Zombart (Sombart) Verner (19 yanvar 1863[…] – 18 may 1941[…], Berlin, Üçüncü Reyx) — alman iqtisadçısı, sosioloq və tarixçi.
Verner Zombart | |
---|---|
alm. Werner Sombart | |
Doğum tarixi | 19 yanvar 1863[…] |
Vəfat tarixi | 18 may 1941[…](78 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahələri | iqtisadiyyat, sosiologiya, İqtisadi tarix |
İş yerləri | |
Təhsili | |
Elmi rəhbərləri | Qustav fon Şmoller |
Üzvlüyü |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Breslav və Berlin Universitetlərinin professoru Şmollerin şagirdi olub, bir çox fikirlərində siyasi iqtisadın tarix məktəbinin tərəfdarı idi. Lakin Zombart iqtisad elmində tarixi və abstrakt tədqiqat metodlarını birləşdirməyə cəhd edərək, tarix məktəbindən qabağa getmişdir. Və o, buna nail olmuşdur. Zombartın mühüm əsəri "Müasir kapitalizm"dir, birinci nəşri 1903-cü ildə olmuşdur. Sonralar bu əsər dəfələrlə nəşr olunmuş, yeni nəşrin son cildləri 1928-ci ildə buraxılmışdır.
Zombart bu əsərdə kapitalizm tarixini erkən kapitalizm (XYIII əsrin ikinci yarısında sənaye inqilabına qədər), inkişaf etmiş kapitalizm (birinci dünya müharibəsinə qədər) və gecikmiş kapitalizm kimi inkişaf mərhələlərinə ayıraraq bütövlüklə təhlil etmişdir. Zombart kapitalizmin iqtisadi inkişaf perspektivlərini nəzərdən keçirərək, "sosial plüralizm" nəzəriyyəsini irəli sürmüşdür. Təsərrüfat formalarının inkişaf tarixindən Zombart belə bir nəticəyə gəlir ki, cəmiyyət inkişaf etdikcə təsərrüfat formaları da artır, belə ki, köhnə formalar itmir, əksinə, yenilərilə yanaşı fəaliyyətlərini davam etdirirlər. Məsələn, orta əsrlərdə Avropada həm kəndli təsərrüfatı, həm biyar – mülkədar təsərrüfatı, həm də şəhər sənətkarlığı paralel mövcud olmuşdur. Sonra kapitalizm yaranmışdır, lakin natural təsərrüfat və sənət mövcud olmaqda davam etmişdir. Zombart belə nəticə çıxarır ki, gələcəyin cəmiyyətində aşağıdakı 6 forma mövcud olacaqdır: kapitalizm, kooperativ təsərrüfat , ictimai təsərrüfat (bura Zombart dövlətə və başqa ictimai təşkilatlara, məsələn, şəhər özünüidarə təşkilatlarına aid olan müəssisələri də daxil edir), natural təsərrüfat, sənət, kəndli təsərrüfatı. Zombart öz əsərlərində kapitalizmlə sosializmin yaxınlığını sübut etməyə cəhd edirdi. O, deyirdi ki, sabitləşdirilmiş və tənzimlənmiş kapitalizmlə texniki cəhətdən təkmilləşmiş, səmərələşdirilmiş sosializm arasında fərq çox da böyük deyildir və deməli, insanların və insan mədəniyyətinin taleyi üçün təsərrüfatın kapitalistcəsinə, və ya sosialistcəsinə təşkil olunacağı az və ya çox dərəcədə əhəmiyyətsizdir. Sonralar Zombartın "sosial plüralizm" konsepsiyası kapitalizmin təkamülünün mümkünlüyünü əsaslandıran və müasir kapitalizmi xüsusi və ictimai (dövlət müəssisələri şəklində) təsərrüfatların elementlərinin birləşməsi kimi təsvir edən "qarışıq iqtisadiyyat" nəzəriyyəsinin əsasını təşkil edir.
