Müasir dövrdə Türkiyədəki qadınlar milli siyasətdə fəal iştirak edirlər və Türkiyə Böyük Millət Məclisində qadınların sayı son seçkilərdə daim artmaqdadır.
Tarixi
Birinci Dünya müharibəsi qurtardıqdan sonra Osmanlı İmperiyasının süqut etdikdən sonra 29 oktyabr 1923-cü ildə Türkiyə Cümhuriyyəti yaradıldı. Yeni yaradılan hökumət ilk dəfə olaraq qadınlara bir çox siyasi haqqlar verir. Osmanlı imperiyası dövründə şahzadələrin analarının, sultanların həyat yoldaşlarının düşüncələrinə xüsusi fikir verilirdi. Həmçinin onlar böyük nüfuza malik idilər, amma buna baxmayaraq onların qanuni olaraq mövqeləri təsdiqlənməmişdir. Yəni onların siyasi haqqı yox idi. Başqa sözlə desək xalqdan və ya hər hansı mövqeyə malik olan qadınlarda belə siyasətə qarışma haqqı mövcud deyildi.
Qadınların siyasətdəki seçmə və seçilmə hüququ yenə də Osmanlı imperiyasının son dövrlərində verilməyə başladı. Nezihe Muhittin adlı bir qadın 1923-cü ildə iyun ayında Türkiyənin ilk qadın partiyasını qurdu. Həmin dövrdə Cumhuriyyət hələ tam elan edilməmiş, bu səbəbdən də onun heç bir hüquq və ya qanuni dayağı olmamışdır.
Mustafa Kamal Atatürkün prezident seçildikdən sonra onun ilk gördüyü iş qadınların cəmiyyətdə mövqeyini qaldırmaq idi. 1926-cı ildə mövcud olan qanun ləğv edildi. 1930–34-cü illərdə artıq qadınların ümumi seçkilərdə seçmə və seçilmə hüququ qazandı. Bu dünyada o cümlədən də Avropa qadınlarının seçilmə hüququndan çox əvvəl olmuşdur.
Siyasi rollar
Prezidentlər
2018-ci ildə etibarən Türkiyə Cümhuriyyətində heç bir qadın prezident və ya dövlət başçısı olmamışdır.
Baş nazirlər
Tansu Çillər Türk iqtisadçı və akademik olmuşdur. 1990-cı ilinin noyabr ayında Demokrat Partiyasının seçilməklə öz siyasi həyatına başlamışdır. 13 iyun 1993-cü ildə bu partiyanın ümumi başçısı, həmin ilin 25 iyunda isə yeni yaradılan hökumətin nazir vəzifəsinə seçilmişdir. 6 mart 1996-cı il tarixininə qədər təxminən 3 il bu vəzifədə çalışmışdır. Çillər 2018-ci ildən etibarən ölkənin ilk və tək qadın baş naziridir.
