"Siyasətnamə" və ya digər adı ilə "Siyərül-mülük" — XI əsrdə yaşamış məşhur Səlcuqlu dövlət xadimi və baş vəziri Nizamülmülk tərəfindən yazılmış əsər.
Siyasətnamə | |
---|---|
fars. سیاست نامہ | |
Müəllif | Nizamülmülk |
Orijinalın dili | fars dili |
Orijinalın nəşr ili | 1092 |
Bu əsər, dövlət idarəçiliyi, siyasi və ictimai məsələlərə dair nəzəriyyələri özündə ehtiva edən didaktik və siyasi bir kitabdır. Nizamülmülk bu əsəri Səlcuq Sultanı Məlikşaha təqdim etmişdir. Əsər dövlətin idarə olunması ilə bağlı nəsihət və tövsiyələrdən ibarətdir.
"Siyasətnamə" əsasən dövlət idarəçiliyi, ədalət, qanunların tətbiqi, məmurların və hökmdarların məsuliyyətləri, ordu və məhkəmə sistemi kimi mövzulara toxunur. Əsərdə hökmdarın ədalətli olması, xalqın rifahını düşünməsi və dövlətin güclü olması üçün nələrə diqqət etməli olduğu geniş şəkildə izah edilir.
Əsərin əsas mövzuları
1. Ədalətli idarəçilik: Hökmdarların və dövlət məmurlarının xalqa qarşı ədalətli davranmasının vacibliyi vurğulanır. Ədalətli idarəçilik dövlətin davamlılığını və xalqın məmnuniyyətini təmin edir.
2. Dövlət qulluqçuları və məmurlar: Nizamülmülk dövlət qulluqçularının dürüst, bacarıqlı və sadiq olmasının əhəmiyyətini qeyd edir. Həmçinin məmurların rüşvətxorluqdan və xalqı sıxmaqdan çəkinməli olduğunu bildirir.
3. Daxili və xarici təhlükəsizlik: Ordunun güclü olmasının və düşmənlərə qarşı mübarizənin əhəmiyyəti haqqında danışır. Eyni zamanda daxili sabitliyin və təhlükəsizliyin qorunmasının zəruriliyini vurğulayır.
4. Dövlət başçısının vəzifələri: Hökmdarın təvazökar, ədalətli, xalqı ilə yaxın və onların rifahını düşünən bir şəxsiyyət olmalıdır. Habelə hökmdarın güclü bir lider olmasının vacibliyi izah edilir.
"Siyasətnamə" həm siyasi, həm də əxlaqi prinsipləri birləşdirir və dövlət məmurları üçün stolüstü bir kitab kimi dəyərləndirilir. Nizamülmülk bu əsərində İslamın ədalət və mənəviyyat prinsiplərinə uyğun idarəetmə qaydalarını əks etdirmişdir. Əsər əsrlər boyu dövlət idarəçiliyi sahəsində əhəmiyyətli bir mənbə kimi qəbul edilmişdir.
Tərcüməsi
Əsər azərbaycanlı şərqşünas alim, professor Rəhim Sultanov tərəfindən farscadan Azərbaycan dilinə tərcümə edilmişdir. İlk dəfə 1987-ci ildə çap edilib. 2008-ci ildə “Çıraq” nəşriyyatında təkrar nəşr edilib.
Həmçinin bax
İstinadlar
- ""Siyasətnamə"də dövlətçilik". Xalq Cəbhəsi qəzeti (az.). 2016-06-17. İstifadə tarixi: 2024-09-10.
- . "Dünyayaya "Siyasətnamə" bəxş etmiş bağdadlı balası". (az.). İstifadə tarixi: 2024-09-10.
- ""Siyasətnamə" kitabı nəşr edilmişdir". Azərtac.
