Türkiyə Fəhlə Partiyası və ya qısaca TİP ― Türkiyəfə 2017-ci ildə rəhbərliyində xələfi olaraq yaradılmış sol təmayüllü siyasi partiya. Partiya Türkiyə Böyük Millət Məclisində 4 millət vəkili ilə təmsil olunur. 25 avqust 2022-ci il tarixindən bu yana Xalqların Demokratik Partiyasının rəhbərliyində qurulmuş üzvüdür.
Türkiyə Fəhlə Partiyası Türkiye İşçi Partisi | |
---|---|
TİP | |
Sədri | |
Sədr müavinləri | Doğan Ərgün |
Quruluş tarixi | 7 noyabr 2017 |
Baş qərargah | Çankaya, Ankara |
İdeologiya | kommunizm, marksizm-leninizm |
İdeoloji spektr | İfrat solçuluq |
Üzvlüyü | |
Üzv sayı | 11 122 |
TBMM | 4 / 600 |
Mətbuat orqanı | İleri Haber İleri TV |
Saytı | tip.org.tr |
Bayrağı | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Quruluşu
2017-ci ildə , , , rəhbərliyində keçmiş və Türkiyə Kommunist Partiyası üzvləri, müxtəlif vətəndaş cəmiyyətləri və həmkarlar ittifaqları təmsilciləri, işçi, tələbə və elm xadimlərinin də daxil olduğu 146 nəfərin də imzasının olduğu bəyanat yayımlanmışdır. 7 noyabr 2017-ci il tarixində ad dəyişərək fəaliyyətinə son qoymuşdur.
2018-ci il seçkiləri
Xalqların Demokratik Partiyası ilə müttəfiqlik edən Türkiyə İşçi Partiyası deputatlığa namizədlərini XDP siyahılarından göstərmişdir. İstanbul 1-ci seçki bölgəsindən, isə Hatay seçki bölgəsindən 27-ci çağırış TBMM-nin XDP deputatı seçilmişdir. Seçkilərin ardından və XDP-dən istefa verərək Türkiyə İşçi Partiyasına keçmişdir. 19 aprel 2021-ci il tarixində partiyanın üçüncü deputatı olaraq fəaliyyətə başlamışdır.
25 iyun 2021-ci il tarixində Sera Kadıgil Cümhuriyyət Xalq Partiyasından istefa verərək Türkiyə İşçi Partiyasına üzv oldu. O, partiyanın sözçüsü və Qanunvericilik Bürosunun katibi kimi fəaliyyət göstərir.
2023-cü il seçkiləri
2020-ci ilin yayında seçkilərə qatılma haqqını qazanmış Türkiyə İşçi Partiyası iştirak edəcəyi elan olunmuşdur. Seçkilərə sol, demokrat və mütərəqqi hərəkat və partiyaların təsis etdiyi bir ittifaqla qatılmağı prioritet olaraq görən partiya bu ittifaqın yaradılması üçün müxtəlif görüşlərdə iştirak etmişdir. Bu səbəblə Türkiyə İşçi Partiyası Xalqların Demokratik Partiyası, Əmək Partiyası, Əməkçi Hərəkat Partiyası, Sosial Azadlıq Partiyası, və ilə görüşlər keçirmişdir. Potensila üçüncü ittifaqın və Cümhur İttifaqına alternativ olmasını hədəfləyən partiya ideologiyaları və mövqeləriylə uyğunlaşacaq bir vahid namizəd olması halında bu namizədi prezident seçkilərində dəstəkləyə biləcəklərini bəyan etmişdir. bu ittifaqın "yenidən quruluşu" təmsil edəcəyini demiş və ittifaq sayəsində siyasətdən uzaqlaşdırılmış "milyonlarla işçinin, kəndlinin, gəncin, qadının, LGBT-li fərdlərin, yoxsulların, yox sayılanların, kürdlərin, ələvilərin" aktiv rol ala biləcəyi bir quruluşa ehtiyac olduğunu elan etmişdir.
