Sədrəddin Ayni (tac. Садриддин Айнӣ; əsl adı Sədrəddin Səid-Murodzoda; 1878—1954) — tacik sovet yazıçısı, ictimai xadimi və alimi. İkinci dərəcəli Stalin mükafatı laureatı (1950).
Sədrəddin Ayni | |
---|---|
tac. Садриддин Айнӣ | |
Doğum tarixi | 15 (27) aprel 1878 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 15 iyul 1954[…](76 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | şair, jurnalist, tarixçi, yazıçı, müəllim, leksiqraf, ədəbiyyat tənqidçisi, siyasətçi, nasir |
Əsərlərinin dili | Tacik dili, Özbək dili |
Janr | roman |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Haqqında
Sədrəddin Səid-Murodzoda (Sədrəddin Ayni) 1878-ci il aprel ayının 15-də (bəzi mənbələrdə 27-də) Özbəkistanın Buxara vilayətinin Soktare kəndində anadan olmuşdur. İlk təhsilini Buxara mədrəsələrində almışdır. Tacik sovet ədəbiyyatının banisi və tacik ədəbiyyatının yaradıcılarından biridir.
İlk əsəri “Qardaşımın ölümünə” elegiyası əmir hakimiyyətinin devrilməsinə çağırış kimi səslənmişdir. Böyük Oktyabr Sosialist İnqilabını sevinclə qarşılayan Ayni cədidizmdən uzaqlaşaraq, 1920-ci il Buxara xalq inqilabında iştirak etmişdir. 1920-ci ildə yazdığı “Buxara cəlladları” ilk nəsr əsəri, “Odina” povesti, “Doxunda” və “Qullar” romanlarından ibarət trilogiyası tacik xalqının inqilabdan əvvəlki ağır həyatının və sovet hakimiyyəti uğrunda mübarizəsinin epik salnaməsidir. Böyük Vətən müharibəsi illərində faşizm əleyhinə kəskin publisist məqalələr və tarixi-bədii oçerklər yazmışdır. 1948-ci ildən ömrünün sonunadək 4 cildlik “Xatirələr” avtobioqrafik əsəri üzərində işləmişdir. Orta Asiya xalqlarının tarix və ədəbiyyatına dair elmi oçerk və monaqrafiyalar yazmışdır.
Əsərləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilmişdir. 1951-ci ildə Tacikistan SSR EA-nın ilk prezidenti seçilmişdir. Tacikistan SSR-in “Əməkdar elm xadimi” fəxri adını almış, Özbəkistan SSR EA-nın fəxri üzvü seçilmişdir. Üç dəfə “Lenin” və iki dəfə “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordenləri ilə təltif edilmişdir. 1951-ci ildə SSRİ Dövlət mükafatı laureatı olmuşdur. 1954-cü il iyul ayının 15-də Düşənbə şəhərində vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays (fr.). 2 Éditions Robert Laffont, 1994. Vol. 1. P. 29.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- https://old.bigenc.ru/literature/text/1805487.
- Ayni, Eyni (Sədrəddin Səidmuradzadə) //Azərbaycan sovet ensiklopediyası:10 cilddə.- Bakı, 1976.- C.II.- S.196.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sedreddin Ayni tac Sadriddin Ajnӣ esl adi Sedreddin Seid Murodzoda 1878 1954 tacik sovet yazicisi ictimai xadimi ve alimi Ikinci dereceli Stalin mukafati laureati 1950 Sedreddin Aynitac Sadriddin AjnӣDogum tarixi 15 27 aprel 1878Dogum yeri Buxara vilayeti SSRIVefat tarixi 15 iyul 1954 1954 07 15 76 yasinda Vefat yeri Dusenbe Tacikistan MSSR SSRIFealiyyeti sair jurnalist tarixci yazici muellim leksiqraf edebiyyat tenqidcisi siyasetci nasirEserlerinin dili Tacik dili Ozbek diliJanr romanUzvluyu SSRI Yazicilar IttifaqiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHaqqindaSedreddin Seid Murodzoda Sedreddin Ayni 1878 ci il aprel ayinin 15 de bezi menbelerde 27 de Ozbekistanin Buxara vilayetinin Soktare kendinde anadan olmusdur Ilk tehsilini Buxara medreselerinde almisdir Tacik sovet edebiyyatinin banisi ve tacik edebiyyatinin yaradicilarindan biridir Ilk eseri Qardasimin olumune elegiyasi emir hakimiyyetinin devrilmesine cagiris kimi seslenmisdir Boyuk Oktyabr Sosialist Inqilabini sevincle qarsilayan Ayni cedidizmden uzaqlasaraq 1920 ci il Buxara xalq inqilabinda istirak etmisdir 1920 ci ilde yazdigi Buxara celladlari ilk nesr eseri Odina povesti Doxunda ve Qullar romanlarindan ibaret trilogiyasi tacik xalqinin inqilabdan evvelki agir heyatinin ve sovet hakimiyyeti ugrunda mubarizesinin epik salnamesidir Boyuk Veten muharibesi illerinde fasizm eleyhine keskin publisist meqaleler ve tarixi bedii ocerkler yazmisdir 1948 ci ilden omrunun sonunadek 4 cildlik Xatireler avtobioqrafik eseri uzerinde islemisdir Orta Asiya xalqlarinin tarix ve edebiyyatina dair elmi ocerk ve monaqrafiyalar yazmisdir Eserleri Azerbaycan diline tercume edilmisdir 1951 ci ilde Tacikistan SSR EA nin ilk prezidenti secilmisdir Tacikistan SSR in Emekdar elm xadimi fexri adini almis Ozbekistan SSR EA nin fexri uzvu secilmisdir Uc defe Lenin ve iki defe Qirmizi Emek Bayragi ordenleri ile teltif edilmisdir 1951 ci ilde SSRI Dovlet mukafati laureati olmusdur 1954 cu il iyul ayinin 15 de Dusenbe seherinde vefat etmisdir IstinadlarRoux P d Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays fr 2 Editions Robert Laffont 1994 Vol 1 P 29 ISBN 978 2 221 06888 5 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 https old bigenc ru literature text 1805487 Ayni Eyni Sedreddin Seidmuradzade Azerbaycan sovet ensiklopediyasi 10 cildde Baki 1976 C II S 196 Yazici ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin