Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vladislav zalı (çex. Vladislavský sál) — Praqa qəsrinin mərkəzində yerləşən orta əsr Köhnə Kral sarayının ən böyük mərasim otağıdır. O hakimiyyəti dövründə inşa edilmiş və daha sonralar onun şərəfinə adlandırılmışdı. Memar Benedikt Reyd Çexiyada yaranmış üslubunun aparıcı nümayəndələrindən biri idi. Keçmişdə bura Çexiya hökmdarlarının tacqoyma yeri kimi istifadə edilirdi. Bundan başqa burada hətta atlı cəngavər yarışları da keçirilirdi. Günümüzdə Vladislav zalı Parlamentin rəsmi iclaslarının, eləcə də bir sıra bayramların keçirilməsi üçün istifadə olunur.
| Vladislav zalı | |
|---|---|
| Vladislavský sál | |
 | |
 | |
| Ölkə |  Çexiya |
| Şəhər |  Praqa |
| Yerləşir | Praqa qəsri |
| Memar | Benedikt Reyd |
| Tikilmə tarixi | 1490-1502-ci illər |
| Vəziyyəti | muzey, sərgi zalı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarix
Praqag şəhərində yerləşən Köhnə Kral sarayı (Praqa qəsri) 1135-ci ildə inşa edilmişdi və ilk dövrdə kral ailəsinin qadınlarının yaşaması üçün nəzərdə tutulmuşdu. XIII əsrdən etibarən hərtərəfli yenidənqurma və bərpa işlərinə məruz qalan saray Çexiya hökmdarlarının iqamətgahına çevrilir.
Vladislav zalı Köhnə Kral sarayının əsas zalıdır. Onun tikintisi 1486-cı ildə sifarişi ilə IV Karlın dövrünə aid taxt zalının yerində başlanılmışdı. Kral Vladislav buranı hökmdarlara layiq bir iqamətgaha çevirmək üçün bərpa və təmir işlərini davam etdirir. Memar ümumilikdə sarayın əsas otağını gecikmiş qotik üslubda tərtib etmişdi, buna baxmayaraq bəzi detallarda intibah təsiri hiss olunur. Reyd uzun bir müddət İtaliyada səyahətdə olmuşdu və məhz oradan o müxtəlif ideyaları gətirmiş və daha sonralar bu ideyaları sarayın tikintisində istifadə etmişdi. Otağın tikintisi 16 il davam etmişdi və tam şəkildə 1502-ci ildə başa çatmışdı.
Otağın istifadəsi
Vladislav zalı ilk dövrdə sarayda təşkil olunan tacqoyma mərasimlərinin əsas zalı kimi nəzərdə tutulurdu. Mövcud olduğu ən birinci illərdən bura krallar başda olmaqla saray şənliklərinin qeyd olunması üçün istifadə edilməyə başlandı. Burada əsrlər boyu Çex kralları taxt-taca sahib olurdular, onlar and içir və dövlət taleyinin necə olacağına dair qərarlar verirdilər. Onun divarları möhtəşəm mərasimlərin, coşğun iclaslarının və hətta cəngavər yarışlarının şahidi olmuşdu. Məhz silahlanmış cəngavərlər at üzərində küçədən birbaşa olaraq otağa daxil ola bilmələri üçün, otaqdan düz Müqəddəs Yirji meydanına kimi "Atlılar pilləkəni" inşa olunmuşdu. İnşaatçılar yalnız atlılara deyil, həmçinin atların özlərinə də qayğı ilə yanaşmışdılar; belə ki onların otağa daha rahat daxil olmaları üçün pillələr alçaq və enli edilmişdi.
