Səyavuş — Azərbaycan şairi və dramaturqu Hüseyn Cavidin 1932–1933-cü illərdə yazdığı, "Şahnamə" poemasının süjetlərindən birinin təsvir edildiyi əfsanəvi-tarixi (xalq-qəhrəmanı), beş pərdəli faciə (şeirlə-dram). Əsər böyük fars şairi Firdovsinin 1000 illiyinə həsr edilib. 1934-cü ildə pyes nəşr olunub. Bu əsərlə özünü peşəkar rejissor kimi göstərən İsmayıl Hidayətzadə tərəfindən səhnəyə qoyulub.
Səyavuş | |
---|---|
azərb. Səyavuş / سیاوش | |
| |
Janr | faciə |
Müəllif | Hüseyn Cavid |
Orijinal dili | Azərbaycan |
Yazılma ili | 1933 |
Nəşr ili | 1934 |
Əvvəlki | Peyğəmbər |
Sonrakı | Xəyyam |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Süjeti
Hüseyn Cavid "Səyavuş" faciəsini Firdovsinin "Şahnamə" eposundakı "Səyavuş və Südabə" dastanının motivləri əsasında qələmə alıb. Pyesin baş qəhrəmanı Siyavuşdur. Tamaşanın mərkəzində insanın son məqsədi, xoşbəxtlik, həyatın mənası haqqında dərin fəlsəfi düşüncələrə sadiq olan gənc Siyavuşun taleyi dayanır. Əsərdə H.Cavidin məqsədi Firdovsinin "Səyavuş və Südabə" dastanında qələmə aldığı bütün epizodları başqa bir şəkildə verib. O, şahların zülmü, Südabənin qeyri-əxlaqi eşqi, Gərsivəzin hiyləğərliyi, şahların cəmiyyətdəki zalım mövqeyi və s. məsələləri qabartmaq, öz bəşəri ideyalarını qabarıq bir şəkildə ifadə edib. Pyesdə obrazlar silsiləsi belə verilib: Kavus və Südabə-nifrət qaynağı, rəqqasə və Kosa-şər qüvvələrin təmsilçiləri, Gərsivəz-hiyləgərliyin ifadəsi, Piran-sülhün carçısı, şahlar-zülmkarların hamisi. H.Cavid öz əsərində Firdovsidən gələn əsas motivləri saxlayıb. Siəyavuş pak və atasına sadiq bir şahzadə kimi təsvir olunur. Analığının hər cür fitnə-fəsadı onu yolundan döndərə bilmir. Əsərdə Kavusun müharibəyə rəvac verməsi, Gərsivəzin kin və küdurəti epizodları önə çəkilib.
Əsərdə dramatik hadisələr pyesin əsas ünsürlərindən olsa da, H.Cavid onları müxtəsər və yığcam bir şəkildə təqdim edib. Siyavuş xalqın qəhrəmanlıq adət-ənənələri əsasında tərbiyə alıb, "Ədalətli ol" əhdinə əməl edir, xalqın mənafeyini müdafiə edir. Nə İranda, nə də Turanda həqiqəti və ədaləti tapa bilməyən Siyavuş həqiqətin ancaq despotizmlə mübarizədə olduğunu anlayaraq həlak olur.
Tənqidçilər Siyavuşu "Şərq Hamleti" adlandırırdı. Qeyd olunurdu ki, əsərdə müəllif "qədim fars və Turan saraylarının bütün ədəbsizliyini ifşa etməyə çalışır, kəndli üsyanlarını zəif göstərməyə çalışır".
Qalereya
- Ülvi Rəcəb Siyavuş rolunda. Azərbaycan Dram Teatrı. 1934-cü il. Rejissor Hüseyn Hidayətzadə, rəssam. V.İvanov.
- Abbas-Mirzə Şərifzadə Siyavuş rolunda.
- Səyavuş pyesinin 1934-cü il quruluşu.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Доклад М. Алекберли о литературе Азербайджанской ССР. . 1. Стенографический отчет. Первый всесоюзный съезд советских писателей: Советский писатель. 1934. 123.
- М. Джафаров. Азербайджанская литература // Книга 2 . 2. Под ред. Г. И. Ломидзе, Л. И. Тимофеева. История советской многонациональной литературы: Наука. 1970. 18.
- Мамед Ариф. История азербайджанской литературы. ru:Баку: Элм. 1971. 163.
- Очерк истории азербайджанской советской литературы. М.: Издательство Академии наук СССР. Под ред. Ж. С. Кедрина, Г. Бабаева. 1963. 500.
- Д. Джафаров. Азербайджанский театр. . 4. Под ред. А. Анастасьева. История советского драматического театра: Наука. 1968. 304.
Xarici keçidlər
- Hüseyn Cavidin Dram əsərləri
- Hüseyn Cavidin "Səyavuş"u O, Firdovsidə qabarıq verilmiş mifoloji süjetlərə, obrazlara yer verməyib
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seyavus Azerbaycan sairi ve dramaturqu Huseyn Cavidin 1932 1933 cu illerde yazdigi Sahname poemasinin sujetlerinden birinin tesvir edildiyi efsanevi tarixi xalq qehremani bes perdeli facie seirle dram Eser boyuk fars sairi Firdovsinin 1000 illiyine hesr edilib 1934 cu ilde pyes nesr olunub Bu eserle ozunu pesekar rejissor kimi gosteren Ismayil Hidayetzade terefinden sehneye qoyulub Seyavusazerb Seyavus سیاوش Seyavus tamasasinin afisasi Dovlet Dram TeatriJanr facieMuellif Huseyn CavidOrijinal dili AzerbaycanYazilma ili 1933Nesr ili 1934Evvelki PeygemberSonraki Xeyyam Vikianbarda elaqeli mediafayllarSujetiHuseyn Cavid Seyavus faciesini Firdovsinin Sahname eposundaki Seyavus ve Sudabe dastaninin motivleri esasinda qeleme alib Pyesin bas qehremani Siyavusdur Tamasanin merkezinde insanin son meqsedi xosbextlik heyatin menasi haqqinda derin felsefi dusuncelere sadiq olan genc Siyavusun taleyi dayanir Eserde H Cavidin meqsedi Firdovsinin Seyavus ve Sudabe dastaninda qeleme aldigi butun epizodlari basqa bir sekilde verib O sahlarin zulmu Sudabenin qeyri exlaqi esqi Gersivezin hiylegerliyi sahlarin cemiyyetdeki zalim movqeyi ve s meseleleri qabartmaq oz beseri ideyalarini qabariq bir sekilde ifade edib Pyesde obrazlar silsilesi bele verilib Kavus ve Sudabe nifret qaynagi reqqase ve Kosa ser quvvelerin temsilcileri Gersivez hiylegerliyin ifadesi Piran sulhun carcisi sahlar zulmkarlarin hamisi H Cavid oz eserinde Firdovsiden gelen esas motivleri saxlayib Sieyavus pak ve atasina sadiq bir sahzade kimi tesvir olunur Analiginin her cur fitne fesadi onu yolundan dondere bilmir Eserde Kavusun muharibeye revac vermesi Gersivezin kin ve kudureti epizodlari one cekilib Eserde dramatik hadiseler pyesin esas unsurlerinden olsa da H Cavid onlari muxteser ve yigcam bir sekilde teqdim edib Siyavus xalqin qehremanliq adet eneneleri esasinda terbiye alib Edaletli ol ehdine emel edir xalqin menafeyini mudafie edir Ne Iranda ne de Turanda heqiqeti ve edaleti tapa bilmeyen Siyavus heqiqetin ancaq despotizmle mubarizede oldugunu anlayaraq helak olur Tenqidciler Siyavusu Serq Hamleti adlandirirdi Qeyd olunurdu ki eserde muellif qedim fars ve Turan saraylarinin butun edebsizliyini ifsa etmeye calisir kendli usyanlarini zeif gostermeye calisir QalereyaSeyavus pyesine aid fotolar Ulvi Receb Siyavus rolunda Azerbaycan Dram Teatri 1934 cu il Rejissor Huseyn Hidayetzade ressam V Ivanov Abbas Mirze Serifzade Siyavus rolunda Seyavus pyesinin 1934 cu il qurulusu Hemcinin baxEsrimizin Siyavusu Mehemmed Emin Resulzadenin eseri IstinadlarDoklad M Alekberli o literature Azerbajdzhanskoj SSR 1 Stenograficheskij otchet Pervyj vsesoyuznyj sezd sovetskih pisatelej Sovetskij pisatel 1934 123 M Dzhafarov Azerbajdzhanskaya literatura Kniga 2 2 Pod red G I Lomidze L I Timofeeva Istoriya sovetskoj mnogonacionalnoj literatury Nauka 1970 18 Mamed Arif Istoriya azerbajdzhanskoj literatury ru Baku Elm 1971 163 Ocherk istorii azerbajdzhanskoj sovetskoj literatury M Izdatelstvo Akademii nauk SSSR Pod red Zh S Kedrina G Babaeva 1963 500 D Dzhafarov Azerbajdzhanskij teatr 4 Pod red A Anastaseva Istoriya sovetskogo dramaticheskogo teatra Nauka 1968 304 Xarici kecidlerHuseyn Cavidin Dram eserleri Huseyn Cavidin Seyavus u O Firdovside qabariq verilmis mifoloji sujetlere obrazlara yer vermeyib