Syuy Syubo (çin. 瞿秋白; 29 yanvar 1899[…] – 18 iyun 1935[…]) — 1920-ci illərin sonlarında Çin Kommunist Partiyasının lideri.
Syuy Syubo | |
---|---|
çin. 瞿秋白 | |
Doğum tarixi | 29 yanvar 1899[…] |
Vəfat tarixi | 18 iyun 1935[…](36 yaşında) |
Vəfat səbəbi | güllə yarası[d] |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | siyasətçi, yazıçı, jurnalist, ədəbiyyat tənqidçisi, tərcüməçi |
Partiyası | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Syuy Syubo Tsanqzhou şəhərində, Szyansuda anadan olub. Ailəsi Qinqquo zolağının (青果 巷) üzərində yerləşən Tianxianq (天香楼)-da yaşayırdı. Syuynun atası Syuy Şivey (瞿世玮) vaxtilə zadəgan olan bir ailədə anadan olub. Rəssamlıq və qılıncoynatma bacarıqlarına yiyələnən Syuy siyasətə və biznesə maraq göstərmirdi. Syuynun anası dövlət məmurunun qızı olan Jin Xuan (金 璇) poeziya sahəsində çox bacarıqlı idi. Ailənin ən böyük uşağı olan Syuynun özündən başqa beş qardaşı və bir bacısı var idi. O, gənc olarkən ailəsi dayısının evində yaşayırdı və qohumları tərəfindən maddi dəstək görürdü. Syuynun atası müəllim kimi işləsə də, tiryək asılılığı səbəbindən ailəsini təmin edə bilmirdi. 1915-ci ildə isə anası artan çətinliklərə və borclara görə intihar etdi.
1916-cı ildə Syuy Hankoya getdi və əmisiuşağının dəstəyi ilə ingilis dilini öyrənmək üçün Uhan Xarici Dili Məktəbinə daxil oldu. 1917-ci ilin yazında işə müraciət etmək üçün Pekinə getdi, lakin ümumi dövlət qulluğu imtahanından keçə bilmədi. Sadə bir universitet təhsilini ödəmək üçün kifayət qədər pulu olmayan Syuy Çin Xarici İşlər Nazirliyinin (俄文 专修 馆) nəzdində yeni qurulan Rus Dili İnstitutuna daxil oldu, çünki ödəniş tələb etmirdi. İnstitut həmçinin ona təqaüd təklif etdi, hətta məzun olduqdan sonra onu bir işlə təmin edəcəyinə söz verdi.
Kommunist Partiyasında iştirakı
Syuy oxuduğu Dil institutunda çox çalışdı, həm fransız, həm də rus dilini öyrəndi və boş vaxtını Buddist fəlsəfəsi və klassik Çin dilini öyrənməyə sərf etdi. Bunların Hər ikisi onun uşaqlıqdan bəri inkişaf etdirdiyi maraqları idi. Pekin Universitetində kampusun baş kitabxanaçısı olan Li Dazhao tərəfindən marksist təhlilin müzakirələri keçirilirdi. Syuynun orada iştirakı onun inqilabçı dairələrlə ilk əlaqələrinin yaranmasına təkan oldu. Belə ki, Gələcək kommunist lider və Çinin sədri Mao Tszedun da bu görüşlərdə iştirak edirdi. Sonralar Syuy Pekin qəzetində "Səhər Xəbərləri" nin jurnalisti kimi işə başlamış və Moskvaya müxbir kimi göndərilmişdi baxmayaraq ki, bu onun dövlət qulluğunda olan karyerasını təhlükə altına salacaqdı. Syuy Bolşevik İnqilabı dövründə və sonrasında Rusiyadakı həyat haqqında Moskvadan məlumat verən ilk çinlilərdən idi, o burada həyat şərtlərinin sərtliyini müşahidə etmişdi. Rusiyada olarkən o Tolstoyun nəvəsi Sofya ilə Yasnaya Polyanadakı (Lev Tolstoyun doğulduğu ev) Lev Tolstoyun evinə baş çəkdi, Leninin bir qrup nümayəndə ilə görüşdüyünün şahidi oldu, Feodor Çaliapinin Aleksandr Puşkinin şeirlərinə bəstələnmiş musiqisini dinlədi və Pyotr Kropotkinin cənazəsində iştirak etdi.
