Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ssirım (Hanqıl: 씨름) və ya Koreya güləşi- IV əsrdə yaranmış Koreyanın qədimi güləş növü və milli idman sahəsidir.
| Ssirım | |
|---|---|
 Ssirım | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mənşə ölkəsi | |
| İcraçı qurum | Ssirım federasiyası |
| İlk oyun | 1912 ; Cənubi Koreya , Seul, Dansonqsa teatrı |
| Xüsusiyyətləri | |
| Tipi | fərdi |
| Cinsiyyətə görə | kişi, qadın |
| worldssireum.org | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Müasir formada hər bir yarışçı beli və budunun ətrafına sarılan kəmər (satba) taxır. Yarışmada rəqibə az zərər verən və xəsarət yetirən bir sıra texnikalar tətbiq olunur: rəqiblər bir-birinin kəmərindən tutur və bir tərəf rəqibinin dizdən yuxarı hər hansı bir hissəsini yerə vuraraq qələbə qazanır.
Etimologiya
Tarixən, Çin mədəniyyətinin təqdimi ilə Koreyada ssirım ilə yanaşı "güləş" üçün istifadə olunan gakco (각저:角抵), gakhi (각희:角戱), gakryok (각력:角力), gakci (각지:角支), çiuhi (치우희:蚩尤戱), sanqbak (상박:相撲), cenqgyo (쟁교:爭交) kimi başqa terminlər də var. Yayğın olaraq istifadə olunan Gak (각:角) prefiksinin fiziki güc üstünlüyü uğrunda rəqabət aparan öküz kimi buynuzlu heyvanların mübarizəsindən əmələ gəldiyi hesab olunur.
Mexanika
Ssirımda rəqibi atarkən gövdə 45 dərəcədən 90 dərəcəyə çevrilir. Bu yarışçının bütün ağırlığını ayaqlarına verməsi və yerə sabitlənməsi ilə baş verir.
Tarixi
Ssirımın ən erkən dəlilləri Koquryo dövrünə aiddir. Əvvəlcə hərbi seçmələrdə istifadə olunan ssirım, Qoryo və Coson krallığı dövrlərində bir çox Koreya kralı da daxil olmaqla xalq arasında məşhur bir məşğuliyyətə çevrildi. Ənənəvi həyatda, ssirım ay təqvimi ilə beşinci ayın beşinci günü qeyd olunan Koreyanın milli bayramı Dano-da edilən məşhur bir fəaliyyət idi və turnirlər yayda və payızda keçirilirdi. Ssirım yarışları üçüncü ayın üçüncü günü, dördüncü ayın səkkizinci günü və Buddist bütün ruhlar günü kimi digər xüsusi günlərdə də keçirilirdi. Yarışda ənənəvi hədiyyə kimi kənd təsərrüfatına əsaslanan cəmiyyətdə qiymətli mal olan və yarışçının gücünü simvolizə edən öküz verilirdi. XX əsrdə ssirım Cənubi Koreyada ölkə üzrə yayımlanan idmana çevrildi. İlk müasir yarış 1912-ci ildə Seuldakı Dansonqsa teatrında keçirildi. Koreya güləşi 1920-ci illərdən bəri ssirım olaraq adlandırılır. Pan Çosun Ssirım Federasiyası 1927-ci ildə qurulmuşdur. 1947-ci ildən bəri Ssirım Federasiyası tərəfindən təşkil edilən yarış Milli Ssirım Çempionatı Yarışması adlanır. Ağırlıq sinifləri bu yarışın 12-ci buraxılışında təqdim edildi və 1967-ci ildə yenidən nəzərdən keçirildi. İki ənənəvi ssirım üslubu var: Gyonqgi əyalətinin və Cənubi Koreyanın Honam regionunun bəzi bölgələrində üstünlük təşkil edən "sağ tərəf"-li üslub və Gyonqsanq və Çunçonq vilayətlərində üstünlük verilən "sol tərəf"-li stil. Fərq satbanın bərkidilməsindən asılıdır. 1994-cü ildə Koreya Ssirım Federasiyası ssirımın bütün iştirakçılar tərəfindən istifadə ediləcək şəkildə rəsmi üslub olaraq satbanın təkcə sol tərəfə birləşdirilməsini təklif etdi.
Mədəni irs statusu
2018-ci il noyabrın 26 — da Koreyanın Hökumətlərarası UNESCO Qeyri-Maddi Mədəni İrsin Qorunması Komitəsi hər iki Koreyanın görünməmiş müştərək müraciətindən sonra milli Koreya güləşini mədəni irs siyahısına daxil etdi.
Rəqabət metodu
Ssirım diametri təxminən 7 metr olan, üzəri qum ilə örtülmüş dairəvi bir halqa daxilində aparılır. İştirakçılar yarışa qum üzərində diz çökərək əlbəyaxa pozisyada başlayır (baro cabki), hər biri rəqibinin beli və budunun ətrafına sarılmış satba olaraq bilinən kəmərdən tutur. Daha sonra güləşçilər rəqibinin satbasdan əllərini çəkmədən dikəlir. Rəqibinin dizdən yuxarı hər hansı bir hissəsini yerə vuran iştirakçı yarışın qalibi olur. Sumodan fərqli olaraq, rəqibinizi rinqdən kənara itələmək qalibiyyət sayılmır, belə olduqda oyun yenidən başlayır. Ümumiyyətlə, professional ssirım ən yaxşı üç üslubda oynanır. Oyunda bir baş hakim və üç köməkçi hakim olur. Baş hakim rinqin içərisində, köməkçi hakimlər rinqin xaricində, biri sağda, digərləri solda yerləşir. Ədalətsiz qərar qəbul edildikdə və ya baş hakim qərar verə bilmədikdə, köməkçi hakimlər qərarın ləğvini və ya oyunun təkrarını tələb edə bilərlər. Əlavə olaraq, bir zədə meydana gəldikdə yarışın dayandırılmasını tövsiyə edə bilərlər. Yarış boyu hakimlərin qərarları mütləqdir və ən yüksək səviyyədə qəbul edilir, yəni idmançılar qarşılaşma zamanı verilən hökmlərə etiraz edə bilməzlər. Bu gün qadın Ssireum güləşçiləri də var. Qadınlar yalnız öz aralarında güləşirlər, amma eyni qaydalara riayət edirlər (tək fərq qadınların üst hissəsi qapalı geyimdə, kişilərin isə üstsüz yarışmasıdır). Peşəkar güləşdə 4 çəki dərəcəsi var: ən yüngül (Tebek, 75 kq), yüngül (Qımqanq, 90 kq), orta çəki (Halla, 105 kq) və ağır (Bekdu, 160 kq-a qədər), dərəcələr Koreyadakı dörd məşhur zirvənin adını daşıyır.
Ssirım və sumo arasındakı fərqləri qeyd etmək vacibdir. Ssirım əsasən milli idman növü olaraq qalmışdır. Sumodan fərqli olaraq, Ssirımda yumruq və şillə kimi fiziki zərbələrə icazə verilmir. Baxmayaraq ki, Koreyalı güləşçilər daha arıq olurlar, hər iki idmanda iştirakçılar adətən olduqca iridir. Bununla birlikdə, irilik hər iki idman növündə də müvəffəqiyyəti təmin etmir. Hər iki idman növü bir-birinə bənzəsə də, xüsusiyyətləri ilə yanaşı dəyərləri ilə də fərqlənirlər.
Ssirımın Koreyadakı milli idarəetmə orqanı olan Koreya Ssireum Təşkilatı, bu idmanın "Koreya Yarışının fəlsəfi baxışını" əks etdirən "harmoniya və birliyə fokuslanan dinc bir rəqabət" kimi xarakterizə olunduğunu iddia edir.
İstinadlar
- Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity, Liste représentative du patrimoine culturel immatériel de l’humanité, Lista Representativa del Patrimonio Cultural Inmaterial de la Humanidad (ing.).
1."Ssireum".
2. What is Ssireum? Korean Ssireum Research Institute. (in Korean) Origin and definition of ssireum 씨름의 정의 Archived 2009–03-19 at the Wayback Machine Yongin University Ssireum Research Center
3."Ssireum wrestling hand techniques". ynucc.yu.ac.kr.
4."Ssireum wrestling Jabchigi technique".
5. Green, Thomas A.; Svinth, Joseph R. (2010–06-11). Martial Arts of the World: An Encyclopedia of History and Innovation [2 volumes]: An Encyclopedia of History and Innovation. ABC-CLIO. pp. 192–193. . Retrieved 29 March 2017.
6."Traditional Korean wrestling listed as Intangible Cultural Heritage following unprecedented merged application from both Koreas". UNESCO. November 26, 2018.
7. Connor, Mary E. (2009–06-30). The Koreas. ABC-CLIO. p. 325. . Retrieved 16 January 2012.
8."Korean Wrestle Mania". Tripologist. Retrieved 19 June 2018.
9."Archived copy". Archived from the original on 2008–01-31. Retrieved 2007–10-17.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ssirim Hanqil 씨름 ve ya Koreya gulesi IV esrde yaranmis Koreyanin qedimi gules novu ve milli idman sahesidir SsirimSsirimUmumi melumatlarMense olkesi KoryoIcraci qurum Ssirim federasiyasiIlk oyun 1912 Cenubi Koreya Seul Dansonqsa teatriXususiyyetleriTipi ferdiCinsiyyete gore kisi qadinworldssireum org Vikianbarda elaqeli mediafayllar Muasir formada her bir yarisci beli ve budunun etrafina sarilan kemer satba taxir Yarismada reqibe az zerer veren ve xesaret yetiren bir sira texnikalar tetbiq olunur reqibler bir birinin kemerinden tutur ve bir teref reqibinin dizden yuxari her hansi bir hissesini yere vuraraq qelebe qazanir EtimologiyaTarixen Cin medeniyyetinin teqdimi ile Koreyada ssirim ile yanasi gules ucun istifade olunan gakco 각저 角抵 gakhi 각희 角戱 gakryok 각력 角力 gakci 각지 角支 ciuhi 치우희 蚩尤戱 sanqbak 상박 相撲 cenqgyo 쟁교 爭交 kimi basqa terminler de var Yaygin olaraq istifade olunan Gak 각 角 prefiksinin fiziki guc ustunluyu ugrunda reqabet aparan okuz kimi buynuzlu heyvanlarin mubarizesinden emele geldiyi hesab olunur MexanikaSsirimda reqibi atarken govde 45 dereceden 90 dereceye cevrilir Bu yariscinin butun agirligini ayaqlarina vermesi ve yere sabitlenmesi ile bas verir TarixiSsirimin en erken delilleri Koquryo dovrune aiddir Evvelce herbi secmelerde istifade olunan ssirim Qoryo ve Coson kralligi dovrlerinde bir cox Koreya krali da daxil olmaqla xalq arasinda meshur bir mesguliyyete cevrildi Enenevi heyatda ssirim ay teqvimi ile besinci ayin besinci gunu qeyd olunan Koreyanin milli bayrami Dano da edilen meshur bir fealiyyet idi ve turnirler yayda ve payizda kecirilirdi Ssirim yarislari ucuncu ayin ucuncu gunu dorduncu ayin sekkizinci gunu ve Buddist butun ruhlar gunu kimi diger xususi gunlerde de kecirilirdi Yarisda enenevi hediyye kimi kend teserrufatina esaslanan cemiyyetde qiymetli mal olan ve yariscinin gucunu simvolize eden okuz verilirdi XX esrde ssirim Cenubi Koreyada olke uzre yayimlanan idmana cevrildi Ilk muasir yaris 1912 ci ilde Seuldaki Dansonqsa teatrinda kecirildi Koreya gulesi 1920 ci illerden beri ssirim olaraq adlandirilir Pan Cosun Ssirim Federasiyasi 1927 ci ilde qurulmusdur 1947 ci ilden beri Ssirim Federasiyasi terefinden teskil edilen yaris Milli Ssirim Cempionati Yarismasi adlanir Agirliq sinifleri bu yarisin 12 ci buraxilisinda teqdim edildi ve 1967 ci ilde yeniden nezerden kecirildi Iki enenevi ssirim uslubu var Gyonqgi eyaletinin ve Cenubi Koreyanin Honam regionunun bezi bolgelerinde ustunluk teskil eden sag teref li uslub ve Gyonqsanq ve Cunconq vilayetlerinde ustunluk verilen sol teref li stil Ferq satbanin berkidilmesinden asilidir 1994 cu ilde Koreya Ssirim Federasiyasi ssirimin butun istirakcilar terefinden istifade edilecek sekilde resmi uslub olaraq satbanin tekce sol terefe birlesdirilmesini teklif etdi Medeni irs statusu 2018 ci il noyabrin 26 da Koreyanin Hokumetlerarasi UNESCO Qeyri Maddi Medeni Irsin Qorunmasi Komitesi her iki Koreyanin gorunmemis musterek