Zombartın metodologiyası özünəməxsus dualizmlə xarakterizə olunur ki, onun da mahiyyəti – hər bir ayrıca problemin tədqiqatının empirik və nəzəri hissələrinin bölgüsündən ibarətdir.
Bu dualizmin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, ayrıca götürülmüş hər bir problemin tədqiqi empirik və nəzəri bölgüdə effektlidir. Ümumi iqtisadi inkişafın təhlilində bu təsnifat "təsərrüfat sistemi" və "təsərrüfat epoxaları"na ayrılmada təzahür edir. V. Zombarta görə təsərrüfat sistemi xalis mücərrəd-nəzəri düzümdür və onun köməyi ilə realist-empirik tədqiqin obyekti təsərrüfat epoxasına görüntü verilir. Təsərrüfat epoxası daxilində alim "iqtisadi texnika" səviyyəsində dövrilik təsnifatı aparır. Müvafiq təkamül meyarlarına əsaslanaraq hər bir təsərrüfat epoxası ilkin təsərrüfat, kulminasion faza və sonrakı təsərrüfat bölgüsündə əsaslanır.
Zombartın mühüm əsəri "Müasir kapitalizm"dir, birinci nəşri 1903-cü ildə olmuşdur. Sonralar bu əsər dəfələrlə nəşr olunmuş, yeni nəşrin son cildləri 1928-ci ildə buraxılmışdır.
Zombart bu əsərdə kapitalizm tarixini erkən kapitalizm (XYIII əsrin ikinci yarısında sənaye inqilabına qədər), inkişaf etmiş kapitalizm (birinci dünya müharibəsinə qədər) və gecikmiş kapitalizm kimi inkişaf mərhələlərinə ayıraraq bütövlüklə təhlil etmişdir.
Zombart kapitalizmin iqtisadi inkişaf perspektivlərini nəzərdən keçirərək, "sosial plüralizm" nəzəriyyəsini irəli sürmüşdür. Təsərrüfat formalarının inkişaf tarixindən Zombart belə bir nəticəyə gəlir ki, cəmiyyət inkişaf etdikcə təsərrüfat formaları da artır, belə ki, köhnə formalar itmir, əksinə, yenilərilə yanaşı fəaliyyətlərini davam etdirirlər. Məsələn, orta əsrlərdə Avropada həm kəndli təsərrüfatı, həm biyar — mülkədar təsərrüfatı, həm də şəhər sənətkarlığı paralel mövcud olmuşdur. Sonra kapitalizm yaranmışdır, lakin natural təsərrüfat və sənət mövcud olmaqda davam etmişdir. Zombart belə nəticə çıxarır ki, gələcəyin cəmiyyətində aşağıdakı 6 forma mövcud olacaqdır: kapitalizm, kooperativ təsərrüfat , ictimai təsərrüfat (bura Zombart dövlətə və başqa ictimai təşkilatlara, məsələn, şəhər özünüidarə təşkilatlarına aid olan müəssisələri də daxil edir), natural təsərrüfat, sənət, kəndli təsərrüfatı.
Zombart öz əsərlərində kapitalizmlə sosializmin yaxınlığını sübut etməyə cəhd edirdi. O, deyirdi ki, sabitləşdirilmiş və tənzimlənmiş kapitalizmlə texniki cəhətdən təkmilləşmiş, səmərələşdirilmiş sosializm arasında fərq çox da böyük deyildir və deməli, insanların və insan mədəniyyətinin taleyi üçün təsərrüfatın kapitalistcəsinə, və ya sosialistcəsinə təşkil olunacağı az və ya çox dərəcədə əhəmiyyətsizdir. Sonralar Zombartın "sosial plüralizm" konsepsiyası kapitalizmin təkamülünün mümkünlüyünü əsaslandıran və müasir kapitalizmi xüsusi və ictimai (dövlət müəssisələri şəklində) təsərrüfatların elementlərinin birləşməsi kimi təsvir edən "qarışıq iqtisadiyyat" nəzəriyyəsinin əsasını təşkil edir.
