Vladimir Mixayloviç Petrov (rus. Влади́мир Миха́йлович Петро́в; 15 fevral 1907 - 14 iyun 1991) — 1954-cü ildə Avstraliyaya sığınması ilə məşhurlaşan Sovet İttifaqının məxfi xidmətinin üzvü.
Vladimir Petrov | |
---|---|
Doğum tarixi | 15 fevral 1907 |
Vəfat tarixi | 14 iyun 1991(84 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | diplomat, casus |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tərcümeyi-hal
Erkən həyat
Afanasiy Mixayloviç Şoroxov (Афанасий Миха́йлович Шорохов) Mərkəzi Sibirin Larixa kəndində kəndli ailəsində anadan olub.
Petrov 1923-cü ildə komsomola və Sovet Hərbi Dəniz Qüvvələrinə qatılaraq tam adını Vladimir Mixayloviç Proletarski (Влади́мир Миха́йлович Пролетарский) olaraq dəyişdi.
Kəşfiyyat karyerası
Bu yaxınlarda açıqlanan gizli Britaniya MI5 sənədlərinə görə, Petrov qaçışdan sonra verdiyi müsahibə zamanı kəşfiyyat karyerasının aşağıdakı kimi olduğunu söylədi:
- 1929-1933-cü illərdə Sovet Hərbi Dəniz Qüvvələrinin şifrə katibliyi.
- 1933-1938-ci illərdə NKVD Moskva, xaricdə şifrəli rabitə ilə məşğul olurdu.
- 1939-cu ildə Qərbi Çin Sovet Ordusuna bağlı NKVD, şifrələmə katibi.
- 1940-1942-ci illərdə NKVD-nin şifr məmuru, Moskva daxili rabitə ilə məşğul olub.
- 1942-1947-ci illərdə NKVD şifr məmuru İsveç, əlavə daxili təhlükəsizlik vəzifələri ilə.
- 1947–1951-ci illər Dövlət Təhlükəsizlik Nazirliyi Moskva Dunayda dənizçilər ilə məşğul olub.
- 1951-1954-cü illərdə Avstraliyada Dövlət Təhlükəsizlik Nazirliyinin nəzarətçisi.
Petrov Burcıs və Makleynın Kembric Beşliyindən qaçması barədə də məlumat verib. Onların qaçması ilə Petrov 1954-cü ildə ölkəni tərk edən zaman Avstraliyada olan Dövlət Təhlükəsizlik Nazirliyinin zabiti Kislitsin məşğul olmuşdu. Petrov həmçinin Burcıs və Makleynın 1954-cü ildə Kuybışevdə yaşadıqlarını açıqladı. (Milli Arxiv İstinad:kv/2/3440)
OQPU-ya (Birləşmiş Dövlət Siyasi İdarəsi) qoşulma
O, 1933-cü ilin may ayında sovet casus təşkilatı olan OQPU-ya qoşulmaq qərarına gəldi. Daha sonra OQUP-nun Xarici İşlər Şöbəsinin nəzdində olan Xüsusi Şifrə Bölməsinə qəbul edildi. Məhz bu bölmədəki statusu ona çox məxfi şifrələri oxuyaraq bir çox sovet sirlərini öyrənməyə imkan verdi.
Petrov Yaqoda, Yejov və Beriyanın rəhbərliyi altında Stalinin "təmizlənməsi"ni yaşadı. Çoxlu sayda dostları, həmkarları və rəhbərləri həbs edilərək edam edilsə də, Petrov xəsarət almadan xilas oldu.
