Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Spa konfransı — ilə Almaniya arasında Belçikanın Spa şəhərində 1920-ci ilin 5-16 iyul tarixlərində keçirilmiş konfrans. Əsas müzakirə mövzusu Almaniyanın hərbsizləşdirilməsi, müttəfiqlərə kömür göndərilməsi və Almaniyanın qalib dövlətlərə ödəməli olduğu təzminat məsələsi olmuşdur.
| Spa konfransı | |
|---|---|
 | |
| Keçirilmə tarixi | 1920 |
| Keçirilən yer |  Spa (şəhər), Belçika |
İştirakçılar
Spa konfransı Almaniyanın müharibədən sonra dəvət edildiyi ilk beynəlxalq konfrans idi. Müttəfiqlər düşünürdü ki, mübahisəli məsələlərdə məktublar və digər diplomatik vasitələrlə həll yolu tapmaqdansa, görüşüb müzakirə aparmaq daha məhsuldar olar. Buna görə konfransa Almaniya da dəvət edilmişdi. Konfransa İngiltərənin baş naziri David Lloyd Corc, Fransanın baş naziri Aleksandr Milyeran, Almaniyanı kansleri , həmçinin Britaniyanın və Fransanın Almaniyadakı səfirləri də qatılmışdı. Səfirlərə Berlində yerləşən işlərinə nəzarət etmək tapşırılmışdı.
Danışıqlar
Versal sülh müqaviləsi imzalandıqdan sonra Avropada dövlətlərarası münasibətlərdə başlıca məsələ Almaniyanın tərksilah edilməsi və təzminat alınması idi. Spa konfransı da bu məqsədlə çağırılmışdı. Müttəfiqlər Almaniyadan Versal sülh müqaviləsinin şərtlərini yerinə yetirməyi tələb edərək onun qarşısında aşağıdakı şərtləri irəli sürürdülər:
- Könüllü hərbi dəstləri tərksilah etmək,
- Ayrı-ayrı adamlardan silahları yığmaq,
- Ordunu könüllülük prinsipi əsasında qurmaq,
- Hərbi əmlakı təhvil vermək,
- Müqavilənin digər şərtlərinə əməl etmək.
Razılaşma
Ordu məsələsi
Almaniya bu şərtləri qəbul etsəydi, onda 1920-ci ilin oktyabr ayının 1-dək 150 min ordu saxlaya bilərdi. 1921-ci ilin yanvar ayını 1-dən isə ordu 100 min nəfər olmalı idi. Almaniya bu şərtləri yerinə yetirmədikdə isə müttəfiqlər Almaniyanın yeni ərazilərini işğal edə bilərdilər. Almaniya şərtləri qəbul edərək 1920-ci ilin iyul ayının 9-da müvafiq protokolu imzaladı.
Təzminat məsələsi
Konfransda təzminat məsələsi də müzakirə olundu. Lakin kəskin ixtilaflar ucbatından iştirakçı dövlətlər alınacaq təzminatın ümumi məbləği barədə yekdil rəyə gələ bilmədilər. Bununla belə, təzminatı alacaq dövlətlərin payı aşağıdakı kimi müəyyənləşdi: Fransa 52 faiz, İngiltərə 22 faiz, İtaliya 10 faiz, Belçika 8 faiz, Yunanıstan, Rumıniya, Yuqoslaviya 6,5 faiz, Yaponiya, Portuqaliya 0,75 faiz. Həmçinin, ABŞ-nin da təzminat almaq hüququ saxlanıldı. Lakin ABŞ senatı Versal sülh müqaviləsini təsdiq etmədi və ABŞ hökuməti də təzminatı almaqdan imtina etdi. ABŞ təzminat məsələsində Almaniyanın çətinliyə salınmasının Almaniyada qısasçılıq hisslərini artıracağından narahat idi.