1923-cü ilin yanvarında Syuy o dövrdə Çin Kommunist Partiyasının lideri Tsen Duxiunun Rusiyadan geri qayıdıb ona qoşulması təklifini qəbul etdi. Qayıdandan sonra Çin Kommunist Partiyasının təbliğatı işinə baxan Syuy 1927-ci ildə Tsen Duxiunun süqutundan sonra Çin Siyasi Bürosunun Sədri və partiyanın de-fakto lideri oldu. 11 dekabr 1927-ci il Quanqzhou üsyanı kimi üsyanlar təşkil etdi.
1928-ci ilin aprelində Syuy bir daha Moskvaya getdi və iki il Çin Kommunist Partiyasının nümayəndəsi kimi çalışdı. 1930-cu ildə Çin Kommunist Partiyasının Rusiyadakı nümayəndəsi vəzifəsindən kənarlaşdırıldıqdan sonra Syuy mərkəzi rəhbərlikdən kənarlaşdırılmaq üçün Çinə qayıtdı. Bütün bunlar inqilabın necə aparılacağına dair güclü bir mübahisə ilə əlaqədar idi. İşdən çıxarıldıqdan sonra syuy Şanxayda bir yazıçı, həm də tərcüməçi olaraq çalışdı, Mao Dun, Lu Sin ilə birlikdə ədəbi fəaliyyətlə məşğul oldu və solçu mədəni hərəkatın liderləri ilə dərin dostluq əlaqələri qurdu.
Ölümü
1934-cü ildə vəziyyət getdikcə təhlükəli olmağa başlıyırdı və Syuy artıq Şanxayda qala bilmədi, buna görə Szyansi əyalətinin Juytsin şəhərindəki Kommunistlərin Mərkəzi İnqilab Baza Bölgəsinə getdi. Qırmızı Ordu məşhur "Uzun Mart" yürüşünü başlayanda Syuy döyüşə rəhbərlik etmək üçün cənubda qaldı. 1934-cü ildə Fucyen, Tsanqtinqdə həbs olunan Syuy bir il sonra Homindan partiyası tərəfindən edam cəzasına məhkum edildi. Həbs edildiyi müddətdə Syuyni təslim olmağa vadar etmək üçün müxtəlif vasitələrdən istifadə edən KMT hökuməti tərəfindən işgəncələrə məruz qaldı, lakin inanclarında israrlı idi və heç zaman fikrindən dönmədi. 18 iyun 1935-ci ildə Syuy "The İnternationale" (himn), "Qırmızı Ordu nəğməsi" mahnılarını oxuyaraq və "Yaşasın Çin Kommunist Partiyası", "Yaşasın kommunizm" və digər şüarlar səsləndirərək edam yeri olan Zhonqşan parkına doğru irəliləyirdi. Zhonqşan parkındakı kiçik bir təpəyə çatdıqdan sonra Syuy ot üzərində oturmaq üçün bir yer seçdi, gülümsündü və edamçıya işarə etdi: "bura çox yaxşıdır!". Qətlə yetiriləndə Syuy 36 yaşında idi. Həbs olunduğu müddətdə Syuy siyasi düşüncəsini ifadə etmək üçün "Lazım olduğundan daha artıq sözlər" adlı bir kitab yazdı. Kitab ölümündən sonra xeyli mübahisələrə səbəb oldu.
İrsi
Syuy Mədəniyyət İnqilabı dövründə "xəyanətkar" kimi ağır tənqid olundu. Yalnız 1980-ci ildə Mərkəzi Komitə ona bəraət verdi və bu gün o Çin Kommunist Partiyası tərəfindən çox yüksək qiymətləndirilir. Doğma şəhəri Tsanqzhouda onun muzeyi var. Çində sol ədəbi hərəkata dair tədqiqatlar (1968-ci ildə nəşr olunmuş) onu "yumşaq qəlbli kommunist" kimi təsvir edir. Syuy eyni zamanda rəsmi olaraq qəbul edilən və Çin Kommunist Partiyasının himni kimi istifadə edilən "The İnternationale"ı Çin dilinə tərcümə etdi. Böyük Çin ziyalılarından biri və Çində inqilabi hərəkat ruhunu quran ilk Kommunist Partiyasının üzvlərindən biri idi. O, eyni zamanda duygusal bir şair kimi də yaddaşlarda qalıb.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Qu Qiubai // Encyclopædia Britannica (ing.).
- "Qu Qiubai - The First Chinese to Translate "The Internationale"". 21 Jan 2012 – 22 Dec 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-29.
- Spence, Jonathan. The Gate of Heavenly Peace. Penguin Books. 1981. 178.
- Thomas Kampen. Mao Zedong, Zhou Enlai and the Evolution of the Chinese Communist Leadership. Nordic Institute of Asian Studies. 1999. səh. 34. ISBN . 2012-11-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-02.
- "瞿秋白 (无产阶级革命家)". 20 April 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-29.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Syuy Syubo cin 瞿秋白 29 yanvar 1899 18 iyun 1935 1920 ci illerin sonlarinda Cin Kommunist Partiyasinin lideri Syuy Syubocin 瞿秋白Dogum tarixi 29 yanvar 1899 1899 01 29 Vefat tarixi 18 iyun 1935 1935 06 18 36 yasinda Vefat sebebi gulle yarasi d Tehsili Serq Zehmetkeslerinin Kommunist Universiteti d Fealiyyeti siyasetci yazici jurnalist edebiyyat tenqidcisi tercumeciPartiyasi Cin Kommunist Partiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSyuy Syubo Tsanqzhou seherinde Szyansuda anadan olub Ailesi Qinqquo zolaginin 青果 巷 uzerinde yerlesen Tianxianq 天香楼 da yasayirdi Syuynun atasi Syuy Sivey 瞿世玮 vaxtile zadegan olan bir ailede anadan olub Ressamliq ve qilincoynatma bacariqlarina yiyelenen Syuy siyasete ve biznese maraq gostermirdi Syuynun anasi dovlet memurunun qizi olan Jin Xuan 金 璇 poeziya sahesinde cox bacariqli idi Ailenin en boyuk usagi olan Syuynun ozunden basqa bes qardasi ve bir bacisi var idi O genc olarken ailesi dayisinin evinde yasayirdi ve qohumlari terefinden maddi destek gorurdu Syuynun atasi muellim kimi islese de tiryek asililigi sebebinden ailesini temin ede bilmirdi 1915 ci ilde ise anasi artan cetinliklere ve borclara gore intihar etdi 1916 ci ilde Syuy Hankoya getdi ve emisiusaginin desteyi ile ingilis dilini oyrenmek ucun Uhan Xarici Dili Mektebine daxil oldu 1917 ci ilin yazinda ise muraciet etmek ucun Pekine getdi lakin umumi dovlet qullugu imtahanindan kece bilmedi Sade bir universitet tehsilini odemek ucun kifayet qeder pulu olmayan Syuy Cin Xarici Isler Nazirliyinin 俄文 专修 馆 nezdinde yeni qurulan Rus Dili Institutuna daxil oldu cunki odenis teleb etmirdi Institut hemcinin ona teqaud teklif etdi hetta mezun olduqdan sonra onu bir isle temin edeceyine soz verdi Kommunist Partiyasinda istirakiSyuy oxudugu Dil institutunda cox calisdi hem fransiz hem de rus dilini oyrendi ve bos vaxtini Buddist felsefesi ve klassik Cin dilini oyrenmeye serf etdi Bunlarin Her ikisi onun usaqliqdan beri inkisaf etdirdiyi maraqlari idi Pekin Universitetinde kampusun bas kitabxanacisi olan Li Dazhao terefinden marksist tehlilin muzakireleri kecirilirdi Syuynun orada istiraki onun inqilabci dairelerle ilk elaqelerinin yaranmasina tekan oldu Bele ki Gelecek kommunist lider ve Cinin sedri Mao Tszedun da bu goruslerde istirak edirdi Sonralar Syuy Pekin qezetinde Seher Xeberleri nin jurnalisti kimi ise baslamis ve Moskvaya muxbir kimi gonderilmisdi baxmayaraq ki bu onun dovlet qullugunda olan karyerasini tehluke altina salacaqdi Syuy Bolsevik Inqilabi dovrunde ve sonrasinda Rusiyadaki heyat haqqinda Moskvadan melumat veren ilk cinlilerden idi o burada heyat sertlerinin sertliyini musahide etmisdi Rusiyada olarken o Tolstoyun nevesi Sofya ile Yasnaya Polyanadaki Lev Tolstoyun doguldugu ev Lev Tolstoyun evine bas cekdi Leninin bir qrup numayende ile gorusduyunun sahidi oldu Feodor Caliapinin Aleksandr Puskinin seirlerine bestelenmis musiqisini dinledi ve Pyotr Kropotkinin cenazesinde istirak etdi 1923 cu ilin yanvarinda Syuy o dovrde Cin Kommunist