"Konyukturun sabitləşdirilməsi" haqqında təlim də həmçinin Zombarta məxsusdur. Zombart belə hesab edirdi ki, kapitalizm inkişaf etdikcə ziddiyyətlərin aradan qaldırılmasına, yumşaldılmasına və son nəticədə onların tamamilə itib getməsinə meyl üzə çıxır. Zombart konyunkturun sabitləşməsinə kömək edən bir sıra amilləri irəli sürür: kapitalistlər tərəfindən bazar strukturunun daha dərindən dərk edilməsi, konyuktur institutlarının yaradılması, səhmdar cəmiyyətlərin təşkili sahəsində dövlətin rolunu tənzimləyən Mərkəzi bankın ağıllı uçot siyasəti və pul dövriyyəsinin şüurlu təşkili və başqaları. Zombartın fikrincə, dövlətin təsirinin güclənməsi iqtisadiyyatda tsiklik dəyişikliklərin hamarlanmasına, böhranların, işsizliyin aradan qaldırılmasına səbəb olur, kapitalizm tənzimlənən kapitalizm olur.
1934-cü ildə V. Zombartın "Alman sosializmi" əsəri nəşr olunur ki, burada o, iqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi sistemini nəzərdən keçirir. Almaniya üçün "dövlət sosializmi" şəklində olan sosial idealı o, planlı və ya mütəşəkkil kapitalizm kimi təsəvvür edirdi. Dövlət sosializmi modelinin formalaşması üçün Zombart iqtisadiyyata dövlət müdaxiləsinin zəruriliyini əsas hesab edirdi. O, iqtisadiyyatın gələcək inkişafını və millətin rifahının təmin edilməsini iri istehsalın məhdudlaşdırılması, xırda biznesin və əkinçiliyin hər cür dəstəklənməsi ilə bağlayırdı ki, bu da Zombartın fikrincə, labüd olaraq əhalinin deproletarlaşmasına gətirməlidir.
Bundan başqa, Zombart dövlət tənzimlənməsi sistemində sosial münasibətlərin fəhlə və sahibkarlar arasında əmək qanunvericiliyi, tarif müqavilələri, əmək şəraitinə nəzarət formasında tənzimlənməsinə xüsusi əhəmiyyət verirdi. O, belə hesab edirdi ki, nəticədə prioritet ictimai mənafelər əsasında mənafelər harmoniyası müəyyən olunmalıdır. Sonralar alman sosializminin bir çox elementləri, mərkəzləşdirilmiş idarəetmə, milli iqtisadiyyatın dövlət tərəfindən planlaşdırılması, təsərrüfat sisteminin bütün elementlərinin sərt tabeliyi alman faşist dövlətinin iqtisadi siyasətinin əsasını təşkil etdi.
Zombart öz təlimində təsərrüfat dövrü və təsərrüfat sistemi kimi kateqoriyaları ayırır. Təsərrüfat dövrü dedikdə, Zombart sınaq tədqiqatı obyekti kimi xidmət edən real iqtisadi sistemi nəzərdə tutur. Dövrlərin ayrılması nəzəri cəhətdən formalaşmış modellər — Zombartın fikrincə, 3 qrup elementlə: ruh, forma və mahiyyətlə xarakterizə olunan təsərrüfat sistemləri əsasında həyata keçirilir.
Zombart hesab edirdi ki, inkişaf, təsərrüfat sisteminin təkamülü çoxamilli prosesdir, onun bütün struktur elementlərinin kombinə edilmiş inkişafıdır. İqtisadi inkişafın əsas amili, hərəkətverici qüvvəsi onun sosialpsixoloji səviyyəsi ilə müəyyən olunan təsərrüfat ruhudur.
Kapitalist ruhu, yəni təsərrüfat fəaliyyətinin əsas vadaredici motivi Zombart tərəfindən iki tərkib hissəyə — işgüzarlıq ruhuna və burjua ruhuna ayrılır. İşgüzarlıq ruhu — hər şeydən əvvəl, yeniyə, iqtisadiyyatda yeni kombinasiyaların yaradılmasına, riskə hazır olmaq cəhdidir, maksimum mənfəət almağa cəhddir.
