Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Məmmədov Tofiq Sadıq oğlu (10 fevral 1957, Dırnıs, Ordubad rayonu – 19 may 2022, Xızı rayonu) — AMEA Dendrologiya İnstitutunun direktoru, biologiya elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü (2006).
Tofiq Məmmədov | |
---|---|
Tofiq Sadıq oğlu Məmmədov | |
Doğum tarixi | 10 fevral 1957 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 19 may 2022 (65 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | yol-nəqliyyat hadisəsi |
Elm sahəsi | Botanika |
Elmi dərəcəsi | Biologiya elmləri doktoru |
Elmi adı | AMEA-nın müxbir üzvü |
İş yeri | |
Təhsili | |
Mükafatları |
|
Həyatı
Tofiq Məmmədov 10 fevral 1957-ci ildə Ordubad rayonunun Dırnıs kəndində anadan olmuşdur. 1964–1974-cü ildə Ordubad rayonu, Dırnıs kənd orta məktəbində təhsil almışdır. 1975–1977-ci illərdə hərbi xidmətdə olmuşdur.
1982-ci ildə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunu inşaatçı mühəndis diplomu ilə bitirmişdir. 1982–1986-cı illərdə müxtəlif təşkilatlarında elektrik, usta, iş icraçısı, şöbə rəisi, baş mühəndis, tikinti idarəsinin rəisi vəzifəsində çalışmışdır.
19 may 2022-ci ildə işlə bağlı Xızı rayonuna gedərkən yol-nəqliyyat qəzası zamanı faciəli şəkildə vəfat edib.
Əmək fəaliyyəti
T. S. Məmmədov 1986-cı ildə Botanika İnstitutunda direktor müavini, 1996-cı ildən isə AMEA-nın direktor vəzifəsində çalışır. "Landşaft memarlığı" laboratoriyasının rəhbəridir. 2000-ci ildə namizədlik, 2004-cü ildə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 2007-ci ildən AMEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir. Onun elmi yaradıcılığı və qarşılıqlı əməkdaşlığı nəticəsində Mərdəkan Dendrarisi 2005-ci ildə Dünya Botanika Bağlarının, 2009-cu ildə Amerika Botanika Cəmiyyətinin üzvü seçilmişdir.
T. S. Məmmədov 24 kitabın ("Otaq bitkiləri ensiklopediyası", "Ekoloji amillərə görə Abşeronda yaşılaşdırma", "Abşeronun ağac və kol bitkiləri", "Azərbaycan dendroflorası"-nın I cildi, "Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri" və s.), yerli və xarici mətbuatda dərc edilən 135-ə qədər elmi məqalənin və 6 patentin müəllifidir. 5 məqaləsi "İmpact factor" jurnalında dərc edilmişdir. O cümlədən, "Ekologiya", "Gülçülük ensiklopediyası", "Bitkilərin anatomiyası və morfologiyası üzrə izahlı terminlər", "Ekoloji oyunlar", "Bitki ekologiyası", "Qazon və bəzək memarlığı" kitabları Azərbaycan Təhsil Nazirliyinin qrifi əsasında təsdiq edilmiş və ali məktəb tələbələri tərəfindən dərs vəsaiti kimi istifadə edilir. O, öz elmi araşdırmaları ilə təkcə Respublikada deyil, həmçinin bir çox xarici ölkələrdə də tanınır. 40-a yaxın nüfuslu Beynəlxalq Qurultay və – Avstriya (Vena, XVII Beynəlxalq Qurultay), Avstraliya (Melburn XVIII Beynəlxalq Qurultay), Yaponiya (Botanika Universiteti), İngiltərə (Oksford Universiteti), Amerika (Koliforniya Dövlət Universiteti), Fransa, İtaliya, Kipr, Çin, Türkiyə, İran, Russiya, Ukrayna və s. iştirak etmişdir.
T. S. Məmmədov Bolqarıstanın "Poleobotanika" jurnalının, MDB ölkələri üzrə Botanika Bağlarının Ekspert Şurasının, Türkiyə Kahramanmaraş Sütçü İman Universiteti Doğa Bölümləri dərgisinin ekspert kommisiyasının, Qafqaz üzrə Botanika Bağları Ekspert Şurasının, "Hortus Botanicus" jurnalının redaksiya heyətinin üzvüdür. AMEA Dendrologiya İnstitutu Elmi Şurasının sədridir.
T. S. Məmmədov Bakı Dövlət Universitetinin "Botanika" və Odlar Yurdu Universitetinin "Tibbi biologiya" kafedrasının professorudur. Həmin Universitetlərdə "Bəzək gülçülüyü" və "Bitki ekologiyası" proqramları T. S. Məmmədov tərəfindən tədris edilir. 2004-cü ildən ona Odlar Yurdu Universiteti tərəfindən "professor" elmi adı verilmişdir.