Xarici keçidlər
- Prezident Kitabxanasında — Siyasətnamə
- Yadigar Türkel. "Nizamülmülkün «Siyasətnamə» anıtındakı dövlətçilik ilkələri, ya da çağdaş Azərbaycan Respublikası siyasətçilərinə yönətim dərsi". Türkel AQ (az.). İstifadə tarixi: 2024-09-10.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Siyasetname ve ya diger adi ile Siyerul muluk XI esrde yasamis meshur Selcuqlu dovlet xadimi ve bas veziri Nizamulmulk terefinden yazilmis eser Siyasetnamefars سیاست نامہ Muellif NizamulmulkOrijinalin dili fars diliOrijinalin nesr ili 1092 Bu eser dovlet idareciliyi siyasi ve ictimai meselelere dair nezeriyyeleri ozunde ehtiva eden didaktik ve siyasi bir kitabdir Nizamulmulk bu eseri Selcuq Sultani Meliksaha teqdim etmisdir Eser dovletin idare olunmasi ile bagli nesihet ve tovsiyelerden ibaretdir Siyasetname esasen dovlet idareciliyi edalet qanunlarin tetbiqi memurlarin ve hokmdarlarin mesuliyyetleri ordu ve mehkeme sistemi kimi movzulara toxunur Eserde hokmdarin edaletli olmasi xalqin rifahini dusunmesi ve dovletin guclu olmasi ucun nelere diqqet etmeli oldugu genis sekilde izah edilir Eserin esas movzulari1 Edaletli idarecilik Hokmdarlarin ve dovlet memurlarinin xalqa qarsi edaletli davranmasinin vacibliyi vurgulanir Edaletli idarecilik dovletin davamliligini ve xalqin memnuniyyetini temin edir 2 Dovlet qulluqculari ve memurlar Nizamulmulk dovlet qulluqcularinin durust bacariqli ve sadiq olmasinin ehemiyyetini qeyd edir Hemcinin memurlarin rusvetxorluqdan ve xalqi sixmaqdan cekinmeli oldugunu bildirir 3 Daxili ve xarici tehlukesizlik Ordunun guclu olmasinin ve dusmenlere qarsi mubarizenin ehemiyyeti haqqinda danisir Eyni zamanda daxili sabitliyin ve tehlukesizliyin qorunmasinin zeruriliyini vurgulayir 4 Dovlet bascisinin vezifeleri Hokmdarin tevazokar edaletli xalqi ile yaxin ve onlarin rifahini dusunen bir sexsiyyet olmalidir Habele hokmdarin guclu bir lider olmasinin vacibliyi izah edilir Siyasetname hem siyasi hem de exlaqi prinsipleri birlesdirir ve dovlet memurlari ucun stolustu bir kitab kimi deyerlendirilir Nizamulmulk bu eserinde Islamin edalet ve meneviyyat prinsiplerine uygun idareetme qaydalarini eks etdirmisdir Eser esrler boyu dovlet idareciliyi sahesinde ehemiyyetli bir menbe kimi qebul edilmisdir TercumesiEser azerbaycanli serqsunas alim professor Rehim Sultanov terefinden farscadan Azerbaycan diline tercume edilmisdir Ilk defe 1987 ci ilde cap edilib 2008 ci ilde Ciraq nesriyyatinda tekrar nesr edilib Hemcinin baxQutadqu bilik Tutiname Kelile ve Dimne Qabusname Sirler xezinesi Gulustan kitab Lisanut teyr Bustan Mentiqut teyrIstinadlar Siyasetname de dovletcilik Xalq Cebhesi qezeti az 2016 06 17 Istifade tarixi 2024 09 10 Dunyayaya Siyasetname bexs etmis bagdadli balasi az Istifade tarixi 2024 09 10 Siyasetname kitabi nesr edilmisdir Azertac Xarici kecidlerPrezident Kitabxanasinda Siyasetname Yadigar Turkel Nizamulmulkun Siyasetname anitindaki dovletcilik ilkeleri ya da cagdas Azerbaycan Respublikasi siyasetcilerine yonetim dersi Turkel AQ az Istifade tarixi 2024 09 10