Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Unix (ing. Unix) — 1969-cu ildə Ken Tompson və Denis Ritçi tərəfindən Bell laboratoriyalarında yazılmış, eyni vaxtda bir çox istifadəçi ilə eyni zamanda müxtəlif əməliyyatları yerinə yetirən bir əməliyyat sistemidir.
| Unix | |
|---|---|
 | |
 | |
| İstehsalçı | Bell Labs, Ken Tompson, Denis Ritçi, Breyn Kerniqan |
| Yazılma dili | C, Assembler |
| Buraxılış tarixi | 1969 |
| Veb-saytı | opengroup.org/unix |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yeni ƏS – UNICS (UNIplexed Information and Computing System) adlandırılmış, sonralar UNIX adına qısaldılmışdı.
Bu əməliyyat sisteminin əsasıda Massaçusets Texnologiya İnstitutu (MİT), , Bell Labs və GE-nin bir yerdə istehsal etdikləri və dayanır. Unix-in ilk versiyası Assembler dili ilə yazılmışdır və bu əməliyat sistemi sadəcə yazıldığı kompüterin özündə işləyirdi. Unix Əməliyyat Sistemi 1973-cü ildə C proqramlaşdırma dili ilə yenidən yazılmışdır. Bell Labs Unix-i Novell-ə satdı, 1994-cü ildə də Novell Unix markasını bugünkü sahibi The Open Group-a verdi.
Unix çox prosesli və çox bahalı kompüterlərdən, ucuz və tək prosesli PC-lərə qədər bir çox kompüterdə işləyə bilir. Unix əməliyyat sisteminin sağlamlığı bir çox yerlərdə test edilmiş və davamlı bir sistem olduğu təsdiq edilmişdir. Unix çox istifadəçi eyni vaxtda birdən çox işi görəbildiyi üçün xüsusiylə çox prosesli serverlərdə istifadə olunur. UNIX əməliyyat sistemi C dilində yazıldığından və başqa əməliyyat sistemlərinə nisbətən daha köçürüləbilən, yəni maşından daha az asılı olduğundan güclü hesab olunur.
Linux əməliyyat sistemi də Linus Torvalds tərəfindən Unix-dən ilham alınaraq yazılmışdır.
Unix aşağıdakıları özündə birləşdirir:
- paylanmış verilənlər bazasına müraciət;
- lokal şəbəkədə işləmək
- uzaq məsafədə əlaqə və adi modemdən istifadə etməklə qlobal çıxış imkanı. Bu Unix-in ən vacib komponentlərindən biridir.
Hazirda Unix üçün çoxlu sayda tətbiqi proqmlar mövcuddur. MS DOS və Windows üçün geniş yayılan bir çox tətbiqi proqramlar Unix–də istifadə oluna bilər.
Unix ailəsində olan bir neçə ƏS mövcuddur. Belə ki, 1982-cı ildə bu proqramin Unix Version 7-nin əsasında birinci ticarət məqsədli UNIX System III yaranmışdı. Bu ailədən olan müxtəlif versiyaların öz adı var. Bunlardan ticarət məqsəli AIX, HP-UX, IRIX, Solaris sestemləri qöstərmək olar. UNIX ƏS-nin fayl sistemi fayılları icazəsiz müraciətdən mühafizəni təmin edir. Hal-hazırda UNIX ailəsindən olan şəbəkə ƏS dən geniş yayılan 32-mərtəbəli çoxisitifadəçili, çoxməsələli UNIX Ware 2.0 sistemidir.
Xarici kecidlər
- The Unix Tree: files from historic releases
- The Unix Guru Universe
- The Unix Heritage Society
- The Creation of the UNIX Operating System 2014-04-02 at the Wayback Machine
- Over 50 flavors of Unix @ Unix Guru Universe
- UNIX Evolution
- The Open Group UNIX System Homepage 2008-07-05 at the Wayback Machine
- Unix History
- Unix and Linux Forums
Ədəbiyyat
- İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Unix ing Unix 1969 cu ilde Ken Tompson ve Denis Ritci terefinden Bell laboratoriyalarinda yazilmis eyni vaxtda bir cox istifadeci ile eyni zamanda muxtelif emeliyyatlari yerine yetiren bir emeliyyat sistemidir UnixIstehsalci Bell Labs Ken Tompson Denis Ritci Breyn KerniqanYazilma dili C AssemblerBuraxilis tarixi 1969Veb sayti opengroup org unix Vikianbarda elaqeli mediafayllar Yeni ES UNICS UNIplexed Information and Computing System adlandirilmis sonralar UNIX adina qisaldilmisdi Bu emeliyyat sisteminin esasida Massacusets Texnologiya Institutu MIT AT amp T Bell Labs ve GE nin bir yerde istehsal etdikleri ve dayanir Unix in ilk versiyasi Assembler dili ile yazilmisdir ve bu emeliyat sistemi sadece yazildigi komputerin ozunde isleyirdi Unix Emeliyyat Sistemi 1973 cu ilde C proqramlasdirma dili ile yeniden yazilmisdir AT amp T Bell Labs Unix i Novell e satdi 1994 cu ilde de Novell Unix markasini bugunku sahibi The Open Group a verdi Unix cox prosesli ve cox bahali komputerlerden ucuz ve tek prosesli PC lere qeder bir cox komputerde isleye bilir Unix emeliyyat sisteminin saglamligi bir cox yerlerde test edilmis ve davamli bir sistem oldugu tesdiq edilmisdir Unix cox istifadeci eyni vaxtda birden cox isi gorebildiyi ucun xususiyle cox prosesli serverlerde istifade olunur UNIX emeliyyat sistemi C dilinde yazildigindan ve basqa emeliyyat sistemlerine nisbeten daha kocurulebilen yeni masindan daha az asili oldugundan guclu hesab olunur Linux emeliyyat sistemi de Linus Torvalds terefinden Unix den ilham alinaraq yazilmisdir Unix asagidakilari ozunde birlesdirir paylanmis verilenler bazasina muraciet lokal sebekede islemek uzaq mesafede elaqe ve adi modemden istifade etmekle qlobal cixis imkani Bu Unix in en vacib komponentlerinden biridir Hazirda Unix ucun coxlu sayda tetbiqi proqmlar movcuddur MS DOS ve Windows ucun genis yayilan bir cox tetbiqi proqramlar Unix de istifade oluna biler Unix ailesinde olan bir nece ES movcuddur Bele ki 1982 ci ilde bu proqramin Unix Version 7 nin esasinda birinci ticaret meqsedli UNIX System III yaranmisdi Bu aileden olan muxtelif versiyalarin oz adi var Bunlardan ticaret meqseli AIX HP UX IRIX Solaris sestemleri qostermek olar UNIX ES nin fayl sistemi fayillari icazesiz muracietden muhafizeni temin edir Hal hazirda UNIX ailesinden olan sebeke ES den genis yayilan 32 mertebeli coxisitifadecili coxmeseleli UNIX Ware 2 0 sistemidir Xarici kecidlerThe Unix Tree files from historic releases The Unix Guru Universe The Unix Heritage Society The Creation of the UNIX Operating System 2014 04 02 at the Wayback Machine Over 50 flavors of Unix Unix Guru Universe UNIX Evolution The Open Group UNIX System Homepage 2008 07 05 at the Wayback Machine Unix History Unix and Linux ForumsEdebiyyatIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 996 s