Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Səməndər - Xəzərlərin ilk paytaxtıdır. Ənuşirvan tərəfindən tikilmişdir. Sonralar paytaxt ərəblərin tələbi ilə Volqa çayının mənsəbinə yaxın - İtilə köçürülmüşdür İndiki Mahaçqala şəhərinin yerində olamsı ehtimal edilən şəhər.
Tarixi
M.İ.Artamonov yazır ki, xəzərlərin əzəmətli paytaxtı Varaçan – Bələncər, yaxıd Bulker-Bolqar kimi əraziləri əhatə edirdi və onun əhalisinin əksəriyyəti barsil-bersullardan ibarət idi. Varaçan şəhəri dağıldıqdan sonra paytaxt hunlar ölkəsinin digər hissəsinə – Səməndər şəhərinə köçürüldü .
Xəzər xaqanlığının paytaxtı 723-cü ilə kimi Səməndər şəhəri olmuşdu. İslam və erməni müəllifləri Xəzər xaqanlığının paytaxtı Səməndər şəhərinin olduğunu qeyd edirlər.Svetlana Pletnyova Səməndərin Farsсa "ən uzaq qapı" anlamına geldiyini və dolayısıyla şəhərin VI yüzildə İranlılar tərəfindən qurulduğunu yazmıdtır. Halbuki dünyanın bütün nüfuzlu xəzərşünasları bu şəhərin türklər tərəfindən salındığını qeyd edirlər.
Səməndər şəhəri Xəzər-ərəb müharibələrinə səhnə olmuşdu. 732-733-cü illərdə Qazaxda dislokasiya olunan ərəb ordusu xəzərlərə qarşı iki tərəfdən – Dəryal dərəsindən və Dərbənddən hücuma keçdi. Xəzər xaqanı sülh imzalamağı təklif etdi. Bununla kifayətlənməyən ərəb sərkərdəsi Mərvan o dövrlər misli görünməmiş bir ordu yığaraq Xəzəristan üzərinə yenidən hücuma keçdi və hücum zamanı nəinki Xəzər xaqanlığının ürəyi olan Varaçar və Səməndəri tutdu, həmçinin Xəzəristanın yeni paytaxtına (İdilə) qədər irəliliyə bildi. Bu gərgin vəziyyəti görən Xəzər xaqanı paytaxtı qoyub İdil çayı boyunca bu dövrdə onun tabeliyində olan burtasların ərazisinə qaçdı. Mərvan öz süvariləri ilə birgə İdilin sağ sahili ilə irəliləyərək ölkəsini darmadağın etdi və 20 mindən artıq ailəni əsir götürdü.
İstinadlar
- N. Vəlixanlı. İbn Xordadbeh «Yollar və ölkələr haqqında kitab» s.302
- V.Kotoviç Səməndərin yeri məsələsi ətrafında olan arxeoloji məlumatlar. "Drevnosti Daqestana" səh. 232-255.
- Артамонов М.И. История хазар. Л., 1962.
Bibliografiya
- Dunlop, Douglas Morton (1997). "Samandar". Encyclopaedia Judaica (CD-ROM Edition Version 1.0). Ed. Cecil Roth. Keter Publishing House.
- Fedorov, Ya. A., & Fedorov, G. S. Rannye tyurki na Severnom Kavkaze. Moskova, 1978.
- Gadlo, Aleksandr Vilyamoviç. Etnicheskaya istoriya Severnogo Kavkaza IV-X vv. Leningrad: Izd-vo Leningradskogo universiteta, 1979.
- Gumilev, Lev Nikolayeviç. "Gde zhe togda Semender?" Voprosy istorii (1969) No. 3: 242-243.
- Kotoviç, V. G. "O mestopolozhenii rannesrednevekovyh gorodov Varachana, Belendzhera, i Targu." Materialy po Arkheologii Dagestana 5 (Mahaçkale, Rusya): 194-197.
- Kotoviç, V. G. "Arkheologicheskie dannye o mestonahozhdenii Semendera." In Drevnosti Dagestana, s. 232-255. Mahaçkale, Rusya, 1974.