25 avqust 2022-ci il tarixində Türkiyə İşçi Partiyası, Xalqların Demokratik Partiyası, Yaşıllar və Sol Gələcək Partiyası, Əmək Partiyası, Əməkçi Hərəkat Partiyası, Sosial Azadlıq Partiyası, və daxil olduğu Əmək və Azadlıq İttifaqı quruldu. İttifaq seçkilərə Xalqların Demokratik Partiyasının qapadılma ehtimalına qarşı Yaşıllar və Sol Gələcək Partiyası siyahısından girməyə qərar verdi. Türkiyə İşçi Partiyası öz emblemləri və siyahılarıyla seçkidə iştirak qərarı aldığını açıqlasa da, aparılan danışıqlarda əvvəlcə ölkə üzrə mövcüd 86 seçki dairəsi (81 şəhər) üzrə yarısından çoxunda namizəd çıxarma qərarı almışdır. Daha sonra bu qərara yenidın baxılmış və müxalifətin mandat itirmə ehtimalına qarşı 16-ya yaxın seçki dairəsində siyahılar geri çəkilmişdir. Beləliklə, TİP seçkilərdə 49 seçki bölgəsi üzrə öz emblemi ilə iştirak etmişdir.
Seçki dönəmində Cezmi Basqın, , kimi məşhur şəxslər partiyaya üzv olmuşdur.
Partiyanın İzmir 2-ci seçki bölgəsində 1-ci sıra namizədi tanınmış jurnalist İrfan Değirmenci, Muğladan 1-ci sıradan namizədi aktyor , Balıkesirdən 1-ci sıra namizədi isə aktyor olmuşdur. Partiyanın Hataydan 1-ci sıra namizədi əvvəlcə aktyor, deputat olsa da, o öz dostu, Gəzi parkı etirazları səbəbi ilə həbsdə olan xeyrinə geri çəkilərək Antalyada otel işçisi namizədin ardından 2-ci sıradan namizəd olmuşdur.
Seçki nəticələrinə əsasə İstanbulun 3 seçki bölgəsinin hər birində 1 (sədr , sözçü Sera Kadıgil və sabiq deputat ), Hatayda da 1 mandat () olmaq üzrə partiya ümumilikdə %1.76 səs ilə 4 mandat qazanmışdır.
İdeologiyası
Türkiyə İşçi Partiyası Türkiyədə kapitalizm yerinə sosialist bir sistemin qurulması fikrini irəli sürür və neoliberalizmə qarşı mövqe tutur. Proqramını Marksizm teoriyası üzərinə quran partiya eyni zamanda sol populist bir mövqeyə sahibdir.
liderliyindəki siyasi mövqeyinə yaxın olmaqla bərabər dövrünün siyastindən də öz bəhrəsini almışdır., cümhuriyyətçilik və kimi mövzularda partiyanın mövqeyi xüsusi yer tutur. TİP təriqət və camaatların ictimai xidmətlərdən məhrum edilməsi və sosial həyatda yer almaması görüşünə sahibdir. Partiya bütün Türkiyə gəncliyi üçün pulsuz, bərabərhüquqlu, elmi və sekulyar bir təhsil sistemini əsas tutur və təriqət və camaatlara aid yataqxana, ev və təhsil ocaqlarının da müsadirə edilməsini nəzərdə tutur. İşıq, su, gaz və internet kimi kommunal xidmətlərin dövlət nəzarətinə keçərək heç bir qazanc məqsədi güdmədəb vətəndaşlara paylanılması partiyanın müdafiə etdiyi fikirlərdəndir.
Rəhbərlik
Sədrlər
Seçkilərdə
Seçki | Xəritə | Sədr | Səs | Mandat | Məclis | Sıra | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
# | % | ± | # | ± | |||||
956 057 | %1,76 | — | 4 / 600 | — | Müxalifət | 8. |
İstinadlar
- "Bəyanat" (PDF). 2018-09-01 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-06-01.
- "Yeni bir sol partiya üuruldu". 2019-07-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-01.
- "Rəsmi Twitter hesabı". 2020-01-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-01.
- "TBMM 27-ci çağırış millət vəkilləri". 2020-12-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-01.
- "CHP İstanbul Milletvekili Saliha Sera Kadıgil Sütlü, partisinden istifa etti". www.ntv.com.tr. 2021-06-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-04-08.
- "Türkiye İşçi Partisi seçimlere girme yeterliliğini sağladı". 2022-04-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-01.
- "Erkan Baş: Milyonların '3'üncü ittifak' beklentisi var". 2021-11-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-01.
- "TİP ayrı liste kararını savundu: 'Keşke daha fazla yerde seçimlere girseydik'". 2023-05-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-01.
- "Proqram". 2022-03-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-01.
- "III. TİP ve Yeniden Sol Popülizm — Tanıl Bora". 2022-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-01.
- "Devamlılıklar ve Sıçramalar: Tanıl Bora'ya Yanıt". 2022-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-01.
- Demokrasi, adalet, bağımsızlık, özgürlük ve laikliği tehdit eden odak bellidir: Saray Rejimi
- "Ahmet Şık: Bir devlet laik olmak zorundadır". 2022-01-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-01.
- "TİP Genel Başkanı Baş: "Tarikat, cemaat okul ve yurtları kamulaştırılmalıdır"". 2022-04-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-01.
- "Cep Dostu Fatura Yasası — Türkiye İşçi Partisi". 2022-03-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-01.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
1961 ci ilde Turkiyede tesis olunmus sol temayullu partiya olmus ile sehv salmayin Turkiye Fehle Partiyasi ve ya qisaca TIP Turkiyefe 2017 ci ilde rehberliyinde xelefi olaraq yaradilmis sol temayullu siyasi partiya Partiya Turkiye Boyuk Millet Meclisinde 4 millet vekili ile temsil olunur 25 avqust 2022 ci il tarixinden bu yana Xalqlarin Demokratik Partiyasinin rehberliyinde qurulmus uzvudur Turkiye Fehle Partiyasi Turkiye Isci PartisiTIPSedriSedr muavinleri Dogan ErgunQurulus tarixi 7 noyabr 2017Bas qerargah Cankaya AnkaraIdeologiya kommunizm marksizm leninizmIdeoloji spektr Ifrat solculuqUzvluyuUzv sayi 11 122TBMM 4 600Metbuat orqani Ileri Haber Ileri TVSayti tip org trBayragi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiQurulusu 2017 ci ilde rehberliyinde kecmis ve Turkiye Kommunist Partiyasi uzvleri muxtelif vetendas cemiyyetleri ve hemkarlar ittifaqlari temsilcileri isci telebe ve elm xadimlerinin de daxil oldugu 146 neferin de imzasinin oldugu beyanat yayimlanmisdir 7 noyabr 2017 ci il tarixinde ad deyiserek fealiyyetine son qoymusdur 2018 ci il seckileri Xalqlarin Demokratik Partiyasi ile muttefiqlik eden Turkiye Isci Partiyasi deputatliga namizedlerini XDP siyahilarindan gostermisdir Istanbul 1 ci secki bolgesinden ise Hatay secki bolgesinden 27 ci cagiris TBMM nin XDP deputati secilmisdir Seckilerin ardindan ve XDP den istefa vererek Turkiye Isci Partiyasina kecmisdir 19 aprel 2021 ci il tarixinde partiyanin ucuncu deputati olaraq fealiyyete baslamisdir 25 iyun 2021 ci il tarixinde Sera Kadigil Cumhuriyyet Xalq Partiyasindan istefa vererek Turkiye Isci Partiyasina uzv oldu O partiyanin sozcusu ve Qanunvericilik Burosunun katibi kimi fealiyyet gosterir 2023 cu il seckileri 2020 ci ilin yayinda seckilere qatilma haqqini qazanmis Turkiye Isci Partiyasi istirak edeceyi elan olunmusdur Seckilere sol demokrat ve mutereqqi herekat ve partiyalarin tesis etdiyi bir ittifaqla qatilmagi prioritet olaraq goren partiya bu ittifaqin yaradilmasi ucun muxtelif goruslerde istirak etmisdir Bu sebeble Turkiye Isci Partiyasi Xalqlarin Demokratik Partiyasi Emek Partiyasi Emekci Herekat Partiyasi Sosial Azadliq Partiyasi ve ile gorusler kecirmisdir Potensila ucuncu ittifaqin ve Cumhur Ittifaqina alternativ olmasini hedefleyen partiya ideologiyalari ve movqeleriyle uygunlasacaq bir vahid namized olmasi halinda bu namizedi prezident seckilerinde destekleye bileceklerini beyan etmisdir bu ittifaqin yeniden qurulusu temsil edeceyini demis ve ittifaq sayesinde siyasetden uzaqlasdirilmis milyonlarla iscinin kendlinin gencin qadinin LGBT li ferdlerin yoxsullarin yox sayilanlarin kurdlerin elevilerin aktiv rol ala bileceyi bir qurulusa ehtiyac oldugunu elan etmisdir 25 avqust 2022 ci il tarixinde Turkiye Isci Partiyasi Xalqlarin Demokratik Partiyasi Yasillar ve Sol Gelecek Partiyasi Emek Partiyasi Emekci Herekat Partiyasi Sosial Azadliq Partiyasi ve daxil oldugu Emek ve Azadliq Ittifaqi quruldu Ittifaq seckilere Xalqlarin Demokratik Partiyasinin qapadilma ehtimalina qarsi Yasillar ve Sol Gelecek Partiyasi siyahisindan girmeye qerar verdi Turkiye Isci Partiyasi oz emblemleri ve siyahilariyla seckide istirak qerari aldigini aciqlasa da aparilan danisiqlarda evvelce olke uzre movcud 86 secki dairesi 81 seher uzre yarisindan coxunda namized cixarma qerari almisdir Daha sonra bu qerara yenidin baxilmis ve muxalifetin mandat itirme ehtimalina qarsi 16 ya yaxin secki dairesinde siyahilar geri cekilmisdir Belelikle TIP seckilerde 49 secki bolgesi uzre oz emblemi ile istirak etmisdir Secki doneminde Cezmi Basqin kimi meshur sexsler partiyaya uzv olmusdur Partiyanin Izmir 2 ci secki bolgesinde 1 ci sira namizedi taninmis jurnalist Irfan Degirmenci Mugladan 1 ci siradan namizedi aktyor Balikesirden 1 ci sira namizedi ise aktyor olmusdur Partiyanin Hataydan 1 ci sira namizedi evvelce aktyor deputat olsa da o oz dostu Gezi parki etirazlari sebebi ile hebsde olan xeyrine geri cekilerek Antalyada otel iscisi namizedin ardindan 2 ci siradan namized olmusdur Secki neticelerine esase Istanbulun 3 secki bolgesinin her birinde 1 sedr sozcu Sera Kadigil ve sabiq deputat Hatayda da 1 mandat olmaq uzre partiya umumilikde 1 76 ses ile 4 mandat qazanmisdir IdeologiyasiTurkiye Isci Partiyasi uzvleri Kadikoyde brosura dagidarken Turkiye Isci Partiyasi Turkiyede kapitalizm yerine sosialist bir sistemin qurulmasi fikrini ireli surur ve neoliberalizme qarsi movqe tutur Proqramini Marksizm teoriyasi uzerine quran partiya eyni zamanda sol populist bir movqeye sahibdir liderliyindeki siyasi movqeyine yaxin olmaqla beraber dovrunun siyastinden de oz behresini almisdir cumhuriyyetcilik ve kimi movzularda partiyanin movqeyi xususi yer tutur TIP teriqet ve camaatlarin ictimai xidmetlerden mehrum edilmesi ve sosial heyatda yer almamasi gorusune sahibdir Partiya butun Turkiye gencliyi ucun pulsuz beraberhuquqlu elmi ve sekulyar bir tehsil sistemini esas tutur ve teriqet ve camaatlara aid yataqxana ev ve tehsil ocaqlarinin da musadire edilmesini nezerde tutur Isiq su gaz ve internet kimi kommunal xidmetlerin dovlet nezaretine kecerek hec bir qazanc meqsedi gudmedeb vetendaslara paylanilmasi partiyanin mudafie etdiyi fikirlerdendir RehberlikSedrler Sira Sedr Baslangic Bitme1 7 noyabr 2017 Hal hazirdaSeckilerdeSecki Xerite Sedr Ses Mandat Meclis Sira 956 057 1 76 4 600 Muxalifet 8 Istinadlar Beyanat PDF 2018 09 01 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 06 01 Yeni bir sol partiya uuruldu 2019 07 02 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 01 Resmi Twitter hesabi 2020 01 26 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 01 TBMM 27 ci cagiris millet vekilleri 2020 12 16 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 01 CHP Istanbul Milletvekili Saliha Sera Kadigil Sutlu partisinden istifa etti www ntv com tr 2021 06 25 tarixinde Istifade tarixi 2022 04 08 Turkiye Isci Partisi secimlere girme yeterliligini sagladi 2022 04 10 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 01 Erkan Bas Milyonlarin 3 uncu ittifak beklentisi var 2021 11 20 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 01 TIP ayri liste kararini savundu Keske daha fazla yerde secimlere girseydik 2023 05 25 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 01 Proqram 2022 03 15 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 01 III TIP ve Yeniden Sol Populizm Tanil Bora 2022 04 02 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 01 Devamliliklar ve Sicramalar Tanil Bora ya Yanit 2022 03 31 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 01 Demokrasi adalet bagimsizlik ozgurluk ve laikligi tehdit eden odak bellidir Saray Rejimi Ahmet Sik Bir devlet laik olmak zorundadir 2022 01 16 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 01 TIP Genel Baskani Bas Tarikat cemaat okul ve yurtlari kamulastirilmalidir 2022 04 22 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 01 Cep Dostu Fatura Yasasi Turkiye Isci Partisi 2022 03 08 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 01 Xarici kecidler