Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Təkab (fars. تکاب Azərbaycan türkcəsində. Tikan təpə) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanında şəhər. Şəhər Təkab şəhristanının inzibati mərkəzidir. Türk mənşəli Tikantəpə toponimi dəyişdirilmiş və Təkab adlandırılmışdır.
| Təkab | |
|---|---|
| تکاب | |
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 1.808 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +98 482 |
| Digər | |
| tekab-ag.ir | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarix
1938-ci ildə Rza xan Palani Pəhləvinin toponimlərin farslaşdırılması proqramına uyğun olaraq tarixi adı Tikantəpə olan şəhərin adı dəyişdirilərək Təkab olmuşdur.
Əhali
2006-cı il siyahıya alınmasına əsasən əhalisi 43,702 nəfərdir. Şəhərin əsas əhalisi azərbaycanlılardan, az qismi isə kürdlərdən ibarətdir. Tikantəpə şəhərinin 42 məhəlləsi vardır. Şəhərin Şərifava məhəlləsi kürdlərdən ibarətdir, Qırnav məhəlləsində isə kürdlər azərbaycanlılarla birlikdə yaşayırlar:
- 1962-ci ildə şəhərin çıxışındakı körpünün yaxınlığında kasıb bir kürd ailəsi məskunlaşdı. Ailənin atası Şərif adlı kişi idi. Məhəmməd Rza şah Pəhləvinin hakimiyyətinin sonuna yaxın bura bir məhəllə halına gəlmiş, ona ilk yerləşmiş Şərif kişinin adı ilə Şərifava adı verilmişdir. Şərifava məhəlləsinə şah rejiminin sonu və islam inqilabının ilk illərində kürd əsilli ailələrin köçü sürətlənmiş və nəticədə hazırda bir kürd məhəlləsi halına gəlmişdir.
Qalan 40 məhəllədə yalnız azərbaycanlılar yaşamaqdadır. Şəhərin azərbaycanlı əhalisi Əfşar elindəndir. Şəhərdə də şəhristanın kəndlərində olduğu kimi dünya şöhrətli Əfşar xalçası toxunur.
Şəhərin və şəhristanın görməli yerləri
- Balqız dağı (və ya Bilqeys — Balqız dağının farslaşdırılmış adıdır) — türk eli arasında ona Haça dağ da deyirlər, səbəbi iki qoşa zirvəsinin olmasıdır, hündürlüyü 3350 metr. Bu dağın iki zirvəsinin başı ilin bütün fəsilləri boyu qarlı olur. Yay aylarında qar nisbətən azca əriyir və tarixən bu qar sularının əmələ gətirdiyi və bu iki zirvə arasında yerləşən möhtəşəm mənzərəyə sahib gölə tökülür.
- Dev zindanı dağı (və ya Zindan dağı) — 120 metr hündürlüyə sahib olan içi boş dağ olan təbii komleks, ağzının eni 50 metrdir. Ətrafında bizim eradan əvvəl 1000 il öncəsinə — o dövrdə mövcud olmuş Manna dövlətinə aid abidələr vardır. UNESCO-da İranın tarixi əsərləri siyahısında qeyd olunmuşdur.
- Qəynərcə şəlaləsi — Təxt-i Süleyman yaxınlığında yerləşən Qəynərcə kəndində yerləşir.
- Birincə dəryası — Töhül dağının ətəklərində Birincə kəndində yerləşir.
- Çəmligöl (və ya Çəmlibel və ya Çənlibel) — təbii əsər, 85 metr eni olan göldə yerləşən və onun üzərində hərəkət edən 70 metr eni olan adadır.
- Savruq körpüsü — Səfəvilər dövrünə aiddir, türk kəndi olan Durbaş kəndinin yanında yerləşir.
- Balqız qalası — qala 3350 metr hündürlüyü olan Balqız dağının başında tikilib və Təxt-i Süleymanın yaxınlığındadır.
- Sərdar Əfşar qalası — Tikantəpə şəhərinin ortasında yerləşir.
- Sarıqurqan qalası — qala Tikantəpədən Sayınqalaya gedən yolun üzərində yerləşir.
- Oğulbəy kəndinin Cümə məscidi
- Oğulbəy buzlu xanası
- Kərəfto köhülü (mağarası)
- Təxti-Süleyman (və ya Soğurluq) — bizim eradan 1000 il əvvəl yəni 3000 il öncə əsası qoyulmuşdur, bu ərazidəki qədim yaşayış komleksi öncə Manna dövlətinin, daha sonra Atropantena dövlətinin paytaxtı olmuşdur, hazırda qədim Qazaka şəhəri xarabalığının yerləşdiyi tarixi kompleksdir. UNESCO-da İranın tarixi əsərləri siyahısında qeyd olunmuşdur.
İstinadlar
- جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری (fars.).
- "اسم قدیم و جدید شهرهای ایران". 2024-04-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-19.
- "Şahmərəsinin türkcə-farsca lüğətində Tikan adının mənasına bax, səhifə 442" (PDF). 2024-04-18 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-19.
- World Gazetteer :"Takāb city". 2013-06-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-17.