Burjua və ya bürger ruhuna əməksevərlik, sadəlik, qənaətcillik, təsərrüfat bacarıqları, müqaviləyə sadiqlik daxildir. Formaya sosial, hüquqi, siyasi münasibətlərin məcmusu daxildir, mahiyyət isə maddi-texniki istehsal bazası, texnika və texnologiyadır.
Zombart iqtisadi fikrin inkişafında böyük rol oynamışdır. O, "təsərrüfat" və ya "iqtisadi" sistem kateqoriyalarına tərif vermək və "qarışıq iqtisadiyyat"ın müxtəlif tiplərinin nəzəri modelini yaratmaq cəhdi edənlər arasında birinci olmuşdur. Zombartın iqtisadi sistemlər nəzəriyyəsi iqtisadi mexanizm sferasında səmərəli seçimin ümumi qaydalarını formalaşdırmaq üçün yaranmışdı.
Siyasi iqtisadda tarixi istiqaməti yekunlaşdırarkən, demək olar ki, o özünün müxtəlif ifadə variantlarında iqtisad elminin XIX əsrin sonunda düşdüyü böhrandan çıxmağa, bazar iqtisadiyyatının təhlilinə daha həyati yanaşmalar hazırlamağa cəhd edir. Tarix məktəbinin konsepsiyası praktika tərəfindən qoyulan mühüm məsələlərə cavab tapmaq cəhdi demək idi.
Əsərləri
- Noo-Soziologie, В., 1956: Studien zur Entwicklungsgeschichte des modernen Kapitalismus, Bd I-2, Münch. — Lpz., 1913;
- Die Zukunft des Kapitalismus. B., 1932.
- Deutscher Sozialismus. B., 1934. (в рус. пер. "Социализм и социальное движение в XIX столетии")
Rus dilində
- Социализм и социальное движение в XIX столетии. – СП(б), 1902.
- Художественная промышленность и культура. – СП(б),
- Идеалы социальной политики. – СП(б), 1906.
- Современный капитализм, т. 1–2. – М., 1903–05; т. 3. – М.—Л., 1930 (т. 1, 2 изд. – М. -Л., 1931)
- Буржуа. – М., 1924.
- Народное хозяйство в Германии в XIX и в начале XX в. – М., 1924.
- Зомбарт В. Евреи и хозяйственная жизнь. – СП(б).: Книгоиздательство "Разум", 1912.
- Зомбарт В.Буржуа: Этюды по истории духовного развития современного экономического человека / Пер. с нем.; изд. подгот. Ю. Н. Давыдов, В. В. Сапов. — М.: Наука, 1994.
- Зомбарт В. Социология / Пер. с нем. И. Д. Маркусона. – М.: УРСС, 2003.
- Зомбарт В. Буржуа: этюды по истории духовного развития современного экономического человека; Евреи и хозяйственная жизнь / Пер. с нем. – М.: Айрис-пресс, 2004.
- Зомбарт В. Избранные работы / Пер. с нем. – М.: Территория будущего, 2005.
- Зомбарт В. Собрание сочинений: В 3 т. – СПб.: Владимир Даль, 2005.
Türk dilində
- Aşk, Lüks ve Kapitalizm: Modern Dünyanın Savurganlığın Ruhundan Doğması Üzerine, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 1998,
- Dünya Görüşü Bilim ve Ekonomi, Çizgi Kitabevi, Konya, 2004
- Kapitalizm ve Yahudiler, İleri Yayınları, İstanbul, 2005
- Burjuva: Modern Ekonomi Dönemine Ait İnsanın Ahlâki ve Entelektüel Tarihine Katkı, Doğu Batı Yayınları, Ankara, 2008,
Zombart haqqında
- Браславский Р. Г. Сочинения Вернера Зомбарта в России // Журнал социологии и социальной антропологии. — Том IV, 2001. — № 1.
- Митенков А. В. В. Зомбарт о генезисе общества: (философско-антропологический анализ учения). – М.: Прима-Пресс-М, 2002
- Шпакова Р. П. Вернер Зомбарт: в ожидании признания // Журнал социологии и социальной антропологии. — Том IV, 2001. — № 1.
- Ефимов Е.Г., Аронова О.В. Проблема генезиса капитализма в социологии В.Зомбарта (методологические аспекты) // Известия Волгоградского государственного технического университета. – 2010. – Т. 7. – № 7. – С. 25–28. http://elibrary.ru/item.asp?id=15250535
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Werner Sombart // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Зомбарт Вернер // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
Xarici keçidlər
- Биография и библиография З. 2006-12-06 at the Wayback Machine
- в библиотеке РГИУ [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zombart Sombart Verner 19 yanvar 1863 18 may 1941 Berlin Ucuncu Reyx alman iqtisadcisi sosioloq ve tarixci Verner Zombartalm Werner Sombart Dogum tarixi 19 yanvar 1863 1863 01 19 Vefat tarixi 18 may 1941 1941 05 18 78 yasinda Vefat yeri Berlin Ucuncu ReyxElm saheleri iqtisadiyyat sosiologiya Iqtisadi tarixIs yerleri Humboldt adina Berlin UniversitetiTehsili Humboldt adina Berlin UniversitetiElmi rehberleri Qustav fon SmollerUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Prussiya Elmler Akademiyasi d Bavariya Elmler Akademiyasi d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiWirtschaftsleben im Zeitalter des Hochkapitalismus 1928 Breslav ve Berlin Universitetlerinin professoru Smollerin sagirdi olub bir cox fikirlerinde siyasi iqtisadin tarix mektebinin terefdari idi Lakin Zombart iqtisad elminde tarixi ve abstrakt tedqiqat metodlarini birlesdirmeye cehd ederek tarix mektebinden qabaga getmisdir Ve o buna nail olmusdur Zombartin muhum eseri Muasir kapitalizm dir birinci nesri 1903 cu ilde olmusdur Sonralar bu eser defelerle nesr olunmus yeni nesrin son cildleri 1928 ci ilde buraxilmisdir Zombart bu eserde kapitalizm tarixini erken kapitalizm XYIII esrin ikinci yarisinda senaye inqilabina qeder inkisaf etmis kapitalizm birinci dunya muharibesine qeder ve gecikmis kapitalizm kimi inkisaf merhelelerine ayiraraq butovlukle tehlil etmisdir Zombart kapitalizmin iqtisadi inkisaf perspektivlerini nezerden kecirerek sosial pluralizm nezeriyyesini ireli surmusdur Teserrufat formalarinin inkisaf tarixinden Zombart bele bir neticeye gelir ki cemiyyet inkisaf etdikce teserrufat formalari da artir bele ki kohne formalar itmir eksine yenilerile yanasi fealiyyetlerini davam etdirirler Meselen orta esrlerde Avropada hem kendli teserrufati hem biyar mulkedar teserrufati hem de seher senetkarligi paralel movcud olmusdur Sonra kapitalizm yaranmisdir lakin natural teserrufat ve senet movcud olmaqda davam etmisdir Zombart bele netice cixarir ki geleceyin cemiyyetinde asagidaki 6 forma movcud olacaqdir kapitalizm kooperativ teserrufat ictimai teserrufat bura Zombart dovlete ve basqa ictimai teskilatlara meselen seher ozunuidare teskilatlarina aid olan muessiseleri de daxil edir natural teserrufat senet kendli teserrufati Zombart oz eserlerinde kapitalizmle sosializmin yaxinligini subut etmeye cehd edirdi O deyirdi ki sabitlesdirilmis ve