Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əbül Nasir Gödək Əhməd (1476, Konstantinopol – 13 dekabr 1497 və ya 1497, İsfahan) — Ağqoyunlu dövlətinin VI hökmdarı. Həsən bəy Rumlu Əhsənüt-təvarix əsərində Gödək Əhmədlə bağlı yazırdı: "O, həmin ilin qışında öldürüldü. Onun hakimiyyəti altı ay davam etdi. Bədən quruluşuna gəlincə; üzü son dərəcə qırmızı və ağ, əlləri və ayaqları qısa idi. Bu səbəbdən Əhməd gödək adı ilə tanınırdı".
| Gödək Əhməd | |
|---|---|
| Əbbun-Nasr Əhməd Bahadır xan | |
 Sultan Əhməd dövrünə aid sikkə | |
| may 1497 – dekabr 1497 | |
| Əvvəlki | Sultan Rüstəm |
| Sonrakı | Sultan Məhəmməd (Yəzddə) Əlvənd Mirzə (Azərbaycanda) Sultan Qasım (Diyarbəkirdə) |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İstanbul |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | İsfahan |
| Atası | Uğurlu Məhəmməd bəy |
| Anası | Gövhər Sultan |
| Həyat yoldaşı | Aynişah Sultan |
| Uşağı | |
Həyatı
Ağqoyunlu Əhməd bəy mənbələrdə Əhməd Mirzə, Sultan Əhməd, Gödək Əhməd ünvan və ləqəbləri ilə tanınır. O, Uzun Həsənin nəvəsi, Uğurlu Məhəmmədin isə oğlu idi. Uğurlu Məhəmməd atasına qarşı 1474-cü ildə döyüşdə məğlub olduqdan sonra Osmanlı dövlətinə sığınmışdı. Fateh Sultan Mehmed də onu qızı Gövhərxan Sultan ilə evləndirərək onları Sivas bəyliyinə göndərir. Uğurlu Məhəmməd bəy Səlcuqşah Bəyimin təşkil etdiyi sui qəsd nəticəsində Ərzincana gedərək orada öldürülür. Fateh Sultan Mehmed Uğurlu Məhəmmədin öldürüldüyü xəbərini eşidən zaman nəvəsi Əhməd bəyi qızı ilə birlikdə Ərzincandan İstanbula gətirdir. Əhməd bəy burada, əvvəlcə Fateh Mehmedin, sonra əmisi II Bəyazidin sarayında mükəmməl Osmanlı tərbiyəsi və təhsili almışdır.
Taxta çıxması
Yaqub bəyin Ağqoyunlu dövlətində sülh və əmin-amanlıq içində on iki il iki ay hökmranlığından sonra onun yerinə gələn şahzadələrin uşaq yaşda olması ilə başlayan siyasi böhran, 1492-ci ildə Rüstəm bəyin hökmdar taxtına çıxması ilə nəticələndi. Lakin bir müddət sonra Rüstəmin səltənəti ilə kifayətlənməyən Ağqoyunlu əmirləri onun hakimiyyətinə son qoymaq istəyirlər. Bu səbəbdən, Ağqoyunlu ümərası, Uğurlu Məhəmmədin oğlu və Fateh Mehmedin qızının nəvəsi, eyni zamanda Sultan II Bəyazidin kürəkəni olan Əhməd bəyi və ya Gödək Əhmədi Ağqoyunlu dövlətinin hökmdarı etmək üçün fəaliyyətə başladılar. Bu ərəfədə Rüstəm bəyə qarşı hərbi dəstənin başçısı Nur Əli 1496-cı ildə Qahirədən qayıtdıqdan sonra bu şəxslər tərəfindən elçi seçildi. Nəticədə Nur Əli bəy Gödək Əhməd bəyə məktub göndərərək Diyarbəkir və bütün başqa yerlərin hökmdarlarının ona itaət etdiklərini və bunun böyük fürsət olduğunu o cümlədən onun Azərbaycana gəlib əcdadlarının torpağına iddialı olmasını xahiş etdi. Nur Əli bəy həmçinin kürəkəni Əhməd bəyin Ağqoyunlu taxtına çıxması üçün Osmanlı Sultanı II Bəyazidə də məktub göndərdi. Bu məktubda o, Rüstəm bəyin qeyri-kafiliyindən şikayət edərək, Ağqoyunlu təbəələrinin əziyyət çəkdiyini, 6 min müsəlmanın gürcülərin əsiri olduğunu yazırdı. O cümlədən Əhməd bəyin Ağqoyunluların başçısı olmasının lazımlığını dilə gətirmiş və Diyarbəkirdəki irili-xırdalı bəylərin də Şahzadənin tərəfdarları olduğunu bildirmişdir. Onun bu məktubu müsbət qarşılanmış nəticədə Bayandur rəislərinin səmimiyyətinə güvənən II Bəyazid Qapıqulu əsgər birliyini Əhməd bəyin ixtiyarına, Ərzincana göndərir.
Bundan xəbər tutan Rüstəm bəy Əhməd bəyi qarşılamaq üçün hərəkətə keçir. O, Araz vadisi boyu irəliləyən müttəfiq qüvvələri qarşılamaq üçün Təbrizdən yürüş edərkən, Əhməd bəylə nikah qohumu olan Hüseyn Əli Xan paytaxtı zəbt etdi və 1497-ci ilin iyununda Əhməd bəyə xütbə söylətdi. Beləliklə, o, Ağqoyunlu dövlətinin yeni hökmdarını elan edildi. Digər tərəfdən Əhməd bəylə Rüstəm bəy bir-birindən xəbərsiz Araz çayının müxtəlif yerlərindən keçirdilər. Sonralar iki qoşun bir-birinə yaxınlaşıb vuruşmağa başlayanda Rüstəm bəyin mühüm əmirlərindən Eybə Sultan və bir neçə başqa əmir Əhməd bəyin tərəfinə keçdi. Beləliklə, Rüstəm bəyin ordusundakı əmrlər ona xəyanət edərək, məğlubiyyətinə səbəb oldu. Rüstəm bəy Gürcüstana qaçdı.Onun hakimiyyəti altı il davam etdi. Əhməd bəy Rüstəm bəyi məğlub etdikdən sonra vəziyyəti Osmanlı hökmdarı II Bəyazidə məktubla bildirdi.
Hakimiyyəti
Gödək Əhməd bu qalibiyyətdən sonra Təbrizə gedərək taxta çıxdı. Rüstəm bəy Gəncə ətrafındalə Qacar oymağının köməyi ilə hakimiyyəti geri qaytarmağa təşəbbüs göstərsə də onun bu təşəbbüsü uğursuzluqla nəticələndi. Rüstəm Mirzə 2 iyul 1497-ci ildə əsir alınaraq öldürüldü.
Gödək Əhməd Osmanlıda olduğu kimi, hakimiyyəti mərkəzləşdirməyə çalışmaq, Osmanlı inzibati, siyasi və dini idarəsinin tətbiq etmək, ordusunu Osmanlı tərzinə əsasən yeniləmək fikrində idi. Yeni Ağqoyunlu hökmdarı öz ölkəsində ədaləti təmin etmək məqsədilə bildirirdi ki, heç bir vəzir və ya məmur heç bir vergi, hətta bir dinar belə tətbiq edə bilməz, üstəlik, əkinçilərdən qanunla icazə veriləndən bir mudd belə çox tələb oluna bilməz. Bütün təbəələr bürokratik rüsumlardan azad edilməli, onların heç biri əlavə vergiyə cəlb edilməməlidir. O cümlədən adambaşına ödənilən vergilərdən əlavə əhalidən heç bir ödəmə tələb edilə bilməzdi.