Nazirlər
Türkiyə Cumhuriyyət ilk qadın naziri 1971-ci ildə Nihat Erim başçılığında qurulan hökumətin Səhiyyə naziri Türkan Akyol olmuşdur. Müxtəlif dövrlərdə qadın nazirlər:
Adı | Nazirlik | Partiyası |
---|---|---|
Türkan Akyol | Türkiyə Cümhuriyyəti Səhiyyə Nazirliyi (1971) Türkiyə Cümhuriyyəti Dövlət Nazirliyi (1992–1993) | Bağımsız SHP |
Nərmin Neftçi | Türkiyə Cümhuriyyəti Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi (1974–1975) | CGP |
İmren Aykut | Türkiyə Cümhuriyyəti Ailə, İşləmə və Siyasi Xidmətlər Nazirliyi (1987–1991) Türkiyə Cümhuriyyəti Dövlət Nazirliyi (1991–1996) Türkiyə Cümhuriyyəti Şəhər Nazirliyi (1997–1999) | ANAP |
Gülər İləri | Türkiyə Cümhuriyyəti Dövlət Nazirlyi (1991–1993) | SHP |
Aysəl Baykal | Türkiyə Cümhuriyyəti Dövlət Nazirliyi (1995) | CHP |
Önay Alpago | Türkiyə Cümhuriyyəti Dövlət Nazirliyi (1994–1995) | SHP |
Işılay Saygın | Türkiyə Cümhuriyyəti Dövlət Nazirliyi (1995–1996) Türkiyə Cümhuriyyəti Şəhər Nazirliyi (1996) Türkiyə Cümhuriyyəti Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi (1996) | DYP |
Ayfer Yılmaz | Türkiyə Cümhuriyyəti Dövlət Nazirliyi (1996–1997) | DYP |
Tansu Çiller | Türkiyə Cümhuriyyəti Xarici İşlər Nazirliyi (1996–1997) | DYP |
Meral Akşener | Türkiyə Cümhuriyyəti Daxili İşlər Nazirliyi (1996–1997) | DYP |
Tayyibe Gülek | Türkiyə Cümhuriyyəti Dövlət Nazirliyi (1999–2002) | DSP |
Melda Bayer | Türkiyə Cümhuriyyəti Dövlət Nazirliyi (1999–2002) | DSP |
Aysel Çelikel | Türkiyə Cümhuriyyəti Nazirliyi (2002) | Bağımsız |
Güldal Akşit | Türkiyə Cümhuriyyəti Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi (2002–2003) Türkiyə Cümhuriyyəti Dövlət Nazirliyi (2003–2007) | AKP |
Nimet Baş | Türkiyə Cümhuriyyəti Dövlət Nazirliyi (2003–2007) Türkiyə Cümhuriyyəti Təhsil Nazirliyi (2009–2011) | AKP |
Selma Aliye Kavaf | Türkiyə Cümhuriyyəti Dövlət Nazirliyi (2009–2011) | AKP |
Fatma Şahin | Türkiyə Cümhuriyyəti Ailə, İşləmə və Siyasi Xidmətlər Nazirliyi (2011–2013) | AKP |
Ayşenur İslam | Türkiyə Cümhuriyyəti Ailə, İşləmə və Siyasi Xidmətlər Nazirliyi (2013–2015) | AKP |
Ayşen Gürcan | Türkiyə Cümhuriyyəti Ailə, İşləmə və Siyasi Xidmətlər Nazirliyi (2015) | Bağımsız |
Beril Dedeoğlu | Türkiyə Cümhuriyyəti Avropa Birliği Nazirliyi (2015) | Bağımsız |
Fatma Betül Sayan Kaya | Türkiyə Cümhuriyyəti Ailə, İşləmə və Siyasi Xidmətlər Nazirliyi (2016–2018) | AKP |
Jülide Sarıeroğlu | Türkiyə Cümhuriyyəti Ailə, İşləmə və Siyasi Xidmətlər Nazirliyi (2017–2018) | AKP |
Zehra Zümrüt Selçuk | Türkiyə Cümhuriyyəti Ailə, İşləmə və Siyasi Xidmətlər Nazirliyi (2018–) | Bağımsız |
Cumhuriyyət Senatorun namizədləri
1961–1980-ci illərdə Türkiyədə Cumhuriyyət Senatı adlı dövlət qurumu fəaliyyət göstərirdi. Burada xidmət göstərən qadınlar aşağıdakılardır:
- Mebrure Aksoley, CHP (1964–1973)
- Fatma Hikmet İşmen, TİP (1966–1975)
- Bahriye Üçok, (1971–1976)
- Nermin Abadan Unat, (1978–1980)
- Aysel Baykal , CHP (1979–1980)
Parlament sədr müavinləri
Hazırkı dövrə qədər heç bir qadın parlament sədri olmamışdır. Ancaq buna baxmayaraq bir sıra siyasətçi parlament sədrinin müavinləri olmuşdur. 1972-ci ildə Türkiyə Cümhuriyyətində ilk qadın parlament sədr müavini CGP-nın millət vəkili Nərmin Neftçi olmuşdur. Başqa sədr müavinləri 2007–2015-ci illər arasında xidmət göstərən Meral Akşenər və CXP-nin nümayəndəsi Güldal Mumcu olmuşdur. 2011-ci ildə isə AK Parti millət vəkili Ayşe Nur Bahçekapılı bu vəzifəni daşımışdır..