tenzimlenmis kapitalizmle texniki cehetden tekmillesmis semerelesdirilmis sosializm arasinda ferq cox da boyuk deyildir ve demeli insanlarin ve insan medeniyyetinin taleyi ucun teserrufatin kapitalistcesine ve ya sosialistcesine teskil olunacagi az ve ya cox derecede ehemiyyetsizdir Sonralar Zombartin sosial pluralizm konsepsiyasi kapitalizmin tekamulunun mumkunluyunu esaslandiran ve muasir kapitalizmi xususi ve ictimai dovlet muessiseleri seklinde teserrufatlarin elementlerinin birlesmesi kimi tesvir eden qarisiq iqtisadiyyat nezeriyyesinin esasini teskil edir Zombartin metodologiyasi ozunemexsus dualizmle xarakterize olunur ki onun da mahiyyeti her bir ayrica problemin tedqiqatinin empirik ve nezeri hisselerinin bolgusunden ibaretdir Bu dualizmin mahiyyeti ondan ibaretdir ki ayrica goturulmus her bir problemin tedqiqi empirik ve nezeri bolgude effektlidir Umumi iqtisadi inkisafin tehlilinde bu tesnifat teserrufat sistemi ve teserrufat epoxalari na ayrilmada tezahur edir V Zombarta gore teserrufat sistemi xalis mucerred nezeri duzumdur ve onun komeyi ile realist empirik tedqiqin obyekti teserrufat epoxasina goruntu verilir Teserrufat epoxasi daxilinde alim iqtisadi texnika seviyyesinde dovrilik tesnifati aparir Muvafiq tekamul meyarlarina esaslanaraq her bir teserrufat epoxasi ilkin teserrufat kulminasion faza ve sonraki teserrufat bolgusunde esaslanir Zombartin muhum eseri Muasir kapitalizm dir birinci nesri 1903 cu ilde olmusdur Sonralar bu eser defelerle nesr olunmus yeni nesrin son cildleri 1928 ci ilde buraxilmisdir Zombart bu eserde kapitalizm tarixini erken kapitalizm XYIII esrin ikinci yarisinda senaye inqilabina qeder inkisaf etmis kapitalizm birinci dunya muharibesine qeder ve gecikmis kapitalizm kimi inkisaf merhelelerine ayiraraq butovlukle tehlil etmisdir Zombart kapitalizmin iqtisadi inkisaf perspektivlerini nezerden kecirerek sosial pluralizm nezeriyyesini ireli surmusdur Teserrufat formalarinin inkisaf tarixinden Zombart bele bir neticeye gelir ki cemiyyet inkisaf etdikce teserrufat formalari da artir bele ki kohne formalar itmir eksine yenilerile yanasi fealiyyetlerini davam etdirirler Meselen orta esrlerde Avropada hem kendli teserrufati hem biyar mulkedar teserrufati hem de seher senetkarligi paralel movcud olmusdur Sonra kapitalizm yaranmisdir lakin natural teserrufat ve senet movcud olmaqda davam etmisdir Zombart bele netice cixarir ki geleceyin cemiyyetinde asagidaki 6 forma movcud olacaqdir kapitalizm kooperativ teserrufat ictimai teserrufat bura Zombart dovlete ve basqa ictimai teskilatlara meselen seher ozunuidare teskilatlarina aid olan muessiseleri de daxil edir natural teserrufat senet kendli teserrufati Zombart oz eserlerinde kapitalizmle sosializmin yaxinligini subut etmeye cehd edirdi O deyirdi ki sabitlesdirilmis ve tenzimlenmis kapitalizmle texniki cehetden tekmillesmis semerelesdirilmis sosializm arasinda ferq cox da boyuk deyildir ve demeli insanlarin ve insan medeniyyetinin taleyi ucun teserrufatin kapitalistcesine ve ya sosialistcesine teskil olunacagi az ve ya cox derecede ehemiyyetsizdir Sonralar Zombartin sosial pluralizm konsepsiyasi kapitalizmin tekamulunun mumkunluyunu esaslandiran ve muasir kapitalizmi xususi ve