O əmirlər əvəzinə Cəlaləddin Dəvani və Məhəmməd Sədrəddin kimi alimlərə müraciət edərək onlarla məsləhət məşvərət edirdi. Hətta əmirlərin ixtiyarında olan bir çox imkanları da məhdudlaşdırdı. Bununla əmirlərin təbəə üzərindəki təsirini azaltmağı hədəfləyirdi. Çox keçmədən Əhməd bəy özündən əvvəlki hökmdarların payladığı soyurqalları geri almağa başladı. Onun bu fəaliyyəti feodal əmirləri tərəfindən xoş qarşılanmadı. Öz ölkəsində Osmanlı quruluşunu tətbiq etmək istəyən yeni hökmdar, bir-biri ilə ixtilafda və hər zaman şahzadələri üsyana aparacaq vəziyyətdə olan əmirləri aradan götürmək üçün müəyyən hazırlıqlar görməyə başladı. Çox keçmədən bir neçə əmiri öldürtdü. Əhməd bəy bununla köçəri əmirlərin mərkəzi hakimiyyətdən qurtulmaq cəhdləri nəticəsində zəifləmiş mərkəzi dövlət hökmranlığını gücləndirmək istəyirdi. Onun islahatı tayfa əmirlərinə qarşı yönəldilmişdi, ruhanilərin isə soyurqalları saxlanılmışdı. Feodal sinfinin qabaqcıl nümayəndəsi kimi Əhməd başa düşürdü ki, kəndlilərin vəziyyətini yüngülləşdirmədən şəhər iqtisadiyyatını və kənd təsərrüfatını yüksəltmək mümkün deyildir. Beləliklə vergi islahatı nəticəsində İslam hüququnda olmayan 20 ədəd vergi ləğv edildi. Müsəlmanlrdan alınan bu vergilər, xüsusilə də ixracat və biyar kimi mükəlləfiyyətlər təbəələr üzərində ağır bir yük idi. Monqol hakimləri tərəfindən tətbiq olunmuş vergi və mükəlləfiyyətlərin ləğv edilməsi, islama, şəriətə qayıtmaq ideyaları xalq kütlələri arasında geniş yayılmışdı. Əhməd, sələfləri olan Yaqubun və Uzun Həsənin islahatlarını, bu ideyaları təmin etmək istəyirdi. O, bu siyasəti həyata keçirərkən mərkəzi dövlət aparatının möhkəmləndirilməsində maraqlı olan ruhanilərə və mülki bürokratiyaya da arxalanırdı. Nəhayət, Əhməd bəy öz səyləri nəticəsində Cənubi Azərbaycandakı köçəri əmirləri özünə tabe etməyə nail oldu. Lakin mərkəzi hökumətdən ayrılmış İraq-ı Əcəm və Fars əyalətlərində vəziyyət fərqli idi. Əhməd bəyin bu siyasəti mənfi nəticələndi və hərbi köçəri əmrlərin müqaviməti ilə üzləşdi.
Digər tərəfdən Əhməd bəy öz islahatlarını həyata keçirməyə çalışarkən, ən yaxın əmiri və sirdaşı olan Əli Xaninin oğlu Hüseyn bilinməyən bir səbəbdən ötrü Müzəfər bəy Pörnəki həbs etmiş, sonra da onu öldürmüşdü. Bu xəbər Şiraz valisi olan qardaşı Qasım bəy Pörnəkə çatdıqda o, üsyan etmək qərarına gəldi. Bu səbəbdən də özü ilə hərəkət edəcək birini axtarmağa başlaydı. Nəticədə Eybə Sutlana müraciət etdi. Bu təklif bir gün öldürülmə növbəsinin ona çatacağını düşünən Eybə Sutlan tərəfindən müsbət qarşılandı. Nəticədə Qasım bəy Pörnəkin ordusu Eybə Sutlanın ordusu ilə birləşdi. Daha sonra Eybə Sutlan Qasım bəylə Yaqub bəyin oğlu Murad bəyi Şiraz hakimi təyin etmək məsələsində razılaşdı. Şübhəsiz ki, Eybə Sutlan Əhməd bəyin vergi islahatları nəticəsində gəlirlərinin azalmasına qarşılıq verirdi. Həsən bəy Rumlunun dediyinə görə, üsyançılar öz təbəələrindən, xüsusilə Əhməd bəyin iki bilikli müşaviri Sədrəddin Məhəmməd və Cahəddin Divvanidən külli miqdarda pul almışdılar. Əhməd bəy ona qarşı qurulan ittifaqdan xəbər tutaraq Ağqoyunlu ordusu ilə hərəkətə keçdi. İki ordu 1497-ci ilin qışında İsfahan yaxınlığındakı Xoca Həsən Mazi adlı yerdə qarşılaşdı. Lakin Əhməd bəyin adamları bu döyüşə hazır deyilldi. Eybə Sutlan bu vəziyyətdən istifadə edib bu döyüşdə Əhməd bəyi öldürür.
