Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Siffeyn döyüşü (ərəb. وقعة صفين) — Xəlifə Əli ilə İslam dövlətinin Suriya valisi Müaviyə ibn Əbu Süfyan arasında Siffeyndə 657-ci ildə baş verən döyüş. Siffeyn indiki Suriyada, Fəratın sahilindəki Rəqqə şəhərinin şərqində yerləşir.
| Siffeyn döyüşü ərəb. وقعة صفين | |||
|---|---|---|---|
| Birinci fitnə | |||
 Siffeyn döyüşü | |||
| Tarix | 657-ci il 26 iyuldan 28 iyuladək. | ||
| Yeri | Siffeyn (Raqqa mühafəzəsi yaxınlığındakı müasir Əbu Hureyrə kəndi), Suriya | ||
| Nəticəsi | heç-heçə | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Üç aya yaxın davam edən və ən böyük döyüşü 657-ci il iyulun 26–28-də baş verən müharibədə bir nəticəyə gəlinmir. Hər iki tərəfin razılığı ilə qurulmuş hakim heyətindəndə heç bir nəticə əldə olunmur. İslam tarixi baxımından Siffeyn döyüşü; Müsəlman cəmiyyətində Əlinin nüfuzunu sarsıdan, xaricilər (sonralar Əlini öldürəcəklər) adlı qrupun yaranmasına səbəb olan və Əməvilər sülaləsinin yolunu açan mühüm hadisədir.
Döyüşə gedən yol
Suriya valisi Müaviyə inb Əbu Süfyan asilər tərəfindən öldürülən 3-cü xəlifə Osmanın qohumu idi. O, Əlinin Osmanın qətlində günahkar ola biləcək bəzi şəxslərdən dəstək aldığını və bu səbəbdən də bu qətli araşdırmaqdan çəkindiyini düşünür. Buna görə də Əliyə qarşı qiyam qaldırır. Əlinin üsyanı yatırmaq cəhdi Siffeyn döyüşü adlanan uzun toqquşmalara səbəb olur.
Cəməl döyüşündən sonra Əli 657-ci ilin yanvarında Bəsrədən Kufəyə qayıdır. Əlinin elçilər göndərmək və Müaviyəni razı salmaq cəhdləri nəticəsiz qalır. Əli İslam Dövlətinin mərkəzini Mədinədən Kufəyə köçürür. Bu səbəb Əlinin Kufədə tərəfdarlarının çox olması və Kufə daha mərkəzdə mövqedə tutması ilə əlaqədar idi. Əli Kufədə topladığı ordu ilə Müaviyənin nəzarəti altında olan Suriya vilayətini ələ keçirir. İki ordu Fərat çayı boyunca Siffeyndə üz-üzə gəlir.
Hakim olayı
Aylarla davam edən kiçik toqquşmalar, atəşkəslər və meydan döyüşlərindən sonra müharibənin zirvəsini təşkil edən Quran hadisəsi baş verir. Müaviyənin əsgərləri nizələrinin ucuna Qurandan parçalar taxırlar ki, bu da yəqin ki, döyüşün nəticəsini Allahın qərar verəcəyi anlamına gəlirdi. Əli Qurana əsaslanan hakim heyətinin yaradılmasına razılıq verir və Əbu Musa əl-Əşarini nümayəndə təyin edir. Əmr ibn Asda Müaviyəni təmsil edirdi.
Əlinin hakim heyətinin yaradılmasına razılığı onun Müaviyə ilə bərabər mühakimə olunacağı anlamına gəlirdi və bu Müaviyəyə Əlinin müsəlman icmasının rəhbəri olması iddiasını rədd etməyə imkan verirdi. Əlinin hakimin tələbinə boyun əyməsindən narahat olanların böyük bir qrupu "Hökm ancaq Allaha məxsusdur" (Ənam surəsi: 57) ayəsini əsas gətirərək bu vəziyyətə etiraz etdilər. Bu qrup hakim heyətinin qurulmasının Quranın "Əgər iki müsəlman dəstəsindən biri digərinə hücum etsə, Allahın əmrinə qayıdana qədər hücum edənlə (hücum edənlə) vuruşun" əmrinə qarşı çıxmaq olduğuna inanırdılar (Hucurat surəsi: 9).
Bu ifrat dindar dəstənin kiçik bir hissəsi Harura kəndinə çəkilir və əsas qrupdan ayrıldıqları üçün xaricilər kimi tanınırlar.
Nəticəsi
Hakim olayının təfərrüatları müxtəlif mənbələrdə geniş şəkildə dəyişir. Aydın olan budur ki, Əlinin müsəlman cəmiyyətindəki mövqeyi ciddi şəkildə zəifləmişdir.
658-ci ilin mayında Suriyadakı bəzi tərəfdarları Müaviyəni xəlifə elan edir. Müaviyənin təsir dairəsi indiki İraq və Hicaza (Səudiyyə Ərəbistanının qərbi) doğru genişlənərkən, Əlinin nüfuz dairəsi onun paytaxtı Kufəyə doğru daralır.
