Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çip üzərində sistem (ing. System-on-a-Chip, SoC (tələffüz edilir "es-ou-si")) — mikroelektronikada— bir inteqral sxem daxilində yerləşdirilmiş hər hansı bütöv bir avadanlığın (məs. kompüter) funksiyalarını yerinə yetirə bilən mikrosxem növüdür. Tətbiqindən asılı olaraq analoq, rəqəmsal, analoq-rəqəmsal məlumatlarla, həmçinin radiodalğaların tezlikləri ilə əməliyyatlar apara bilər. Əsasən portativ və tətbiq edilir. Əgər bütünlükdə komponentlərin hamısını bir-bir çip içərisinə yerləşdirmək mümkün olmursa, bir korpusa (ing. System in a package, SiP) yerləşdirilmiş bir neçə çipdən ibarət sxem tətbiq edilir. SüÇ daha sərfəli konstruksiya sayılır, çünki istehsal edilərkən daha çox yararlı məhsul əldə etmək və korpusun konstruksiyasını daha çox sadələşdirmək mümkün olur .
Bu məqaləni lazımdır. |
Daxili komponentləri
Ümumilikdə ÇüS ibarətdir:
- bir və ya bir neçə mikrokontrollerdən, mikroprosessordan və ya (DSP) nüvəsindən,
- , RAM, Flash Yaddaş və s. yaddaş modullarından ibarət Yaddaş bankından,
- dayaq tezliyi mənbəsi, məsələn, və TFA (tezliyin faza avtoköklənməsi) sxemindən,
- taymerlər, sayğaclar,
- xarici qurğuların qoşulması üçün istifadə edilən standart interfeyslər bloku: USB, , Ethernet, , ,
- rəqəmsal-analoq və analoq-rəqəmsal siqnal çeviriciləri bloku,
- və .
Proqramlaşdırıla bilən ÇüS-də əlavə olaraq (ing. PLC), proqramlaşdırıla bilən analoq-rəqəmsal ÇüS-də həmçinin proqramlaşdırılan analoq bloklar olur.
Bloklar bir-biriləri ilə standart konstruksiyalı və ya istehsalçının özü tərəfindən yaratdığı şinlə (məsələn AMBA şirkətinin istehsalı olan çiplərdə) birləşdirilir.
Əgər çipin tərkibində yaddaşa birbaşa müraciət kontrolleri vardırsa, onun vasitəsilə məlumatları xarici yaddaşdan mərkəzi prosessoru adlayaraq birbaşa çipin yaddaşına yükləmək olur, bununla avadanlığın iş sürətini artırmaq olar.
Çip üzərində sistem yaradılıb-hazırlanması
Sistem funksiyalarını yerinə yetirə bilməsi üçün həm avadanlıq, həm də proqram təminatı uyğun işləməlidir. Yaradılış paralel aparılır. Avadanlıq hissəsi standart qaydaya salınmış bloklardan yığılır, proqram hiisəsi isə əsasən ingilis dilli ədəbiyyatlarda tez-tez rast gəliyimiz "drayver" adlandırılan hazır, uyğun bloklara köklənmiş, alt proqramlardan istifadə olunur. Layihələşdirmə üçün layihəni avtomatlaşdıran CAD və inteqrə olunmuş proqram örtüylərindən istifadə olunur.
Layihələşdirilmiş ÇüS-in düzgün işləməsini yoxlamaq üçün blokların komponentlərini, drayverləri və proqramları avadanlıq emulyatoruna (proqramlaşdırıla bilər hissələrdən ibarət mikrosxem, FPGA) yükləyirlər. Blokların yerləşməsi və aralarındakı əlaqə formatını da həmçinin emulyatora yerləşdirmək lazımdır.
İstehsala təqdim etməkdən öncə, avadanlıq hissəsin düzgün işləməsini və , daha mürəkkəb formalı sxemləri isə — , , e və dillərindən istifadə etməklə testdən keçirirlər. Sistem yaradılıb-hazırlanmasına sərf olunan ümumi gücün 70% bu mərhələdə sərf olunur.
Çip üzərində sistem az enerji sərf edir, ucuz başa gəlir və daha etibarlı işləyir, nəinki eyni funksionallı mikrosxem dəstlərindən ibarət sxemlərdən. Bir ÇüS-in quraşdırılması prosesi bir necə mikrosxemin montajından sadə başa gəlir. Bütün bunlara baxmayaraq, ÇüS-in proektlənməsi və düzəldilməsi, mikrosxem dəstlərindən ibarət sxemlərə baxdıqda daha baha başa gələn bir prosesdir.
