V Filipp isp Felipe V və ya Burbonlu Filipp isp Felipe de Borbón 19 dekabr 1683 Versal 9 iyul 1746 Madrid Burbon sülaləs

V Filipp (isp. Felipe V) və ya Burbonlu Filipp (isp. Felipe de Borbón; 19 dekabr 1683^[…], Versal – 9 iyul 1746^[…], Madrid) — Burbon sülaləsinə mənsub ilk İspaniya kralı.

V Filipp
fr. Philippe V

Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	19 dekabr 1683(1683-12-19)^[…]
Doğum yeri	Versal
Vəfat tarixi	9 iyul 1746(1746-07-09)^[…](62 yaşında)
Vəfat yeri	Madrid, Madrid vilayəti^[d], İspaniya
Vəfat səbəbi	insult
Atası	Burbonlu Lüdovik
Anası	Bavariyalı Mariya Anna Viktoriya
Həyat yoldaşları	Savoyyalı Mariya Luiza Qabriella (2 noyabr 1701–), Elizabet Farnesi (24 dekabr 1714–)
Uşaqları	I Lüdovik (İspaniya kralı), VI Ferdinand, III Karl, Marianna Viktoriya (Portuqaliya kraliçası), İnfant Filipp, Mariya Tereza Rafaella, Kardinal-infant Lüdovik, Mariya Antuanetta Ferdinanda

Təltifləri
Monoqram
İmzası
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Filipp Fransız monarx ailəsində — Fransa kralı XIV Lüdovikin oğlu və varisi Burbonlu Lüdovikin ikinci oğlu olaraq dünyaya gəldi. Burbonlu Lüdovikin dayısı olan İspaniya kralı II Karl sonsuz idi və fiziki qüsurları səbəbilə olduqca zəif səhhəti var idi. Atasının İspaniya taxt-tacında güclü taxt iddiası olsa da, o bundan istifadə etmədi. Həm atasının, həm də böyük qardaşının Fransa taxt-tacından əl çəkməmək üçün bu təklifi geri çevirməsi nəticəsində Filipp nənəsinin qardaşı olan II Karlın rəsmi varisi elan edildi. Kralın 1700-cü ildə vəfat etməsinin ardından V Filipp adıyla İspaniya taxtına əyləşdi.

Burbon sülaləsinə mənsub ilk İspaniya kralı olan V Filipp taxta çıxması Avropa siyasi meydanında böyük əks-səda doğurdu. Belə ki, Avropanın 2 böyük gücü olan Fransa və İspaniyanın eyni taxt-tac altında birləşmə ehtimalı dövrün digər hegemon dövlətlərinin etirazına səbəb oldu. Səltənətinin ilk 13 ili boyunca davam edən İspaniya vərasət müharibəsi nəticəsində bu 2 taxt-tacın birləşdirilməməsinə qərar verildi və beləcə, V Filippin krallığı digər monarxlar tərəfindən təsdiq edildi.

45 il 21 gün davam edən səltənəti müasir İspaniya tarixində ən uzun səltənət dönəmi olaraq qəbul edilir. 1724-cü ildə böyük oğlu Lüdovikin lehinə taxtdan əl çəksə də, oğlu yalnız 7 ay sonra vəfat etdi və Filipp yenidən hakimiyyəti əlinə aldı. Geri qalan 22 il boyunca xanımı Elizabet Farnesinin təsiri altında ağır depressiv vəziyyətdə qalan V Filipp 1746-cı ildə vəfat etdi və yerinə oğlu VI Ferdinand keçdi.

Mənbə

Kamen, Henry (2001). Philip V of Spain: The King Who Reigned Twice. New Haven, Conn.: Yale University Press.
De Paz Sánchez, Manuel; García Pulido, Daniel (2015). El corsario de Dios. Documentos sobre Amaro Rodríguez Felipe (1678–1747). Documentos para la Historia de Canarias. Francisco Javier Macías Martín (ed.). Canarias: Archivo Histórico Provincial de Santa Cruz de Tenerife.
Avilés, José de Avilés, Marquis of (1780). Ciencia heroyca, reducida a las leyes heráldicas del blasón, Madrid: J. Ibarra, (Madrid: Bitácora, 1992). T. 2, pp. 162–166. ISBN 84–465–0006-X
Amaro Pargo: documentos de una vida, I. Héroe y forrajido. Ediciones Idea. November 2017. p. 520. ISBN 978–8416759811

Şəcərəsi

İstinadlar

Philip V // Encyclopædia Britannica (ing.).
Felipe V // Diccionario biográfico español (isp.). Real Academia de la Historia, 2011.
Lundy D. R. Felipe V de Borbón, Rey de España // The Peerage (ing.).

[_b54b4272140f5b97-1] Philip V // Encyclopædia Britannica (ing.).

[_48fb6a64453d583e-2] Felipe V // Diccionario biográfico español (isp.). Real Academia de la Historia, 2011.

[_c23b4576fde2c6d1-3] Lundy D. R. Felipe V de Borbón, Rey de España // The Peerage (ing.).