Əli Siffeyn döyüşündən dörd il sonra (661-ci ildə) xaricilər tərəfindən öldürüləndə Müaviyənin xilafətini elan etməsi üçün heç bir maneə yox idi. Müaviyə Əməvilər sülaləsinin ilk xəlifəsi olur.
İki ordunun itkiləri ilə bağlı səslənən fikirlər ziddiyyətlidir. Bəzi tarixçilər iki ordunun ümumi itkisini 70.000 olaraq qiymətləndirir. Onların 45 mini Müaviyənin, 25 mini isə Əlinin ordusundan olduğu bildirilir.
İstinadlar
- Battle of Ṣiffīn, Encyclopædia Britannica, retrieved on April 17, 2019. "...ʿAlī gathered support in Kūfah, where he had established his centre, and invaded Syria. The two armies met along the Euphrates River at Ṣiffīn (near the Syrian-Iraqi border), where they engaged in an indecisive succession of skirmishes, truces, and battles, culminating in the legendary appearance of Muʿāwiyah’s troops with copies of the Qurʾān impaled on their lances—supposedly a sign to let God’s word decide the conflict." at the
- Muʿāwiyah I, Encyclopædia Britannica, retrieved on April 17, 2019. "As a kinsman of the slain caliph ʿUthmān, Muʿāwiyah bore the duty of revenge. Because ʿAlī neglected to apprehend and punish ʿUthmān’s murderers, Muʿāwiyah regarded him as an accomplice to the murder and refused to acknowledge his caliphate. Thereupon ʿAlī marched to the Euphrates border of Syria and engaged Muʿāwiyah’s troops at the famous Battle of Ṣiffīn (657). Muʿāwiyah’s guile turned near defeat into a truce. Resorting to a trick that played upon the religious sensibilities of ʿAlī’s forces, he persuaded the enemy to enter into negotiations that ultimately cast doubt on the legitimacy of ʿAlī’s caliphate and alienated a sizable number of his supporters." at the
- Ibn Yaqubi, Ahmad. Tarikh Al Yaqubi. Armenia: Ahmad Ibn Yaqubi. 872. səh. 188. ISBN .
- Muir, William. The Caliphate, its Rise and Fall. London: William Muir. 1891. səh. 261.
- İbn Muzahim, s. 474 ve 558; Halife, s. 116; Belazuri, s. 97; İbn Şehri Aşub, s. 195; İbn Ebi’l Hadid, c. 2, s. 208.
- Sıffin Savaşı 2016-03-04 at the Wayback Machine .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Siffeyn doyusu ereb وقعة صفين Xelife Eli ile Islam dovletinin Suriya valisi Muaviye ibn Ebu Sufyan arasinda Siffeynde 657 ci ilde bas veren doyus Siffeyn indiki Suriyada Feratin sahilindeki Reqqe seherinin serqinde yerlesir Siffeyn doyusu ereb وقعة صفين Birinci fitneSiffeyn doyusuTarix 657 ci il 26 iyuldan 28 iyuladek Yeri Siffeyn Raqqa muhafezesi yaxinligindaki muasir Ebu Hureyre kendi SuriyaNeticesi hec heceMunaqise terefleriResidi xilafeti Emeviler ve terefdarlariKomandan lar Eli ibn Ebu Talib Malik Ester Hesen ibn Eli Huseyn ibn Eli Emmar ibn Yasir Mehemmed ibn Ebubekr Mehemmed ibn el Henefiyye Abdullah ibn Abbas Qeys ibn Seed Xuzeyme ibn Sabit Abbas ibn Eli Hasim ibn Utbe Muaviye ibn Ebu Sufyan Emr ibn As Mervan ibn Hekem Valid ibn Uqbe Ebu el Evar Hebib ibn MeslemeTereflerin quvvesi80 000 120 000Itkiler25 000 40 000 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Uc aya yaxin davam eden ve en boyuk doyusu 657 ci il iyulun 26 28 de bas veren muharibede bir neticeye gelinmir Her iki terefin raziligi ile qurulmus hakim heyetindende hec bir netice elde olunmur Islam tarixi baximindan Siffeyn doyusu Muselman cemiyyetinde Elinin nufuzunu sarsidan xariciler sonralar Elini oldurecekler adli qrupun yaranmasina sebeb olan ve Emeviler sulalesinin yolunu acan muhum hadisedir Doyuse geden yolSuriya valisi Muaviye inb Ebu Sufyan asiler terefinden oldurulen 3 cu xelife Osmanin qohumu idi O Elinin Osmanin qetlinde gunahkar ola bilecek bezi sexslerden destek aldigini ve bu sebebden de bu qetli arasdirmaqdan cekindiyini dusunur Buna gore de Eliye qarsi qiyam qaldirir Elinin usyani yatirmaq cehdi Siffeyn doyusu adlanan uzun toqqusmalara sebeb olur Cemel doyusunden sonra Eli 657 ci ilin yanvarinda Besreden Kufeye qayidir Elinin elciler gondermek ve