Taymır adası — Kara dənizində yerləşən və yayşayışı olmaya iri ada. Taymır yarımadasından şimal-qərbində, Taymır körfəzindən qərbdə qərarlaşır.
Taymır adası | |
---|---|
rus. Остров Таймыр | |
Ümumi məlumatlar | |
Sahəsi | 401 km² |
Uzunluğu |
|
Eni | 18,5 km |
Hündür nöqtəsi | 232 m |
Əhalisi | 0 nəfər (2015-ci il) |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Rusiya |
Vilayət | |
Akvatoriya | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Adadan simalda [[Nordenşeld arxipelaqı yerləşir. Ada materikdən Taymır boğazı ilə ayrılır. Boğazın minimal eni 3 km təşkil edir. Ada 33 kilometr uzunluğa və 10 km enə malikdir.
Adanın sahilləri olduqca girintili-çıxıntılıdlr. Yaxınlığında bir çox adalar vardır: Nansen adası, , , , və . Bu adalar labirintvari bir quruluş meydana gətirir. Hündür daşlıqlara sahib olan ada, elə bütünlüklə daşlarla örtülüdür. Adanın ən hündür nöqtəsi Effekt (176 m) və Neqra (232 m) dağlarıdır
İqlimi olduqca sərtdir. Bitki örtüyü kasıb olsa belə arktik tundra bitkilərinə rast gəlmək olur. Adanın ətrafında olan su sahəsi ilin böyük qismi quzla örtülü olur. Yay ayları belə burada üzən buz parçaları görünür. Ərazisində mamır, şibyə və ot bitkiləri yayılmışdır. Adaya əsasən məməlilər boğazın buz bağlaması zamanı gələ bilirlər. İnzibati cəhətdən ada Krasnoyarsk diyarı ərazisinə daxildir. 1993-cü ildə Arktika qurşağının qorunması məqsədilə burada qoruq yaradılmışdır. Ada da həmçinin Böyük Arktik qoruğunun ərazisinə daxildir
Araşdırılma tarixi
1878-ci ildə isveç-rus ekspedisiyasl Adolf Erik Nordenşeldin «Veqa» gəmisində iri bir adanı kəşf edirlər. O, adanı Taymır adlandırır. Bu barədə Arktika araşdırmaçısı Belkov yazırdı:
14 avqust «Veqa» dərin və yaxşı qorunan bur buxtaya daxil olur. Burada qırmızı aktik yayılması ilə Aktin buxtası olaraq adlandırılır. Burada buzlaq gəmini bir necə gün ləngitməli olurlar. Geoloqlar sahilin geoloji xüsusiyyətlərini araşdırarkən bu adanıda Taymır adlandırırlar. Nordenşeld adada olarkən bir işarə qoyur. Oskar Norkvit bu işarənin altında butulka olmasını bildirir. Butulmada İsveç kralına məktub olmuşdur. Yazı rus və isveç dillərində yazılır. V. А. Troiski adanı tətqiq edərkən Nordenşeldin yazısını aşkarlayır. Dəmir yeşik çürümüş, bütülkanın üzərində olan daşlar isə onu sındırmışdır. Xoşbəxtlikdən yazı zərər görməmişdir. Bu tapıntı yerində taxta üzərində bıçaqla yazılmış yazı aşkarlanır. Bu yazı SSRİ coğrafiya cəmiyyəti tərəfindən İsveç kral sarayına göndərilmişdir. Burada tapılan xıritədə Aktin buxtasının dəqiq teri göstərildiyindən tarixi səhv aradan qaldırılmışdır. Vaxtı ilə səhvən buxta Oleniy adlandırılırdı.
1900-cu ildə Rusiya qütb ekspedisiyasının rəhbəri Eduard Toll adada olmuş və burada olan yüksəkliklərdən birində qürb stansiyası salmışdır.
İstinadlar
- . 2008-04-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-02.
- "Belkov. Qütb ekpedisiyalarının izi ilə". 2015-09-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-11-02.