Dendrologiyada rəhbərlik etdiyi dövrdə abadlaşdırılma işləri aparılmış, yeni laboratoriyalar və yüksək səviyyəli konfrans zalı yaradılmışdır. 2011-ci ilin axırlarında 2 yeni müasir laboratoriya fəaliyyətə başlamışdır. Son illərdə T. S. Məmmədovun təşəbbüsü ilə kolleksiya sahələrində "Dendrari", "Mədəni bitkilər", "Dekorativ bitkilər", "Fond oranjereyası" ekspozisiyaları yaradılmışdır. T. S. Məmmədov Azərbaycanın bir çox rayonlarının, o cümlədən, Bakı şəhəri və onun ətraf qəsəbələrinin yaşıllaşdırılması və landşaft arxitekturasının qorunub saxlanılması üçün çox qiymətli tövsiyələr vermişdir.
T.Məmmədov yerli və xarici mətbuatda dərc edilən 250-yə yaxın əsərin, 11 patent, 30 kitab, AR Səhiyyə Nazirliyinin 2 gigiyenik sertifikatının müəllifidir. “Ekologiya” (2004), “Gülçülük ensiklopediyası” (2006), “Qazon və bəzək memarlığı” (2006), “Ekoloji oyunlar” (2007), “Bitkilərin anatomiyası və morfologiyası üzrə izahlı terminlər” (2013), “Bitki ekologiyası” (2013), kitabları ali məktəblərdə dərs vəsaiti kimi istifadə edilir. “Azərbaycan dendroflorası” (2011-2019) 5-cildliyində Böyük və Kiçik Qafqaz ərazilərində genefondun qorunması, biomüxtəlifliyin artırılması, ətrаf mühitin mühafizəsi, təbii еhtiyаtlаrdаn səmərəli istifаdə еdilməsi və оnlаrın bərpаsı üzrə mühüm nəticələr öz əksini tapmışdır. Bu əsər Azərbaycan Respublikasının Elm, texnika, memarlıq, mədəniyyət və ədəbiyyat üzrə Dövlət Mükafatları Komissiyasının 2022-ci il üçün elan etdiyi müsabiqəyə təqdim edilmişdir.
Onun təşəbbüsü və səyləri ilə AMEA-nın Dendrologiya İnstitutunda Beynəlxalq Botanika Bağları konfransları (2006, 2010, 2013, 2015, 2017) keçirilmiş, institut 2005-ci ildə Dünya Botanika Bağlarının, 2009-cu ildə Amerika Botanika Cəmiyyətinin üzvü seçilmişdir.
İşğaldan azad olunmuş torpaqlarımıza bioloq alimlərin “Böyük Qayıdış”ının nümayəndəsi Tofiq Məmmədov olmuş, 2020-ci ilin dekabrında Zəngilana ilk ekspedisiyada iştirak etmişdir. 2021 və 2022-ci illərdə onun rəhbərliyi altında Dendrologiya İnstitutunda Böyük tarixi Zəfərə və “Şuşa ili”nə həsr olunmuş ümumrespublika sərgiləri uğurla keçirilmişdir.
Alim Azərbaycan Respublikasının “Qırmızı Kitab”ının III nəşrinin hazırlanmasında yaxından iştirak etmişdir.
Mükafatları
2005-ci ilin ekologiya sahəsində "İlin adamı" adına, Bakı Şəhər Icra Hakimiyyətinin fəxri fərmanına, eləcə də, Qafqaz Ictimai Birliyinin "Heydər Əliyev", Araz Maarifçilik cəmiyyətinin "Y. H. Məmmədəliyev", "H. Zərdabi", "Z. Tağıyev", "Ş. İ. Xətai" və s. mükafatlarına layiq görülmüşdür. 2 dəfə AMEA Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı ilə təltif edilmişdir. Onun rəhbərliyi ilə bir çox gənc alimlər hazırlanır.
T. S. Məmmədov fəlsəfə doktoru və elmlər doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim edilən 50-ə qədər dissertasiya işinin opponenti olmuşdur. 2014-cü ildən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət qulluğu Məsələləri üzrə Komissiyanın Dövlət qulluğuna (Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən) kadrların seçilməsi şöbəsinin ekspertidir. AMEA-nın müxbir üzvü T. S. Məmmədov 2013-cü ilin may ayında AMEA Biologiya və Tibb Elmləri Bölməsi nin sədr müavini vəzifəsinə seçilmişdir.
2015-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının Şöhrət Ordeni ilə təltif edilmişdir.
2019-cu ildə Bakı Dövlət Universitetinin 100 illiyi yubiley medalı ilə təltif edilmişdir.
Məqalələri
http://dendrologiya.az/?page_id=685
Kitabları
http://dendrologiya.az/?page_id=112 2019-11-17 at the Wayback Machine
Ailəsi
Ailəlidir, 2 övladı var.