Millət vəkilləri
8 fevral 1935-ci il tarixində keçirilən ümumi seçkilərdə həm Cumhuriyyət, həm də Türk tarixində ilk dəfə qadınlar seçmə və seçilmə haqqı verilmişdir. Bu seçkilərdə Mebrure Gönenç, Sabiha Gökçül Erbay, Şekibe İnsel, Huriye Baha Öniz, Fatma Şakir Memik, Nakiye Elgün, Fakihe Öymen, Hatı Çırpan, Ferruh Güpgüp, Bahire Bediş Morova Aydilek, Mihri Pektaş, Meliha Ulaş, Fatma Esma Nayman, Sabiha Görkey, Seniha Hızal, Benal Nevzat İstar Arıman və Türkan Örs Baştuğ millət vəkilləri seçildi. Bu 18 qadın arasında ən çox diqqət çəkən isə Satı Qadın kimi də tanınan Hatı Çırpan olmuşdur.
1935–1991-ci illərdəki seçkilər
1935-ci ildən sonra keçirilən bütün seçkilərdən qadınların məclisdəki sayları aşağı düşməyə başladı.1954-cü ildə sadəcə iki qadın məclisə seçilmiş və bu da tarixə qadınların seçmə və seçilmə haqqlarının verildiyindən bəri məclis ən az qadının seçildiyi seçkilər oldu.
İl | Qadın millət vəkillərinin sayı | Faizlə |
---|---|---|
1935 | 18 | %4.6 |
1939 | 15 | %3.8 |
1943 | 16 | %3.7 |
1946 | 9 | %2 |
1950 | 3 | %0.6 |
1954 | 2 | %0.7 |
1957 | 7 | %1.3 |
1961 | 3 | %0.7 |
1965 | 8 | %1.8 |
1969 | 5 | %1.1 |
1973 | 6 | %1.3 |
1977 | 4 | %0.9 |
1983 | 12 | %3 |
1987 | 6 | %1.3 |
1991 | 8 | %1.8 |
1995–2015 seçkilər
1995-ci ildən sonra məclisdəki qadınların sayında artım hiss olundu. 2002-ci ilinə qədər millət vəkili seçimlərində qadınların sayı 1935-ci ildəki seçimlərə çata bilməmişdir.
İl | Qadın millət vəkillərinin sayı | Faizlə |
---|---|---|
1995 | 13 | %2.4 |
1999 | 22 | %4 |
2002 | 24 | %4.4 |
2007 | 46 | %9 |
2011 | 78 | %14 |
2015 | 97 | %17.7 |
2015 | 82 | %14.9 |
Partiya sədrləri
Türkiyənin siyasi həyatında ilk partiya lideri Behice Boran idi. 1970-ci ildə partiyanın başçısı seçilmişdir. Bu vəzifə 12 sentyabr Siyasi inqilabdan sonra bütün siyasi partiyalar bağlandı. Bu dövrdə ümumi nazir qadınlar aşağıdakılardır:
- Mübeccel Göktuna (1915–1999), Türkiyə Ulusal Qadınlar Partiyası (1972–1981) nazir
- Tansu Çiller (1946), Demokrat Partiyası (1993–2002) nazir və iqtidar partiyası adına Türkiyə Cümhuriyyəti baş nazir
- Rahşan Ecevit (1923), Demokratik Sol Xalq Partiyası (2010) qurucusu və ümumi nazir
- Nesrin Nas (1958), Anavatan Partiyası (2003–2004) ümumi nazir
- Filiz Koçali (1958), Sosyalist Demokrasi Partiyası ümumi nazir
- Gültan Kışanak (1961), Barış ve Demokrasi Partiyası (2011–2014) nazirin həyat yoldaşı
- Figen Yüksekdağ (1971), Halkların Demokratik Partiyası (2012– günümüz) nazirin həyat yoldaşı
- Emine Ülker Tarhan (1963), Anadolu Partiyası (2014–günümüz) qurucusu və ümumi nazir
- Benal Yazgan, Qadın Partiyası (2014–günümüz) ümumi nazir