Bayramlar bitdikdən dərhal sonra, zal adətən bir növ qapalı dəhlizə çevrilirdi və buradan sadə vətəndaşlar Kral Dəftərxanasına və ya dövlət qurumlarına gedirdilər. O dövrün qravür rəsmləri təsdiqləyir ki, Vladislav zalı olduqca sıx ictimai yer idi və bura bəzən bir alış-veriş sahəsi kimi də istifadə olunurdu. Çox vaxt sarayda yaşanan böyük bir izdihama cəlb olunan tacirlər, birbaşa sarayın pəncərələri altında öz mallarını satırdılar.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Vladislav zalı Köhnə Kral sarayının ən üst qatında yerləşir. Onun təməlində hələ roman dövründən qorunub saxlanılmış binanın qalıqları yerləşir. Bu qədim hörgünün qalıqları zalın qərb və cənub fasadlarında yerləşir. Möhkəmliyin artırılması üçün memar Reyd zalın cənub hissəsində yerləşən tağlarda dayaq sütunlarından istifadə etmişdi. Zalın içərisində heç bir sütun yoxdur, tağların ağırlığı divarlar boyunca gedən pilyastrların üzərinə düşür, tağların kənarları isə bir-biri ilə kəsişərək gül şəklində çox gözəl naxış yaradır. Bəzi tədqiqatçıların fikrincə, bu naxışlar gül yox, əslində kral Vladislavın W monoqramı formasındadır. O zaman üçün bu unikal mühəndis həlli idi, buna görə də kral Benedikt Reydi cəngavərlik dərəcəsinə yüksəltmişdi. Qotik üslubda inşa olunmuş böyük binalara xas olan məkanı ayırıcı sütunların olmaması da qeyri-adi memarlıq addımıdır. Bu səbəbdən də Vladislav zalı Praqa şəhərində dünyəvi məqsədlərlə istifadə olunan ən böyük və ən geniş zala çevrilir. Onun ölçüləri 62 x 16 metrdir, hündürlüyü isə 13 metrə bərabərdir.
Zalın memarlığı qotika üslubuna uyğundur, ancaq pəncərələr Reydin İntibah ideyaları ilə tanışlığı nəticəsində düşünülmüş və yaradılmışdı. İnkişaf etməkdə olan yeni estetikaya uyğun olaraq, zalda dar qotik pəncərələrin əvəzinə, günəş işığının sərbəst axınını təmin edən ikitaylı hündür pəncərələr yaradılır. Pəncərələrin tərtibatında yarımsütunlar və kannelüralı istifadə olunmuşdu.
-
![image]()
Qotik tavan -
![image]()
Kral taxtı
Müasir dövr
Özünün təmsilci funksiyalarını Vladislav zalı XXI əsrdə də qorumuşdur. Qədim ənənəyə uyğun olaraq, burada yenə də dövlət başçısı seçilir; bundan başqa, burada prezident seçkiləri və andiçmə mərasimi də keçirilir. Eyni zamanda, bu zalda Çexiya Respublikasının həyatında baş verən mühüm hadisələrə həsr olunmuş təntənəli iclaslar keçirilir. Hər il, 28 oktyabr ölkənin siyasi, mədəni və elmi həyatının görkəmli nümayəndələri Prezidentdən mükafatlar alır.
İstinadlar
- P. Vlček a kol., Umělecké památky Prahy: Hradčany. Praha 2000, str. 174n.
- "Arxivlənmiş surət". 2015-09-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-01-04.
- Kaufmann, Thomas DaCosta. Court, cloister, and city: the art and culture of Central Europe, 1450-1800. University of Chicago Press, 1995. p. 63 2021-06-18 at the Wayback Machine
- Beneš et al. (2012)
Ədəbiyyat
- Vlček, P. a kol, Umělecké památky Prahy: Hradčany. Praha 2000
- Karel Vladislav Zap. "Popis královského hradu, hlavního chrámu u sv. Víta a všech jiných kostelův a světských stavení na Hradčanech v Praze" (çex). Kober, Praha. 1868. 1868 tarixində arxivləşdirilib.
- Vratislav Václav Tomek, Jan Körber. "Královské Hradčany : Průvodce po hradě a jeho okolí" (çex). Körber Praha. 1905. 1905 tarixində arxivləşdirilib.