Beləliklə, əmrlərin xəyanəti nəticəsində məğlub olan və öldürülən Əhməd bəyin hakimiyyəti sona çatdı. Onun hakimiyyəti təxminən bir il davam etmişdi.
Ailəsi
Əhməd bəyin Osmanlı sultanı II Bəyazidin qızı Aynişah sultanla evliliyindən 2 qızı və 1 oğlu var idi.
Qızları:
- Nəslihan xanım Sultan — dayısı Şahzadə Əhmədin oğlu Ələddin Əliylə evlənmişdir.
- Hvandi Sultan — Kastamonu sancaqbəyi Sunullah bəylə evlənmişdir.
- Xanzadə xanım Sultan — 1508-ci ildə Malqoçoğlu Yəhya Paşanın oğlu Bali bəylə evləndi.
Oğlu:
- Zeynəlabdin bəy - Gödək Əhmədin taxta çıxdığı gün anadan olmuşdur.
Ölümündən sonra
Gödək Əhmədin ölümündən sonra Ağqoyunlu dövləti 3 yerə bölüşdürüldü:
- Məhəmməd Mirzə - Yəzd və Fars vilayətlərində
- Əlvənd Mirzə - Azərbaycanda
- Qasım Mirzə - Mardin və Diyarbəkirdə
İstinadlar
- Minorsky, 1964. səh. 113
- Rumlu, 2017. səh. 13
- Paydaş, 2004. səh. 206
- Sümer, 1987. səh. 9
- Paydaş, 2004. səh. 208
- Woods, 1999. səh. 167
- Woods, 1999. səh. 168
- Sümer, 1987. səh. 10
- Paydaş, 2004. səh. 209
- III cild, 2007. səh. 109
- Rumlu, 2017. səh. 15
- Rumlu, 2017. səh. 16
- Hondmir, Habibü’s- Siyer, C. IV, s. 443
- C.Kanat, “Ak-Koyunlular ve Toprak Reformları”, s. 876
- F. Sümer, “Akkoyunlular”, s. 30
- "An Universal history, from the earliest account of time, 6. cild, George Sale,George Psalmanazar,Archibald Bower,George Shelvocke,John Campbell,John Swinton". 2020-01-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-12-06.
- "Ağqoyunlu - Encyclopedia Iranica". 2019-07-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-12-06.
Mənbə
- Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər)). Bakı: Elm nəşriyyat. Nailə Vəlixanlı. 2007. səh. 592.
- Həsən bəy Rumlu. Əhsənüt-təvarix. Kastamonu: Uzanlar. Namiq Musalı, Oqtay Əfəndiyev. 2017. 661.
- Şahin Fərzəliyev. Azərbaycan XV-XVI əsrlərdə: Həsən bəy Rumlunun "Əhsənüt-təvarix" əsəri üzrə. Bakı: Elm nəşriyyat. 1983. səh. 152.
- Faruk Sümer. Ahmed, Akkoyunlu hükümdarlarından. 147. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları. 1987.