ictimai dovlet muessiseleri seklinde teserrufatlarin elementlerinin birlesmesi kimi tesvir eden qarisiq iqtisadiyyat nezeriyyesinin esasini teskil edir Konyukturun sabitlesdirilmesi haqqinda telim de hemcinin Zombarta mexsusdur Zombart bele hesab edirdi ki kapitalizm inkisaf etdikce ziddiyyetlerin aradan qaldirilmasina yumsaldilmasina ve son neticede onlarin tamamile itib getmesine meyl uze cixir Zombart konyunkturun sabitlesmesine komek eden bir sira amilleri ireli surur kapitalistler terefinden bazar strukturunun daha derinden derk edilmesi konyuktur institutlarinin yaradilmasi sehmdar cemiyyetlerin teskili sahesinde dovletin rolunu tenzimleyen Merkezi bankin agilli ucot siyaseti ve pul dovriyyesinin suurlu teskili ve basqalari Zombartin fikrince dovletin tesirinin guclenmesi iqtisadiyyatda tsiklik deyisikliklerin hamarlanmasina bohranlarin issizliyin aradan qaldirilmasina sebeb olur kapitalizm tenzimlenen kapitalizm olur 1934 cu ilde V Zombartin Alman sosializmi eseri nesr olunur ki burada o iqtisadiyyatin dovlet tenzimlenmesi sistemini nezerden kecirir Almaniya ucun dovlet sosializmi seklinde olan sosial ideali o planli ve ya mutesekkil kapitalizm kimi tesevvur edirdi Dovlet sosializmi modelinin formalasmasi ucun Zombart iqtisadiyyata dovlet mudaxilesinin zeruriliyini esas hesab edirdi O iqtisadiyyatin gelecek inkisafini ve milletin rifahinin temin edilmesini iri istehsalin mehdudlasdirilmasi xirda biznesin ve ekinciliyin her cur desteklenmesi ile baglayirdi ki bu da Zombartin fikrince labud olaraq ehalinin deproletarlasmasina getirmelidir Bundan basqa Zombart dovlet tenzimlenmesi sisteminde sosial munasibetlerin fehle ve sahibkarlar arasinda emek qanunvericiliyi tarif muqavileleri emek seraitine nezaret formasinda tenzimlenmesine xususi ehemiyyet verirdi O bele hesab edirdi ki neticede prioritet ictimai menafeler esasinda menafeler harmoniyasi mueyyen olunmalidir Sonralar alman sosializminin bir cox elementleri merkezlesdirilmis idareetme milli iqtisadiyyatin dovlet terefinden planlasdirilmasi teserrufat sisteminin butun elementlerinin sert tabeliyi alman fasist dovletinin iqtisadi siyasetinin esasini teskil etdi Zombart oz teliminde teserrufat dovru ve teserrufat sistemi kimi kateqoriyalari ayirir Teserrufat dovru dedikde Zombart sinaq tedqiqati obyekti kimi xidmet eden real iqtisadi sistemi nezerde tutur Dovrlerin ayrilmasi nezeri cehetden formalasmis modeller Zombartin fikrince 3 qrup elementle ruh forma ve mahiyyetle xarakterize olunan teserrufat sistemleri esasinda heyata kecirilir Zombart hesab edirdi ki inkisaf teserrufat sisteminin tekamulu coxamilli prosesdir onun butun struktur elementlerinin kombine edilmis inkisafidir Iqtisadi inkisafin esas amili hereketverici quvvesi onun sosialpsixoloji seviyyesi ile mueyyen olunan teserrufat ruhudur Kapitalist ruhu yeni teserrufat fealiyyetinin esas vadaredici motivi Zombart terefinden iki terkib hisseye isguzarliq ruhuna ve burjua ruhuna ayrilir Isguzarliq ruhu her seyden evvel yeniye iqtisadiyyatda yeni kombinasiyalarin yaradilmasina riske hazir olmaq cehdidir maksimum menfeet almaga cehddir Burjua ve ya burger ruhuna emekseverlik sadelik qenaetcillik teserrufat bacariqlari muqavileye sadiqlik daxildir