- Beneš, J. – Čulíková, V. – Kosňovská, J. – Frolík, J. – Matiášek, J. 2012: New plants at Prague Castle and Hradčany in the Early Modern Period: a History of selected species. In: Interdisciplinaria Archaeologica – Natural Sciences in Archaeology 3.1, 103-114. dostupné online
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vladislav zali cex Vladislavsky sal Praqa qesrinin merkezinde yerlesen orta esr Kohne Kral sarayinin en boyuk merasim otagidir O hakimiyyeti dovrunde insa edilmis ve daha sonralar onun serefine adlandirilmisdi Memar Benedikt Reyd Cexiyada yaranmis uslubunun aparici numayendelerinden biri idi Kecmisde bura Cexiya hokmdarlarinin tacqoyma yeri kimi istifade edilirdi Bundan basqa burada hetta atli cengaver yarislari da kecirilirdi Gunumuzde Vladislav zali Parlamentin resmi iclaslarinin elece de bir sira bayramlarin kecirilmesi ucun istifade olunur Vladislav zaliVladislavsky sal50 05 24 sm e 14 24 00 s u Olke CexiyaSeher PraqaYerlesir Praqa qesriMemar Benedikt ReydTikilme tarixi 1490 1502 ci illerVeziyyeti muzey sergi zali Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixPraqag seherinde yerlesen Kohne Kral sarayi Praqa qesri 1135 ci ilde insa edilmisdi ve ilk dovrde kral ailesinin qadinlarinin yasamasi ucun nezerde tutulmusdu XIII esrden etibaren herterefli yenidenqurma ve berpa islerine meruz qalan saray Cexiya hokmdarlarinin iqametgahina cevrilir Vladislav zali Kohne Kral sarayinin esas zalidir Onun tikintisi 1486 ci ilde sifarisi ile IV Karlin dovrune aid taxt zalinin yerinde baslanilmisdi Kral Vladislav burani hokmdarlara layiq bir iqametgaha cevirmek ucun berpa ve temir islerini davam etdirir Memar umumilikde sarayin esas otagini gecikmis qotik uslubda tertib etmisdi buna baxmayaraq bezi detallarda intibah tesiri hiss olunur Reyd uzun bir muddet Italiyada seyahetde olmusdu ve mehz oradan o muxtelif ideyalari getirmis ve daha sonralar bu ideyalari sarayin tikintisinde istifade etmisdi Otagin tikintisi 16 il davam etmisdi ve tam sekilde 1502 ci ilde basa catmisdi Otagin istifadesiVladislav zali ilk dovrde sarayda teskil olunan tacqoyma merasimlerinin esas zali kimi nezerde tutulurdu Movcud oldugu en birinci illerden bura krallar basda olmaqla saray senliklerinin qeyd olunmasi ucun istifade edilmeye baslandi Burada esrler boyu Cex krallari taxt taca sahib olurdular onlar and icir ve dovlet taleyinin nece olacagina dair qerarlar verirdiler Onun divarlari mohtesem merasimlerin cosgun iclaslarinin ve hetta cengaver yarislarinin sahidi olmusdu Mehz silahlanmis cengaverler at uzerinde kuceden birbasa olaraq otaga daxil ola bilmeleri ucun otaqdan duz Muqeddes Yirji meydanina kimi Atlilar pillekeni insa olunmusdu Insaatcilar yalniz atlilara deyil hemcinin atlarin ozlerine de qaygi ile yanasmisdilar bele ki onlarin otaga daha rahat daxil olmalari ucun pilleler alcaq ve enli edilmisdi Bayramlar bitdikden derhal sonra zal adeten bir nov qapali dehlize cevrilirdi ve buradan sade vetendaslar Kral Defterxanasina ve ya dovlet qurumlarina gedirdiler O dovrun qravur resmleri tesdiqleyir ki Vladislav zali olduqca six ictimai yer idi ve bura