə Rumıniya ilə sərhədə malikdir. Cənubdan Serbiyanın Belqrad və Mərkəzi Serbiya dairələri ilə sərhədlənir. Sava və Dunay çayları hövzəsində yerləşir. İnzibati mərkəzi şəhəridir. Digər iri şəhərləri — , və .
| Muxtar vilayət | |||||
| Voyevodina | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Vajdaság Autonóm Tartomány | |||||
| |||||
|
| |||||
| Ölkə | |||||
| İnzibati mərkəz | Novi Sad[d] | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 28 sentyabr 1990 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Hündürlük | 99 m | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| ISO kodu | RS-VO | ||||
| İnternet domeni | .срб, .rs | ||||
| Avtomobil nömrəsi | SRB | ||||
 | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Coğrafiya
Ortadunay düzənliyi burada 70–250 metr arasıda dəyişir. Cənub-qərbdə Fruşka-Qora (539 m), cənub-şərqdə Cənub Karpat (641 m) ən hündürlük nöqtələrdir. İqlimi kontinentaldır. Orta temperatur iyulda 22–24 °C, yanvarda −1,2; 2,6 °C təşkil edir. Orta illik yağıntı 550–750 mm-dir. İri çayları: Dunay, , Taşim. Qara torpaq ərazilərə sahibdir. Kənd təsərrüfatının əkinçilik, maldarlıq və üzümçülük geniş yayılmışdır
Tarixi
VI əsrdə əraziyə qədim slaviyanlar ayaq basırlar. IX əsrdə əraziyə Macarlar ayaq basır, Macar krallığı.
Ərazi 1521–1718 illər ərzində Osmanlı imperiyasının tərkibinə daxil olur. 1699–1918 illər isə Habsburqlar monarxiyasının tərkibi olur.
1918-ci ildə ərazi Serb krallığının tərkibinə keçir. Sonradan isə Yuqoslaviya krallığı adlanır. Bölgədə mərkəzi Novi-Sad olan vilayət təşkil edilir.
İkinci dünya müharibəsi dönəmində isə ərazi Macarıstan krallığının tərkibinə və Azad Xorvat dövlətinin tərkibinə keçir. Oktyabr 1944 ildə sovet ordusu Voyevodinaya daxil olur. 31 iyulda Serbiya Sosialist Respublikasının tərkibində Voyevodina Muxtar diyar statusu alır.
1963-cü ildə muxtariyyətin adı Voyevodina Sosialist Muxtar Diyarı olaraq dəyişdirilir. Yuqoslaviyanın dağılmasından sonra Baçka-Palanka şəhərində 4 oktyabr 1988-ci ildə Voyevodina rəhbərliyini istehfaya səsləyir. Növbəti gün isə Slobadan Miloşeviç milli azlıqları muxtar vilayyətdən qovur. Kosovonun bir tərəfli şəkildə müstəqilliyini elan etməsindən sonra Voyevodina Serbiya ərazisində yeganə muxtariyyətdir.
2011-ci ildə muxtariyyətin səlahiyyətləri artırılır: muxtariyyət hökumətini qura, bank yarada və müstəqil vergi budcəsini təşkil edə bilər.
Xalqları
Diyarda ümumilikdə 1 931 809 nəfər (2011) yaşayır.
Diyarda yaşayan xalqlar (2011):
- Serblər — 1 289 635 nəf. (66,76 %);
- Macarlar — 251 136 nəf. (13,00 %);
- Slovaklar — 50 321 nəf. (2,60 %);
- Xorvatlar — 47 033 nəf. (2,43 %);
- Qaraçılar — 42 391 nəf. (2,19 %);
- Rumınlar — 25 410 nəf. (1,32 %);
- Monteneqrolular — 22 141 nəf. (1,15 %);
- — 16 469 nəf. (0,85 %);
- Rusinlər — 13 928 nəf. (0,72 %);
- — 12 176 nəf. (0,63 %);
- Makedonlar — 10 392 nəf. (0,54 %);
- Ukraynalılar — 4202 nəf. (0,22 %);
- Müsəlmanlar — 3360 nəf. (0,17 %);
- — 3272 nəf. (0,17 %);
- Albanlar — 2251 nəf. (0,12 %);
- Slovenlər — 1815 nəf. (0,09 %);
- Bolqarlar — 1489 nəf. (0,08 %);
- — 1179 nəf. (0,06 %);
- Ruslar — 1173 nəf. (0,06 %) və digərləri.