Avstraliya və sığınacaq
Şifrəçidən tam hüquqlu agentə qədər təhsil alan Petrov 1951-ci ildə Rusiya Daxili İşlər Nazirliyi (MVD) tərəfindən Avstraliyaya göndərildi. Onun vəzifəsi casusları işə götürmək və xaricdəki sovet vətəndaşlarını nəzarətdə saxlamaqdan ibarət idi. Qəribədir ki, onun SSRİ-dən qaçmasına səbəb olan hadisələr məhz Avstraliyada baş verirdi. Bu, onun Polşa əsilli həkim və musiqiçi Maykl Bialoquski ilə əlaqəsi sayəsində baş verib. O, Petrovun məlumat toplamaq üçün onu işə götürməsinə imkan verirmiş kimi oynayıb, eyni zamanda, Petrovun fəaliyyəti ilə bağlı Avstraliya Təhlükəsizlik Kəşfiyyat Təşkilatına məlumat verirdi.
Petrov 1954-cü ildə Avstraliyadakı Sovet səfirliyi xaricində fəaliyyət göstərən sovet casus dəstəsi ilə bağlı məlumat verə bildiyi üçün siyasi sığınacaq üçün müraciət etdi. Petrov xatirələrində (Maykl Fveyts tərəfindən yazılmış kabus) qeyd edir ki, onun qaçqınlıq səbəbi qaçılmaz olaraq edam olunmaq qorxusunda deyil, onun sovet sistemindən məyusluğunda və öz təcrübəsində və terror və insan iztirabları ilə bağlı biliyi ilə bağlıdır. O, doğulduğu Sibir kəndinin məcburi kollektivləşdirmə nəticəsində dağıdılmasının və nəticələnən aclığın şahidi olub.
Sığınacaq aldıqdan sonra həyatı
Vladimir Petrov 1956-cı ildə Avstraliya vətəndaşı oldu. Petrovlar ailəsi Melburnda, Bentleydə ev aldılar. O və həyat yoldaşı Yevdokia həyatlarını qorumaq üçün adları Sven və Anna Allıson olaraq dəyişdirdilər. Onlar Melburnda sakit şəhərətrafı həyat yaşayırdılar. O, 1991-ci ildə, xanımı isə 2002-ci ildə vəfat edib.
Onlar "D-bildiriş" (xəbər redaktorlarına milli təhlükəsizlik səbəbi ilə müəyyən mövzularda məqalələr dərc etməmək və ya yayımlamamaq üçün rəsmi müraciət) sistemi ilə qorunurdular. Mətbuat "D-bildiriş" altında onları müəyyən etməməyə razılaşsa da, mətbuat həmişə bu könüllü mühafizə əmrinə əməl etməyib. Petrovların harada olduğu hələ də 1982-ci ildə "D-bildiriş"in(D-Notice) mövzusu idi.
Uydurma təmsillər
Petrovun sığınacaq alması bir sıra bədii əsərlərə ilham verdi.
- The Red Shoe, a novel by Ursula Dubosarsky which won the New South Wales Premier's Literary Award and the Queensland Premier's Literary Award in 2006.
- Mrs Petrov's Shoe, a play by Noelle Janaczewska which won the Queensland Premier's Literary Award for drama in 2006.
- The Safe House, an animation by Lee Whitmore, narrated by Noni Hazelhurst, which won Best Animation at the Sydney Film Festival]l 2006.
- Document Z, a novel by Andrew Croome, which won the Australian/Vogel Literary Award in 2008.
- The Petrov Affair, a 1987 television mini-series.
İstinadlar
- Vladimir Mikhaylovich Petrov (diplomat) // SNAC (ing.). 2010.
- "Stalin purges". www.bbc.co.uk. BBC. 28 August 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 March 2016.
- Stephens, Tony. "Spies who loved us". The Sydney Morning Herald. 27 July 2002. 2 April 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 February 2023.
- Sadler, Pauline. "The D-Notice System". Press Council News. 12 (2). May 2000. March 11, 2004 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- "D Notices – Fact sheet 49 – National Archives of Australia". Naa.gov.au. September 27, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-08.
- "Queensland Premier's Literary Awards: Previous winners". Queensland Government. November 30, 2011. March 22, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 2, 2017.
- "The Safe House". leewhitmore.com.au. April 2, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 2, 2017.
- Neill, Rosemary. "Fully formed: 30 years of The Australian/Vogel Literary Award". The Australian. April 22, 2011. April 2, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 2, 2017.
- Menglet, Alex; Sitta, Eva; Chilvers, Simon; Picot, Geneviève, The Petrov Affair, 1987-05-27, 2017-04-02 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2017-04-02
Əlavə oxu
- Petrov, Vladimir Mikhaĭlovich; Petrov, Evdokia. Empire of Fear (ingilis). Praeger. 1956-01-01. OCLC 170859.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vladimir Mixaylovic Petrov rus Vladi mir Miha jlovich Petro v 15 fevral 1907 14 iyun 1991 1954 cu ilde Avstraliyaya siginmasi ile meshurlasan Sovet Ittifaqinin mexfi xidmetinin uzvu Vladimir PetrovDogum tarixi 15 fevral 1907 1907 02 15 Vefat tarixi 14 iyun 1991 1991 06 14 84 yasinda Vefat yeri Melburn Viktoriya AvstraliyaFealiyyeti diplomat casus Vikianbarda elaqeli mediafayllarTercumeyi halErken heyat Afanasiy Mixaylovic Soroxov Afanasij Miha jlovich Shorohov Merkezi Sibirin Larixa kendinde kendli ailesinde anadan olub Petrov 1923 cu ilde komsomola ve Sovet Herbi Deniz Quvvelerine qatilaraq tam adini Vladimir Mixaylovic Proletarski Vladi mir Miha jlovich Proletarskij olaraq deyisdi Kesfiyyat karyerasi Bu yaxinlarda aciqlanan gizli Britaniya MI5 senedlerine gore Petrov qacisdan sonra verdiyi musahibe zamani kesfiyyat karyerasinin asagidaki kimi oldugunu soyledi 1929 1933 cu illerde Sovet Herbi Deniz Quvvelerinin sifre katibliyi 1933 1938 ci illerde NKVD Moskva xaricde sifreli rabite ile mesgul olurdu 1939 cu ilde Qerbi Cin Sovet Ordusuna bagli NKVD sifreleme katibi 1940 1942 ci illerde NKVD nin sifr memuru Moskva daxili rabite ile mesgul olub 1942 1947 ci illerde NKVD sifr memuru Isvec elave daxili tehlukesizlik vezifeleri ile 1947 1951 ci iller Dovlet Tehlukesizlik Nazirliyi Moskva Dunayda denizciler ile mesgul olub 1951 1954 cu illerde Avstraliyada Dovlet Tehlukesizlik Nazirliyinin nezaretcisi Petrov Burcis ve Makleynin Kembric Besliyinden qacmasi barede de melumat verib Onlarin qacmasi ile Petrov 1954 cu ilde olkeni terk eden zaman Avstraliyada olan Dovlet Tehlukesizlik Nazirliyinin zabiti Kislitsin mesgul olmusdu Petrov hemcinin Burcis ve Makleynin 1954 cu ilde Kuybisevde yasadiqlarini aciqladi Milli Arxiv Istinad kv 2 3440 OQPU ya Birlesmis Dovlet Siyasi Idaresi qosulma O 1933 cu ilin may ayinda sovet casus teskilati olan OQPU ya qosulmaq qerarina geldi Daha sonra OQUP nun Xarici Isler Sobesinin nezdinde olan Xususi Sifre Bolmesine qebul edildi Mehz bu bolmedeki statusu ona cox mexfi sifreleri oxuyaraq bir cox sovet sirlerini oyrenmeye imkan verdi Petrov Yaqoda Yejov ve Beriyanin rehberliyi altinda Stalinin temizlenmesi ni yasadi Coxlu sayda dostlari hemkarlari ve rehberleri hebs edilerek edam edilse de Petrov xesaret almadan xilas oldu Avstraliya ve siginacaq Sifreciden tam huquqlu agente qeder tehsil alan Petrov 1951 ci ilde Rusiya Daxili Isler Nazirliyi MVD terefinden Avstraliyaya gonderildi Onun vezifesi casuslari ise goturmek ve xaricdeki sovet vetendaslarini nezaretde saxlamaqdan ibaret idi Qeribedir ki onun SSRI den qacmasina sebeb olan hadiseler mehz Avstraliyada bas verirdi Bu onun Polsa esilli hekim ve musiqici Maykl Bialoquski ile elaqesi sayesinde bas verib O Petrovun melumat toplamaq ucun onu ise goturmesine imkan verirmis kimi oynayib eyni zamanda Petrovun fealiyyeti ile bagli Avstraliya Tehlukesizlik