- Meral Akşener (1956), İyi Partiyası (2017–günümüz) qurucusu və ümumi nazir
Fraksiya sərdləri
Türkiyə Cümhuriyyətinin Konstitusiyasına əsasən məclisdə fraksiya qurmaq üçün 20 nəfərdən artıq deputat olmalıdır. Hər partiyadan 1–3 nəfərə seçilmək hüququ vardır. Qrup sədrləri, digər siyasi partiyaların və məclis idarəçiləri söz haqqları vardır. Məclisin ilk Türk qadın qrup vəkili 1996–1999-cu illər arasında CHP-də işləmiş Oya Araslıdır.
İstinadlar
- Sina Akşin:Kısa Türkiye Tarihi, Türkiye İş bankası Kültür yayınları, İstanbul,2011, ISBN978-9944-88-172-2 p.188
- Türkiye'nin 75 yılı , Tempo Yayıncılık, İstanbul, 1998, p.48,59,250
- Türkiye'nin 75 yılı, Hürgüç Gazetecilik,, İstanbul,1998
- "Erkek egemen Türkiye". Hürriyet (Turkish). 2010–12–11. Erişim tarihi: 2013–02–02.
- "Tutanak C. Senatosu B: 36 18.1.1966 O:1" (PDF) (Turkish). TBMM. 26 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2013–02–02.
- "TİP'li Fatma İşmen'in ölümü". Milliyet (Turkish). 2006–05–18. Erişim tarihi: 2013–02–02.
- "C. Senatosu B: 53 29.4.1975 O: 1" (PDF) (Turkish). TBMM. 6 mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2013–02–02.
- Biography net (Türkçe)
- "82nci Birleşim" (PDF). Cumhuriyet Senatosu Tutanak Dergisi (Turkish). TBMM. Cilt 13. 23 Oct 1979. Erişim tarihi: 2013–02–02.
- Hürriyet newspaper (Türkçe)
- Parliament page/Meral Akşener (Türkçe)
- Parliament page/Şükran Güldal Mumcu (Türkçe)
- Hacettepe University Page (Türkçe)
- An Afyon University paper by D. Ali Aslan (Türkçe)
- T24 online newspaper
- Radikal Newspaper (Türkçe)
- Milliyet newspaper (Türkçe)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Muasir dovrde Turkiyedeki qadinlar milli siyasetde feal istirak edirler ve Turkiye Boyuk Millet Meclisinde qadinlarin sayi son seckilerde daim artmaqdadir TarixiBirinci Dunya muharibesi qurtardiqdan sonra Osmanli Imperiyasinin suqut etdikden sonra 29 oktyabr 1923 cu ilde Turkiye Cumhuriyyeti yaradildi Yeni yaradilan hokumet ilk defe olaraq qadinlara bir cox siyasi haqqlar verir Osmanli imperiyasi dovrunde sahzadelerin analarinin sultanlarin heyat yoldaslarinin dusuncelerine xususi fikir verilirdi Hemcinin onlar boyuk nufuza malik idiler amma buna baxmayaraq onlarin qanuni olaraq movqeleri tesdiqlenmemisdir Yeni onlarin siyasi haqqi yox idi Basqa sozle desek xalqdan ve ya her hansi movqeye malik olan qadinlarda bele siyasete qarisma haqqi movcud deyildi Qadinlarin siyasetdeki secme ve secilme huququ yene de Osmanli imperiyasinin son dovrlerinde verilmeye basladi Nezihe Muhittin adli bir qadin 1923 cu ilde iyun ayinda Turkiyenin ilk qadin partiyasini