Macarlar, xorvatlar və slovenlər bölgədə getdikcə azalırlar. 1948-ci ildə Voyevodinada 1641,0 min. nəfər yaşayırdı. Əhalinin milli tərkibi: 841,2 min. serb, 428,9 min. macar, 134,2 min. xorvat, 30,6 min. qaradağlı, 9,1 min. makedon, 7,2 min. sloven, 0,5 min. alban.
2002-ci ilə olan dini tərkib: 69% pravoslav, 19% — katolik, 3,5% — protestant.
Dilləri
Vilayətin rəsmi dili serb dilidir. 2002-ci ildən rəsmi dilə bərabər olaraq beş dil daxildir: Macar dili, Slovak dili, Xorvat dili, Rumın dili və Rusin dili. Üstəlik əhalisi 15 % olan xalqların dili rəsmi status alır. Nəticədə macar dili 30, slovak dili 13, rumın dili 8, xorvat 3, çex dili isə 1 rayonda rəsmi dildir. Üstəlik Ukrayna dili belə rəsmi status almışdır.
Tanınmış şəxsləri
- — müğənni, hazırda Macarıstanda yaşayır, ölkəni Avroviziya mahnı müsaqibəsində 2007-ci ildə təmsil etmişdir.
- — bəstəkar.
- — musiqiçi, müğənni.
- — Yuqoslav tennisçi.
- — (1931–2008) yəhudi yazıçı, jurnalist və siyasətçi, Şinuy partiyasının üzvü.
- İonel Petroviç — rumın əsilli fransalı bəstəkar.
Həmçinin bax
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- ISO 3166-2 Newsletter I-8. Beynəlxalq standartlaşdırma təşkilatı, 2007. S. 29.
- 2022 Serbia Census.
- Митревска Я., Сельцер Д.Г. Дезинтеграционные процессы в СФРЮ и Социалистическая Республика Македония (1985–1991 гг.) // Вестник Тамбовского университета. Серия: Гуманитарные науки. — 2012. — № 2 (106). — С. 326
- Кудряшова Е.С. Интегрирование Сербии в Евросоюз и российско-сербские отношения // Ежегодник Института международных исследований Московского государственного института международных отношений (Университета) Министерства иностранных дел Российской Федерации. — 2014. — № 3–4 (9). — С. 68
- "Serbiya əhalisi (2011)". 2017-03-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-05-21.
- Буквич Р. Региональная проблема социалистической Югославии в 1945–1991 гг. // Вестник Мордовского университета. — 2014. — № 3. — С. 132
- Катунин Д.А. Статус языков в современном сербском законодательстве как реализация языковой политики государства // Вестник Томского государственного университета. Философия. Социология. Политология. — 2008. — № 2. — С. 145
- Катунин Д.А. Статус языков в современном сербском законодательстве как реализация языковой политики государства // Вестник Томского государственного университета. Философия. Социология. Политология. — 2008. — № 2. — С. 149
- Катунин Д.А. Статус языков в современном сербском законодательстве как реализация языковой политики государства // Вестник Томского государственного университета. Философия. Социология. Политология. — 2008. — № 2. — С. 151–152
- . 2011-09-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-21.
Mənbə
- Serbija.info 2008-05-08 at the Wayback Machine
- Atlas of Vojvodina (Wikimedia Commons)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Voyevodina serb Voјvodina Vojvodina mac Vajdasag slovak Vojvodina rum Voivodina rusin Vojvodina xorv Vojvodina Serbiya erazisinde yerlesen muxtar vilayet Dunay cayinin Serbiya erazisindeki yuxari axarlarda Ortadunay duzenliyinin cenubunda yerlesir Vilayetin umumi sahesi 21 532 km 2011 ci il melumatina gore ise ehalisi 1 931 809 nefer teskil edir Ehalisi Serbiyanin umumi ehalisinin 26 9 teskil edir Voyevodina erazisinde umumilikde 26 xalqin numayendesi yasayir ve 8 dil resmi dil kimi islenir Simalda Macaristan qerbde Xorvatiya cenub qerbde Serbiya serqde Ruminiya ile serhede malikdir Cenubdan Serbiyanin Belqrad ve Merkezi Serbiya daireleri ile serhedlenir Sava ve Dunay caylari hovzesinde yerlesir Inzibati merkezi seheridir Diger iri seherleri ve Muxtar vilayetVoyevodinaVajdasag Autonom TartomanyBayraq Gerb45 15 sm e 19 51 s u Olke SerbiyaInzibati merkez Novi Sad d Tarixi ve cografiyasiYaradilib 28 sentyabr 1990Sahesi 21 507 3 km Hundurluk 99 mEhalisiEhalisi 1 740 230 nef 2022 Reqemsal identifikatorlarISO kodu RS VOInternet domeni srb rsAvtomobil nomresi SRB Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyaOrtadunay duzenliyi burada 70 250 metr arasida deyisir Cenub qerbde Fruska Qora 539 m cenub serqde Cenub Karpat 641 m en hundurluk noqtelerdir Iqlimi kontinentaldir Orta temperatur iyulda 22 24 C yanvarda 1 2 2 6 C teskil edir Orta illik yaginti 550 750 mm dir Iri caylari Dunay Tasim Qara torpaq erazilere sahibdir Kend teserrufatinin ekincilik maldarliq ve uzumculuk genis yayilmisdirTarixiVI esrde eraziye qedim slaviyanlar ayaq basirlar IX esrde eraziye Macarlar ayaq basir Macar kralligi Erazi 1521 1718 iller erzinde Osmanli imperiyasinin terkibine daxil olur 1699 1918 iller ise Habsburqlar monarxiyasinin terkibi olur 1918 ci ilde erazi Serb kralliginin terkibine kecir Sonradan ise Yuqoslaviya kralligi adlanir Bolgede merkezi Novi Sad olan vilayet teskil edilir Ikinci dunya muharibesi doneminde ise erazi Macaristan kralliginin terkibine ve Azad Xorvat dovletinin terkibine kecir Oktyabr 1944 ilde sovet ordusu Voyevodinaya daxil olur 31 iyulda Serbiya Sosialist Respublikasinin terkibinde Voyevodina Muxtar diyar statusu alir 1963 cu ilde muxtariyyetin adi Voyevodina Sosialist Muxtar Diyari olaraq deyisdirilir Yuqoslaviyanin dagilmasindan sonra Backa Palanka seherinde 4 oktyabr 1988 ci ilde Voyevodina rehberliyini istehfaya sesleyir Novbeti gun ise Slobadan Milosevic milli azliqlari muxtar vilayyetden qovur Kosovonun bir terefli sekilde musteqilliyini elan etmesinden sonra Voyevodina Serbiya erazisinde yegane muxtariyyetdir 2011 ci ilde muxtariyyetin selahiyyetleri artirilir muxtariyyet hokumetini qura bank yarada ve musteqil vergi budcesini teskil ede biler XalqlariVoyevodina xalqlari 2002 Voyevodina dilleri 2002 Diyarda umumilikde 1 931 809 nefer 2011 yasayir Diyarda yasayan xalqlar 2011 Serbler 1 289 635 nef 66 76 Macarlar 