Mənbə
- Youtube-da Güney Azərbaycan Televizyasının rəsmi səhifəsində: Haray proqramı silsiləsindən ---"Tikantəpə" sənədli film (1), "Tikantəpə" sənədli film (2), Qızıl və Daş mədənləri, "Tikantəpə" sənədli film (3), Kürd məsələsi (1), "Tikantəpə" sənədli film (4), Kürd məsələsi (2)
Həmçinin bax
 | Cənubi Azərbaycan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tekab fars تکاب Azerbaycan turkcesinde Tikan tepe Iranin Qerbi Azerbaycan ostaninda seher Seher Tekab sehristaninin inzibati merkezidir Turk menseli Tikantepe toponimi deyisdirilmis ve Tekab adlandirilmisdir Tekabتکاب36 24 03 sm e 47 06 47 s u Olke IranTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 808 mSaat qursagi UTC 03 30EhalisiEhalisi 49 677 nef 2016 Resmi dili fars diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 98 482Digertekab ag irXeriteni goster gizle Tekab Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarix1937 ci ilde Tikantepenin adi turkce oldugu ucun farsca Ferhengistanin Dil ve Medeniyyet nazirliyi hokmu ile deyisildi 1938 ci ilde Rza xan Palani Pehlevinin toponimlerin farslasdirilmasi proqramina uygun olaraq tarixi adi Tikantepe olan seherin adi deyisdirilerek Tekab olmusdur Ehali2006 ci il siyahiya alinmasina esasen ehalisi 43 702 neferdir Seherin esas ehalisi azerbaycanlilardan az qismi ise kurdlerden ibaretdir Tikantepe seherinin 42 mehellesi vardir Seherin Serifava mehellesi kurdlerden ibaretdir Qirnav mehellesinde ise kurdler azerbaycanlilarla birlikde yasayirlar 1962 ci ilde seherin cixisindaki korpunun yaxinliginda kasib bir kurd ailesi meskunlasdi Ailenin atasi Serif adli kisi idi Mehemmed Rza sah Pehlevinin hakimiyyetinin sonuna yaxin bura bir mehelle halina gelmis ona ilk yerlesmis Serif kisinin adi ile Serifava adi verilmisdir Serifava mehellesine sah rejiminin sonu ve islam inqilabinin ilk illerinde kurd esilli ailelerin kocu suretlenmis ve neticede hazirda bir kurd mehellesi halina gelmisdir dd Qalan 40 mehellede yalniz azerbaycanlilar yasamaqdadir Seherin azerbaycanli ehalisi Efsar elindendir Seherde de sehristanin kendlerinde oldugu kimi dunya sohretli Efsar xalcasi toxunur Seherin ve sehristanin gormeli yerleriBalqiz dagi ve ya Bilqeys Balqiz daginin farslasdirilmis adidir turk eli arasinda ona Haca dag da deyirler sebebi iki qosa zirvesinin olmasidir hundurluyu 3350 metr Bu dagin iki zirvesinin basi ilin butun fesilleri boyu qarli olur Yay aylarinda qar nisbeten azca eriyir ve tarixen bu qar sularinin emele getirdiyi ve bu iki zirve arasinda yerlesen mohtesem menzereye sahib gole tokulur Dev zindani dagi ve ya Zindan dagi 120 metr hundurluye sahib olan ici bos dag olan tebii komleks agzinin eni 50 metrdir Etrafinda bizim eradan evvel 1000 il oncesine o dovrde movcud olmus Manna dovletine aid abideler vardir UNESCO da Iranin tarixi eserleri siyahisinda qeyd olunmusdur Qeynerce selalesi Text i Suleyman yaxinliginda yerlesen Qeynerce kendinde yerlesir Birince deryasi Tohul daginin eteklerinde Birince kendinde yerlesir Cemligol ve ya Cemlibel ve ya Cenlibel tebii eser 85 metr eni olan golde yerlesen ve onun uzerinde hereket eden 70 metr eni olan adadir Savruq korpusu Sefeviler dovrune aiddir turk kendi olan Durbas kendinin yaninda yerlesir Balqiz qalasi qala 3350 metr hundurluyu olan Balqiz daginin basinda tikilib ve Text i Suleymanin yaxinligindadir Serdar Efsar qalasi Tikantepe seherinin ortasinda yerlesir Sariqurqan qalasi qala Tikantepeden Sayinqalaya geden yolun uzerinde yerlesir Ogulbey kendinin Cume mescidi Ogulbey buzlu xanasi Kerefto kohulu magarasi Texti Suleyman ve ya Sogurluq bizim eradan 1000 il evvel yeni 3000 il once esasi qoyulmusdur bu erazideki qedim yasayis komleksi once Manna dovletinin daha sonra Atropantena dovletinin paytaxti olmusdur hazirda qedim Qazaka seheri xarabaliginin yerlesdiyi tarixi kompleksdir UNESCO da Iranin tarixi eserleri siyahisinda qeyd olunmusdur Istinadlarجمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری fars اسم قدیم و جدید شهرهای ایران 2024 04 19 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 19 Sahmeresinin turkce farsca lugetinde Tikan adinin menasina bax sehife 442 PDF 2024 04 18 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 04 19 World Gazetteer Takab city 2013 06 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 06 17 MenbeYoutube da Guney Azerbaycan Televizyasinin resmi sehifesinde Haray proqrami silsilesinden Tikantepe senedli film 1 Tikantepe senedli film 2 Qizil ve Das medenleri Tikantepe senedli film 3 Kurd meselesi 1 Tikantepe senedli film 4 Kurd meselesi 2 Hemcinin baxAsiq Qurban Rehmeti Cenubi Azerbaycan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin