Tuncer Gülənsoy (türk. Tuncer Gülensoy) — Türkiyənin məşhur dilçi alimi, türkoloq, elmlər doktoru, professor
Tuncer Gülənsoy | |
---|---|
Təxəllüsü | Tuncer Gülənsoy |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Uşak, Türkiyə |
Vəfat tarixi | (83 yaşında) |
Vəfat yeri | Ankara, Türkiyə |
Vətəndaşlığı | Türkiyə |
Milliyyəti | Türk |
Təhsili | Ankara Universiteti, Türk dili və ədəbiyyatı bölümü |
Fəaliyyəti | türkoloq, dilçi, tərcüməçi |
Fəaliyyət illəri | 1964-2022 |
Əsərlərinin dili | türkcə |
İstiqamət | dilçilik, türkologiya |
Janrlar | monoqrafiya, elmi məqalə |
Həyatı
Tuncer Gülənsoy 30 yanvar 1939-cu ildə Türkiyənin Uşak şəhərində anadan olmuşdur. Atasının dövlət qulluğu vəzifəsi olduğundan o, ibtidai təhsilini müxtəlif məktəblərdə almışdır. Əvvəlcə Uşak Qazi Mustafa Kamal ilk okulu, daha sonra Əhməd Midhət Əfəndi İbtidai məktəbi (1951), Uşak Liseyində (1959) oxumuşdur. Ankara Universiteti Türk Dili və Ədəbiyyatı bölümünü (1963) bitirmişdir. Bir müddət Uşak ilçəsinin kəndlərində əvəzedici müəllim işləmiş, Türk Kültürü Araşdırma İnstitutunda elmi araşdırıcı kimi işləmişdir (1963-1970, 1972-1973). 1967-ci ildə professor Əhməd Temirin rəhbərliyi altında doktorluq dissertasiya üzərində işləməyə başlamışdır. 1970-ci ilin yanvarında müdafiə etdiyi “Monqolların gizli tarixi”ndə hal şəkilçiləri və cümlələrdə istifadəsi” adlı dissertasiya işi ilə filologiya elmləri doktoru adını almışdır. Daha sonra Ankara Universitetinə assistent kimi fəaliyyətə (1974). 15 oktyabr 1976-cı ildə o, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Texas ştatındakı Texas Tech Universitetinə (Lubbock-Texas) qonaq professor kimi getmiş və prof. dr. Warren S. Walker və Anadolu türk masallarının yazarı Barbara K. Walker ilə birgəçalışmışdır. (1976 – 1977) Bir ildən sonra yenidən Ankara Universitetinə dönmüş, burada Əski yazı, Osmanlı və monqol dili dərsləri vermişdir. 1980-ci ildə dosent olmuş, həmin ildə Fırat Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsinə keçmişdir. Türk dili və ədəbiyyatı kafedrasının müdiri və Sosial Bilimlər İnstitutunun direktoru (1985-89) vəzifələrində çalışmışdır. 1989-cu ildə professor olduqdan sonra Erciyes Universitetinə keçmişdir. Burada prorektor, rektor yardımçısı (1990-1992), Türk dili və ədəbiyyatı kafedrasının müdiri vəzifələrində çalışmışdır. 31 oktyabr 1998-ci ildə Qırğızıstanın Bişkek şəhərində yeni yaradılmış Qırğızıstan-Türkiyə Manas Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsinin Türk dili və ədəbiyyatı bölməsinin qurucu müdiri vəzifəsinə gətitilmiş və 2000-ci ilin avqust ayına qədər bu vəzifəni icra etmişdir. Qırğız dili ilə bağlı iki il ərzində yazdığı altı əsərə görə fəcri mükafatlarla təltif olunmuşdur. 2000-2001-ci tədris ilində Erciyes Universitetində vəzifəsinə qayıdan Gülensoy, 2001-2002-ci tədris ilində Kiprdəki "Girne Amerikan Universitetində" professor vəzifəsində çalışmışdır. 2002-2003-cü tədris ilində Erciyes Universitetinə dönmüş və 30 yanvar 2006-cı ildə təqaüdə çıxmışdır. Tuncer Gülənsoy Türk Dil Qurumunun, Türk KültürünüAraşdırma İnstitutunun, Türkiyə Yazarlar Birliyinin və İLESAM-ın üzvü olmuşdur. O, Monqolustan Elmlər Akademiyasına Türkiyədən seçilmiş ilk alimdir.
Vəfatı
Tuncer Gülənsoy 11 iyun 2022-ci ildə Ankarada vəfat etmişdir.
Ailəsi
Tuncer Gülənsoy 26 dekabr 1963-cü ildə Ankarada Xədicə (Yurteri) Gülensoy xanımla evlənmişdir. 20 dekabr 1964-cü ildə Baybars və 24 dekabr 1978-ci ildə Bahadırhan Aybars adlı iki oğlu dünyaya gəlmişdir.
Yaradıcılığı
Türkoloji araşdırmaları ilə bütün Türk Dünyasında tanınan Tuncer Gülənsoy universitet nəşrlərindən əlavə, “Dövlət”, “Kültür və sənət”, “Milli folklor”, “Milli eğitim və kültür”, “Tarla”, “Töre”, “Türk dili”, Yeni düşüncə, “Yeni forum”, “Türk kültürü” dərgilərində məqalələrini dərc etdirmişdir. TDV İslam Ensiklopediyası və KB İslam Ensiklopediyası üçün məqalələr hazırlamışdır. Çoxsaylı türkoloji araşdırmaları ilə sağlığında “hocaların hocası” kimi dəyərləndirilmişdir. Şeirlərinə musiqi bəstələnmişdir.
Mükafatları
- Folklor Araşdırma İnstitutu İhsan Hınçel Türk Folkloruna Xidmət Mükafatı (1986)
- Türkiye Bilimler Akademisi Sosyal Bilimler Hizmet Ödülü (1995)
- Türk Dil Qurumunun Türk Dilinə Xidmət Ödülü (2019)
- Türkiyə Yazarlar Birliyinin Türk Dilinə Xidmət Ödülü (2000)
- Beynəlxalq Ruhaniyyət Dərnəyi Onur Mükafatı (2000)
Əsərləri
- Ignacz Kunos, Türk Halk Edebiyatı (hzl.: Dr. Tuncer Gülensoy), Tercüman 1001 Temel Eser, No. 127. İstanbul 1978, 176 s.
- Anadolu ve Rumeli ağızları Bibliyografyası (Anadolu –Kıbrıs –Suriye –Irak – Bulgaristan Yunanistan – ve Romanya Türk Ağızları), Kültür Bakanlığı, Millî Folklor Araştırma Dairesi (MİFAD) yay.: 33, Başbakanlık Basımevi, Ankara 1981, 144 s.
- Prof. Dr. Ahmet Temir’in Hayatı ve Eserleri , Erciyes Dergisi yay.: 1, Kayseri 1983, 38 s.
- Kürmanci ve Zaza Türkçeleri Üzerine Bir Araştırma, İnceleme –Sözlük. TKAE yay., Ankara 1983, 69 s.
- Trabzon Yöresi Türküleri. Türküler ve Atma Türküler, Anadolu Sanat yay.: 13, Karadeniz Folkloru Dizisi: 1, İstanbul 1985, 40 s.
- Çerçeve Programa Göre Hazırlanmış Türkçe Ders Notları I, Şifabağ –Kemaliye 1985, 151 s.
- Çerçeve Programa Göre Hazırlanmış Türkçe Ders Notları II, Şifabağ –Kemaliye 1986, 350 s.
- Doğu Anadolu Osmanlıcası, - Etimolojik Sözlük Denemesi-, TKAE yay., Ankara 1986, 535 s.
- Die Bemerkungen Über die Lebende Türkische Sprache in den Nomandenstammen, Ankara 1987, 14 s.
- Kütahya ve Yöresi Ağızları, İnceleme- Metinler- Sözlük, TDK yay., Ankara 1988, XXX + 257 s.
- Orhun’dan Anadolu’ya Türk Damgaları Damgalar –Enler –İmler, TDAV yay., İstanbul 1989.
- Doğu ve Güneydoğu Dil Araştırmaları: Türk ve Kürt Deyim ve Atasözleri, Ankara 1992, 48 s.
- Türkçe Dersleri, Erciyes Üniv. yay., Kayseri 1992, XVI + 270 s.
- Tunceli ve Yöresi Ağızlarından Derlemeler (A. Buran ile), Boğaziçi yay., İstanbul 1992, 188 s.
- Doğu ve Güneydoğu Anadolu Ağızları Üzerine Düşünceler, Boğaziçi yay., İstanbul 1993, 135 s.
- Rumeli Ağızlarının Ses Bilgisi Üzerine Bir Deneme, Erciyes Üniv. yay., Kayseri 1993, 159 s.
- Kürtçe’nin Etimolojik Sözlüğü, Ankara 1994, LXXVI + 154 s.
- Orta Asya’dan Kırım’a, Bizim Gençlik yay., Kayseri 1994.
