Sərvət — Osmanlı imperiyasında nəşr olunan qəzet. Bu, ilk olaraq Osmanlı yunanı tərəfindən nəşr edilmişdir. Əvvəlcə yalnız Osmanlı türkcəsində dərc edilməsinə baxmayaraq, sonralar fransızca da məzmun nəşr edilmişdir. Konstantinopoldakı (indiki İstanbul ) və Anadoludakı oxuculara həftədə iki dəfə paylanaraq poçtla göndərilirdi.
Sərvət | |
---|---|
Dil | Osmanlı dili, fransız dili |
Ölkə |
"Sərvət-i Fünun" əslində "Sərvət"in əlavəsi idi.
Tarixi
ilk növbədə Qaramanlı türkcəsində və ya yunan əlifbası ilə türkcə "Asya" qəzeti çıxarmaq istəyirdi. O, 1887-ci ilin noyabrında Osmanlı Mətbuat İdarəsinə müraciət etmiş və həmin ilin dekabrında icazə əldə etmişdir. Gündüz saatlarında Qalatadan qəzet çıxara bilmədiyi üçün Babı-alidən nəşr etməli olmuş, Osmanlı hakimiyyəti isə gecə Qalatada qəzet istehsalına icazə verməmişdir. 1888-ci ildə Osmanlı hakimiyyəti Nikolaidisin "Asya" adını istifadə edə bilməyəcəyini və yunan hərfləri yerinə fars-ərəb simvollarından istifadə etməsi lazım olduğunu bildirmişdir. Nikolaidis hələ də Osmanlı türkcəsində hər hansı bir qəzet adı ilə nəşr etməkdə maraqlı idi, buna görə də sonda nəşrin adı "Sərvət" olmuşdur. Daxili İşlər Nazirliyi 1888-ci ilin yanvarında Nikolaidisin qəzetin nəşri ilə bağlı müraciətini almış və həmin ilin fevralında qəzet yayımlanmağa başlamışdır. "Yarım əsr "" qəzetinin naşiri" əsərinin müəllifləri Evangelina Balta və Ayşe Kavak qeyd etmişdilər ki, Nikolaidisin Qaramanlı türkcəsində qəzet təklifinin niyə rədd edildiyini izah edən heç bir məlumat tapmaq mümkün olmamışdı. Odur ki, o zamanlar imperiyada Qaramanlı türkcəsində başqa nəşrlər də mövcud idi. Onlar Nikolaidisin Osmanlı türkcəsincə olan nəşrinə niyə razı olduğunu izah edən heç bir dəlil tapa bilməmişdilər.
Tərcüməçi Əhməd Ehsanın hər həftə əlavə edilməsini təklif etməsindən sonra "Sərvət" qəzeti 1890-cı ilin sonlarında sənaye və elm haqqında əlavə məzmunun dərc edilməsi üçün müraciət ünvanladıqdan sonra Osmanlı sultanı II Əbdülhəmidin icazəsi ilə 1891–1892-ci illərdə "Sərvət-i fünun" jurnalını idarə etməyə başlamışdır. Nikolaidis əlavə nəşri Ehsana satmaq qərarına gəlmişdi, çünki o, kifayət qədər nüsxə alınmadığına inanırdı. Əlavə nəşr sonradan müstəqil jurnala çevrilmiş və nəşri 1944-cü ilə qədər davam etmişdir.
1895-ci ildə "Sərvət" II Əbdülhəmidin təsdiqindən sonra fransızca da məzmun nəşr etməyə başlamışdır. Nikolaidis bunun üçün 1895-ci ilin avqustunda Daxili İşlər Nazirliyinə müraciət etmişdi.
Tahir bəy 1897-ci ildə naşir, 1898-ci ildə isə II Əbdülhəmidin təsdiqi ilə Nikolaidisin qəzeti 50 il müddətinə ona təhvil verməyə razılaşdıqdan sonra sahibi olmuşdur. Tahir qəzetə şəkillər əlavə etməyə icazə almış və o, Osmanlı türkcəsi və fransızca hissələrini də ayrı-ayrı nəşrlərə ayırdı.
Məzmunu
Nəşr təkcə ümumi ümumimperiya xəbərlərini yox, həm də və onun institutları, habelə Konstantinopol Ekumenik Patriarxatı haqqında xəbərləri əhatə edirdi. Balta və Kavak redaktorluğu patriarxatı ofisi və Babil qülləsi ilə müqayisə edən bəyanatına əsaslanaraq qəzetin məzmununun "mütəşəkkil olduğunu" iddia etmişdilər. Əhməd Ehsan məzmunun çoxunu türkcəyə tərcümə etmişdir.
İstinadlar
- Balta and Kavak, p. 43.
- Strauss, Johann. A Constitution for a Multilingual Empire: Translations of the Kanun-ı Esasi and Other Official Texts into Minority Languages // Herzog, Christoph; Malek Sharif (redaktorlar ). The First Ottoman Experiment in Democracy. . 2010. 21–51. 2019-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-31. (info page on book 2019-09-20 at the Wayback Machine at ) // Cited: p. 29 (PDF p. 31).
- Balta and Kavak, p. 40.
- Balta and Kavak, p. 41.
- Balta and Kavak, p. 42.
- Balta and Kavak, p. 46.
- Balta and Kavak, p. 45.