Kesfiyyat Teskilatina melumat verirdi Petrov 1954 cu ilde Avstraliyadaki Sovet sefirliyi xaricinde fealiyyet gosteren sovet casus destesi ile bagli melumat vere bildiyi ucun siyasi siginacaq ucun muraciet etdi Petrov xatirelerinde Maykl Fveyts terefinden yazilmis kabus qeyd edir ki onun qacqinliq sebebi qacilmaz olaraq edam olunmaq qorxusunda deyil onun sovet sisteminden meyuslugunda ve oz tecrubesinde ve terror ve insan iztirablari ile bagli biliyi ile baglidir O doguldugu Sibir kendinin mecburi kollektivlesdirme neticesinde dagidilmasinin ve neticelenen acligin sahidi olub Siginacaq aldiqdan sonra heyatiVladimir Petrov 1956 ci ilde Avstraliya vetendasi oldu Petrovlar ailesi Melburnda Bentleyde ev aldilar O ve heyat yoldasi Yevdokia heyatlarini qorumaq ucun adlari Sven ve Anna Allison olaraq deyisdirdiler Onlar Melburnda sakit seheretrafi heyat yasayirdilar O 1991 ci ilde xanimi ise 2002 ci ilde vefat edib Onlar D bildiris xeber redaktorlarina milli tehlukesizlik sebebi ile mueyyen movzularda meqaleler derc etmemek ve ya yayimlamamaq ucun resmi muraciet sistemi ile qorunurdular Metbuat D bildiris altinda onlari mueyyen etmemeye razilassa da metbuat hemise bu konullu muhafize emrine emel etmeyib Petrovlarin harada oldugu hele de 1982 ci ilde D bildiris in D Notice movzusu idi Uydurma temsillerPetrovun siginacaq almasi bir sira bedii eserlere ilham verdi The Red Shoe a novel by Ursula Dubosarsky which won the New South Wales Premier s Literary Award and the Queensland Premier s Literary Award in 2006 Mrs Petrov s Shoe a play by Noelle Janaczewska which won the Queensland Premier s Literary Award for drama in 2006 The Safe House an animation by Lee Whitmore narrated by Noni Hazelhurst which won Best Animation at the Sydney Film Festival l 2006 Document Z a novel by Andrew Croome which won the Australian Vogel Literary Award in 2008 The Petrov Affair a 1987 television mini series IstinadlarVladimir Mikhaylovich Petrov diplomat SNAC ing 2010 Stalin purges www bbc co uk BBC 28 August 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 March 2016 Stephens Tony Spies who loved us The Sydney Morning Herald 27 July 2002 2 April 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 February 2023 Sadler Pauline The D Notice System Press Council News 12 2 May 2000 March 11 2004 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib D Notices Fact sheet 49 National Archives of Australia Naa gov au September 27 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 05 08 Queensland Premier s Literary Awards Previous winners Queensland Government November 30 2011 March 22 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi April 2 2017 The Safe House leewhitmore com au April 2 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi April 2 2017 Neill Rosemary Fully formed 30 years of The Australian Vogel Literary Award The Australian April 22 2011 April 2 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi April 2 2017 Menglet Alex Sitta Eva Chilvers Simon Picot Genevieve The Petrov Affair 1987 05 27 2017 04 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 04 02Elave oxuPetrov Vladimir Mikhaĭlovich Petrov Evdokia Empire of Fear ingilis Praeger 1956 01 01 OCLC 170859