Azərbaycan nümayəndə heyəti konfransda
Konfransda artıq bolşevik işğalı nəticəsində süqut etmiş və mühacirətdə qalmış Ə.M.Topçubaşov başda olmaqla AXC-nin nümayəndə heyəti də iştirak edirdi. Nümayəndə heyəti müharibədə vurulan ziyana görə Azərbaycana təzminat verilməsi və bolşevik işğalına son verilməsi ilə bağlı məsələ qaldırsa da, istəyinə çata bilmədi.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Shuster, Richard J., German disarmament after World War I: the diplomacy of international arms inspection, 1920-1931, Cass series / Strategy and history, 14, Psychology Press, 2006, ISBN
- Steller, Verena, Diplomacy between Versailles and Locarno // The Transformation of Foreign Policy: Drawing and Managing Boundaries from Antiquity to the Present, Oxford University Press, 2016, ISBN , İstifadə tarixi: 2017-10-17
İstinadlar
- Shuster, 2006. səh. 45
- Steller, 2016. səh. 180–179
- Steller, 2016. səh. 180
- Steller, 2016. səh. 180–181
- Musa Qasımlı. Avropa və Amerika ölkələrinin müasir tarixi (I hissə). Bakı: Bakı Dövlət Universiteti nəşriyyatı. 2003. səh. 20.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Spa konfransi ile Almaniya arasinda Belcikanin Spa seherinde 1920 ci ilin 5 16 iyul tarixlerinde kecirilmis konfrans Esas muzakire movzusu Almaniyanin herbsizlesdirilmesi muttefiqlere komur gonderilmesi ve Almaniyanin qalib dovletlere odemeli oldugu tezminat meselesi olmusdur Spa konfransiKecirilme tarixi 1920Kecirilen yer Spa seher BelcikaIstirakcilarSpa konfransi Almaniyanin muharibeden sonra devet edildiyi ilk beynelxalq konfrans idi Muttefiqler dusunurdu ki mubahiseli meselelerde mektublar ve diger diplomatik vasitelerle hell yolu tapmaqdansa gorusub muzakire aparmaq daha mehsuldar olar Buna gore konfransa Almaniya da devet edilmisdi Konfransa Ingilterenin bas naziri David Lloyd Corc Fransanin bas naziri Aleksandr Milyeran Almaniyani kansleri hemcinin Britaniyanin ve Fransanin Almaniyadaki sefirleri de qatilmisdi Sefirlere Berlinde yerlesen islerine nezaret etmek tapsirilmisdi DanisiqlarVersal sulh muqavilesi imzalandiqdan sonra Avropada dovletlerarasi munasibetlerde baslica mesele Almaniyanin terksilah edilmesi ve tezminat alinmasi idi Spa konfransi da bu meqsedle cagirilmisdi Muttefiqler Almaniyadan Versal sulh muqavilesinin sertlerini yerine yetirmeyi teleb ederek onun qarsisinda asagidaki sertleri ireli sururduler Konullu herbi destleri terksilah etmek Ayri ayri adamlardan silahlari yigmaq Ordunu konulluluk prinsipi esasinda qurmaq Herbi emlaki tehvil vermek Muqavilenin diger sertlerine emel etmek RazilasmaOrdu meselesi Almaniya bu sertleri qebul etseydi onda 1920 ci ilin oktyabr ayinin 1 dek 150 min ordu saxlaya bilerdi 1921 ci ilin yanvar ayini 1 den ise ordu 100 min nefer olmali idi Almaniya bu sertleri yerine yetirmedikde ise muttefiqler Almaniyanin yeni erazilerini isgal ede bilerdiler Almaniya sertleri qebul ederek 1920 ci ilin iyul ayinin 9 da muvafiq protokolu imzaladi Tezminat meselesi Konfransda tezminat meselesi de muzakire olundu Lakin keskin ixtilaflar ucbatindan istirakci dovletler alinacaq tezminatin umumi meblegi barede yekdil reye gele bilmediler Bununla bele tezminati alacaq dovletlerin payi asagidaki kimi mueyyenlesdi Fransa 52 faiz Ingiltere 22 faiz Italiya 10 faiz Belcika 8 faiz Yunanistan Ruminiya Yuqoslaviya 6 5 faiz Yaponiya Portuqaliya 0 75 faiz Hemcinin ABS nin da tezminat almaq huququ saxlanildi Lakin ABS senati Versal sulh muqavilesini tesdiq etmedi ve ABS hokumeti de tezminati almaqdan imtina etdi ABS tezminat meselesinde Almaniyanin cetinliye salinmasinin Almaniyada qisasciliq hisslerini artiracagindan narahat idi Azerbaycan numayende heyeti konfransdaKonfransda artiq bolsevik isgali neticesinde suqut etmis ve muhaciretde qalmis E M Topcubasov basda olmaqla AXC nin numayende heyeti de istirak edirdi Numayende heyeti muharibede vurulan ziyana gore Azerbaycana tezminat verilmesi ve bolsevik isgalina son verilmesi ile bagli mesele qaldirsa da isteyine cata bilmedi Hemcinin baxVersal sulh muqavilesiEdebiyyatShuster Richard J German disarmament after World War I the diplomacy of international arms inspection 1920 1931 Cass series Strategy and history 14 Psychology Press 2006 ISBN 978 0 415 35808 8 Steller Verena Diplomacy between Versailles and Locarno The Transformation of Foreign Policy Drawing and Managing Boundaries from Antiquity to the Present Oxford University Press 2016 ISBN 978 0 19 878386 2 Istifade tarixi 2017 10 17IstinadlarShuster 2006 seh 45 Steller 2016 seh 180 179 Steller 2016 seh 180 Steller 2016 seh 180 181 Musa Qasimli Avropa ve Amerika olkelerinin muasir tarixi I hisse Baki Baki Dovlet Universiteti nesriyyati 2003 seh 20