İstinadlar
- "AMBA Specifications". 2014-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-12-17.
Həmçinin baxın
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cip uzerinde sistem ing System on a Chip SoC teleffuz edilir es ou si mikroelektronikada bir inteqral sxem daxilinde yerlesdirilmis her hansi butov bir avadanligin mes komputer funksiyalarini yerine yetire bilen mikrosxem novudur Tetbiqinden asili olaraq analoq reqemsal analoq reqemsal melumatlarla hemcinin radiodalgalarin tezlikleri ile emeliyyatlar apara biler Esasen portativ ve tetbiq edilir Eger butunlukde komponentlerin hamisini bir bir cip icerisine yerlesdirmek mumkun olmursa bir korpusa ing System in a package SiP yerlesdirilmis bir nece cipden ibaret sxem tetbiq edilir SuC daha serfeli konstruksiya sayilir cunki istehsal edilerken daha cox yararli mehsul elde etmek ve korpusun konstruksiyasini daha cox sadelesdirmek mumkun olur Apple A8X iPad Air 2 nin Cip uzerinde sistem Cip uzerinde sistem diaqrami Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Daxili komponentleriUmumilikde CuS ibaretdir bir ve ya bir nece mikrokontrollerden mikroprosessordan ve ya DSP nuvesinden RAM Flash Yaddas ve s yaddas modullarindan ibaret Yaddas bankindan dayaq tezliyi menbesi meselen ve TFA tezliyin faza avtokoklenmesi sxeminden taymerler saygaclar xarici qurgularin qosulmasi ucun istifade edilen standart interfeysler bloku USB Ethernet reqemsal analoq ve analoq reqemsal siqnal ceviricileri bloku ve Proqramlasdirila bilen CuS de elave olaraq ing PLC proqramlasdirila bilen analoq reqemsal CuS de hemcinin proqramlasdirilan analoq bloklar olur Bloklar bir birileri ile standart konstruksiyali ve ya istehsalcinin ozu terefinden yaratdigi sinle meselen AMBA sirketinin istehsali olan ciplerde birlesdirilir Eger cipin terkibinde yaddasa birbasa muraciet kontrolleri vardirsa onun vasitesile melumatlari xarici yaddasdan merkezi prosessoru adlayaraq birbasa cipin yaddasina yuklemek olur bununla avadanligin is suretini artirmaq olar Cip uzerinde sistem yaradilib hazirlanmasiSistem funksiyalarini yerine yetire bilmesi ucun hem avadanliq hem de proqram teminati uygun islemelidir Yaradilis paralel aparilir Avadanliq hissesi standart qaydaya salinmis bloklardan yigilir proqram hiisesi ise esasen ingilis dilli edebiyyatlarda tez tez rast geliyimiz drayver adlandirilan hazir uygun bloklara koklenmis alt proqramlardan istifade olunur Layihelesdirme ucun layiheni avtomatlasdiran CAD ve inteqre olunmus proqram ortuylerinden istifade olunur Layihelesdirilmis CuS in duzgun islemesini yoxlamaq ucun bloklarin komponentlerini drayverleri ve proqramlari avadanliq emulyatoruna proqramlasdirila biler hisselerden ibaret mikrosxem FPGA yukleyirler Bloklarin yerlesmesi ve aralarindaki elaqe formatini da hemcinin emulyatora yerlesdirmek lazimdir Istehsala teqdim etmekden once avadanliq hissesin duzgun islemesini ve daha murekkeb formali sxemleri ise e ve dillerinden istifade etmekle testden kecirirler Sistem yaradilib hazirlanmasina serf olunan umumi gucun 70 bu merhelede serf olunur Cip uzerinde sistem az enerji serf edir ucuz basa gelir ve daha etibarli isleyir neinki eyni funksionalli mikrosxem destlerinden ibaret sxemlerden Bir CuS in qurasdirilmasi prosesi bir nece mikrosxemin montajindan sade basa gelir Butun bunlara baxmayaraq CuS in proektlenmesi ve duzeldilmesi mikrosxem destlerinden ibaret sxemlere baxdiqda daha baha basa gelen bir prosesdir Istinadlar AMBA Specifications 2014 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2016 12 17 Hemcinin baxinMikrokontroller