- Magomedov, Murad Gadgiyeviç. "Khazarskie poseleniya v Dagestane." Sovietskaya arkheologiya (1975) No. 2: 202-216.
- Magomedov, Murad Qadjiyeviç. "Pogrebal'nye sooruzheniya khazar." Materiali po Arkheologii i Drevney Istorii Severnoy Osetii 3 (1975): s. 64.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Semender Xezerlerin ilk paytaxtidir Enusirvan terefinden tikilmisdir Sonralar paytaxt ereblerin telebi ile Volqa cayinin mensebine yaxin Itile kocurulmusdur Indiki Mahacqala seherinin yerinde olamsi ehtimal edilen seher TarixiM I Artamonov yazir ki xezerlerin ezemetli paytaxti Varacan Belencer yaxid Bulker Bolqar kimi erazileri ehate edirdi ve onun ehalisinin ekseriyyeti barsil bersullardan ibaret idi Varacan seheri dagildiqdan sonra paytaxt hunlar olkesinin diger hissesine Semender seherine kocuruldu Xezer xaqanliginin paytaxti 723 cu ile kimi Semender seheri olmusdu Islam ve ermeni muellifleri Xezer xaqanliginin paytaxti Semender seherinin oldugunu qeyd edirler Svetlana Pletnyova Semenderin Farssa en uzaq qapi anlamina geldiyini ve dolayisiyla seherin VI yuzilde Iranlilar terefinden quruldugunu yazmidtir Halbuki dunyanin butun nufuzlu xezersunaslari bu seherin turkler terefinden salindigini qeyd edirler Semender seheri Xezer ereb muharibelerine sehne olmusdu 732 733 cu illerde Qazaxda dislokasiya olunan ereb ordusu xezerlere qarsi iki terefden Deryal deresinden ve Derbendden hucuma kecdi Xezer xaqani sulh imzalamagi teklif etdi Bununla kifayetlenmeyen ereb serkerdesi Mervan o dovrler misli gorunmemis bir ordu yigaraq Xezeristan uzerine yeniden hucuma kecdi ve hucum zamani neinki Xezer xaqanliginin ureyi olan Varacar ve Semenderi tutdu hemcinin Xezeristanin yeni paytaxtina Idile qeder ireliliye bildi Bu gergin veziyyeti goren Xezer xaqani paytaxti qoyub Idil cayi boyunca bu dovrde onun tabeliyinde olan burtaslarin erazisine qacdi Mervan oz suvarileri ile birge Idilin sag sahili ile irelileyerek olkesini darmadagin etdi ve 20 minden artiq aileni esir goturdu IstinadlarN Velixanli Ibn Xordadbeh Yollar ve olkeler haqqinda kitab s 302 V Kotovic Semenderin yeri meselesi etrafinda olan arxeoloji melumatlar Drevnosti Daqestana seh 232 255 Artamonov M I Istoriya hazar L 1962 BibliografiyaDunlop Douglas Morton 1997 Samandar Encyclopaedia Judaica CD ROM Edition Version 1 0 Ed Cecil Roth Keter Publishing House ISBN 965 07 0665 8 Fedorov Ya A amp Fedorov G S Rannye tyurki na Severnom Kavkaze Moskova 1978 Gadlo Aleksandr Vilyamovic Etnicheskaya istoriya Severnogo Kavkaza IV X vv Leningrad Izd vo Leningradskogo universiteta 1979 Gumilev Lev Nikolayevic Gde zhe togda Semender Voprosy istorii 1969 No 3 242 243 Kotovic V G O mestopolozhenii rannesrednevekovyh gorodov Varachana Belendzhera i Targu Materialy po Arkheologii Dagestana 5 Mahackale Rusya 194 197 Kotovic V G Arkheologicheskie dannye o mestonahozhdenii Semendera In Drevnosti Dagestana s 232 255 Mahackale Rusya 1974 Magomedov Murad Gadgiyevic Khazarskie poseleniya v Dagestane Sovietskaya arkheologiya 1975 No 2 202 216 Magomedov Murad Qadjiyevic Pogrebal nye sooruzheniya khazar Materiali po Arkheologii i Drevney Istorii Severnoy Osetii 3 1975 s 64 Hemcinin baxXezer xaqanligi