İstinadlar
- "Məmmədov Tofiq Sadiq oğlu" (az.). science.gov.az. 2017. 2021-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-04-05.
https://science.gov.az/az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3927
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Tofiq Memmedov Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Memmedov Tofiq Sadiq oglu 10 fevral 1957 Dirnis Ordubad rayonu 19 may 2022 Xizi rayonu AMEA Dendrologiya Institutunun direktoru biologiya elmleri doktoru professor AMEA nin muxbir uzvu 2006 Tofiq MemmedovTofiq Sadiq oglu MemmedovDogum tarixi 10 fevral 1957 1957 02 10 Dogum yeri Dirnis Ordubad rayonu Naxcivan MSSR Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 19 may 2022 2022 05 19 65 yasinda Vefat yeri Xizi rayonu AzerbaycanVefat sebebi yol neqliyyat hadisesiElm sahesi BotanikaElmi derecesi Biologiya elmleri doktoruElmi adi AMEA nin muxbir uzvuIs yeri Merdekan DendrarisiTehsili Azerbaycan Memarliq ve Insaat UniversitetiMukafatlariHeyatiTofiq Memmedov 10 fevral 1957 ci ilde Ordubad rayonunun Dirnis kendinde anadan olmusdur 1964 1974 cu ilde Ordubad rayonu Dirnis kend orta mektebinde tehsil almisdir 1975 1977 ci illerde herbi xidmetde olmusdur 1982 ci ilde Azerbaycan Insaat Muhendisleri Institutunu insaatci muhendis diplomu ile bitirmisdir 1982 1986 ci illerde muxtelif teskilatlarinda elektrik usta is icracisi sobe reisi bas muhendis tikinti idaresinin reisi vezifesinde calismisdir 19 may 2022 ci ilde isle bagli Xizi rayonuna gederken yol neqliyyat qezasi zamani facieli sekilde vefat edib Emek fealiyyetiT S Memmedov 1986 ci ilde Botanika Institutunda direktor muavini 1996 ci ilden ise AMEA nin direktor vezifesinde calisir Landsaft memarligi laboratoriyasinin rehberidir 2000 ci ilde namizedlik 2004 cu ilde doktorluq dissertasiyasini mudafie etmisdir 2007 ci ilden AMEA nin muxbir uzvu secilmisdir Onun elmi yaradiciligi ve qarsiliqli emekdasligi neticesinde Merdekan Dendrarisi 2005 ci ilde Dunya Botanika Baglarinin 2009 cu ilde Amerika Botanika Cemiyyetinin uzvu secilmisdir T S Memmedov 24 kitabin Otaq bitkileri ensiklopediyasi Ekoloji amillere gore Abseronda yasilasdirma Abseronun agac ve kol bitkileri Azerbaycan dendroflorasi nin I cildi Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri ve s yerli ve xarici metbuatda derc edilen 135 e qeder elmi meqalenin ve 6 patentin muellifidir 5 meqalesi Impact factor jurnalinda derc edilmisdir O cumleden Ekologiya Gulculuk ensiklopediyasi Bitkilerin anatomiyasi ve morfologiyasi uzre izahli terminler Ekoloji oyunlar Bitki ekologiyasi Qazon ve bezek memarligi kitablari Azerbaycan Tehsil Nazirliyinin qrifi esasinda tesdiq edilmis ve ali mekteb telebeleri terefinden ders vesaiti kimi istifade edilir O oz elmi arasdirmalari ile tekce Respublikada deyil hemcinin bir cox xarici olkelerde de taninir 40 a yaxin nufuslu Beynelxalq Qurultay ve Avstriya Vena XVII Beynelxalq Qurultay Avstraliya Melburn XVIII Beynelxalq Qurultay Yaponiya Botanika Universiteti Ingiltere Oksford Universiteti Amerika Koliforniya Dovlet Universiteti Fransa Italiya Kipr Cin Turkiye Iran Russiya Ukrayna ve s istirak etmisdir T S Memmedov Bolqaristanin Poleobotanika jurnalinin MDB olkeleri uzre Botanika Baglarinin Ekspert Surasinin Turkiye Kahramanmaras Sutcu Iman Universiteti Doga Bolumleri dergisinin ekspert kommisiyasinin Qafqaz uzre Botanika Baglari Ekspert Surasinin Hortus Botanicus jurnalinin redaksiya heyetinin uzvudur AMEA Dendrologiya Institutu Elmi Surasinin sedridir T S Memmedov Baki Dovlet Universitetinin Botanika ve Odlar Yurdu Universitetinin Tibbi biologiya kafedrasinin professorudur Hemin Universitetlerde Bezek gulculuyu ve Bitki ekologiyasi proqramlari T S Memmedov terefinden tedris edilir 2004 