- Türkçe El Kitabı, Bizim Gençlik yay., Kayseri, 1994
- Eski Yazı ve Osmanlıca Dersleri I. (Eski Yazı- Osmanlıca – Tarihi Metinler ve Okuma Parçaları- İmlâ Kılavuzu.) Kayseri 1994
- Elazığ ve Yöresi Ağızlarından Derlemeler, (A. Buran ile), TDK yay., Ankara 1994, 239 s.
- Türkçe Yer Adları Kılavuzu, TDK yay., Ankara 1995, XII + 103 s.
- Ignacz Kunos, Türk Halk Edebiyatı, Bizim Gençlik yay., Kayseri 1995, 130 s. (Notlarla genişletilmiş ikinci baskı.) 2000
- Açıklamalı Kırgız Kişi Adları Sözlüğü, Bişkek 2000, 260 s.
- Kırgız Türkçesinin Latin Harfli İmlâ Kılavuzu, Bişkek 2000, 120 s. [21000 kelime] 2001
- Türkçe El Kitabı, Akçağ yay., Ankara 2001, 638 s. (Genişletilmiş 3. baskı) 2002
- Manas Destanı –Türkiye Türkçesi ile -, Akçağ yay., Ankara 2002, 366 s.
- Türkiye Türkçesi Ağızları Bibliyografyası, (Dr. Ercan Aklaya ile) Akçağ yay., Ankara 2003, 222 s.
- Kırgız Türkçesinin Kavramlar Sözlüğü, Kayseri, 2004, 134 s.
- Kırgız Türkçesi –Türkiye Türkçesi/Türkiye Türkçesi Kırgız Türkçesi Gramer Terimleri Sözlüğü, Erciyes Üniv. yay., Kayseri 2004, 48 s.
- Kırgız Türkçesi –Türkiye Türkçesi /Türkiye Türkçesi- Kırgız Türkçesi Sözlük, Erciyes Üniv. yay., Kayseri 2004, 319 s.
- Mitat Sadullah (Sander): Yeni Sarf ve Nahiv, (Mustafa Fidan ile), TDK yay., Ankara 2004.
- Kırgız Türkçesi Grameri I: Fonetik –Morfoloji, Erciyes Üniv. yay., Kayseri 2004, 126 s.
- Ötemiş Hacı: Cengiznâme, Akçağ yay., Ankara 2005.
- Türkiye Giyim-Kuşam ve Süslenme Sözlüğü, (Baybars Gülensoy ile), İstanbul 2005.
- Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin [Tarihî-Yaşayan Türk Dilleri], Anadolu Ağızları ve Altay Dilleri İle Karşılaştırmalı Köken Bilgisi Sözlüğü, I. (A-K).- Etimolojik Sözlük Denemesi-, TDK yay., Ankara; II (L-Z), Ankara, 2006
Ədəbiyyat
- İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004)
- Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007)
- Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013)
İstinadlar
- "Tuncer Gülensoy". 2022-06-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tuncer Gulensoy turk Tuncer Gulensoy Turkiyenin meshur dilci alimi turkoloq elmler doktoru professorTuncer GulensoyTexellusu Tuncer GulensoyDogum tarixi 30 yanvar 1939Dogum yeri Usak TurkiyeVefat tarixi 11 iyun 2022 83 yasinda Vefat yeri Ankara TurkiyeVetendasligi TurkiyeMilliyyeti TurkTehsili Ankara Universiteti Turk dili ve edebiyyati bolumuFealiyyeti turkoloq dilci tercumeciFealiyyet illeri 1964 2022Eserlerinin dili turkceIstiqamet dilcilik turkologiyaJanrlar monoqrafiya elmi meqaleHeyatiTuncer Gulensoy 30 yanvar 1939 cu ilde Turkiyenin Usak seherinde anadan olmusdur Atasinin dovlet qullugu vezifesi oldugundan o ibtidai tehsilini muxtelif mekteblerde almisdir Evvelce Usak Qazi Mustafa Kamal ilk okulu daha sonra Ehmed Midhet Efendi Ibtidai mektebi 1951 Usak Liseyinde 1959 oxumusdur Ankara Universiteti Turk Dili ve Edebiyyati bolumunu 1963 bitirmisdir Bir muddet Usak ilcesinin kendlerinde evezedici muellim islemis Turk Kulturu Arasdirma Institutunda elmi arasdirici kimi islemisdir 1963 1970 1972 1973 1967 ci ilde professor Ehmed Temirin rehberliyi altinda doktorluq dissertasiya uzerinde islemeye baslamisdir 1970 ci ilin yanvarinda