Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vilayət (fars. ولایت) — Səfəvilər dövləti daxilində yarımmuxtar əyalət kimi fəaliyyət göstərən inzibati bölgü növü.
Vilayətlər ölkənin sərhəddində, əsasən dağlıq ərazilərində yerləşirdi. Əhəmiyyət sırasına görə beş vilayət Ərəbistan, Luristan, Gürcüstan, Kürdüstan və Bəxtiyari torpaqları idi.
Vilayəti, demək olar ki, müstəqil qubernator olan "vali" ("canişin", "qubernator") idarə edirdi. Valilər, ümumiyyətlə, tanınmış yerli ailələrə mənsub idi və rəsmi olaraq şah tərəfindən regional muxtariyyətin kompromisi kimi seçilirdi. Buna baxmayaraq, onlar irsi şəkildə hökmranlıq edirdilər. Nadir hallarda vali heç bir əlaqəsi olmayan bir vilayətə təyin olunurdu. Bu, 1680-ci illərin Kürdüstanında baş tutmuş problemlərə səbəb ola bilər ki, burada Şah Süleyman (1666–1694) tərəfindən təyin edilmiş qeyri-kürd vali yerli əhali tərəfindən qovulmuşdu.
Rəisləri yaxşı rəftarda saxlamaq üçün onların ailə üzvlərindən biri (çox vaxt oğul olur) İsfahanda girov saxlanılırdı. Valilər şaha sədaqətlərini rəsmən göstərir və onun adına sikkələr zərb edirdilər. Valilər adi bir qubernatorun malik olmadığı hüquqlardan istifadə edirdilər, o cümlədən: öz bölgələrinin idarə edilməsinə mütləq nəzarət, öz büdcələrinə və milislərinə malik olmaq və öz vassal münasibətlərini idarə etmək. Şah nadir hallarda bu işlərə qarışırdı.
Vəlilərin şaha ödəməli olduğu xəraclar vəziyyətə görə dəyişirdi. Tələblər adətən kiçik idi, məsələn, Səfəvilərin son dövrlərində Luristandan iyirmi ərəb atı, 200 qatır və bir sıra qiymətli əşyalar alınmışdı. Müharibə zamanı Lorestanın 12,000-ə qədər süvari və bərabər sayda piyada təmin edəcəyi gözlənilirdi.
Mənbə
İstinadlar
Ədəbiyyat
Əlavə ədəbiyyat
- . Titles and Emoluments in Safavid Iran: A Third Manual of Safavid Administration, by Mirza Naqi Nasiri. Washington, D.C.: Mage Publishers. 2008. ISBN .
- Sanikidze, George. The Evolution of the Safavid Policy towards Eastern Georgia // Melville, Charles (redaktor). Safavid Persia in the Age of Empires: The Idea of Iran. 10. I.B. Tauris. 2021. 375–404.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vilayet fars ولایت Sefeviler dovleti daxilinde yarimmuxtar eyalet kimi fealiyyet gosteren inzibati bolgu novu 1736 ci ilde nesr olunmus Sefevi ve onun inzibati erazi vahidleri tarixi xeritesi Vilayetler olkenin serheddinde esasen dagliq erazilerinde yerlesirdi Ehemiyyet sirasina gore bes vilayet Erebistan Luristan Gurcustan Kurdustan ve Bextiyari torpaqlari idi Vilayeti demek olar ki musteqil qubernator olan vali canisin qubernator idare edirdi Valiler umumiyyetle taninmis yerli ailelere mensub idi ve resmi olaraq sah terefinden regional muxtariyyetin kompromisi kimi secilirdi Buna baxmayaraq onlar irsi sekilde hokmranliq edirdiler Nadir hallarda vali hec bir elaqesi olmayan bir vilayete teyin olunurdu Bu 1680 ci illerin Kurdustaninda bas tutmus problemlere sebeb ola biler ki burada Sah Suleyman 1666 1694 terefinden teyin edilmis qeyri kurd vali yerli ehali terefinden qovulmusdu Reisleri yaxsi reftarda saxlamaq ucun onlarin aile uzvlerinden biri cox vaxt ogul olur Isfahanda girov saxlanilirdi Valiler saha sedaqetlerini resmen gosterir ve onun adina sikkeler zerb edirdiler Valiler adi bir qubernatorun malik olmadigi huquqlardan istifade edirdiler o cumleden oz bolgelerinin idare edilmesine mutleq nezaret oz budcelerine ve milislerine malik olmaq ve oz vassal munasibetlerini idare etmek Sah nadir hallarda bu islere qarisirdi Velilerin saha odemeli oldugu xeraclar veziyyete gore deyisirdi Telebler adeten kicik idi meselen Sefevilerin son dovrlerinde Luristandan iyirmi ereb ati 200 qatir ve bir sira qiymetli esyalar alinmisdi Muharibe zamani Lorestanin 12 000 e qeder suvari ve beraber sayda piyada temin edeceyi gozlenilirdi MenbeIstinadlar Matthee 2011 Matthee 2015 Edebiyyat Persia in Crisis Safavid Decline and the Fall of Isfahan I B Tauris 2011 ISBN 978 0857731814 Matthee Rudi Relations between the Center and the Periphery in Safavid Iran The Western Borderlands v the Eastern Frontier Zone The Historian 77 3 2015 431 463 doi 10 1111 hisn 12068 Elave edebiyyat Titles and Emoluments in Safavid Iran A Third Manual of Safavid Administration by Mirza Naqi Nasiri Washington D C Mage Publishers 2008 ISBN 978 1933823232 Sanikidze George The Evolution of the Safavid Policy towards Eastern Georgia Melville Charles redaktor Safavid Persia in the Age of Empires The Idea of Iran 10 I B Tauris 2021 375 404