Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Teyfuq Abdul (11 (24) dekabr 1915, Partenit – 18 mart 1945) — Krım tatarı əsilli Sovet İttifaqı Qəhrəmanı. İkinci Dünya müharibəsi zamanı 175-ci diviziyanın 2-ci batalyon komandiri olaraq xidmət edib.
| Teyfuq Abdul | |
|---|---|
| Teyfuq Amit oğlu Abdul | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Ukrayna |
| Vəfat tarixi | (29 yaşında) |
| Vəfat yeri | Yuxarı Sileziya, Üçüncü Reyx |
| Milliyyəti | Krım tatarı |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | zabit, müəllim |
| Fəaliyyət illəri | 1939–1945 |
| Partiyası | |
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
24 dekabr 1915-ci ildə Ukraynanın Partenit kəndində dünyaya gəlib. Ailəsindəki bir çox insan Rus-yapon müharibəsi veteranları idi. Doğulduğu kənddə səkkiz illik məktəbi bitirdikdən sonra 1935-ci ildə Yalta Pedaqoji Kollecində, daha sonra isə M.V. Frunze Krım Pedaqoji İnstitutunda oxuyub. 1935-ci ildə pedaqoji institutda oxuyarkən müəllim, sonra isə direktor kimi işə başladı. 1939-cu ildə universiteti bitirdikdən sonra noyabr ayında hərbi xidmətə aparıldı.
Fəaliyyəti
Qırmızı Orduya qoşulduqdan sonra 412-ci diviziyanın tərkibində leytenant rütbəsi aldıqdan sonra Almaniyanın Sovet İttifaqına hücumuna görə ön cəbhəyə göndərilmədən Orel Piyada məktəbinə qoşuldu. 1942-ci ildə snayper kursunu bitirdikdən sonra dekabr ayında yenidən yaralanana qədər batalyon komandiri kimi xidmətini davam etdirdi. Elə həmin il də Kommunist partiyasına üzv oldu.
Xəstəxanada olarkən xəsarətlərdən qurtulduqdan sonra müharibəyə qayıtdı və 57-ci Ordunun 58-ci Qvardiya tüfəng diviziyasında 175-ci Qvardiya tüfəng alayının 2-ci silahlı batalyon komandiri olaraq Step Cəbhəsində Dnepr döyüşünənə qatıldı. 26 sentyabr 1943-cü ildə Abdul Dneperdən keçərək batalyonunu idarə etdi və Verhnedneprovsk kəndi yaxınlığındakı zolaqdan kiçik Puşkarevski adasına etdiyi ilk körpü başlarından birini ələ keçirdi. Körpü başlığını bir neçə gün saxladılar, alayın əsas qüvvələrinin çay boyunca köçürülməsinə icazə verdilər, bu müddətdə çox sayda düşmən silah-sursatını və işçi qüvvəsini məhv etdilər. Sentyabr ayında qovşağı istiqamətləndirdikdən sonra yenidən müharibədə yaralanaraq xəstəxanaya yerləşdirildi. Xəstəxanada olarkən leytenant Mariya Stepanova Koçina ilə görüşdü, sonradan evləndi.
Keçid dövründəki uğurlarına görə 20 dekabr 1943-cü ildə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı elan edildi. Cəbhəyə qayıtdıqdan sonra Lvov-Sandomierz Vistula-Oder və Sileziya hücumlarına qarşı vuruşdu və 1944-cü ildə 178-ci Qvardiya Tüfəng alayının komandir müavini təyin edildi. Qırmızı Ordunun Krımı nəzarət altına almasından sonra ailəsi Krım tatarlarına görə Orta Asiyaya sürgün edildi. Müharibə qəhrəmanı statusu anasını və bacılarını etnik mənsubiyyətlərinə görə dərnək tərəfindən satqın kimi görməkdən xilas etmədi və məktubla Qırmızı Ordu tərəfindən onlara qarşı pis münasibət göstərildiyini eşitdi, amma yenə də Sovet davasına inanırdı. 18 mart 1945-ci ildə Yuxarı Sileziya hücumu zamanı öldürüldü və Lvovdakı Qələbə təpəsində dəfn edildi. Cənazəsi ilə vidalaşmaq üçün müraciət marşal Konstantin Rokossovski tərəfindən edildi. Həyat yoldaşı Mariya, mart ayından bəri ondan bir məktub almadı və ölüm hadisəsi edildiyi deyilənə qədər aprel ayına qədər Ali Sovet prezidentindən ölüm xəbərdarlığı almadı. Şərəfinə Simferopolda bir küçə adı verildi və 2014-cü ildə Krımda bir obelisk quruldu.
Mükafatları
- Sovet İttifaqı Qəhrəmanı (20 dekabr 1943)
- Lenin ordeni ( 20 dekabr 1943)
- (24 mart 1945)
- — I dərəcəli (6 avqust 1943)
- — II dərəcəli (4 noyabr 1943)
İstinadlar
- Shadov, Ivan. Герои Советского Союза: краткий биографический словарь I, Абаев - Любичев [Heroes of the Soviet Union: A Brief Biographical Dictionary] (rus). Moscow: Voenizdat. 1987.
- "Yefuq Abdul / Тейфук Абдуль". krymr.com. 20 iyun 2020 tarixində .
- "Абдуль Тейфук Амитович". warheroes.ru. 20 iyun 2020. 15 mart 2008 tarixində .