qurdu Hemin dovrde Cumhuriyyet hele tam elan edilmemis bu sebebden de onun hec bir huquq ve ya qanuni dayagi olmamisdir Mustafa Kamal Ataturkun prezident secildikden sonra onun ilk gorduyu is qadinlarin cemiyyetde movqeyini qaldirmaq idi 1926 ci ilde movcud olan qanun legv edildi 1930 34 cu illerde artiq qadinlarin umumi seckilerde secme ve secilme huququ qazandi Bu dunyada o cumleden de Avropa qadinlarinin secilme huququndan cox evvel olmusdur Siyasi rollarPrezidentler 2018 ci ilde etibaren Turkiye Cumhuriyyetinde hec bir qadin prezident ve ya dovlet bascisi olmamisdir Bas nazirler Tansu Ciller Turk iqtisadci ve akademik olmusdur 1990 ci ilinin noyabr ayinda Demokrat Partiyasinin secilmekle oz siyasi heyatina baslamisdir 13 iyun 1993 cu ilde bu partiyanin umumi bascisi hemin ilin 25 iyunda ise yeni yaradilan hokumetin nazir vezifesine secilmisdir 6 mart 1996 ci il tarixinine qeder texminen 3 il bu vezifede calismisdir Ciller 2018 ci ilden etibaren olkenin ilk ve tek qadin bas naziridir Nazirler Turkiye Cumhuriyyet ilk qadin naziri 1971 ci ilde Nihat Erim basciliginda qurulan hokumetin Sehiyye naziri Turkan Akyol olmusdur Muxtelif dovrlerde qadin nazirler Adi Nazirlik PartiyasiTurkan Akyol Turkiye Cumhuriyyeti Sehiyye Nazirliyi 1971 Turkiye Cumhuriyyeti Dovlet Nazirliyi 1992 1993 Bagimsiz SHPNermin Neftci Turkiye Cumhuriyyeti Medeniyyet ve Turizm Nazirliyi 1974 1975 CGPImren Aykut Turkiye Cumhuriyyeti Aile Isleme ve Siyasi Xidmetler Nazirliyi 1987 1991 Turkiye Cumhuriyyeti Dovlet Nazirliyi 1991 1996 Turkiye Cumhuriyyeti Seher Nazirliyi 1997 1999 ANAPGuler Ileri Turkiye Cumhuriyyeti Dovlet Nazirlyi 1991 1993 SHPAysel Baykal Turkiye Cumhuriyyeti Dovlet Nazirliyi 1995 CHPOnay Alpago Turkiye Cumhuriyyeti Dovlet Nazirliyi 1994 1995 SHPIsilay Saygin Turkiye Cumhuriyyeti Dovlet Nazirliyi 1995 1996 Turkiye Cumhuriyyeti Seher Nazirliyi 1996 Turkiye Cumhuriyyeti Medeniyyet ve Turizm Nazirliyi 1996 DYPAyfer Yilmaz Turkiye Cumhuriyyeti Dovlet Nazirliyi 1996 1997 DYPTansu Ciller Turkiye Cumhuriyyeti Xarici Isler Nazirliyi 1996 1997 DYPMeral Aksener Turkiye Cumhuriyyeti Daxili Isler Nazirliyi 1996 1997 DYPTayyibe Gulek Turkiye Cumhuriyyeti Dovlet Nazirliyi 1999 2002 DSPMelda Bayer Turkiye Cumhuriyyeti Dovlet Nazirliyi 1999 2002 DSPAysel Celikel Turkiye Cumhuriyyeti Nazirliyi 2002 BagimsizGuldal Aksit Turkiye Cumhuriyyeti Medeniyyet ve Turizm Nazirliyi 2002 2003 Turkiye Cumhuriyyeti Dovlet Nazirliyi 2003 2007 AKPNimet Bas Turkiye Cumhuriyyeti Dovlet Nazirliyi 2003 2007 Turkiye Cumhuriyyeti Tehsil Nazirliyi 2009 2011 AKPSelma Aliye Kavaf Turkiye Cumhuriyyeti Dovlet Nazirliyi 2009 2011 AKPFatma Sahin Turkiye Cumhuriyyeti Aile Isleme ve Siyasi Xidmetler Nazirliyi 2011 2013 AKPAysenur Islam Turkiye Cumhuriyyeti Aile Isleme ve Siyasi Xidmetler Nazirliyi 2013 2015 AKPAysen Gurcan Turkiye Cumhuriyyeti Aile Isleme ve Siyasi Xidmetler Nazirliyi 2015 BagimsizBeril Dedeoglu Turkiye Cumhuriyyeti Avropa Birligi Nazirliyi 2015 BagimsizFatma Betul Sayan Kaya Turkiye Cumhuriyyeti Aile Isleme ve Siyasi Xidmetler Nazirliyi 2016 2018 AKPJulide Sarieroglu Turkiye Cumhuriyyeti Aile Isleme ve Siyasi Xidmetler Nazirliyi 2017 2018 AKPZehra Zumrut Selcuk Turkiye Cumhuriyyeti Aile Isleme ve Siyasi Xidmetler Nazirliyi 2018 BagimsizCumhuriyyet Senatorun namizedleri 1961 1980 ci illerde Turkiyede Cumhuriyyet Senati adli dovlet qurumu fealiyyet gosterirdi Burada xidmet gosteren qadinlar asagidakilardir Mebrure Aksoley CHP 1964 1973 Fatma Hikmet Ismen TIP 1966 1975 Bahriye Ucok 1971 1976 Nermin Abadan Unat 1978 1980 Aysel Baykal CHP 1979 1980 Parlament sedr muavinleri Hazirki dovre qeder hec bir qadin parlament sedri olmamisdir Ancaq buna baxmayaraq bir sira siyasetci parlament sedrinin muavinleri olmusdur 1972 ci ilde Turkiye Cumhuriyyetinde ilk qadin parlament sedr muavini CGP nin millet vekili Nermin Neftci olmusdur Basqa sedr muavinleri 2007 2015 ci iller arasinda xidmet gosteren Meral Aksener ve CXP nin numayendesi Guldal Mumcu olmusdur 2011 ci ilde ise AK Parti millet vekili Ayse Nur Bahcekapili bu vezifeni dasimisdir Millet vekilleri 8 fevral 1935 ci il tarixinde kecirilen umumi seckilerde hem Cumhuriyyet hem de Turk tarixinde ilk defe qadinlar secme ve secilme haqqi verilmisdir Bu seckilerde Mebrure Gonenc Sabiha Gokcul Erbay Sekibe Insel Huriye Baha Oniz Fatma Sakir Memik Nakiye Elgun Fakihe Oymen Hati Cirpan Ferruh Gupgup Bahire Bedis Morova Aydilek Mihri Pektas Meliha Ulas Fatma Esma Nayman Sabiha Gorkey Seniha Hizal Benal Nevzat Istar Ariman ve Turkan Ors Bastug millet vekilleri secildi Bu 18 qadin arasinda en cox diqqet ceken ise Sati Qadin kimi de taninan Hati Cirpan olmusdur 1935 1991 ci illerdeki seckiler 1935 ci ilden sonra kecirilen butun seckilerden qadinlarin meclisdeki saylari asagi dusmeye basladi 1954 cu ilde sadece iki qadin meclise secilmis ve bu da tarixe qadinlarin secme ve secilme haqqlarinin verildiyinden beri meclis en az qadinin secildiyi seckiler oldu Il Qadin millet vekillerinin sayi Faizle1935 18 4 61939 15 3 81943 16 3 71946 9 21950 3 0 61954 2 0 71957 7 1 31961 3 0 71965 8 1 81969 5 1 11973 6 1 31977 4 0 91983 12 31987 6 1 31991 8 1 81995 2015 seckiler 1995 ci ilden sonra meclisdeki qadinlarin sayinda artim hiss olundu 2002 ci iline qeder millet vekili secimlerinde qadinlarin sayi 1935 ci ildeki secimlere cata bilmemisdir Il Qadin millet vekillerinin sayi Faizle1995 13 2 41999 22 42002 24 4 42007 46 92011 78 142015 97 17 72015 82 14 9Partiya sedrleri Turkiyenin siyasi heyatinda ilk partiya lideri Behice Boran idi 1970 ci ilde partiyanin bascisi secilmisdir Bu vezife 12 sentyabr Siyasi inqilabdan sonra butun siyasi partiyalar baglandi Bu dovrde umumi nazir qadinlar asagidakilardir Mubeccel Goktuna 1915 1999 Turkiye Ulusal Qadinlar Partiyasi 1972 1981 nazir Tansu Ciller 1946 Demokrat Partiyasi 1993 2002 nazir ve iqtidar partiyasi adina Turkiye Cumhuriyyeti bas nazir Rahsan Ecevit 1923 Demokratik Sol Xalq Partiyasi 2010 qurucusu ve umumi nazir Nesrin Nas 1958 Anavatan Partiyasi 2003 2004 umumi nazir Filiz Kocali 1958 Sosyalist Demokrasi Partiyasi umumi nazir Gultan Kisanak 1961 Baris ve Demokrasi Partiyasi 2011 2014 nazirin heyat yoldasi Figen Yuksekdag 1971 Halklarin Demokratik Partiyasi 2012 gunumuz nazirin heyat yoldasi Emine Ulker Tarhan 1963 Anadolu Partiyasi 2014 gunumuz qurucusu ve umumi nazir Benal Yazgan Qadin Partiyasi 2014 gunumuz umumi nazir Meral Aksener 1956 Iyi Partiyasi 2017 gunumuz qurucusu ve umumi nazirFraksiya serdleri Turkiye Cumhuriyyetinin Konstitusiyasina esasen meclisde fraksiya qurmaq ucun 20 neferden artiq deputat olmalidir Her partiyadan 1 3 nefere secilmek huququ vardir Qrup sedrleri diger siyasi partiyalarin ve meclis idarecileri soz haqqlari vardir Meclisin ilk Turk qadin qrup vekili 1996 1999 cu iller arasinda CHP de islemis Oya Araslidir IstinadlarSina Aksin Kisa Turkiye Tarihi Turkiye Is bankasi Kultur yayinlari Istanbul 2011 ISBN978 9944 88 172 2 p 188 Turkiye nin 75 yili Tempo Yayincilik Istanbul 1998 p 48 59 250 Turkiye nin 75 yili Hurguc Gazetecilik Istanbul 1998 Erkek egemen Turkiye Hurriyet Turkish 2010 12 11 Erisim tarihi 2013 02 02 Tutanak C Senatosu B 36 18 1 1966 O 1 PDF Turkish TBMM 26 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2013 02 02 TIP li Fatma Ismen in olumu Milliyet Turkish 2006 05 18 Erisim tarihi 2013 02 02 C Senatosu B 53 29 4 1975 O 1 PDF Turkish TBMM 6 mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2013 02 02 Biography net Turkce 82nci Birlesim PDF Cumhuriyet Senatosu Tutanak Dergisi Turkish TBMM Cilt 13 23 Oct 1979 Erisim tarihi 2013 02 02 Hurriyet newspaper Turkce Parliament page Meral Aksener Turkce Parliament page Sukran Guldal Mumcu Turkce Hacettepe University Page Turkce An Afyon University paper by D Ali Aslan Turkce T24 online newspaper Radikal Newspaper Turkce Milliyet newspaper Turkce