Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abasov Səfa ( tam adı Səfa İslam oğlu Abasov; d.10 iyun 1946; Azərbaycan, Bakı) — Azərbaycan kimyaçısı, AMEA akad. Yusif Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunun "Heterogen kataliz" laboratoriyasının müdiri, (1993), professor (2009).
| Səfa Abasov | |
|---|---|
| Səfa İslam oğlu Abasov | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bakı şəhəri |
| Vətəndaşlığı |  Azərbaycan |
| Elm sahəsi | kimya |
| Elmi dərəcəsi | Kimya elmləri doktoru |
| Elmi adı | professor |
| İş yerləri | AMEA, Akademik Yusif Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu |
| Təhsili | M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti |
Həyatı
Səfa Abasov 1946-cı il iyunun 10-da Azərbaycan Respublikasının Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1975-ci ildə M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsini bitirmişdi. Metanın dehidrotsikloheksabirləşmə və karbohidrogenlərin izomerləşməsində istifadə edilən yüksək dispersli Pt və Pt/Re katalizatorların xemosorbsiya və katalitik xassələri mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 2004-cü ildən AMEA-nın Y.H.Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitunda böyük elmi işçi vəzifəsində çalışır. 2013-cü ildən “Hetrogen kataliz” laboratoriyasına rəhbərlik edir. S.İ.Abasovun bir sıra beynəlxalq konqreslərin və konfransların (Fransa, Yaponiya, Çin, Rusiya və digər) iştirakçısı olmuşdur, 150-dən artıq elmi məqalə və müəlliflik şəhadətnaməsinin müəllifidir. Onun rəhbərliyi ilə 1 nəfər elmlər doktoru və 3 nəfər elmlər namizədi işini müdafiə etmişdir.
Elmi fəaliyyəti
Tədqiqatları katalizatorların və onların iştirakı ilə gedən proseslərin öyrənilməsinə həsr olunmuşdur. Müxtəlif seolitlərin mikroməsaməli xassələrinin dəyişilməsini, aktiv və seçici xassəyə malik katalizatorları təyin etmək üçün metaldaşıyıcıların qarşılıqlı təsirini, kiçikmolekullu alkanların aromatikləşməsi və benzolun propanla aşağı tempr-da dehidroalkilləşməsini sistemli şəkildə tədqiq etmişdir. Sorbsiya olunmuş oksigenin reaksiyagirmə qabiliyyəti ilə nano-metal hissəciklərin dispersliyi arasında olan asıllıq müəyyən etmişdir. Seolit katalizatorların mikroməsaməli quruluş xüsusiyyətləri ilə karbohidrogenlərin selektiv çevrilməsi arasında olan asıllığı müəyyən etmişdir. Aşağı molekul kütləli alkanların katalitik aktivləşdirilməsi, ilk dəfə metanın dehidrotsikloheksamerləşməsi və benzolun propan ilə aşağı temperaturlu dehidroalkilləşdirilməsi üçün katalizatorları sintez etmişdir. 120-dən çox elmi əsərin müəllifidir.
Əsas elmi istiqaməti
S.İ.Abasovun əsas elmi istiqaməti karbohidrogenlərin selektiv çevrilməsinin aktivləşdirilməsi, neftkimyası və C1-in kimyası üçün effektiv katalitik sistemlərin sintezi, həmçinin bu sistemlərin katalitik xassələrini öncədən söyləməyə imkan verən amilləri müəyyənləşdirməkdir. S.İ.Abasov müasir neft-kimyasının müxtəlif prosesləri üçün yeni katalizatorların sintezi sahəsində böyük əhəmiyyətə malik bir sıra elmi mülahizə irəli sürmüş və onların yüksək səviyyədə həllinə nail olmuşdur. O, ilk dəfə olaraq metanın birbaşa benzola çevrilməsi və aşağı temperaturlarda benzolun propanla dehidroalkilləşməsi, qaz və maye halında olan n-alkanların qarışığının sinkretizasiya yolu ilə yüksək oktan ədədli C5-C6 şaxəli karbohidrogenlərə çevrilməsi üçün aktiv katalizatorlar sintez etmiş və bu reaksiyaların əsasını təşkil edən bimolekulyar intermediatların əmələ gəlməsinin, onların aktivləşdirilməsinin yeni istiqamətini yaratmış və mexanizmini təklif etmişdir. S.İ.Abasov tədqiqatlarında komponentləri məlum katalizatorların xassələrini özlərində saxlayan kompozision katalitik sistemlərin yaradılmasına xüsusi yer verir. Bu cür katalitik sistemlərin tətbiqi ilə oksidləşdirici dehidrogenləşməsi, sintez qazın dimetil efirinə çevrilməsinin intensivləşdirilməsi və onun məqsədyönlü karbohidrogenlərə aşağı temperaturlu (140-180oC) selektiv konversiyasına nail olmuşdur. Həmçinin də səmt qazlarının qazbenzini ilə qarışığının ekoloji təmiz yüksək oktanlı benzinlərin birbaşaqovulma benzinlərinin riforminqinə alternativ olan alınma prosesinə cəlb edilməsi mümkün olmuşdur.