251 136 nef 13 00 Slovaklar 50 321 nef 2 60 Xorvatlar 47 033 nef 2 43 Qaracilar 42 391 nef 2 19 Ruminlar 25 410 nef 1 32 Monteneqrolular 22 141 nef 1 15 16 469 nef 0 85 Rusinler 13 928 nef 0 72 12 176 nef 0 63 Makedonlar 10 392 nef 0 54 Ukraynalilar 4202 nef 0 22 Muselmanlar 3360 nef 0 17 3272 nef 0 17 Albanlar 2251 nef 0 12 Slovenler 1815 nef 0 09 Bolqarlar 1489 nef 0 08 1179 nef 0 06 Ruslar 1173 nef 0 06 ve digerleri Macarlar xorvatlar ve slovenler bolgede getdikce azalirlar 1948 ci ilde Voyevodinada 1641 0 min nefer yasayirdi Ehalinin milli terkibi 841 2 min serb 428 9 min macar 134 2 min xorvat 30 6 min qaradagli 9 1 min makedon 7 2 min sloven 0 5 min alban 2002 ci ile olan dini terkib 69 pravoslav 19 katolik 3 5 protestant DilleriVilayetin resmi dili serb dilidir 2002 ci ilden resmi dile beraber olaraq bes dil daxildir Macar dili Slovak dili Xorvat dili Rumin dili ve Rusin dili Ustelik ehalisi 15 olan xalqlarin dili resmi status alir Neticede macar dili 30 slovak dili 13 rumin dili 8 xorvat 3 cex dili ise 1 rayonda resmi dildir Ustelik Ukrayna dili bele resmi status almisdir Taninmis sexsleri mugenni hazirda Macaristanda yasayir olkeni Avroviziya mahni musaqibesinde 2007 ci ilde temsil etmisdir bestekar musiqici mugenni Yuqoslav tennisci 1931 2008 yehudi yazici jurnalist ve siyasetci Sinuy partiyasinin uzvu Ionel Petrovic rumin esilli fransali bestekar Hemcinin baxVoyevodina bayragiIstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir ISO 3166 2 Newsletter I 8 Beynelxalq standartlasdirma teskilati 2007 S 29 2022 Serbia Census Mitrevska Ya Selcer D G Dezintegracionnye processy v SFRYu i Socialisticheskaya Respublika Makedoniya 1985 1991 gg Vestnik Tambovskogo universiteta Seriya Gumanitarnye nauki 2012 2 106 S 326 Kudryashova E S Integrirovanie Serbii v Evrosoyuz i rossijsko serbskie otnosheniya Ezhegodnik Instituta mezhdunarodnyh issledovanij Moskovskogo gosudarstvennogo instituta mezhdunarodnyh otnoshenij Universiteta Ministerstva inostrannyh del Rossijskoj Federacii 2014 3 4 9 S 68 Serbiya ehalisi 2011 2017 03 19 tarixinde Istifade tarixi 2016 05 21 Bukvich R Regionalnaya problema socialisticheskoj Yugoslavii v 1945 1991 gg Vestnik Mordovskogo universiteta 2014 3 S 132 Katunin D A Status yazykov v sovremennom serbskom zakonodatelstve kak realizaciya yazykovoj politiki gosudarstva Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta Filosofiya Sociologiya Politologiya 2008 2 S 145 Katunin D A Status yazykov v sovremennom serbskom zakonodatelstve kak realizaciya yazykovoj politiki gosudarstva Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta Filosofiya Sociologiya Politologiya 2008 2 S 149 Katunin D A Status yazykov v sovremennom serbskom zakonodatelstve kak realizaciya yazykovoj politiki gosudarstva Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta Filosofiya Sociologiya Politologiya 2008 2 S 151 152 2011 09 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 05 21 MenbeSerbija info 2008 05 08 at the Wayback Machine Atlas of Vojvodina Wikimedia Commons