- «Знак Норденшельда, найден В. А. Троицким на г/с „Секстан“ 2/IX 1971 г.».
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Taymir adasi Kara denizinde yerlesen ve yaysayisi olmaya iri ada Taymir yarimadasindan simal qerbinde Taymir korfezinden qerbde qerarlasir Taymir adasirus Ostrov TajmyrUmumi melumatlarSahesi 401 km Uzunlugu 37 kmEni 18 5 kmHundur noqtesi 232 mEhalisi 0 nefer 2015 ci il Yerlesmesi76 12 sm e 96 07 s u Olke RusiyaVilayet Krasnoyarsk diyariAkvatoriya Simal Buzlu okeanKara deniziTaymir adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Adadan simalda Nordenseld arxipelaqi yerlesir Ada materikden Taymir bogazi ile ayrilir Bogazin minimal eni 3 km teskil edir Ada 33 kilometr uzunluga ve 10 km ene malikdir Adanin sahilleri olduqca girintili cixintilidlr Yaxinliginda bir cox adalar vardir Nansen adasi ve Bu adalar labirintvari bir qurulus meydana getirir Hundur dasliqlara sahib olan ada ele butunlukle daslarla ortuludur Adanin en hundur noqtesi Effekt 176 m ve Neqra 232 m daglaridir Iqlimi olduqca sertdir Bitki ortuyu kasib olsa bele arktik tundra bitkilerine rast gelmek olur Adanin etrafinda olan su sahesi ilin boyuk qismi quzla ortulu olur Yay aylari bele burada uzen buz parcalari gorunur Erazisinde mamir sibye ve ot bitkileri yayilmisdir Adaya esasen memeliler bogazin buz baglamasi zamani gele bilirler Inzibati cehetden ada Krasnoyarsk diyari erazisine daxildir 1993 cu ilde Arktika qursaginin qorunmasi meqsedile burada qoruq yaradilmisdir Ada da hemcinin Boyuk Arktik qorugunun erazisine daxildirArasdirilma tarixi1878 ci ilde isvec rus ekspedisiyasl Adolf Erik Nordenseldin Veqa gemisinde iri bir adani kesf edirler O adani Taymir adlandirir Bu barede Arktika arasdirmacisi Belkov yazirdi 14 avqust Veqa derin ve yaxsi qorunan bur buxtaya daxil olur Burada qirmizi aktik yayilmasi ile Aktin buxtasi olaraq adlandirilir Burada buzlaq gemini bir nece gun lengitmeli olurlar Geoloqlar sahilin geoloji xususiyyetlerini arasdirarken bu adanida Taymir adlandirirlar Nordenseld adada olarken bir isare qoyur Oskar Norkvit bu isarenin altinda butulka olmasini bildirir Butulmada Isvec kralina mektub olmusdur Yazi rus ve isvec dillerinde yazilir V A Troiski adani tetqiq ederken Nordenseldin yazisini askarlayir Demir yesik curumus butulkanin uzerinde olan daslar ise onu sindirmisdir Xosbextlikden yazi zerer gormemisdir Bu tapinti yerinde taxta uzerinde bicaqla yazilmis yazi askarlanir Bu yazi SSRI cografiya cemiyyeti terefinden Isvec kral sarayina gonderilmisdir Burada tapilan xiritede Aktin buxtasinin deqiq teri gosterildiyinden tarixi sehv aradan qaldirilmisdir Vaxti ile sehven buxta Oleniy adlandirilirdi 1900 cu ilde Rusiya qutb ekspedisiyasinin rehberi Eduard Toll adada olmus ve burada olan yuksekliklerden birinde qurb stansiyasi salmisdir Istinadlar 2008 04 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 11 02 Belkov Qutb ekpedisiyalarinin izi ile 2015 09 24 tarixinde Istifade tarixi 2016 11 02 Znak Nordenshelda najden V A Troickim na g s Sekstan 2 IX 1971 g