mudafie etdiyi Monqollarin gizli tarixi nde hal sekilcileri ve cumlelerde istifadesi adli dissertasiya isi ile filologiya elmleri doktoru adini almisdir Daha sonra Ankara Universitetine assistent kimi fealiyyete 1974 15 oktyabr 1976 ci ilde o Amerika Birlesmis Statlarinin Texas statindaki Texas Tech Universitetine Lubbock Texas qonaq professor kimi getmis ve prof dr Warren S Walker ve Anadolu turk masallarinin yazari Barbara K Walker ile birgecalismisdir 1976 1977 Bir ilden sonra yeniden Ankara Universitetine donmus burada Eski yazi Osmanli ve monqol dili dersleri vermisdir 1980 ci ilde dosent olmus hemin ilde Firat Universitetinin Edebiyyat fakultesine kecmisdir Turk dili ve edebiyyati kafedrasinin mudiri ve Sosial Bilimler Institutunun direktoru 1985 89 vezifelerinde calismisdir 1989 cu ilde professor olduqdan sonra Erciyes Universitetine kecmisdir Burada prorektor rektor yardimcisi 1990 1992 Turk dili ve edebiyyati kafedrasinin mudiri vezifelerinde calismisdir 31 oktyabr 1998 ci ilde Qirgizistanin Biskek seherinde yeni yaradilmis Qirgizistan Turkiye Manas Universitetinin Edebiyyat fakultesinin Turk dili ve edebiyyati bolmesinin qurucu mudiri vezifesine getitilmis ve 2000 ci ilin avqust ayina qeder bu vezifeni icra etmisdir Qirgiz dili ile bagli iki il erzinde yazdigi alti esere gore fecri mukafatlarla teltif olunmusdur 2000 2001 ci tedris ilinde Erciyes Universitetinde vezifesine qayidan Gulensoy 2001 2002 ci tedris ilinde Kiprdeki Girne Amerikan Universitetinde professor vezifesinde calismisdir 2002 2003 cu tedris ilinde Erciyes Universitetine donmus ve 30 yanvar 2006 ci ilde teqaude cixmisdir Tuncer Gulensoy Turk Dil Qurumunun Turk KulturunuArasdirma Institutunun Turkiye Yazarlar Birliyinin ve ILESAM in uzvu olmusdur O Monqolustan Elmler Akademiyasina Turkiyeden secilmis ilk alimdir Vefati Tuncer Gulensoy 11 iyun 2022 ci ilde Ankarada vefat etmisdir Ailesi Tuncer Gulensoy 26 dekabr 1963 cu ilde Ankarada Xedice Yurteri Gulensoy xanimla evlenmisdir 20 dekabr 1964 cu ilde Baybars ve 24 dekabr 1978 ci ilde Bahadirhan Aybars adli iki oglu dunyaya gelmisdir YaradiciligiTurkoloji arasdirmalari ile butun Turk Dunyasinda taninan Tuncer Gulensoy universitet nesrlerinden elave Dovlet Kultur ve senet Milli folklor Milli egitim ve kultur Tarla Tore Turk dili Yeni dusunce Yeni forum Turk kulturu dergilerinde meqalelerini derc etdirmisdir TDV Islam Ensiklopediyasi ve KB Islam Ensiklopediyasi ucun meqaleler hazirlamisdir Coxsayli turkoloji arasdirmalari ile sagliginda hocalarin hocasi kimi deyerlendirilmisdir Seirlerine musiqi bestelenmisdir MukafatlariFolklor Arasdirma Institutu Ihsan Hincel Turk Folkloruna Xidmet Mukafati 1986 Turkiye Bilimler Akademisi Sosyal Bilimler Hizmet Odulu 1995 Turk Dil Qurumunun Turk Diline Xidmet Odulu 2019 Turkiye Yazarlar Birliyinin Turk Diline Xidmet Odulu 2000 Beynelxalq Ruhaniyyet Derneyi Onur Mukafati 2000 EserleriIgnacz Kunos Turk Halk Edebiyati hzl Dr Tuncer Gulensoy Tercuman 1001 Temel Eser No 127 Istanbul 1978 176 s Anadolu ve Rumeli agizlari Bibliyografyasi Anadolu Kibris Suriye Irak Bulgaristan Yunanistan ve Romanya Turk Agizlari Kultur Bakanligi Milli Folklor Arastirma Dairesi