- Woods, John E. The Aqquyunlu: Clan, Confederation, Empire. The University of Utah Press. 1999.
- Kazım Paydaş. "The Aq-Qoyunlu Ahmed Beg and His Efforts to Apply The Ottoman Administrative System In The Aq-Qoyunlu State". Tarih Araştırmaları Dergisi. 23 (36). 2004: 205.
- Vladimir Minorsky. بيست مقالة مينورسكى تحقيقى مربوط بمطالعات ايراني. 1964. səh. 240.
Xarici keçidlər
Gödək Əhməd Doğum: 1476 Vəfat: 13 dekabr 1497 | ||
| Hakimiyyət titulları | ||
|---|---|---|
| Sələfləri Sultan Rüstəm |  Ağqoyunlular dövləti(آققویونلو) sultanı 1497 | Xələfləri Əlvənd mirzə (Azərbaycanda) Sultan Qasım (Diyarbəkirdə) Məhəmməd mirzə (Yəzddə |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebul Nasir Godek Ehmed 1476 Konstantinopol 13 dekabr 1497 ve ya 1497 Isfahan Agqoyunlu dovletinin VI hokmdari Hesen bey Rumlu Ehsenut tevarix eserinde Godek Ehmedle bagli yazirdi O hemin ilin qisinda olduruldu Onun hakimiyyeti alti ay davam etdi Beden qurulusuna gelince uzu son derece qirmizi ve ag elleri ve ayaqlari qisa idi Bu sebebden Ehmed godek adi ile taninirdi Godek EhmedEbbun Nasr Ehmed Bahadir xanSultan Ehmed dovrune aid sikkeAgqoyunlu dovletinin VI Sultanimay 1497 dekabr 1497EvvelkiSultan RustemSonrakiSultan Mehemmed Yezdde Elvend Mirze Azerbaycanda Sultan Qasim Diyarbekirde Sexsi melumatlarDogum tarixi 1476Dogum yeri IstanbulVefat tarixi 13 dekabr 1497Vefat yeri IsfahanAtasi Ugurlu Mehemmed beyAnasi Govher SultanHeyat yoldasi Aynisah SultanUsagi Zeynalabidin bey BayandurHeyatiAgqoyunlu Ehmed bey menbelerde Ehmed Mirze Sultan Ehmed Godek Ehmed unvan ve leqebleri ile taninir O Uzun Hesenin nevesi Ugurlu Mehemmedin ise oglu idi Ugurlu Mehemmed atasina qarsi 1474 cu ilde doyusde meglub olduqdan sonra Osmanli dovletine siginmisdi Fateh Sultan Mehmed de onu qizi Govherxan Sultan ile evlendirerek onlari Sivas beyliyine gonderir Ugurlu Mehemmed bey Selcuqsah Beyimin teskil etdiyi sui qesd neticesinde Erzincana gederek orada oldurulur Fateh Sultan Mehmed Ugurlu Mehemmedin oldurulduyu xeberini esiden zaman nevesi Ehmed beyi qizi ile birlikde Erzincandan Istanbula getirdir Ehmed bey burada evvelce Fateh Mehmedin sonra emisi II Beyazidin sarayinda mukemmel Osmanli terbiyesi ve tehsili almisdir Taxta cixmasi Yaqub beyin Agqoyunlu dovletinde sulh ve emin amanliq icinde on iki il iki ay hokmranligindan sonra onun yerine gelen sahzadelerin usaq yasda olmasi ile baslayan siyasi bohran 1492 ci ilde Rustem beyin hokmdar taxtina cixmasi ile neticelendi Lakin bir muddet sonra Rustemin selteneti ile kifayetlenmeyen Agqoyunlu emirleri onun hakimiyyetine son qoymaq isteyirler Bu sebebden Agqoyunlu umerasi Ugurlu Mehemmedin oglu ve Fateh Mehmedin qizinin nevesi eyni zamanda Sultan II Beyazidin kurekeni olan Ehmed beyi ve ya Godek Ehmedi Agqoyunlu dovletinin hokmdari etmek ucun