Tıva akşası (tıva akşa) — 1934-1944-cü illərdə Tuva Xalq Respublikasının pul vahidi. 100 qəpikə bölünür (tıva kɵpejek).
Tıva akşası | ||||
---|---|---|---|---|
tıva Akşa, акша | ||||
| ||||
Kod və simvol | ||||
ISO 4217 kodu | AZN (944) | |||
Dövriyyə ərazisi | ||||
Emitent ölkə | Tuva Xalq Respublikası | |||
Əvəzedici və paralel vahidlər | ||||
Kiçik | qəpik (1⁄100) | |||
Dövriyyədə olan sikkə və əsginaslar | ||||
Sikkələr | 1, 2, 3, 5, 10, 15, 20 qəpik | |||
Əsginas | 1, 3, 5, 10, 25 akşa | |||
Tarixi | ||||
Dövriyyə periodu | 1934—1 yanvar 1945 | |||
Əvvəlki valyuta | Rusiya rublu (RUB) / SSRİ rublu (SUR) | |||
Sikkə və əskinasların buraxılması və istehsalı | ||||
Mərkəzi bank | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
25 iyul 1925-ci ildə Tuva Xalq Respublikası Dövlət Bankı - Tıvanbank qurulur. Tuva Xalq Respublikası və Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı hökumətləri arasındakı razılaşma ilə 1925-1929-cu illərdə ölkə ərazisinə Sovet pullarını buraxılır. Əvvəlcə çarın zərb sikkələrini əvəz edən gümüş sikkələr, daha sonra kağız pullar və banknotları (rubl və çervonlar) dövriyəyə buraxılır. 1933-cü ilin dekabrında Tuva Xalq Respublikası hökuməti bir sərəncam qəbul edir. Sərəncama əsasən Tuva Xalq Respublikasının yeni gerbinin təsviri və "Yalnız TNR-də istifadədədir" mətn üzərində olan mavi boya ilə sovet əskinasları üzərinə daxil vurulur. Mübadilə 10 dekabr 1933-cü ildən may-iyun 1934-cü ilə qədər davam edir. 1933-1934-cü illərdə Sovet sikkələrinin ölçüsündə 1, 2, 3 və 5 qəpik nominasiyalarında hazırlanmış bürünc və 10, 15 və 20 qəpik nominallı nikel sikkələr istifadəyə buraxılır. Onlar 1945-ci il mayın 1-nə qədər dövriyyədə qalır.
1936-cı il yanvarın 1-də ölkədə pul islahatı aparılır. Bu dövrdə dövriyyədə olan Sovet pulları 1, 3, 5, 10 və 25 akşa olmaqla Tuva Xalq Respublikasının banknotları, milli valyuta ilə əvəz edilir. Dəyişdirmə 1: 1 nisbətində edilir. Qoznak tərəfindən ümumilikdə 2 milyon akşa hazırlanır.
11 avqust 1939-cu ildə Tuva Xalq Respublikası hökumət komissiyası yeni əskinas naxışını təsdiqləyir. Bank biletləri Qoznak tərəfindən çap edilir. 1 mart 1941-ci ildə 1940 tipli əskinaslar: 1, 3, 5, 10 və 25 nominaları dövriyyəyə buraxılır. Köhnə tipli bank biletlərinin mübadiləsi 1 sentyabr 1941-ci ilə qədər davam edir.
11 oktyabr 1944 Tıva Xalq Respublikası Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasının muxtar bölgəsi olaraq Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının tərkibinə daxil olur. 1945-ci il yanvarın 1-də onun ərazisində sovet əskinaslarının dövriyyəsi başlayır. Dörd ay ərzində (1945-ci il mayın 1-dək) 1940-cı ilin nümunəsi olan pullar və 1934-cü ilin nümunəsi olan Tıva akşası Sovet rubluna dəyişdirilir. Bundan sonra Tıva valyutası ləğv edilir. 1945-ci ildə 1 akşa 3,5 rubla dövr edilir.
Sikkələr
Sikkələrin ön tərəfində dövlətin (tıva TЬBA ARAT RESPUBLIK) və bankın (tıva TЬBA SADЬƢ-YLETPYRNYꞐ BANKЬZЬ) adı verilmişdir.
