Sona xanım İbrahim qızı Vəlixan (19 iyun 1883, Qazax – 4 aprel 1982, Bakı) — göz həkimi, əməkdar elm xadimi, professor, Azərbaycan Tibb İnstitutunun kafedra müdiri, Azərbaycan ET Oftalmologiya İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, Azərbaycan Oftalmoloqlar Cəmiyyətinin sədri.
Sona xanım Vəlixan | |
---|---|
Sona xanım İbrahim qızı Vəlixan | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Qazax qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | (98 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | alim |
Elmi dərəcəsi | |
Mükafatları |
İlk oftalmoloq qadın (1933), İlk Tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsinə layiq olan ilk azərbaycanlı qadını olmuşdur. Elmi işinin dərinliyinin və dəyərinin təsdiqi 1931-ci ildə "Endoftalmitin patoloji anatomiyasına dair" məqaləsi Nobel Komitəsinin diqqətini özünə cəlb edib və onun Nobel mükafatına namizədliyi qeydiyyata alınıb. İkinci dünya müharibəsinin başlanması səbəbindən onun elmi işi müvəffəqiyyət qazanmayıb. Qırmızı ulduz ordeni, Tibb əlaçısı döş nişanı, eləcə də 2 medalla təltif olunmuşdur. İbrahim Rəhimovun qızıdır.
Həyatı
Sona xanım Vəlixan 1908-ci ildə Peterburq Tibb İnstitutunu bitirmiş və Azərbaycanda ilk ali təhsilli həkim qadın olmuşdur.
1923–1939-cu illərdə S. Vəlixan Azərbaycan Tibb İnstitutunun göz xəstəlikləri kafedrasında assistent, dosent və professor vəzifəsində çalışmış, 1939–1971-ci illərdə isə Ə. Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun göz xəstəlikləri kafedrasının müdiri olmuşdur. 1946–1960-cı illərdə S. İ. Vəlixan Azərbaycan ET Oftalmologiya İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini vəzifəsini tutmuşdur.
Sona Vəlixan 60-dan artıq elmi əsərin, o cümlədən 2 monoqrafiyanın müəllifidir. Onun elmi işləri əsasən cüzam, sifilis, vərəm və müxtəlif şişlər nəticəsində zədələnmiş görmə üzvünün morfoloji dəyişiklikləri, gözün zədəsi, qlaukoma və traxoma problemlərinə həsr olunmuşdur. S. Vəlixan tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsinə layiq olan ilk azərbaycanlı qadını olmuşdur.
Elmi işinin dərinliyinin və dəyərinin təsdiqi 1931-ci ildə "Endoftalmitin patoloji anatomiyasına dair" məqaləsi ilə Nobel Komitəsinin diqqətinin özünə cəlb etmişdir. S. Vəlixan ömrünün böyük hissəsini oftalmoloq kadrların hazırlanması kimi nəcib işə həsr etmiş, onun rəhbərliyi altında 3 doktorluq və 18 namizədlik dissertasiyası müdafiə edilmişdir.
Prof. S. İ. Vəlixan kliniki işlə bərabər geniş konsultativ işi də aparır, elmi-pedaqoji, müalicə fəaliyyəti ilə yanaşı ictimai problemlərə də böyük məsuliyyətlə yanaşırdı. 1945–1950-ci illərdə o, Azərbaycan Oftalmoloqlar Cəmiyyətinin sədri olmuşdur.
Professor Sona xanım Vəlixan Əməkdar elm xadimi fəxri adına layiq görülmüş, orden və medallarla təltif olunmuşdur.
İstinadlar
- "Nobel mükafatına azərbaycanlı qadın namizəd – Sona Vəlixan". 2024-04-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-17.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sona xanim Ibrahim qizi Velixan 19 iyun 1883 Qazax 4 aprel 1982 Baki goz hekimi emekdar elm xadimi professor Azerbaycan Tibb Institutunun kafedra mudiri Azerbaycan ET Oftalmologiya Institutunun elmi isler uzre direktor muavini Azerbaycan Oftalmoloqlar Cemiyyetinin sedri Sona xanim VelixanSona xanim Ibrahim qizi VelixanDogum tarixi 19 iyun 1883Dogum yeri Qazax qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 4 aprel 1982 98 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIFealiyyeti alimElmi derecesi tibb elmleri doktoruMukafatlari Ilk oftalmoloq qadin 1933 Ilk Tibb elmleri doktoru elmi derecesine layiq olan ilk azerbaycanli qadini olmusdur Elmi isinin derinliyinin ve deyerinin tesdiqi 1931 ci ilde Endoftalmitin patoloji anatomiyasina dair meqalesi Nobel Komitesinin diqqetini ozune celb edib ve onun Nobel mukafatina namizedliyi qeydiyyata alinib Ikinci dunya muharibesinin baslanmasi sebebinden onun elmi isi muveffeqiyyet qazanmayib Qirmizi ulduz ordeni Tibb elacisi dos nisani elece de 2 medalla teltif olunmusdur Ibrahim Rehimovun qizidir HeyatiSona xanim Velixan 1908 ci ilde Peterburq Tibb Institutunu bitirmis ve Azerbaycanda ilk ali tehsilli hekim qadin olmusdur 1923 1939 cu illerde S Velixan Azerbaycan Tibb Institutunun goz xestelikleri kafedrasinda assistent dosent ve professor vezifesinde calismis 1939 1971 ci illerde ise E Eliyev adina Azerbaycan Dovlet Hekimleri Tekmillesdirme Institutunun goz xestelikleri kafedrasinin mudiri olmusdur 1946 1960 ci illerde S I Velixan Azerbaycan ET Oftalmologiya Institutunun elmi isler uzre direktor muavini vezifesini tutmusdur Sona Velixanin xatire lovhesi Baki Sona Velixan 60 dan artiq elmi eserin o cumleden 2 monoqrafiyanin muellifidir Onun elmi isleri esasen cuzam sifilis verem ve muxtelif sisler neticesinde zedelenmis gorme uzvunun morfoloji deyisiklikleri gozun zedesi qlaukoma ve traxoma problemlerine hesr olunmusdur S Velixan tibb elmleri doktoru elmi derecesine layiq olan ilk azerbaycanli qadini olmusdur Elmi isinin derinliyinin ve deyerinin tesdiqi 1931 ci ilde Endoftalmitin patoloji anatomiyasina dair meqalesi ile Nobel Komitesinin diqqetinin ozune celb etmisdir S Velixan omrunun boyuk hissesini oftalmoloq kadrlarin hazirlanmasi kimi necib ise hesr etmis onun rehberliyi altinda 3 doktorluq ve 18 namizedlik dissertasiyasi mudafie edilmisdir Prof S I Velixan kliniki isle beraber genis konsultativ isi de aparir elmi pedaqoji mualice fealiyyeti ile yanasi ictimai problemlere de boyuk mesuliyyetle yanasirdi 1945 1950 ci illerde o Azerbaycan Oftalmoloqlar Cemiyyetinin sedri olmusdur Professor Sona xanim Velixan Emekdar elm xadimi fexri adina layiq gorulmus orden ve medallarla teltif olunmusdur Istinadlar Nobel mukafatina azerbaycanli qadin namized Sona Velixan 2024 04 17 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 17