fealiyyete basladilar Bu erefede Rustem beye qarsi herbi destenin bascisi Nur Eli 1496 ci ilde Qahireden qayitdiqdan sonra bu sexsler terefinden elci secildi Neticede Nur Eli bey Godek Ehmed beye mektub gondererek Diyarbekir ve butun basqa yerlerin hokmdarlarinin ona itaet etdiklerini ve bunun boyuk furset oldugunu o cumleden onun Azerbaycana gelib ecdadlarinin torpagina iddiali olmasini xahis etdi Nur Eli bey hemcinin kurekeni Ehmed beyin Agqoyunlu taxtina cixmasi ucun Osmanli Sultani II Beyazide de mektub gonderdi Bu mektubda o Rustem beyin qeyri kafiliyinden sikayet ederek Agqoyunlu tebeelerinin eziyyet cekdiyini 6 min muselmanin gurculerin esiri oldugunu yazirdi O cumleden Ehmed beyin Agqoyunlularin bascisi olmasinin lazimligini dile getirmis ve Diyarbekirdeki irili xirdali beylerin de Sahzadenin terefdarlari oldugunu bildirmisdir Onun bu mektubu musbet qarsilanmis neticede Bayandur reislerinin semimiyyetine guvenen II Beyazid Qapiqulu esger birliyini Ehmed beyin ixtiyarina Erzincana gonderir Bundan xeber tutan Rustem bey Ehmed beyi qarsilamaq ucun herekete kecir O Araz vadisi boyu irelileyen muttefiq quvveleri qarsilamaq ucun Tebrizden yurus ederken Ehmed beyle nikah qohumu olan Huseyn Eli Xan paytaxti zebt etdi ve 1497 ci ilin iyununda Ehmed beye xutbe soyletdi Belelikle o Agqoyunlu dovletinin yeni hokmdarini elan edildi Diger terefden Ehmed beyle Rustem bey bir birinden xebersiz Araz cayinin muxtelif yerlerinden kecirdiler Sonralar iki qosun bir birine yaxinlasib vurusmaga baslayanda Rustem beyin muhum emirlerinden Eybe Sultan ve bir nece basqa emir Ehmed beyin terefine kecdi Belelikle Rustem beyin ordusundaki emrler ona xeyanet ederek meglubiyyetine sebeb oldu Rustem bey Gurcustana qacdi Onun hakimiyyeti alti il davam etdi Ehmed bey Rustem beyi meglub etdikden sonra veziyyeti Osmanli hokmdari II Beyazide mektubla bildirdi HakimiyyetiGodek Ehmed bu qalibiyyetden sonra Tebrize gederek taxta cixdi Rustem bey Gence etrafindale Qacar oymaginin komeyi ile hakimiyyeti geri qaytarmaga tesebbus gosterse de onun bu tesebbusu ugursuzluqla neticelendi Rustem Mirze 2 iyul 1497 ci ilde esir alinaraq olduruldu Godek Ehmed Osmanlida oldugu kimi hakimiyyeti merkezlesdirmeye calismaq Osmanli inzibati siyasi ve dini idaresinin tetbiq etmek ordusunu Osmanli terzine esasen yenilemek fikrinde idi Yeni Agqoyunlu hokmdari oz olkesinde edaleti temin etmek meqsedile bildirirdi ki hec bir vezir ve ya memur hec bir vergi hetta bir dinar bele tetbiq ede bilmez ustelik ekincilerden qanunla icaze verilenden bir mudd bele cox teleb oluna bilmez Butun tebeeler burokratik rusumlardan azad edilmeli onlarin hec biri elave vergiye celb edilmemelidir O cumleden adambasina odenilen vergilerden elave ehaliden hec bir odeme teleb edile bilmezdi O emirler evezine Celaleddin