Əsas elmi əsərlərin adları
- S.I.Abasov, V.Yu.Borovkov, V.B.Kazanski. Infrared and adsorption study of strong metal support interaction in diluted platinum catalysts. Catal. left / 1992, № 3, 269.
- С.И.Абасов, Ф.А.Бабаева, Б.Д.Дадашев. Превращение метана на окисленных алюмоплатинорениевых катализаторах.Кинетика и катализ. 1995, № 3, 428.
- S.I.Abasov. Some regularities of direct conversion of methane to benzene over metalalumina catalysts. 11th International Cong. on catalysts. Baltimore. Maryland, USA. June-30-Jule 5, 1996. Po-041.
- S.I.Abasov, F.A.Babayeva, R.R.Zarbaliyev, G.G.Abbasova, D.B.Tagiev, M.I.Rustamov. Low-temperature catalytic alkylation of benzene by propane. Appl. Catal. A: General 2003, 251, 267.
- С.Б.Агаева, Абасов С.И,Тагиев Д.Б,Стариков Р.В.,Иманова А.А.Сопряженная конверсия метанола и н бутана на цинк-циркониевых катализаторах. Прикладная химия. 2013 г., т.86, вып.5, с.786).
Həmçinin bax
Xarici keçid
- Dissertasiya Şurası (D01.021)
- AMEA-da yeni kadr təyinatları
- Azərbaycan alimləri Rusiyada keçirilmiş konfransda məruzə etmişlər
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2018-12-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-02-14.
- . 2019-11-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-07.
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 9. ISBN .
- "Abasov Səfa İslam oğlu". 2018-12-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-02-14.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abasov Sefa tam adi Sefa Islam oglu Abasov d 10 iyun 1946 Azerbaycan Baki Azerbaycan kimyacisi AMEA akad Yusif Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri Institutunun Heterogen kataliz laboratoriyasinin mudiri 1993 professor 2009 Sefa AbasovSefa Islam oglu AbasovDogum tarixi 10 iyun 1946 78 yas Dogum yeri Baki seheriVetendasligi AzerbaycanElm sahesi kimyaElmi derecesi Kimya elmleri doktoruElmi adi professorIs yerleri AMEA Akademik Yusif Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri InstitutuTehsili M V Lomonosov adina Moskva Dovlet UniversitetiHeyatiSefa Abasov 1946 ci il iyunun 10 da Azerbaycan Respublikasinin Baki seherinde anadan olmusdur 1975 ci ilde M V Lomonosov adina Moskva Dovlet Universitetinin Kimya fakultesini bitirmisdi Metanin dehidrotsikloheksabirlesme ve karbohidrogenlerin izomerlesmesinde istifade edilen yuksek dispersli Pt ve Pt Re katalizatorlarin xemosorbsiya ve katalitik xasseleri movzusunda doktorluq dissertasiyasini mudafie etmisdir 2004 cu ilden AMEA nin Y H Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri Institunda boyuk elmi isci vezifesinde calisir 2013 cu ilden Hetrogen kataliz laboratoriyasina rehberlik edir S I Abasovun bir sira beynelxalq konqreslerin ve konfranslarin Fransa Yaponiya Cin Rusiya ve diger istirakcisi olmusdur 150 den artiq elmi meqale ve muelliflik sehadetnamesinin muellifidir Onun rehberliyi ile 1 nefer elmler doktoru ve 3 nefer elmler namizedi isini mudafie etmisdir Elmi fealiyyetiTedqiqatlari katalizatorlarin ve onlarin istiraki ile geden proseslerin oyrenilmesine hesr olunmusdur Muxtelif seolitlerin mikromesameli xasselerinin deyisilmesini aktiv ve secici xasseye malik katalizatorlari teyin etmek ucun metaldasiyicilarin qarsiliqli tesirini kicikmolekullu alkanlarin aromatiklesmesi ve benzolun propanla asagi tempr da dehidroalkillesmesini sistemli sekilde tedqiq etmisdir Sorbsiya olunmus oksigenin reaksiyagirme qabiliyyeti ile nano metal