Şəkil | Nolminal (qəpik) | Mareial | Diametri (mm) | Qalınlığı (mm) | Çəki (г) | Hert | Buraxılış ili |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | bürünc | 14 | 1,4 | hamar | 1934 | ||
2 | 18 | 2,1 | 1933, 1934 | ||||
3 | 22 | 2,8 | 1933, 1934 | ||||
5 | 25 | 5 | qabarıq | 1934 | |||
10 | mis+nikel | 17 | 1934 | ||||
15 | 20 | 1934 | |||||
20 | 22 | 1934 |
Əskinaslar
Şəkil | Nominal (akşa) | Ölçüsü (mm) | Rəngi | |
---|---|---|---|---|
Əsas üzü | Tərs üzü | |||
1 | qəhvəyi | |||
3 | yaşıl | |||
5 | göy | |||
10 | qırmızı | |||
25 | tünd qırmızı |
Mənbə
- Новое о денежном обращении в Тувинской Народной Республике
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tiva aksasi tiva aksa 1934 1944 cu illerde Tuva Xalq Respublikasinin pul vahidi 100 qepike bolunur tiva kɵpejek Tiva aksasitiva Aksa aksha1 aksaKod ve simvolISO 4217 kodu AZN 944 Dovriyye erazisiEmitent olke Tuva Xalq RespublikasiEvezedici ve paralel vahidlerKicik qepik 1 100 Dovriyyede olan sikke ve esginaslarSikkeler 1 2 3 5 10 15 20 qepikEsginas 1 3 5 10 25 aksaTarixiDovriyye periodu 1934 1 yanvar 1945Evvelki valyuta Rusiya rublu RUB SSRI rublu SUR Sikke ve eskinaslarin buraxilmasi ve istehsaliMerkezi bank Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi25 iyul 1925 ci ilde Tuva Xalq Respublikasi Dovlet Banki Tivanbank qurulur Tuva Xalq Respublikasi ve Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqi hokumetleri arasindaki razilasma ile 1925 1929 cu illerde olke erazisine Sovet pullarini buraxilir Evvelce carin zerb sikkelerini evez eden gumus sikkeler daha sonra kagiz pullar ve banknotlari rubl ve cervonlar dovriyeye buraxilir 1933 cu ilin dekabrinda Tuva Xalq Respublikasi hokumeti bir serencam qebul edir Serencama esasen Tuva Xalq Respublikasinin yeni gerbinin tesviri ve Yalniz TNR de istifadededir metn uzerinde olan mavi boya ile sovet eskinaslari uzerine daxil vurulur Mubadile 10 dekabr 1933 cu ilden may iyun 1934 cu ile qeder davam edir 1933 1934 cu illerde Sovet sikkelerinin olcusunde 1 2 3 ve 5 qepik nominasiyalarinda hazirlanmis burunc ve 10 15 ve 20 qepik nominalli nikel sikkeler istifadeye buraxilir Onlar 1945 ci il mayin 1 ne qeder dovriyyede qalir 1936 ci il yanvarin 1 de olkede pul islahati aparilir Bu dovrde dovriyyede olan Sovet pullari 1 3 5 10 ve 25 aksa olmaqla Tuva Xalq Respublikasinin banknotlari milli valyuta ile evez edilir Deyisdirme 1 1 nisbetinde edilir Qoznak terefinden umumilikde 2 milyon aksa hazirlanir 11 avqust 1939 cu ilde Tuva Xalq Respublikasi hokumet komissiyasi yeni eskinas naxisini tesdiqleyir Bank biletleri Qoznak terefinden cap edilir 1 mart 1941 ci ilde 1940 tipli eskinaslar 1 3 5 10 ve 25 nominalari dovriyyeye buraxilir Kohne tipli bank biletlerinin mubadilesi 1 sentyabr 1941 ci ile qeder davam edir 11 oktyabr 1944 Tiva Xalq Respublikasi Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasinin muxtar bolgesi olaraq Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqinin terkibine daxil olur 1945 ci il yanvarin 1 de onun erazisinde sovet eskinaslarinin dovriyyesi baslayir Dord ay erzinde 1945 ci il mayin 1 dek 1940 ci ilin numunesi olan pullar ve 1934 cu ilin numunesi olan Tiva aksasi Sovet rubluna deyisdirilir Bundan sonra Tiva valyutasi legv edilir 1945 ci ilde 1 aksa 3 5 rubla dovr edilir SikkelerSikkelerin on terefinde dovletin tiva TBA ARAT RESPUBLIK ve bankin tiva TBA SADƢ YLETPYRNYꞐ BANKZ adi verilmisdir Sekil Nolminal qepik Mareial Diametri mm Qalinligi mm Ceki g Hert Buraxilis ili1 burunc 14 1 4 hamar 19342 18 2 1 1933 19343 22 2 8 1933 19345 25 5 qabariq 193410 mis nikel 17 193415 20 193420 22 1934EskinaslarSekil Nominal aksa Olcusu mm RengiEsas uzu Ters uzu1 qehveyi3 yasil5 goy10 qirmizi25 tund qirmiziMenbeNovoe o denezhnom obrashenii v Tuvinskoj Narodnoj Respublike