Partiyasinin lideri Tsen Duxiunun Rusiyadan geri qayidib ona qosulmasi teklifini qebul etdi Qayidandan sonra Cin Kommunist Partiyasinin tebligati isine baxan Syuy 1927 ci ilde Tsen Duxiunun suqutundan sonra Cin Siyasi Burosunun Sedri ve partiyanin de fakto lideri oldu 11 dekabr 1927 ci il Quanqzhou usyani kimi usyanlar teskil etdi 1928 ci ilin aprelinde Syuy bir daha Moskvaya getdi ve iki il Cin Kommunist Partiyasinin numayendesi kimi calisdi 1930 cu ilde Cin Kommunist Partiyasinin Rusiyadaki numayendesi vezifesinden kenarlasdirildiqdan sonra Syuy merkezi rehberlikden kenarlasdirilmaq ucun Cine qayitdi Butun bunlar inqilabin nece aparilacagina dair guclu bir mubahise ile elaqedar idi Isden cixarildiqdan sonra syuy Sanxayda bir yazici hem de tercumeci olaraq calisdi Mao Dun Lu Sin ile birlikde edebi fealiyyetle mesgul oldu ve solcu medeni herekatin liderleri ile derin dostluq elaqeleri qurdu Olumu1934 cu ilde veziyyet getdikce tehlukeli olmaga basliyirdi ve Syuy artiq Sanxayda qala bilmedi buna gore Szyansi eyaletinin Juytsin seherindeki Kommunistlerin Merkezi Inqilab Baza Bolgesine getdi Qirmizi Ordu meshur Uzun Mart yurusunu baslayanda Syuy doyuse rehberlik etmek ucun cenubda qaldi 1934 cu ilde Fucyen Tsanqtinqde hebs olunan Syuy bir il sonra Homindan partiyasi terefinden edam cezasina mehkum edildi Hebs edildiyi muddetde Syuyni teslim olmaga vadar etmek ucun muxtelif vasitelerden istifade eden KMT hokumeti terefinden isgencelere meruz qaldi lakin inanclarinda israrli idi ve hec zaman fikrinden donmedi 18 iyun 1935 ci ilde Syuy The Internationale himn Qirmizi Ordu negmesi mahnilarini oxuyaraq ve Yasasin Cin Kommunist Partiyasi Yasasin kommunizm ve diger suarlar seslendirerek edam yeri olan Zhonqsan parkina dogru irelileyirdi Zhonqsan parkindaki kicik bir tepeye catdiqdan sonra Syuy ot uzerinde oturmaq ucun bir yer secdi gulumsundu ve edamciya isare etdi bura cox yaxsidir Qetle yetirilende Syuy 36 yasinda idi Hebs olundugu muddetde Syuy siyasi dusuncesini ifade etmek ucun Lazim oldugundan daha artiq sozler adli bir kitab yazdi Kitab olumunden sonra xeyli mubahiselere sebeb oldu IrsiSyuy Medeniyyet Inqilabi dovrunde xeyanetkar kimi agir tenqid olundu Yalniz 1980 ci ilde Merkezi Komite ona beraet verdi ve bu gun o Cin Kommunist Partiyasi terefinden cox yuksek qiymetlendirilir Dogma seheri Tsanqzhouda onun muzeyi var Cinde sol edebi herekata dair tedqiqatlar 1968 ci ilde nesr olunmus onu yumsaq qelbli kommunist kimi tesvir edir Syuy eyni zamanda resmi olaraq qebul edilen ve Cin Kommunist Partiyasinin himni kimi istifade edilen The Internationale i Cin diline tercume etdi Boyuk Cin ziyalilarindan biri ve Cinde inqilabi herekat ruhunu quran ilk Kommunist Partiyasinin uzvlerinden biri idi O eyni zamanda duygusal bir sair kimi de yaddaslarda qalib IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Qu Qiubai Encyclopaedia Britannica ing Qu Qiubai The First Chinese to Translate The Internationale 21 Jan 2012 22 Dec 2018 tarixinde Istifade tarixi 2019 09 29 Spence Jonathan The Gate of Heavenly Peace Penguin Books 1981 178 Thomas Kampen Mao Zedong Zhou Enlai and the Evolution of the Chinese Communist Leadership Nordic Institute of Asian Studies 1999 seh 34 ISBN 87 87062 76 3 2012 11 11 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 02 瞿秋白 无产阶级革命家 20 April 2019 tarixinde Istifade tarixi 2019 09 29