cu ilden ona Odlar Yurdu Universiteti terefinden professor elmi adi verilmisdir Dendrologiyada rehberlik etdiyi dovrde abadlasdirilma isleri aparilmis yeni laboratoriyalar ve yuksek seviyyeli konfrans zali yaradilmisdir 2011 ci ilin axirlarinda 2 yeni muasir laboratoriya fealiyyete baslamisdir Son illerde T S Memmedovun tesebbusu ile kolleksiya sahelerinde Dendrari Medeni bitkiler Dekorativ bitkiler Fond oranjereyasi ekspozisiyalari yaradilmisdir T S Memmedov Azerbaycanin bir cox rayonlarinin o cumleden Baki seheri ve onun etraf qesebelerinin yasillasdirilmasi ve landsaft arxitekturasinin qorunub saxlanilmasi ucun cox qiymetli tovsiyeler vermisdir T Memmedov yerli ve xarici metbuatda derc edilen 250 ye yaxin eserin 11 patent 30 kitab AR Sehiyye Nazirliyinin 2 gigiyenik sertifikatinin muellifidir Ekologiya 2004 Gulculuk ensiklopediyasi 2006 Qazon ve bezek memarligi 2006 Ekoloji oyunlar 2007 Bitkilerin anatomiyasi ve mor fologiyasi uzre izahli terminler 2013 Bitki ekologiyasi 2013 kitablari ali mekteblerde ders vesaiti kimi istifade edilir Azerbaycan dendroflorasi 2011 2019 5 cildliyinde Boyuk ve Kicik Qafqaz erazilerinde genefondun qorunmasi biomuxtelifliyin artirilmasi etraf muhitin muhafizesi tebii ehtiyat lardan semereli istifade edilmesi ve onlarin berpasi uzre muhum neticeler oz eksini tapmisdir Bu eser Azerbaycan Respublikasinin Elm texnika memarliq medeniyyet ve edebiyyat uzre Dovlet Mukafatlari Komissiyasinin 2022 ci il ucun elan etdiyi musabiqeye teqdim edilmisdir Onun tesebbusu ve seyleri ile AMEA nin Dendrologiya Institutunda Bey nelxalq Botanika Baglari konfranslari 2006 2010 2013 2015 2017 keciril mis institut 2005 ci ilde Dunya Botanika Baglarinin 2009 cu ilde Amerika Botanika Cemiyye tinin uzvu secilmisdir Isgaldan azad olunmus torpaqlarimiza bioloq alimlerin Boyuk Qayidis inin numayendesi Tofiq Memmedov olmus 2020 ci ilin dekabrinda Zengilana ilk ekspedisiyada istirak etmisdir 2021 ve 2022 ci illerde onun rehberliyi altinda Dendrologiya Institutunda Boyuk tarixi Zefere ve Susa ili ne hesr olunmus umumrespublika sergileri ugurla kecirilmisdir Alim Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitab inin III nesrinin hazirlanmasinda yaxindan istirak etmisdir Mukafatlari2005 ci ilin ekologiya sahesinde Ilin adami adina Baki Seher Icra Hakimiyyetinin fexri fermanina elece de Qafqaz Ictimai Birliyinin Heyder Eliyev Araz Maarifcilik cemiyyetinin Y H Memmedeliyev H Zerdabi Z Tagiyev S I Xetai ve s mukafatlarina layiq gorulmusdur 2 defe AMEA Reyaset Heyetinin Fexri Fermani ile teltif edilmisdir Onun rehberliyi ile bir cox genc alimler hazirlanir T S Memmedov felsefe doktoru ve elmler doktoru alimlik derecesi almaq ucun teqdim edilen 50 e qeder dissertasiya isinin opponenti olmusdur 2014 cu ilden Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti yaninda Dovlet qullugu Meseleleri uzre Komissiyanin Dovlet qulluguna Azerbaycan Respublikasinin Ekologiya ve Tebii Servetler Nazirliyi terefinden kadrlarin secilmesi sobesinin ekspertidir AMEA nin muxbir uzvu T S Memmedov 2013 cu ilin may ayinda AMEA Biologiya ve Tibb Elmleri Bolmesi nin sedr muavini vezifesine secilmisdir 2015 ci ilde Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyevin Serencami ile Azerbaycan Respublikasinin Sohret Ordeni ile teltif edilmisdir 2019 cu ilde Baki Dovlet Universitetinin 100 illiyi yubiley medali ile teltif edilmisdir Meqalelerihttp dendrologiya az page id 685Kitablarihttp dendrologiya az page id 112 2019 11 17 at the Wayback MachineAilesiAilelidir 2 ovladi var Istinadlar Memmedov Tofiq Sadiq oglu az science gov az 2017 2021 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2017 04 05 https science gov az az forms skanchavshiesya chlenyikorrespondentyi 3927