bezen bir alis veris sahesi kimi de istifade olunurdu Cox vaxt sarayda yasanan boyuk bir izdihama celb olunan tacirler birbasa sarayin pencereleri altinda oz mallarini satirdilar Memarliq xususiyyetleriVladislav zali Kohne Kral sarayinin en ust qatinda yerlesir Onun temelinde hele roman dovrunden qorunub saxlanilmis binanin qaliqlari yerlesir Bu qedim horgunun qaliqlari zalin qerb ve cenub fasadlarinda yerlesir Mohkemliyin artirilmasi ucun memar Reyd zalin cenub hissesinde yerlesen taglarda dayaq sutunlarindan istifade etmisdi Zalin icerisinde hec bir sutun yoxdur taglarin agirligi divarlar boyunca geden pilyastrlarin uzerine dusur taglarin kenarlari ise bir biri ile kesiserek gul seklinde cox gozel naxis yaradir Bezi tedqiqatcilarin fikrince bu naxislar gul yox eslinde kral Vladislavin W monoqrami formasindadir O zaman ucun bu unikal muhendis helli idi buna gore de kral Benedikt Reydi cengaverlik derecesine yukseltmisdi Qotik uslubda insa olunmus boyuk binalara xas olan mekani ayirici sutunlarin olmamasi da qeyri adi memarliq addimidir Bu sebebden de Vladislav zali Praqa seherinde dunyevi meqsedlerle istifade olunan en boyuk ve en genis zala cevrilir Onun olculeri 62 x 16 metrdir hundurluyu ise 13 metre beraberdir Zalin memarligi qotika uslubuna uygundur ancaq pencereler Reydin Intibah ideyalari ile tanisligi neticesinde dusunulmus ve yaradilmisdi Inkisaf etmekde olan yeni estetikaya uygun olaraq zalda dar qotik pencerelerin evezine gunes isiginin serbest axinini temin eden ikitayli hundur pencereler yaradilir Pencerelerin tertibatinda yarimsutunlar ve kannelurali istifade olunmusdu Qotik tavan Kral taxtiMuasir dovrOzunun temsilci funksiyalarini Vladislav zali XXI esrde de qorumusdur Qedim eneneye uygun olaraq burada yene de dovlet bascisi secilir bundan basqa burada prezident seckileri ve andicme merasimi de kecirilir Eyni zamanda bu zalda Cexiya Respublikasinin heyatinda bas veren muhum hadiselere hesr olunmus tenteneli iclaslar kecirilir Her il 28 oktyabr olkenin siyasi medeni ve elmi heyatinin gorkemli numayendeleri Prezidentden mukafatlar alir IstinadlarP Vlcek a kol Umelecke pamatky Prahy Hradcany Praha 2000 str 174n Arxivlenmis suret 2015 09 24 tarixinde Istifade tarixi 2015 01 04 Kaufmann Thomas DaCosta Court cloister and city the art and culture of Central Europe 1450 1800 University of Chicago Press 1995 p 63 2021 06 18 at the Wayback Machine Benes et al 2012 EdebiyyatVlcek P a kol Umelecke pamatky Prahy Hradcany Praha 2000 Karel Vladislav Zap Popis kralovskeho hradu hlavniho chramu u sv Vita a vsech jinych kosteluv a svetskych staveni na Hradcanech v Praze cex Kober Praha 1868 1868 tarixinde arxivlesdirilib Vratislav Vaclav Tomek Jan Korber Kralovske Hradcany Pruvodce po hrade a jeho okoli cex Korber Praha 1905 1905 tarixinde arxivlesdirilib Benes J Culikova V Kosnovska J Frolik J Matiasek J 2012 New plants at Prague Castle and Hradcany in the Early Modern Period a History of selected species In Interdisciplinaria Archaeologica Natural Sciences in Archaeology 3 1 103 114 dostupne onlineVikianbarda Vladislav zali ile elaqeli mediafayllar var