Sitxin küknarı (lat. Picea sitchensis) — bitkilər aləminin şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin küknar cinsinə aid bitki növü.
Sitxin küknarı | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Sitxin küknarı | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Şimali Amerikanın qərb hissəsində, Alyaskadan Kaliforniyaya qədər sahil zolağı ətrafında bitir. Təbiətdə 60 m və daha hündür olan, gövdəsinin diametri 240 (480) sm, sız, enli, çətiri piramidal formalı ağacdır. Şimali Amerikanın ən hündür küknarı və ümumiyyətlə ən iri iynəyarpaqlılarından biridir. Mədəni şəraitdə hündürlüyü əsasən 40 m-dəm çox olmur. Qabığı yarıqlı, boz və nazikdir. Tumurcuqların uzunluğu 4–5 mm, eni 2–3 mm, konusvarı, qatranlıdır. Cavan zoğları açıq-qonur, əsasən çılpaqdır (bəzən qozalı zoğlarda bir az tükcüklüdür). İynəyarpaqların uzunluğu 15-18 (25) mm, eni təxminən 1 mm, hamar, alt tərəfi 6-8 xətlidir, iynəli, üstü yaşıl, alt tərəfi gümüşü, ağ zolaqlı olmaqla çətirə göyümtül çalar verir. Qozaları silindrik, uzunluğu 5-10 sm, qalınlığı 2,5-3 sm, yetişənə qədər sarı-yaşıl, yetişdikdən sonra açıq-qonur rəngli olub, qabıqları nazik dişlidir. Toxumların uzunluğu 2-3,5 mm, açıq-qonur, ondan 4-5 dəfə iri, açıq-sarı qanadlıdır. Qozaları sentyabr-oktyabr aylarında yetişir. 500-800 il yaşayır. Avropada 1831-ci ildən məlumdur. Cavanlıqda illik boy artımı 10 sm qədər, böyüdükdə 30 sm-dir. Qışadavamlılığı yüksəkdir. Havanın rütubətinə və torpağa tələbkardır, müvəqqətisubasmış sahələrdə yaxşı inkişaf edir. Tüstüyə və qaza davamlıdır. Tək və qrup əkinlərində çox effektlidir. Sitxin küknarı 1792-ci ildə Arzibald Menzis tərəfindən aşkar olunmuşdur və geniç becərildiyinə baxmayaraq onun baş formalarının miqdarı azdır. Abşeronda yeni salınan parklarda, bağlarda rast gəlinir və mədəni çəraitdə becərilir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Abies sitchensis (Bong.) Lindl. & Gordon
- Pinus sitchensis Bong.
- Tsuga sitchensis (Bong.) Regel
Heterotipik sinonimləri
- Sequoia rafinesquei Carrière
- Abies falcata Raf.
- Abies menziesii (Douglas ex D.Don) Lindl.
- Abies merkiana Fisch. ex Parl.
- Abies trigona Raf.
- Picea falcata (Raf.) Valck.Sur.
- Picea grandis Gordon & Glend.
- Picea menziesii (Douglas ex D.Don) Carrière
- Picea menziesii var. crispa (Antoine) Carrière
- Picea sitchensis f. speciosa Beissn.
- Pinus menziesii Douglas ex D.Don
- Pinus menziesii var. crispa Antoine
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sitxin kuknari lat Picea sitchensis bitkiler aleminin sobesinin i yneyarpaqlilar sinfinin i yneyarpaqlilar destesinin samkimiler fesilesinin kuknar cinsine aid bitki novu Sitxin kuknariElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe Sinif IyneyarpaqlilarYarimsinif IyneyarpaqlilarDeste IyneyarpaqlilarFesile SamkimilerYarimfesile Cins KuknarNov Sitxin kuknariBeynelxalq elmi adiPicea sitchensis Carriere 1855Sekil axtarisiITIS 183309NCBI 3332EOL 1033696Botaniki xarakteristikasiSimali Amerikanin qerb hissesinde Alyaskadan Kaliforniyaya qeder sahil zolagi etrafinda bitir Tebietde 60 m ve daha hundur olan govdesinin diametri 240 480 sm siz enli cetiri piramidal formali agacdir Simali Amerikanin en hundur kuknari ve umumiyyetle en iri iyneyarpaqlilarindan biridir Medeni seraitde hundurluyu esasen 40 m dem cox olmur Qabigi yariqli boz ve nazikdir Tumurcuqlarin uzunlugu 4 5 mm eni 2 3 mm konusvari qatranlidir Cavan zoglari aciq qonur esasen cilpaqdir bezen qozali zoglarda bir az tukcukludur Iyneyarpaqlarin uzunlugu 15 18 25 mm eni texminen 1 mm hamar alt terefi 6 8 xetlidir iyneli ustu yasil alt terefi gumusu ag zolaqli olmaqla cetire goyumtul calar verir Qozalari silindrik uzunlugu 5 10 sm qalinligi 2 5 3 sm yetisene qeder sari yasil yetisdikden sonra aciq qonur rengli olub qabiqlari nazik dislidir Toxumlarin uzunlugu 2 3 5 mm aciq qonur ondan 4 5 defe iri aciq sari qanadlidir Qozalari sentyabr oktyabr aylarinda yetisir 500 800 il yasayir Avropada 1831 ci ilden melumdur Cavanliqda illik boy artimi 10 sm qeder boyudukde 30 sm dir Qisadavamliligi yuksekdir Havanin rutubetine ve torpaga telebkardir muveqqetisubasmis sahelerde yaxsi inkisaf edir Tustuye ve qaza davamlidir Tek ve qrup ekinlerinde cox effektlidir Sitxin kuknari 1792 ci ilde Arzibald Menzis terefinden askar olunmusdur ve genic becerildiyine baxmayaraq onun bas formalarinin miqdari azdir Abseronda yeni salinan parklarda baglarda rast gelinir ve medeni ceraitde becerilir SinonimleriHomotipik sinonimleri Abies sitchensis Bong Lindl amp Gordon Pinus sitchensis Bong Tsuga sitchensis Bong RegelHeterotipik sinonimleri Sequoia rafinesquei Carriere Abies falcata Raf Abies menziesii Douglas ex D Don Lindl Abies merkiana Fisch ex Parl Abies trigona Raf Picea falcata Raf Valck Sur Picea grandis Gordon amp Glend Picea menziesii Douglas ex D Don Carriere Picea menziesii var crispa Antoine Carriere Picea sitchensis f speciosa Beissn Pinus menziesii Douglas ex D Don Pinus menziesii var crispa AntoineIstinadlarHemcinin bax