hisseciklerin dispersliyi arasinda olan asilliq mueyyen etmisdir Seolit katalizatorlarin mikromesameli qurulus xususiyyetleri ile karbohidrogenlerin selektiv cevrilmesi arasinda olan asilligi mueyyen etmisdir Asagi molekul kutleli alkanlarin katalitik aktivlesdirilmesi ilk defe metanin dehidrotsikloheksamerlesmesi ve benzolun propan ile asagi temperaturlu dehidroalkillesdirilmesi ucun katalizatorlari sintez etmisdir 120 den cox elmi eserin muellifidir Esas elmi istiqametiS I Abasovun esas elmi istiqameti karbohidrogenlerin selektiv cevrilmesinin aktivlesdirilmesi neftkimyasi ve C1 in kimyasi ucun effektiv katalitik sistemlerin sintezi hemcinin bu sistemlerin katalitik xasselerini onceden soylemeye imkan veren amilleri mueyyenlesdirmekdir S I Abasov muasir neft kimyasinin muxtelif prosesleri ucun yeni katalizatorlarin sintezi sahesinde boyuk ehemiyyete malik bir sira elmi mulahize ireli surmus ve onlarin yuksek seviyyede helline nail olmusdur O ilk defe olaraq metanin birbasa benzola cevrilmesi ve asagi temperaturlarda benzolun propanla dehidroalkillesmesi qaz ve maye halinda olan n alkanlarin qarisiginin sinkretizasiya yolu ile yuksek oktan ededli C5 C6 saxeli karbohidrogenlere cevrilmesi ucun aktiv katalizatorlar sintez etmis ve bu reaksiyalarin esasini teskil eden bimolekulyar intermediatlarin emele gelmesinin onlarin aktivlesdirilmesinin yeni istiqametini yaratmis ve mexanizmini teklif etmisdir S I Abasov tedqiqatlarinda komponentleri melum katalizatorlarin xasselerini ozlerinde saxlayan kompozision katalitik sistemlerin yaradilmasina xususi yer verir Bu cur katalitik sistemlerin tetbiqi ile oksidlesdirici dehidrogenlesmesi sintez qazin dimetil efirine cevrilmesinin intensivlesdirilmesi ve onun meqsedyonlu karbohidrogenlere asagi temperaturlu 140 180oC selektiv konversiyasina nail olmusdur Hemcinin de semt qazlarinin qazbenzini ile qarisiginin ekoloji temiz yuksek oktanli benzinlerin birbasaqovulma benzinlerinin riforminqine alternativ olan alinma prosesine celb edilmesi mumkun olmusdur Esas elmi eserlerin adlariS I Abasov V Yu Borovkov V B Kazanski Infrared and adsorption study of strong metal support interaction in diluted platinum catalysts Catal left 1992 3 269 S I Abasov F A Babaeva B D Dadashev Prevrashenie metana na okislennyh alyumoplatinorenievyh katalizatorah Kinetika i kataliz 1995 3 428 S I Abasov Some regularities of direct conversion of methane to benzene over metalalumina catalysts 11th International Cong on catalysts Baltimore Maryland USA June 30 Jule 5 1996 Po 041 S I Abasov F A Babayeva R R Zarbaliyev G G Abbasova D B Tagiev M I Rustamov Low temperature catalytic alkylation of benzene by propane Appl Catal A General 2003 251 267 S B Agaeva Abasov S I Tagiev D B Starikov R V Imanova A A Sopryazhennaya konversiya metanola i n butana na cink cirkonievyh katalizatorah Prikladnaya himiya 2013 g t 86 vyp 5 s 786 Hemcinin baxMikayil QulubeyovXarici kecidDissertasiya Surasi D01 021 AMEA da yeni kadr teyinatlari Azerbaycan alimleri Rusiyada kecirilmis konfransda meruze etmislerIstinadlar Arxivlenmis suret 2018 12 17 tarixinde Istifade tarixi 2018 02 14 2019 11 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 05 07 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 1 ci cild A Argelander 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2009 seh 9 ISBN 978 9952 441 02 4 Abasov Sefa Islam oglu 2018 12 17 tarixinde Istifade tarixi 2018 02 14