Formaya sosial huquqi siyasi munasibetlerin mecmusu daxildir mahiyyet ise maddi texniki istehsal bazasi texnika ve texnologiyadir Zombart iqtisadi fikrin inkisafinda boyuk rol oynamisdir O teserrufat ve ya iqtisadi sistem kateqoriyalarina terif vermek ve qarisiq iqtisadiyyat in muxtelif tiplerinin nezeri modelini yaratmaq cehdi edenler arasinda birinci olmusdur Zombartin iqtisadi sistemler nezeriyyesi iqtisadi mexanizm sferasinda semereli secimin umumi qaydalarini formalasdirmaq ucun yaranmisdi Siyasi iqtisadda tarixi istiqameti yekunlasdirarken demek olar ki o ozunun muxtelif ifade variantlarinda iqtisad elminin XIX esrin sonunda dusduyu bohrandan cixmaga bazar iqtisadiyyatinin tehliline daha heyati yanasmalar hazirlamaga cehd edir Tarix mektebinin konsepsiyasi praktika terefinden qoyulan muhum meselelere cavab tapmaq cehdi demek idi EserleriNoo Soziologie V 1956 Studien zur Entwicklungsgeschichte des modernen Kapitalismus Bd I 2 Munch Lpz 1913 Die Zukunft des Kapitalismus B 1932 Deutscher Sozialismus B 1934 v rus per Socializm i socialnoe dvizhenie v XIX stoletii Rus dilindeSocializm i socialnoe dvizhenie v XIX stoletii SP b 1902 Hudozhestvennaya promyshlennost i kultura SP b Idealy socialnoj politiki SP b 1906 Sovremennyj kapitalizm t 1 2 M 1903 05 t 3 M L 1930 t 1 2 izd M L 1931 Burzhua M 1924 Narodnoe hozyajstvo v Germanii v XIX i v nachale XX v M 1924 Zombart V Evrei i hozyajstvennaya zhizn SP b Knigoizdatelstvo Razum 1912 Zombart V Burzhua Etyudy po istorii duhovnogo razvitiya sovremennogo ekonomicheskogo cheloveka Per s nem izd podgot Yu N Davydov V V Sapov M Nauka 1994 Zombart V Sociologiya Per s nem I D Markusona M URSS 2003 Zombart V Burzhua etyudy po istorii duhovnogo razvitiya sovremennogo ekonomicheskogo cheloveka Evrei i hozyajstvennaya zhizn Per s nem M Ajris press 2004 Zombart V Izbrannye raboty Per s nem M Territoriya budushego 2005 Zombart V Sobranie sochinenij V 3 t SPb Vladimir Dal 2005 Turk dilindeAsk Luks ve Kapitalizm Modern Dunyanin Savurganligin Ruhundan Dogmasi Uzerine Bilim ve Sanat Yayinlari Ankara 1998 ISBN 975 7298 30 1 Dunya Gorusu Bilim ve Ekonomi Cizgi Kitabevi Konya 2004 Kapitalizm ve Yahudiler Ileri Yayinlari Istanbul 2005 Burjuva Modern Ekonomi Donemine Ait Insanin Ahlaki ve Entelektuel Tarihine Katki Dogu Bati Yayinlari Ankara 2008 ISBN 978 975 8717 37 8Zombart haqqindaBraslavskij R G Sochineniya Vernera Zombarta v Rossii Zhurnal sociologii i socialnoj antropologii Tom IV 2001 1 Mitenkov A V V Zombart o genezise obshestva filosofsko antropologicheskij analiz ucheniya M Prima Press M 2002 Shpakova R P Verner Zombart v ozhidanii priznaniya Zhurnal sociologii i socialnoj antropologii Tom IV 2001 1 Efimov E G Aronova O V Problema genezisa kapitalizma v sociologii V Zombarta metodologicheskie aspekty Izvestiya Volgogradskogo gosudarstvennogo tehnicheskogo universiteta 2010 T 7 7 S 25 28 http elibrary ru item asp id 15250535IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Werner Sombart Brockhauz Ensiklopediyasi alm Zombart Verner Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Mathematics Genealogy Project ing 1997 Xarici kecidlerBiografiya i bibliografiya Z 2006 12 06 at the Wayback Machine v biblioteke RGIU olu kecid