Devani ve Mehemmed Sedreddin kimi alimlere muraciet ederek onlarla meslehet mesveret edirdi Hetta emirlerin ixtiyarinda olan bir cox imkanlari da mehdudlasdirdi Bununla emirlerin tebee uzerindeki tesirini azaltmagi hedefleyirdi Cox kecmeden Ehmed bey ozunden evvelki hokmdarlarin payladigi soyurqallari geri almaga basladi Onun bu fealiyyeti feodal emirleri terefinden xos qarsilanmadi Oz olkesinde Osmanli qurulusunu tetbiq etmek isteyen yeni hokmdar bir biri ile ixtilafda ve her zaman sahzadeleri usyana aparacaq veziyyetde olan emirleri aradan goturmek ucun mueyyen hazirliqlar gormeye basladi Cox kecmeden bir nece emiri oldurtdu Ehmed bey bununla koceri emirlerin merkezi hakimiyyetden qurtulmaq cehdleri neticesinde zeiflemis merkezi dovlet hokmranligini guclendirmek isteyirdi Onun islahati tayfa emirlerine qarsi yoneldilmisdi ruhanilerin ise soyurqallari saxlanilmisdi Feodal sinfinin qabaqcil numayendesi kimi Ehmed basa dusurdu ki kendlilerin veziyyetini yungullesdirmeden seher iqtisadiyyatini ve kend teserrufatini yukseltmek mumkun deyildir Belelikle vergi islahati neticesinde Islam huququnda olmayan 20 eded vergi legv edildi Muselmanlrdan alinan bu vergiler xususile de ixracat ve biyar kimi mukellefiyyetler tebeeler uzerinde agir bir yuk idi Monqol hakimleri terefinden tetbiq olunmus vergi ve mukellefiyyetlerin legv edilmesi islama seriete qayitmaq ideyalari xalq kutleleri arasinda genis yayilmisdi Ehmed selefleri olan Yaqubun ve Uzun Hesenin islahatlarini bu ideyalari temin etmek isteyirdi O bu siyaseti heyata kecirerken merkezi dovlet aparatinin mohkemlendirilmesinde maraqli olan ruhanilere ve mulki burokratiyaya da arxalanirdi Nehayet Ehmed bey oz seyleri neticesinde Cenubi Azerbaycandaki koceri emirleri ozune tabe etmeye nail oldu Lakin merkezi hokumetden ayrilmis Iraq i Ecem ve Fars eyaletlerinde veziyyet ferqli idi Ehmed beyin bu siyaseti menfi neticelendi ve herbi koceri emrlerin muqavimeti ile uzlesdi Diger terefden Ehmed bey oz islahatlarini heyata kecirmeye calisarken en yaxin emiri ve sirdasi olan Eli Xaninin oglu Huseyn bilinmeyen bir sebebden otru Muzefer bey Porneki hebs etmis sonra da onu oldurmusdu Bu xeber Siraz valisi olan qardasi Qasim bey Porneke catdiqda o usyan etmek qerarina geldi Bu sebebden de ozu ile hereket edecek birini axtarmaga baslaydi Neticede Eybe Sutlana muraciet etdi Bu teklif bir gun oldurulme novbesinin ona catacagini dusunen Eybe Sutlan terefinden musbet qarsilandi Neticede Qasim bey Pornekin ordusu Eybe Sutlanin ordusu ile birlesdi Daha sonra Eybe Sutlan Qasim beyle Yaqub beyin oglu Murad beyi Siraz hakimi teyin etmek meselesinde razilasdi Subhesiz ki Eybe Sutlan Ehmed beyin vergi islahatlari neticesinde gelirlerinin azalmasina qarsiliq verirdi Hesen bey Rumlunun dediyine gore usyancilar oz tebeelerinden