MIFAD yay 33 Basbakanlik Basimevi Ankara 1981 144 s Prof Dr Ahmet Temir in Hayati ve Eserleri Erciyes Dergisi yay 1 Kayseri 1983 38 s Kurmanci ve Zaza Turkceleri Uzerine Bir Arastirma Inceleme Sozluk TKAE yay Ankara 1983 69 s Trabzon Yoresi Turkuleri Turkuler ve Atma Turkuler Anadolu Sanat yay 13 Karadeniz Folkloru Dizisi 1 Istanbul 1985 40 s Cerceve Programa Gore Hazirlanmis Turkce Ders Notlari I Sifabag Kemaliye 1985 151 s Cerceve Programa Gore Hazirlanmis Turkce Ders Notlari II Sifabag Kemaliye 1986 350 s Dogu Anadolu Osmanlicasi Etimolojik Sozluk Denemesi TKAE yay Ankara 1986 535 s Die Bemerkungen Uber die Lebende Turkische Sprache in den Nomandenstammen Ankara 1987 14 s Kutahya ve Yoresi Agizlari Inceleme Metinler Sozluk TDK yay Ankara 1988 XXX 257 s Orhun dan Anadolu ya Turk Damgalari Damgalar Enler Imler TDAV yay Istanbul 1989 Dogu ve Guneydogu Dil Arastirmalari Turk ve Kurt Deyim ve Atasozleri Ankara 1992 48 s Turkce Dersleri Erciyes Univ yay Kayseri 1992 XVI 270 s Tunceli ve Yoresi Agizlarindan Derlemeler A Buran ile Bogazici yay Istanbul 1992 188 s Dogu ve Guneydogu Anadolu Agizlari Uzerine Dusunceler Bogazici yay Istanbul 1993 135 s Rumeli Agizlarinin Ses Bilgisi Uzerine Bir Deneme Erciyes Univ yay Kayseri 1993 159 s Kurtce nin Etimolojik Sozlugu Ankara 1994 LXXVI 154 s Orta Asya dan Kirim a Bizim Genclik yay Kayseri 1994 Turkce El Kitabi Bizim Genclik yay Kayseri 1994 Eski Yazi ve Osmanlica Dersleri I Eski Yazi Osmanlica Tarihi Metinler ve Okuma Parcalari Imla Kilavuzu Kayseri 1994 Elazig ve Yoresi Agizlarindan Derlemeler A Buran ile TDK yay Ankara 1994 239 s Turkce Yer Adlari Kilavuzu TDK yay Ankara 1995 XII 103 s Ignacz Kunos Turk Halk Edebiyati Bizim Genclik yay Kayseri 1995 130 s Notlarla genisletilmis ikinci baski 2000 Aciklamali Kirgiz Kisi Adlari Sozlugu Biskek 2000 260 s Kirgiz Turkcesinin Latin Harfli Imla Kilavuzu Biskek 2000 120 s 21000 kelime 2001 Turkce El Kitabi Akcag yay Ankara 2001 638 s Genisletilmis 3 baski 2002 Manas Destani Turkiye Turkcesi ile Akcag yay Ankara 2002 366 s Turkiye Turkcesi Agizlari Bibliyografyasi Dr Ercan Aklaya ile Akcag yay Ankara 2003 222 s Kirgiz Turkcesinin Kavramlar Sozlugu Kayseri 2004 134 s Kirgiz Turkcesi Turkiye Turkcesi Turkiye Turkcesi Kirgiz Turkcesi Gramer Terimleri Sozlugu Erciyes Univ yay Kayseri 2004 48 s Kirgiz Turkcesi Turkiye Turkcesi Turkiye Turkcesi Kirgiz Turkcesi Sozluk Erciyes Univ yay Kayseri 2004 319 s Mitat Sadullah Sander Yeni Sarf ve Nahiv Mustafa Fidan ile TDK yay Ankara 2004 Kirgiz Turkcesi Grameri I Fonetik Morfoloji Erciyes Univ yay Kayseri 2004 126 s Otemis Haci Cengizname Akcag yay Ankara 2005 Turkiye Giyim Kusam ve Suslenme Sozlugu Baybars Gulensoy ile Istanbul 2005 Turkiye Turkcesindeki Turkce Sozcuklerin Tarihi Yasayan Turk Dilleri Anadolu Agizlari ve Altay Dilleri Ile Karsilastirmali Koken Bilgisi Sozlugu I A K Etimolojik Sozluk Denemesi TDK yay Ankara II L Z Ankara 2006EdebiyyatIhsan Isik Turkiye Yazarlar Ansiklopedisi 2001 2004 Resimli ve Metin Ornekli Turkiye Edebiyatcilar ve Kultur Adamlari Ansiklopedisi 2007 Encyclopedia of Turkey s Famous People 2013 Istinadlar Tuncer Gulensoy 2022 06 16 tarixinde Istifade tarixi 2022 06 16