- "Бесстрашный Тейфук: 10 малоизвестных фактов из жизни крымскотатарского героя". 20 iyun 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 17 avqust 2018.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Teyfuq Abdul 11 24 dekabr 1915 Partenit 18 mart 1945 Krim tatari esilli Sovet Ittifaqi Qehremani Ikinci Dunya muharibesi zamani 175 ci diviziyanin 2 ci batalyon komandiri olaraq xidmet edib Teyfuq AbdulTeyfuq Amit oglu AbdulDogum tarixi 24 dekabr 1915Dogum yeri UkraynaVefat tarixi 18 mart 1945 29 yasinda Vefat yeri Yuxari Sileziya Ucuncu ReyxMilliyyeti Krim tatariTehsili M V Frunze adina Krim Dovlet Pedaqoji Institutu d bilinmir 1939 Fealiyyeti zabit muellimFealiyyet illeri 1939 1945Partiyasi Umumittifaq Kommunist bolsevikler Partiyasi 1942 Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati24 dekabr 1915 ci ilde Ukraynanin Partenit kendinde dunyaya gelib Ailesindeki bir cox insan Rus yapon muharibesi veteranlari idi Doguldugu kendde sekkiz illik mektebi bitirdikden sonra 1935 ci ilde Yalta Pedaqoji Kollecinde daha sonra ise M V Frunze Krim Pedaqoji Institutunda oxuyub 1935 ci ilde pedaqoji institutda oxuyarken muellim sonra ise direktor kimi ise basladi 1939 cu ilde universiteti bitirdikden sonra noyabr ayinda herbi xidmete aparildi FealiyyetiQirmizi Orduya qosulduqdan sonra 412 ci diviziyanin terkibinde leytenant rutbesi aldiqdan sonra Almaniyanin Sovet Ittifaqina hucumuna gore on cebheye gonderilmeden Orel Piyada mektebine qosuldu 1942 ci ilde snayper kursunu bitirdikden sonra dekabr ayinda yeniden yaralanana qeder batalyon komandiri kimi xidmetini davam etdirdi Ele hemin il de Kommunist partiyasina uzv oldu Xestexanada olarken xesaretlerden qurtulduqdan sonra muharibeye qayitdi ve 57 ci Ordunun 58 ci Qvardiya tufeng diviziyasinda 175 ci Qvardiya tufeng alayinin 2 ci silahli batalyon komandiri olaraq Step Cebhesinde Dnepr doyusunene qatildi 26 sentyabr 1943 cu ilde Abdul Dneperden kecerek batalyonunu idare etdi ve Verhnedneprovsk kendi yaxinligindaki zolaqdan kicik Puskarevski adasina etdiyi ilk korpu baslarindan birini ele kecirdi Korpu basligini bir nece gun saxladilar alayin esas quvvelerinin cay boyunca kocurulmesine icaze verdiler bu muddetde cox sayda dusmen silah sursatini ve isci quvvesini mehv etdiler Sentyabr ayinda qovsagi istiqametlendirdikden sonra yeniden muharibede yaralanaraq xestexanaya yerlesdirildi Xestexanada olarken leytenant Mariya Stepanova Kocina ile gorusdu sonradan evlendi Kecid dovrundeki ugurlarina gore 20 dekabr 1943 cu ilde Sovet Ittifaqi Qehremani elan edildi Cebheye qayitdiqdan sonra Lvov Sandomierz Vistula Oder ve Sileziya hucumlarina qarsi vurusdu ve 1944 cu ilde 178 ci Qvardiya Tufeng alayinin komandir muavini teyin edildi Qirmizi Ordunun Krimi nezaret altina almasindan sonra ailesi Krim tatarlarina gore Orta Asiyaya surgun edildi Muharibe qehremani statusu anasini ve bacilarini etnik mensubiyyetlerine gore dernek terefinden satqin kimi gormekden xilas etmedi ve mektubla Qirmizi Ordu terefinden onlara qarsi pis munasibet gosterildiyini esitdi amma yene de Sovet davasina inanirdi 18 mart 1945 ci ilde Yuxari Sileziya hucumu zamani olduruldu ve Lvovdaki Qelebe tepesinde defn edildi Cenazesi ile vidalasmaq ucun muraciet marsal Konstantin Rokossovski terefinden edildi Heyat yoldasi Mariya mart ayindan beri ondan bir mektub almadi ve olum hadisesi edildiyi deyilene qeder aprel ayina qeder Ali Sovet prezidentinden olum xeberdarligi almadi Serefine Simferopolda bir kuce adi verildi ve 2014 cu ilde Krimda bir obelisk quruldu MukafatlariSovet Ittifaqi Qehremani 20 dekabr 1943 Lenin ordeni 20 dekabr 1943 Qirmizi Bayraq ordeni 24 mart 1945 Veten muharibesi ordeni I dereceli 6 avqust 1943 Veten muharibesi ordeni II dereceli 4 noyabr 1943 IstinadlarShadov Ivan Geroi Sovetskogo Soyuza kratkij biograficheskij slovar I Abaev Lyubichev Heroes of the Soviet Union A Brief Biographical Dictionary rus Moscow Voenizdat 1987 Yefuq Abdul Tejfuk Abdul krymr com 20 iyun 2020 tarixinde Abdul Tejfuk Amitovich warheroes ru 20 iyun 2020 15 mart 2008 tarixinde Besstrashnyj Tejfuk 10 maloizvestnyh faktov iz zhizni krymskotatarskogo geroya 20 iyun 2020 tarixinde Istifade tarixi 17 avqust 2018