muracietinden sonra milli Koreya gulesini medeni irs siyahisina daxil etdi Reqabet metoduSsirim diametri texminen 7 metr olan uzeri qum ile ortulmus dairevi bir halqa daxilinde aparilir Istirakcilar yarisa qum uzerinde diz cokerek elbeyaxa pozisyada baslayir baro cabki her biri reqibinin beli ve budunun etrafina sarilmis satba olaraq bilinen kemerden tutur Daha sonra gulesciler reqibinin satbasdan ellerini cekmeden dikelir Reqibinin dizden yuxari her hansi bir hissesini yere vuran istirakci yarisin qalibi olur Sumodan ferqli olaraq reqibinizi rinqden kenara itelemek qalibiyyet sayilmir bele olduqda oyun yeniden baslayir Umumiyyetle professional ssirim en yaxsi uc uslubda oynanir Oyunda bir bas hakim ve uc komekci hakim olur Bas hakim rinqin icerisinde komekci hakimler rinqin xaricinde biri sagda digerleri solda yerlesir Edaletsiz qerar qebul edildikde ve ya bas hakim qerar vere bilmedikde komekci hakimler qerarin legvini ve ya oyunun tekrarini teleb ede bilerler Elave olaraq bir zede meydana geldikde yarisin dayandirilmasini tovsiye ede bilerler Yaris boyu hakimlerin qerarlari mutleqdir ve en yuksek seviyyede qebul edilir yeni idmancilar qarsilasma zamani verilen hokmlere etiraz ede bilmezler Bu gun qadin Ssireum gulescileri de var Qadinlar yalniz oz aralarinda gulesirler amma eyni qaydalara riayet edirler tek ferq qadinlarin ust hissesi qapali geyimde kisilerin ise ustsuz yarismasidir Pesekar gulesde 4 ceki derecesi var en yungul Tebek 75 kq yungul Qimqanq 90 kq orta ceki Halla 105 kq ve agir Bekdu 160 kq a qeder dereceler Koreyadaki dord meshur zirvenin adini dasiyir Ssirim ve sumo arasindaki ferqleri qeyd etmek vacibdir Ssirim esasen milli idman novu olaraq qalmisdir Sumodan ferqli olaraq Ssirimda yumruq ve sille kimi fiziki zerbelere icaze verilmir Baxmayaraq ki Koreyali gulesciler daha ariq olurlar her iki idmanda istirakcilar adeten olduqca iridir Bununla birlikde irilik her iki idman novunde de muveffeqiyyeti temin etmir Her iki idman novu bir birine benzese de xususiyyetleri ile yanasi deyerleri ile de ferqlenirler Ssirimin Koreyadaki milli idareetme orqani olan Koreya Ssireum Teskilati bu idmanin Koreya Yarisinin felsefi baxisini eks etdiren harmoniya ve birliye fokuslanan dinc bir reqabet kimi xarakterize olundugunu iddia edir IstinadlarRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Liste representative du patrimoine culturel immateriel de l humanite Lista Representativa del Patrimonio Cultural Inmaterial de la Humanidad ing 1 Ssireum 2 What is Ssireum Korean Ssireum Research Institute in Korean Origin and definition of ssireum 씨름의 정의 Archived 2009 03 19 at the Wayback Machine Yongin University Ssireum Research Center 3 Ssireum wrestling hand techniques ynucc yu ac kr 4 Ssireum wrestling Jabchigi technique 5 Green Thomas A Svinth Joseph R 2010 06 11 Martial Arts of the World An Encyclopedia of History and Innovation 2 volumes An Encyclopedia of History and Innovation ABC CLIO pp 192 193 ISBN 9781598842449 Retrieved 29 March 2017 6 Traditional Korean wrestling listed as Intangible Cultural Heritage following unprecedented merged application from both Koreas UNESCO November 26 2018 7 Connor Mary E 2009 06 30 The Koreas ABC CLIO p 325 ISBN 978 1 59884 160 2 Retrieved 16 January 2012 8 Korean Wrestle Mania Tripologist Retrieved 19 June 2018 9 Archived copy Archived from the original on 2008 01 31 Retrieved 2007 10 17