Muaviyeni razi salmaq cehdleri neticesiz qalir Eli Islam Dovletinin merkezini Medineden Kufeye kocurur Bu sebeb Elinin Kufede terefdarlarinin cox olmasi ve Kufe daha merkezde movqede tutmasi ile elaqedar idi Eli Kufede topladigi ordu ile Muaviyenin nezareti altinda olan Suriya vilayetini ele kecirir Iki ordu Ferat cayi boyunca Siffeynde uz uze gelir Hakim olayiAylarla davam eden kicik toqqusmalar ateskesler ve meydan doyuslerinden sonra muharibenin zirvesini teskil eden Quran hadisesi bas verir Muaviyenin esgerleri nizelerinin ucuna Qurandan parcalar taxirlar ki bu da yeqin ki doyusun neticesini Allahin qerar vereceyi anlamina gelirdi Eli Qurana esaslanan hakim heyetinin yaradilmasina raziliq verir ve Ebu Musa el Esarini numayende teyin edir Emr ibn Asda Muaviyeni temsil edirdi Elinin hakim heyetinin yaradilmasina raziligi onun Muaviye ile beraber muhakime olunacagi anlamina gelirdi ve bu Muaviyeye Elinin muselman icmasinin rehberi olmasi iddiasini redd etmeye imkan verirdi Elinin hakimin telebine boyun eymesinden narahat olanlarin boyuk bir qrupu Hokm ancaq Allaha mexsusdur Enam suresi 57 ayesini esas getirerek bu veziyyete etiraz etdiler Bu qrup hakim heyetinin qurulmasinin Quranin Eger iki muselman destesinden biri digerine hucum etse Allahin emrine qayidana qeder hucum edenle hucum edenle vurusun emrine qarsi cixmaq olduguna inanirdilar Hucurat suresi 9 Bu ifrat dindar destenin kicik bir hissesi Harura kendine cekilir ve esas qrupdan ayrildiqlari ucun xariciler kimi taninirlar NeticesiHakim olayinin teferruatlari muxtelif menbelerde genis sekilde deyisir Aydin olan budur ki Elinin muselman cemiyyetindeki movqeyi ciddi sekilde zeiflemisdir 658 ci ilin mayinda Suriyadaki bezi terefdarlari Muaviyeni xelife elan edir Muaviyenin tesir dairesi indiki Iraq ve Hicaza Seudiyye Erebistaninin qerbi dogru genislenerken Elinin nufuz dairesi onun paytaxti Kufeye dogru daralir Eli Siffeyn doyusunden dord il sonra 661 ci ilde xariciler terefinden oldurulende Muaviyenin xilafetini elan etmesi ucun hec bir manee yox idi Muaviye Emeviler sulalesinin ilk xelifesi olur Iki ordunun itkileri ile bagli seslenen fikirler ziddiyyetlidir Bezi tarixciler iki ordunun umumi itkisini 70 000 olaraq qiymetlendirir Onlarin 45 mini Muaviyenin 25 mini ise Elinin ordusundan oldugu bildirilir IstinadlarBattle of Ṣiffin Encyclopaedia Britannica retrieved on April 17 2019 ʿAli gathered support in Kufah where he had established his centre and invaded Syria The two armies met along the Euphrates River at Ṣiffin near the Syrian Iraqi border where they engaged in an indecisive succession of skirmishes truces and battles culminating in the legendary appearance of Muʿawiyah s troops with copies of the Qurʾan impaled on their lances supposedly a sign to let God s word decide the conflict at the Muʿawiyah I Encyclopaedia Britannica retrieved on April 17 2019 As a kinsman of the slain caliph ʿUthman Muʿawiyah bore the duty of revenge Because ʿAli neglected to apprehend and punish ʿUthman s murderers Muʿawiyah regarded him as an accomplice to the murder and refused to acknowledge his caliphate Thereupon ʿAli marched to the Euphrates border of Syria and engaged Muʿawiyah s troops at the famous Battle of Ṣiffin 657 Muʿawiyah s guile turned near defeat into a truce Resorting to a trick that played upon the religious sensibilities of ʿAli s forces he persuaded the enemy to enter into negotiations that ultimately cast doubt on the legitimacy of ʿAli s caliphate and alienated a sizable number of his supporters at the Ibn Yaqubi Ahmad Tarikh Al Yaqubi Armenia Ahmad Ibn Yaqubi 872 seh 188 ISBN 9786136166070 Muir William The Caliphate its Rise and Fall London William Muir 1891 seh 261 Ibn Muzahim s 474 ve 558 Halife s 116 Belazuri s 97 Ibn Sehri Asub s 195 Ibn Ebi l Hadid c 2 s 208 Siffin Savasi 2016 03 04 at the Wayback Machine