Əlavə ədəbiyyat
- ; Ayșe Kavak. Publisher of the newspaper Konstantinoupolis for half a century. Following the trail of Dimitris Nikolaidis in the Ottoman archives // Sagaster, Börte; Theoharis Stavrides; Birgitt Hoffmann (redaktorlar ). Press and Mass Communication in the Middle East: Festschrift for Martin Strohmeier (PDF). . 2018-02-28. 33-. ISBN . - Volume 12 of Bamberger Orientstudien - Old ISBN - Hosted at (KOBV)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Servet Osmanli imperiyasinda nesr olunan qezet Bu ilk olaraq Osmanli yunani terefinden nesr edilmisdir Evvelce yalniz Osmanli turkcesinde derc edilmesine baxmayaraq sonralar fransizca da mezmun nesr edilmisdir Konstantinopoldaki indiki Istanbul ve Anadoludaki oxuculara heftede iki defe paylanaraq poctla gonderilirdi ServetDil Osmanli dili fransiz diliOlke Osmanli imperiyasi Servet i Funun eslinde Servet in elavesi idi Tarixiilk novbede Qaramanli turkcesinde ve ya yunan elifbasi ile turkce Asya qezeti cixarmaq isteyirdi O 1887 ci ilin noyabrinda Osmanli Metbuat Idaresine muraciet etmis ve hemin ilin dekabrinda icaze elde etmisdir Gunduz saatlarinda Qalatadan qezet cixara bilmediyi ucun Babi aliden nesr etmeli olmus Osmanli hakimiyyeti ise gece Qalatada qezet istehsalina icaze vermemisdir 1888 ci ilde Osmanli hakimiyyeti Nikolaidisin Asya adini istifade ede bilmeyeceyini ve yunan herfleri yerine fars ereb simvollarindan istifade etmesi lazim oldugunu bildirmisdir Nikolaidis hele de Osmanli turkcesinde her hansi bir qezet adi ile nesr etmekde maraqli idi buna gore de sonda nesrin adi Servet olmusdur Daxili Isler Nazirliyi 1888 ci ilin yanvarinda Nikolaidisin qezetin nesri ile bagli muracietini almis ve hemin ilin fevralinda qezet yayimlanmaga baslamisdir Yarim esr qezetinin nasiri eserinin muellifleri Evangelina Balta ve Ayse Kavak qeyd etmisdiler ki Nikolaidisin Qaramanli turkcesinde qezet teklifinin niye redd edildiyini izah eden hec bir melumat tapmaq mumkun olmamisdi Odur ki o zamanlar imperiyada Qaramanli turkcesinde basqa nesrler de movcud idi Onlar Nikolaidisin Osmanli turkcesince olan nesrine niye razi oldugunu izah eden hec bir delil tapa bilmemisdiler Tercumeci Ehmed Ehsanin her hefte elave edilmesini teklif etmesinden sonra Servet qezeti 1890 ci ilin sonlarinda senaye ve elm haqqinda elave mezmunun derc edilmesi ucun muraciet unvanladiqdan sonra Osmanli sultani II Ebdulhemidin icazesi ile 1891 1892 ci illerde Servet i funun jurnalini idare etmeye baslamisdir Nikolaidis elave nesri Ehsana satmaq qerarina gelmisdi cunki o kifayet qeder nusxe alinmadigina inanirdi Elave nesr sonradan musteqil jurnala cevrilmis ve nesri 1944 cu ile qeder davam etmisdir 1895 ci ilde Servet II Ebdulhemidin tesdiqinden sonra fransizca da mezmun nesr etmeye baslamisdir Nikolaidis bunun ucun 1895 ci ilin avqustunda Daxili Isler Nazirliyine muraciet etmisdi Tahir bey 1897 ci ilde nasir 1898 ci ilde ise II Ebdulhemidin tesdiqi ile Nikolaidisin qezeti 50 il muddetine ona tehvil vermeye razilasdiqdan sonra sahibi olmusdur Tahir qezete sekiller elave etmeye icaze almis ve o Osmanli turkcesi ve fransizca hisselerini de ayri ayri nesrlere ayirdi MezmunuNesr tekce umumi umumimperiya xeberlerini yox hem de ve onun institutlari habele Konstantinopol Ekumenik Patriarxati haqqinda xeberleri ehate edirdi Balta ve Kavak redaktorlugu patriarxati ofisi ve Babil qullesi ile muqayise eden beyanatina esaslanaraq qezetin mezmununun mutesekkil oldugunu iddia etmisdiler Ehmed Ehsan mezmunun coxunu turkceye tercume etmisdir IstinadlarBalta and Kavak p 43 Strauss Johann A Constitution for a Multilingual Empire Translations of the Kanun i Esasi and Other Official Texts into Minority Languages Herzog Christoph Malek Sharif redaktorlar The First Ottoman Experiment in Democracy 2010 21 51 2019 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2024 05 31 info page on book 2019 09 20 at the Wayback Machine at Cited p 29 PDF p 31 Balta and Kavak p 40 Balta and Kavak p 41 Balta and Kavak p 42 Balta and Kavak p 46 Balta and Kavak p 45 Elave edebiyyat Ayșe Kavak Publisher of the newspaper Konstantinoupolis for half a century Following the trail of Dimitris Nikolaidis in the Ottoman archives Sagaster Borte Theoharis Stavrides Birgitt Hoffmann redaktorlar Press and Mass Communication in the Middle East Festschrift for Martin Strohmeier PDF 2018 02 28 33 ISBN 9783863095277 Volume 12 of Bamberger Orientstudien Old ISBN 3863095278 Hosted at KOBV