xususile Ehmed beyin iki bilikli musaviri Sedreddin Mehemmed ve Caheddin Divvaniden kulli miqdarda pul almisdilar Ehmed bey ona qarsi qurulan ittifaqdan xeber tutaraq Agqoyunlu ordusu ile herekete kecdi Iki ordu 1497 ci ilin qisinda Isfahan yaxinligindaki Xoca Hesen Mazi adli yerde qarsilasdi Lakin Ehmed beyin adamlari bu doyuse hazir deyilldi Eybe Sutlan bu veziyyetden istifade edib bu doyusde Ehmed beyi oldurur Belelikle emrlerin xeyaneti neticesinde meglub olan ve oldurulen Ehmed beyin hakimiyyeti sona catdi Onun hakimiyyeti texminen bir il davam etmisdi AilesiEhmed beyin Osmanli sultani II Beyazidin qizi Aynisah sultanla evliliyinden 2 qizi ve 1 oglu var idi Qizlari Neslihan xanim Sultan dayisi Sahzade Ehmedin oglu Eleddin Eliyle evlenmisdir Hvandi Sultan Kastamonu sancaqbeyi Sunullah beyle evlenmisdir Xanzade xanim Sultan 1508 ci ilde Malqocoglu Yehya Pasanin oglu Bali beyle evlendi Oglu Zeynelabdin bey Godek Ehmedin taxta cixdigi gun anadan olmusdur Olumunden sonraGodek Ehmedin olumunden sonra Agqoyunlu dovleti 3 yere bolusduruldu Mehemmed Mirze Yezd ve Fars vilayetlerinde Elvend Mirze Azerbaycanda Qasim Mirze Mardin ve DiyarbekirdeIstinadlarMinorsky 1964 seh 113 Rumlu 2017 seh 13 Paydas 2004 seh 206 Sumer 1987 seh 9 Paydas 2004 seh 208 Woods 1999 seh 167 Woods 1999 seh 168 Sumer 1987 seh 10 Paydas 2004 seh 209 III cild 2007 seh 109 Rumlu 2017 seh 15 Rumlu 2017 seh 16 Hondmir Habibu s Siyer C IV s 443 C Kanat Ak Koyunlular ve Toprak Reformlari s 876 F Sumer Akkoyunlular s 30 An Universal history from the earliest account of time 6 cild George Sale George Psalmanazar Archibald Bower George Shelvocke John Campbell John Swinton 2020 01 27 tarixinde Istifade tarixi 2015 12 06 Agqoyunlu Encyclopedia Iranica 2019 07 16 tarixinde Istifade tarixi 2015 12 06 MenbeAzerbaycan tarixi Yeddi cildde III cild XIII XVIII esrler Baki Elm nesriyyat Naile Velixanli 2007 seh 592 Hesen bey Rumlu Ehsenut tevarix Kastamonu Uzanlar Namiq Musali Oqtay Efendiyev 2017 661 Sahin Ferzeliyev Azerbaycan XV XVI esrlerde Hesen bey Rumlunun Ehsenut tevarix eseri uzre Baki Elm nesriyyat 1983 seh 152 Faruk Sumer Ahmed Akkoyunlu hukumdarlarindan 147 Istanbul Turk Dunyasi Arastirmalari 1987 Woods John E The Aqquyunlu Clan Confederation Empire The University of Utah Press 1999 Kazim Paydas The Aq Qoyunlu Ahmed Beg and His Efforts to Apply The Ottoman Administrative System In The Aq Qoyunlu State Tarih Arastirmalari Dergisi 23 36 2004 205 Vladimir Minorsky بيست مقالة مينورسكى تحقيقى مربوط بمطالعات ايراني 1964 seh 240 Xarici kecidlerGodek EhmedBayandur tayfasi Agqoyunlu sulalesiDogum 1476 Vefat 13 dekabr 1497Hakimiyyet titullariSelefleri Sultan Rustem Agqoyunlular dovleti آق قویونلو sultani 1497 Xelefleri Elvend mirze Azerbaycanda Sultan Qasim Diyarbekirde Mehemmed mirze Yezdde